[anatta]

trở về quá khứ ?

"Một ví dụ nổi tiếng khác được đưa ra bởi Stephen Hawking, nghịch lý giáo sư điên. Một vị giáo sư sau một thời gian miệt mài nghiên cứu đã sáng tạo ra một công thức toán học mới, và đem nó giảng giải cho các sinh viên. Một trong số những sinh viên này tìm đến một cỗ máy thời gian và du hành ngược về thời điểm trước khi vị giáo sư tìm ra công thức, và giảng cho ông nghe về công thức đó. Và vị giáo sư lại đem công thức này giảng lại cho các sinh viên. Vậy ai mới là người nghĩ ra công thức đó?"

Có người gọi là "nghịch lý ông nội" -- nói về chuyện du lịch trở về quá khứ. :-)

Thật ra du hành trở về quá khứ thì thời gian, không gian và môi trường khác với thời điểm hiện tại.

Nếu những sinh viên đó du hành về cái thời điểm quá khứ đó, thì ai là cha là mẹ của các sinh viên này, vì cha mẹ họ vào thời điểm đó không có hiện hữu, thì làm sao họ có thể tồn tại? Vậy thì cái chuyện mấy sinh viên du hành trở về quá khứ để tìm công thức là không thể thực hiện được. Không hiện thực.

Nói thêm một chút: thí dụ, đem xe hơi thời buổi hiện tại trở về quá khứ vài trăm năm trước thì lấy đâu ra xăng để chạy? Thời đó chưa có chế ra xăng dầu mà. :-)