[anattā]

...

Giáo sư John Vũ, triết học, các triết gia và Krishnamurti

- Anh là một nhà hiền triết thông thái hiếm có trên thế giới đương đại mà em từng được gặp. Triết gia nào trên thế giới mà anh đánh giá cao và thích nhất?

- Các bạn trẻ Việt Nam dường như ít quan tâm đến triết học, mà thường quan tâm đến những việc trước mắt.

Ở các quốc gia khác, mục đích, ý nghĩa cuộc sống và triết học rất được coi trọng và được đưa ra trao đổi nhiều trong các trường đại học.

Tôi thấy Công ty Trí Việt của anh có xuất bản những cuốn triết học của triết gia Krishnamurti đó.

Tôi thì tôi rất thích Krishnamurti, tôi ít thích dự các buổi nói chuyện nhưng đã đi dự các buổi nói chuyện của Krishnamurti rất nhiều lần, khi còn là học sinh, sinh viên ở Việt Nam tôi đã đọc sách của ông ấy rất nhiều. Đó là một người mà tôi hết sức kính trọng.

- Anh có thích Osho không ạ?

- Osho là một trường hợp khá đặc biệt với những tư tưởng rất lạ nhưng tôi vẫn thích Krishnamurti hơn nhiều, dù bên Mỹ và trên thế giới rất nhiều người thích Osho, bởi đằng sau Osho là một bộ máy truyền thông rất mạnh.

Nhưng triết gia Krishnamurti giữa tư tưởng, triết lý sống và cách sống ngoài đời của rất tương đồng và trùng khớp, đồng nhất với nhau và triết lý của ông ấy nếu áp dụng đúng sẽ làm con người thành công và hạnh phúc.

Tôi vốn không thích những ai giữa nói và làm, giữa giảng dạy và hành đạo có sự khác biệt.

Một người triết gia có thể nói hay đưa ra các vấn đề về triết học nghe qua về lý thuyết thì rất hay, nhưng khi áp dụng, thì chính bản thân họ, cuộc sống của họ lại không hề hoàn toàn đi theo đến tận cùng những lý thuyết, triết lý họ giảng dạy đó.

Và thực tế là mọi người đi theo như một phong trào, và cảm nhận từng giai đoạn, nhưng tận cùng kết quả thì lại không hề giống lý thuyết của triết lý đó một cái gì hết đôi khi lại đi ngược lại hoàn toàn.

- Tôi thấy có những triết gia trên thế giới đưa ra những lý thuyết triết học, triết lý sống trong các cuốn sách thì rất hay, nhưng cuộc sống đời thực của họ thì lại rất bê bối, ứng xử thì tệ hại.

Nên tôi hoàn toàn không thích. Krishnamurti lại là một trường hợp khác hẳn, khi 15, 16 tuổi tôi đã đọc say mê các sách của ông ấy, khi qua Mỹ tôi đã trực tiếp đi nghe ông ấy nói chuyện, tôi rất hay quan sát và có những buổi tối ngồi cách ông ấy rất gần và tôi nhìn rõ, nhận ra ông ấy thực sự là một con người rất phi thường.

- Điểm nổi bật nhất gì khiến anh yêu thích và kính trọng triết gia Krishnamurti?

- Krishnamurti luôn nói thật và nói thẳng, ông ấy không hề vòng vo gì hết. Nếu anh đọc kỹ sách của Krishnamurti thì ông ấy không hề khuyên bảo dạy hay trả lời gì hết mà bắt anh phải tư duy suy nghĩ chiêm nghiệm để tự tìm ra câu trả lời.

Nếu trong buổi nói chuyện, anh hỏi ông ấy một câu, thì ông ấy lập tức xoay vấn đề lại và hỏi ngược lại anh, để anh phải suy luận để tự tìm ra lời giải. Cái đó tôi phải nói là một nghệ thuật cực kỳ cao của một thiền sư.

Cái hay của triết gia Krishnamurti là bắt độc giả phải suy nghĩ cao độ khi đọc sách của ông và thường là khi đọc xong cuốn sách, họ đã cảm nhận và thay đổi rất nhiều bởi vì trong khi đọc họ đã phải vận động suy nghĩ để tự lý giải chiêm nghiệm các vấn đề trong sách của ông ấy.

...

Cám ơn LTK đã tìm đâu mà có được mẩu đối thoại của gs Nguyên Phong nói về Krishnamurti, anattā cũng vui vui vì tìm thấy được sự đồng cảm của giáo sư về Krishnamurti tương tự với mình .

Xin trích riêng ra phần giáo sư Nguyên Phong nói lên cảm tưởng của ông về J. Krishnamurti để chia sẻ chút suy nghĩ của anattā. Gs Nguyên Phong đọc K từ năm 15-16 tuổi thì đáng nể trọng, và vì thế cũng thấy được tư tưởng về tâm linh của ông qua những bản dịch về Đạo học Đông Phương sau này. Cá nhân anattā phải bước qua khỏi ngưỡng cửa 20 tuổi trở đi thì mới gậm K nổi.

Nhớ hồi đó khi còn ở quê hương, đời sống chật vật lo toan đủ điều, nhưng tiền dành dụm được bao nhiêu thì mỗi khi có dịp đi lên thành phố Sài Gòn thì anattā thường đi đến mấy khu bán sách lẻ (sách cũ trước năm 1975) ở lề đường hay vĩa hè để mua sách cũ, gồm có của Krishnamurti và những loại sách của các tác giả khác. Ở đó có những anh chàng đi đứng lòng vòng ở đó, mình đến hỏi họ thì họ bảo chờ để họ đi lấy, hoặc sách nào không có thì họ biết những người những nơi để đến đó chia lại và bán kiếm lời. Còn nhớ có lần nọ, anh chàng bán sách cũ đó kêu anattā lên xe honda của anh ta và chở đến một ngôi nhà nhỏ nằm trong hẻm. Tại đó anattā phải thương lượng với chủ nhà để mua lại sách cũ của ông mà ông vốn thích đọc và giữ gìn mà không muốn bán. Hầu hết, 90%, các bản dịch tiếng Việt của K thì anattā đều có hết.

Khi còn ở quê hương VN, nhiều khi cuộc sống mưu sinh khốn khó và những chuyện khác khiến anattā buồn bã và chán chường đến độ có đôi lần muốn bỏ đi sống bụi đời, mặc kệ đến đâu hay đến đó. May mắn là những lúc buồn chán như thế anattā lôi sách của K ra đọc, và chính vì nhờ đọc ông mà anattā cảm thấy nội tâm mình an ổn, yên bình lại, và tự trách sao nội tâm mình lại yếu kém như vậy. Sau đôi lần nghĩ quẩn như thế thì anattā rũ bỏ đi cái suy nghĩ yếm thế đó. Từ đó về sau có gặp cảnh ngộ đau buồn gì đi nữa, thì ráng tự suy nghĩ để hóa giải phần nào, và đi uống rượu để tạm quên đi những muộn phiền :). Có thể nói ở độ lứa tuổi 20s, anattā xem Krishnamurti như chính là vị thầy tinh thần mình, người đã giúp anattā khai thông biết bao điều bế tắc về thế giới nội tâm, tâm lý, các loại ý thức hệ đa dạng, về xã hội phức tạp bên ngoài.