[tuyetvan]

(chắc Vân tạm ngưng ở đây 1 chút , rồi từ từ Vân viết tiếp 

 chứ Vân viết 1 chộc , các bạn sẽ kờ  razy)


nếu ai có điểm gì không hiểu , so far , feel free hỏi Vân (mở thread bên ngoài hỏi nhá) 

[tuyetvan]

à , sau khi đọc những gì Vân viết , Vân cũng cần phải nói rỏ điễm này cho các bạn hiểu , trước khi Vân tạm ngưng ở đây .. rồi sẽ to be continued later 


có 2 sự khác biệt ở đây , mình cần phải in sâu vào trong trí mình là 


1. PHẢI TRẢ THUẾ , HAY MIỄN TRẢ THUẾ

- nếu Federal Tax > non refundable tax credits cho Federal .. thì mình phải trả thuế Federal (the difference)
- nếu Federal Tax < non refundable tax credits cho Federal ... thì mình miễn trả thuế Federal


- nếu Provincial Tax > non refundable tax credits cho Provincial .. thì mình phải trả thuế Provincial (the difference)
- nếu Provincial Tax < non refundable tax credits cho Provincial ... thì mình miễn trả thuế Provincial





cái này nó hoàn toàn khác với

2. CUỐI NĂM LẤY TIỀN THUẾ VỀ , HAY PHẢI MÓC HẦU BAO TRẢ THÊM THUẾ


- nếu trong năm , mình trả NHIỀU HƠN tiền thuế chính phủ đòi ... thì mình lấy tiền thuế DƯ về

- nếu trong năm , mình trả ÍT HƠN tiền thuế chính phủ đòi ... thì mình phải móc hầu bao trả lại số tiền mình bị THIẾU




2 cái trên nó hoàn toàn khác nhau , và mình phải hiểu sự khác biệt của nó , my dear 

[tuyetvan]

bây giờ Vân nói về sự giống nhau và khác nhau giữa Federal và Provincial (trên lãnh vực Non Refundable tax credits)


- giống nhau là .... có 85% "mục" giống nhau

- khác nhau là .. vài "mục" Federal có , nhưng Provincial không có ... hay nói cách khác , Federal có nhiều "mục" hơn Provincial

[tuyetvan]

10. Non Refundable Tax Credits (for Federal)


có những "mục chánh thông dụng" như ... (Vân nói tóm tắt từng "mục chánh" vì nó apply cho đa số , Vân bỏ bớt đi mấy "mục phụ" nha , vì nó chỉ apply cho 1 thiểu số thôi)


- Basic personal amount ... có maximum amount

- Age amount ... có maximum amount

- Spouse or common law partner amount ..

- Amount for an eligible dependant ...



- CPP contributions ..

- EI premiums ...

- Canada Employment amount .. chỉ có bên Federal chứ không có bên Provincial ... claim 1,245 or the total of your employment income you reported, whichever is less



- Disability amount (for self) .. 

- Interest paid on your student loans ..

- Your tuition , education , textbook amounts ..

- Tuition amount transferred from a child ..

- Amounts transferred from your spouse ..

- Medical expenses ...



- Donations and gifts ...


trên đây là những "mục chánh" apply cho đa số 

còn có thêm những "mục phụ" apply cho thiểu số ... mà vì dài quá , nên Vân không tiện nói hết ra đây

nếu bạn có cái nào nằm trên , thì nó thuộc vào NON REFUNDABLE TAX CREDITS , nó được dùng để giảm thuế bạn đóng , chứ nó không phải là tiền bạn bỏ vô túi , chính vì vậy mà nó có cái tên NON REFUNDABLE

[tuyetvan]

11. Non Refundable Tax Credits (for Provincial)

- dĩ nhiên cái này tuỳ theo mình đang ở Province nào , mà mình có "mục này mục kia" .. nên mình phải check Province mình ở





- nếu so sánh giữa Federal và Provincial , thì Vân thấy ...

i. maximum và rates giữa 2 bên khác nhau ... maximum và rates bên Federal > maximum và rates bên Provincial 

ii. bên Federal có Canada Employment amount ... bên Provincial không có Canada Employment amount 

[tuyetvan]

a. Basic personal amount (cái này áp dụng cho tất cả mọi người)


- nó có maximum amount (nếu mình ở Canada/hay Province nguyên cả năm , thì mình có thể claim 100% maximum amount ... còn nếu mình ở trong Canada/hay Province chỉ mấy tháng thôi , thì maximum này sẽ được chia cho 12 , rồi nhân cho mấy tháng mình ở trong Canada/hay Province)

- maximum này sẽ có amount khác giữa Federal và Provincial ... thường thường max Federal > max Provincial

- ở nguyên năm thì claim maximum ... ở 9 tháng thì claim xuống còn 9 tháng ... ở 6 tháng thì claim xuống còn 6 tháng

- có nhiều người hỏi vụ trã tiền nhà , tiền mua áo  quần , tiền chi phí mình sống , mình có thể claim được không ???

- tạm thời , coi số tiền claim này là dành cho những chuyện trên (claim kiểu chung chung) , chứ không phải claim riêng từng cái một

[tuyetvan]

b. Age amount (chỉ dùng cho những ai từ 65 tuổi trở lên , chứ không phải dùng cho tất cả mọi người)


- cũng vậy , nó cũng có maximum amount (nếu trong năm , ai 65 tuổi nguyên cả năm thì claim 100% maximum amount ... còn ai 65 tuổi trong mấy tháng , thì lấy maximum amount chia cho 12 , rồi nhân cho mấy tháng mình được 65 tuổi trong năm đó) 

- max Federal > max Provincial

- 65 tuổi nguyên năm thì claim maximum .... 65 tuổi trong 3 tháng thì claim 3 tháng ... 65 tuổi trong 9 tháng thì claim 9 tháng

[tuyetvan]

c. Spouse or Common law partner amount (dành cho những ai married , hoặc làm single parent)


- lúc trước 2 cái này tách riêng ra , bây giờ nó nhập lại , Vân không biết nó có giống như xưa không 

- thôi thì đại khái mình coi nó giống như xưa đi nhá , để mình hiểu được 2 cái này khác nhau như thế nào

- Vân chỉ nói ngắn gọn thôi , không đi quá sâu vào chi tiết , bạn sẽ bị kờ razy



i. nếu bạn married , thì bạn claim được amount này , nhưng cũng tuỳ vào NET INCOME của spouse nữa ... nếu NET INCOME họ ít , thì bạn claim được nhiều .. nếu NET INCOME họ nhiều , thì bạn claim được ít 


ii. nếu bạn là single parent , bạn có thể xách đầu 1 đứa con ra đóng vai spouse , nhưng lựa đứa nào có NET INCOME thấp , chứ đừng lựa đứa nào có INCOME cao đó nha ... nếu NET INCOME nó ít , thì bạn claim được nhiều .. nếu NET INCOME nó nhiều , thì bạn claim được ít



****


Vân nói thêm 1 chút ở đây cho bạn hiểu

- nếu 2 vợ chồng cùng đi làm , cùng có NET INCOME cao , thì mục này vô nghĩa với họ , vì họ không claim được gì cả 

- nếu 2 vợ chồng , chồng đi làm , vợ ở nhà hay làm có NET INCOME thấp , thì mục này họ vẩn xữ dụng được (miễn sao 1 người có NET INCOME thấp là a ok rồi)




- còn chuyện single parent , vì mình không có spouse để claim , nên mình sẽ xách đầu 1 đứa con của mình lên claim (cho nó làm spouse tạm thời của mình)

- nhưng nhớ lựa đứa nào nghèo nghèo , thì mình mới claim được ... chứ lựa đứa nào giàu giàu , thì mình không claim được bao nhiêu đâu nhá

[tuyetvan]

hihi , chuyện thuế có những éo le , uốn khúc trong đó 

mình phải biết éo le , uốn khúc như thế nào , cho nó legal để mình claim bất cứ 1  thứ gì đó nhá





tỉ dụ như mình là single parent

mình có 3 đứa con 

mà trong 3 đứa , có 1 đứa không có NET INCOME

tới lúc cần xách đầu 1 đứa lên (tạm thời làm spouse cho mình) , thì mình phải lựa đứa không có NET INCOME  để mình xách đầu nó , chứ mình đừng lựa 2 đứa kia


đây là cái éo le , uốn khúc của income tax .. mà người khai thuế phải biết xoay sỡ như thế nào cho legal 

[tuyetvan]

d. Amount for an eligible dependants (dành cho những người có con dưới 18 tuổi , chứ không phải dành cho tất cả mọi người đâu nhá)


- câu hỏi ở đây là , trong nhà anh có mấy đứa con dưới 18 tuổi ???

- là cứ nhân sổ lên thôi 

- nhà anh có 2 đứa dưới 18 ??? thì lấy amount claim được x 2

- nhà anh có 6 đứa dưới 18 ??? thì lấy amount claim được x 6 ... coi bộ bộn à nha



(nói tới bộn , sau này Vân sẽ nói về vụ "tính" nữa , nó không đơn giản như mình nghĩ , nhưng từ từ rồi Vân sẽ nói  )



****


ở đây sẽ có mấy người hỏi , tui có con , nhưng 2 đứa dưới 18 tuổi , 1 đứa trên 18 tuổi , thì sao đây ??

trả lời

- 2 đứa dưới 18 tuổi , thì claim 2 đứa ở đây

- đứa trên 18 tuổi , nó đang làm gì ?? đang đi làm ??   hay đang đi học college hay university ?? 

nếu nó đang đi làm , thì mình không claim được

nếu nó đang đi học college hay university , thì mình có thể claim được (tuỳ theo hoàn cảnh , mà Vân sẽ giải thích rỏ hơn sau này)

còn nếu nó chẵng làm gì , thì khỏi claim nó luôn , ngoại trừ nó bị bịnh physically or mentally ... nhưng ở hàng khác chứ không phải ở hàng này , hàng này chỉ dành cho những đứa con của mình dưới 18 tuổi thôi

[tuyetvan]

e. CPP contributions (dành cho những ai có đi làm , chứ không phải dành cho mọi người)


- mình lấy con số này từ tờ T4 của mình (hãng rút tiền này từ check mình , và nộp số tiền này cho chính phủ)

- dĩ nhiên same amount cho cả Federal và Provincial ... vì nó xuất phát từ tờ T4 của mình 



***


Vân nói thêm 1 chút cho bạn hiểu về CPP 


1. tạm thời mình hiểu như cái này là cái hồ nước .... những người còn đang đi làm , thì đóng góp vào hồ ... những người retired rồi , thì ngồi đó rút nước từ cái hồ

thế là hồ có nước vô (do người đang đi làm bỏ vô) 
hồ cũng có nước ra (do người đang lãnh tiền già lấy ra)

cứ vậy mà hồ sống từ năm này qua năm kia 




2. nói về phương diện employer 

employee bỏ vô bao nhiêu (phần employee)

thì employer cũng bỏ vô bấy nhiêu (phần employer)

tĩ dụ , bạn nhìn cái check của bạn , thấy 30 đồng CPP 

có nghĩa là , employer của bạn cũng bỏ ra 30 đồng CPP

rồi gởi tất cả 60 đồng cho chính phủ 

[tuyetvan]

f. EI premiums (dành cho những ai có đi làm , chứ không phải dành cho mọi người)


- con số này cũng xuất phát từ tờ T4 (hãng lấy số tiền này , rồi gởi cho chính phủ , on your behalf)

- con số này cũng giống nhau giữa Federal và Provincial (vì nó cùng xuất phát từ tờ T4)



***


Vân cũng nói thêm về cái này 1 chút

1. cũng giống như CPP , đây là cái hồ nước ... ai đang đi làm thì bỏ tiền vào hồ , ai đang thất nghiệp thì lấy tiền từ cái hồ ra

- thế là hồ có nước vào (do người đi làm)
- hồ cũng có nước ra (do người thất nghiệp)

cứ vậy mà hồ sống từ năm này qua năm kia




2. nói về employer 

- nếu bạn đóng 1 cho cái hồ

- thì employer đóng 1.4 cho cái hồ này

tỉ dụ bạn nhìn tờ check của mình , thấy 10 đồng cho EI

bạn hiểu , employer phải đóng 14 đòng cho EI

rồi gởi 24 đồng cho chính phủ (on your behalf)

[tuyetvan]

Vân không có list cái này ra , nhưng nói 1 chút về nó , để các bạn biết nó có hiện hữu trong NON REFUNDABLE TAX CREDITS


Thuế cho những ai làm CANADA CAREGIVER claim (tại sao lại nhấn mạnh "Canada" ở đây , vì caregiver này trong nước thôi , chứ không tính ngoài nước)

1. trong trường hợp mình có "infirm" spouse ... mà mình phải làm "caregiver"

2. trong trường hợp mình có "infirm" dependants trên 18 tuổi (như ba má cô bác dì cậu mợ cháu cousins) ... mà mình phải làm "caregiver"

3. trong trường hợp mình có "infirm" children trên 18 tuổi .. mà mình phải làm "caregiver"

4. trong trường hợp mình có "infirm" children dưới 18 tuỗi ... mà mình phải làm "caregiver"


nếu mình phải làm "caregiver" cho những trường hợp trên , thì mình có "lines" khác nhau , để claim cho những trường hợp này



***



có lần , có người hỏi Vân ... má tui già rồi , đang sống chung tui , vậy tui có claim được cho má tui không ??

trả lời là

- nếu má già , mà không bị infirm , thì không claim được

- nhưng để chứng minh má bị infirm để claim , thì bạn phải đi bác sĩ , xin tờ giấy chứng minh là má mình bị infirm , in that case , yeah , claim được


NGƯỜI ĐÓ KHÔNG THỂ NÀO ĐI BÁC SĨ , XIN TỜ GIẤY CHỨNG MINH MÁ MÌNH BỊ INFIRM ... CHO NÊN KHỎI CLAIM LUÔN 

NÓI CHUNG , ĐỂ CLAIM "CAREGIVER" , BẠN PHẢI CHỨNG MINH BẰNG GIẤY BÁC SĨ , LÀ NGƯỜI BẠN ĐANG CARE , BỊ INFIRM ... còn nếu không có  giấy bác sĩ , thì miễn claim vụ "caregiver"

[tuyetvan]

trước khi đi tiếp , Vân cần nói rỏ ra đây , cho các bạn hiểu , khi nhìn vào tờ giấy khai thuế 


- tờ giấy khai thuế , dành cho cả nước

- mà cả nước thì có nhiều người ... mỗi người có 1 hoàn cãnh khác nhau 

- nên tờ giấy khai thuế nó bao gồm chung chung tất cả mọi hoàn cãnh (có thể xãy ra trong nước)

- ai dính vào hoàn cảnh nào , thì điền vào hoàn cảnh đó

- còn hoàn cảnh nào không dính tới mình , thì mình cứ làm lơ

- chứ không phải mình phải điền vào tất cả hoàn cảnh ... vì dĩ nhiên có những hoàn cảnh không hề dính dấp tới mình 



KHI KHAI VỀ STATUS , BẠN CÓ NÓI ... BẠN MARRIED , HAY SINGLE , HAY WIDOW , HAY DIVORCED , HAY GÌ GÌ ĐÓ

- thì tờ giấy khai thuế của bạn đả cho người ta biết "hoàn cãnh đại khái của bạn là như thế nào rồi"

- thì người ta coi tờ giấy khai thuế của bạn (dưới cái nhìn đó)

- tỉ dụ bạn nói bạn married , thì người ta expect bạn khai .. NET INCOME CUẢ SPOUSE LÀ BAO NHIÊU .. cho dù spouse có hay không có đi làm 

- hay bạn nói bạn vào Canada năm taxable year , thì người ta cũng expect bạn không có claim the maximum amount cho Basic personal , mà chỉ claim mấy tháng bạn ở trong Canada thôi

- bởi vậy , những gì bạn khai trong Personal Information , phải đi đôi với những gì bạn khai trong tờ khai thuế




NHỮNG CÁI GÌ VÂN LIST TRONG NÀY , TUỲ THEO HOÀN CẢNH CUẢ BẠN , MÀ BẠN ĐIỀN VÀO

CHỨ BẠN KHÔNG ĐIỀN VÀO TẤT CẢ ĐÂU NHÁ 

[tuyetvan]

g. Canada Employment amount (chỉ dành cho những ai có đi làm , có "Employment income" , chứ không phải dành cho mọi người)


Claim cái nào ít hơn 

- 1,245

- income mình kiếm được từ đi làm (hay còn gọi là Employment income) ... nên nhớ chỉ là Employment income thôi nhá , chứ không tính bất kỳ 1 income nào khác cả


***


Vân cho tĩ dụ 

i. anh đi làm kiếm được EMPLOYMENT INCOME là 1,100 ................. thì ở đây anh claim 1,100

ii. anh đi làm kiếm được EMPLOYMENT INCOME là 20,000 ... thì ở đây anh claim 1,245