[tuyetvan]

Cờ bạc là bác thằng bần


Để răn người ta không nên đánh bạc, ông cha ta có câu tục ngữ khá hài hước: Cờ bạc là bác thằng bần.


Cờ bạc ở đây được nhân vật hóa. Nó được tôn lên địa vị quan trọng là “bác”, nghĩa là họ hàng thân thuộc, đứng vào bậc cha, chú, dù là cha chú thằng “nghèo”. Câu này có nghĩa là: Cờ bạc chắc chắn đưa ta đến sự nghèo đói.

Tại sao cờ bạc lại gần sự nghèo túng được?  Điều đó chẳng có là khó hiểu. Kẻ máu mê tưởng rằng đi đánh bạc, dù là dưới hình thức nào là vét được tiền thiên hạ. Sự thực có phải thế không? Thì ta cứ nhìn những kẻ máy mê cờ bạc thì rõ. Nào có ai cờ bạc mà xe hơi nhà lầu đâu, hay là chỉ thân xác bơ phờ, sau khi đã bán hết gia cư điền sản. Đánh bạc thì mười lần mới có một lần được, còn chín lần thua, chung qui chỉ vào tiền hồ, rồi sang túi chủ gá. Mà những tiền được bạc ấy thực ra có ở trong túi được lâu đâu? Tiền ấy họ đem ăn chơi, sắm sửa, phung phí. Hoặc nếu có còn lại ít nhiều thì rồi bữa sau cũng lại đem đi nướng nốt, cho đến bao giờ nhẵn túi mới thôi. Cái nghề cờ bạc, được thì muốn được thêm, thua thì ham gỡ, chung qui chỉ có gỡ vào. Cho nên không ai do cờ bạc mà làm giàu, làm có. Chỉ thấy vì cờ bạc mà vong gia thất thổ, bán vợ đợ con.

Cờ bạc không phải chỉ hại tiền, thiệt của. Cờ bạc còn làm ta mất thời giờ, bỏ bê công việc, buôn bán, làm ăn. Người ham thú đỏ đen, suốt ngày đêm, vùi đầu vào quân bài, lá bạc. Ta đã thường thấy có kẻ thức ba bốn đêm ròng trên chiếu bạc, nhưng chưa thấy ai làm việc trong thời gian như thế bao giờ. Thành ra cờ bạc đã làm mất thời giờ lại giết hại sức khỏe của ta nhiều lắm nữa, làm cho ta mất công ăn việc làm, lại còn tốn tiền thuốc thang vì bệnh hoạn. Do đó mà tiền thu vào không có, chỉ thấy tiền của ra đi. Như thế thì kẻ đánh bạc làm gì mà chẳng nghèo? Chẳng nghèo trước rồi cũng nghèo sau. Mà đánh bạc thì lại nghèo rất nhanh chóng, dù là tiền rừng bạc biển, rồi khi đã nghèo thì dễ làm liều, làm bậy, để đưa ta vào khám, vào tù.

Vậy chớ có ham mê bài bạc. Ngay từ bây giờ, còn là học sinh nhỏ tuổi, chúng ta cũng nên tránh xa những nơi cờ bạc. Ở cổng trường, nhiều hàng quà thường bày cách bắn cá, bắn bi để gợi tính tham lam của ta đó cũng là một hình thức cờ bạc mà chúng ta phải coi là tối nguy hiểm, nếu chúng ta không muốn vì nó mà sau này:

“Cửa nhà bán hết, ra thân ăn mày”