2022-08-22, 11:28 AM
NGƯỜI CƯ SĨ HIỂU ĐÚNG VỀ NĂM GIỚI SẼ CÓ MỘT ĐỜI SỐNG KHÔNG SỢ HÃI
Đức Phật Ngài dạy rằng trong một gia đình mà người cư sĩ thành tựu được 5 giới thì bản thân người cư sĩ đó có được một cuộc sống an toàn không lo âu sợ hãi. An toàn ở đây có 2 đó là: An toàn trong hiện tại, an toàn trong kiếp sau, an toàn trong đời sống và an toàn trước cái chết.
Người Phật tử nào cũng tối thiểu có tam quy và ngũ giới. Nhưng mà bà con nhớ dùm cái này: "Không phạm giới chưa hẳn là giữ giới". Có nhiều người sinh ra trong bối cảnh gia đình, bối cảnh xã hội, bối cảnh văn hoá, bối cảnh giáo dưỡng giáo dục mà họ không có tiện để làm những cái chuyện sát sanh trộm cắp. Khi mà họ biết đạo thì họ thấy mấy cái giới đó nó dễ quá, rồi họ cứ tưởng là họ không phạm là họ có cái giới đó thì cái đó không đúng.
1. GIỚI SÁT SANH:
Trước hết không sát sanh không thể hiểu cái nghĩa là không giết thì gọi là có giữ giới sát sanh, không có phải. Ví dụ bây giờ có những người lớn lên trong thế giới Âu Mỹ, hoặc Châu Á thì họ lớn lên trong gia đình có của ăn của để thì cơ hội nào để mà họ sát sanh đây. Hồi nhỏ trong vòng tay của cha mẹ ông bà anh chị thì đâu có mò cua bắt ốc; rồi trùn, dế, muỗi, mồng, mình đâu có cơ hội để mình giết nó đâu. Lớn lên ăn học đàng hoàng làm kỹ sư bác sĩ rồi có gia đình sung sướng hưởng thụ thì cơ hội nào để sát sanh đây. Con cá, tép, cua, rùa, heo, bò, gà, vịt...thì người ta làm rồi đem về có kẻ nấu nướng, kẻ bày dọn ra cho mình ăn chứ mình có sát sanh đâu, như vậy thì không gọi là giữ giới.
Không sát sanh ở đây có nghĩa là mình có một ý thức sâu sắc rõ ràng là vì đâu mà mình không giết. Cái này rất quan trọng, vì đâu mình không giết mình biết rất rõ. Muôn loài lớn bé đều tham sống sợ chết, không có một nỗi kinh hoàng nào trên đời này lớn bằng nỗi sợ chết hết, đó là mối âu lo lớn nhất trong đời sống của chúng sinh. Mình biết như vậy cho nên mình không gieo rắc cái sự sợ hãi cho người khác bằng cách tấn công, bạo lực, bạo hành. Không giết đã đành mà làm cho người ta đau về thể xác, khổ về tinh thần cũng không nên. Cho nên mình không làm khổ người khác về tinh thần lẫn vật chất đó là hạnh tu của người biết Pháp. Giữ giới sát sanh là như vậy đó, không làm tổn thương tình cảm, sức khoẻ, tính mạng của chúng sanh khác thì cái đó mới gọi là giữ giới.
2. GIỚI TRỘM CẮP :
Ở đây mình cứ nghĩ là tôi không có lấy của ai như vậy là tôi giữ giới thì cái đó không hẳn. Bởi vì hồi nãy tôi đã có nói rồi, mình lớn lên trong một bối cảnh gia đình, bối cảnh xã hội đặc thù nào đó thì mình cũng đâu có làm cái chuyện này đâu.
Chẳng hạn như bên Thuỵ Sĩ chỗ đất nước tôi đang ở có rất nhiều nông trại mà người ta đem nông sản bày ra trong một cái chòi lá. Mình cần thì mình tới đó có cái thùng, trong đó họ có để cái giá biểu thí dụ như cà Tomas thì 1 kg là bao nhiêu, cà tím 1 kg là bao nhiêu, khoai tây, bắp, đậu, ớt...Mình nhìn cái giá biểu đó mà mình thích thì mình mua rồi bỏ tiền vào cái thùng đó, tự mình cân và dĩ nhiên là không ai thối cho mình nên mình phải chuẩn bị bạc lẻ để trả. Một cái đất nước như vậy phải nói là người dân đâu có cơ hội đâu mà ăn cắp, nhưng mà nói như vậy không hẳn là người dân Thuỵ Sĩ được gọi là người giữ giới trộm cắp. Mà giữ giới trộm cắp là mình luôn có một ý thức sâu sắc rõ ràng là vì đâu tôi không lấy của phi nghĩa, vì đâu tôi không lấy cái món vật chất chưa được cho?
Và hôm nay mình gieo nhân nào thì mai kia mình bị cái quả y chang như vậy. Hôm nay mình sang đoạt chiếm hữu của người khác thì mai kia mình sanh ra thì: một là nghèo khó, hai là những thứ mình có được cũng dễ dàng mất mát. Mất mát do thiên tai, nhân hoại, chiến tranh, trộm cướp...đủ thứ hết. Có những người giàu có nhưng họ không giữ được của bởi vì nói theo trong kinh là do tiền nghiệp chúng ta đã không giữ giới trộm cướp cho nên đời sau sinh ra tài sản một là không có, hai nữa nếu mà nhờ phước bố thí thì mình có được mà mình cũng giữ không được. Nó có những cái ngõ để rò rỉ thất thoát lắm, nhiều lắm quý vị.
Cuối năm 2017 tôi có 2 người quen cũng có của ăn của để. Trước ngày tết 10 hôm cả 2 đều bị mất một số tiền rất lớn tới mấy trăm ngàn đô la. Một người thì bị bạn bè lừa gạt, còn một người thì chơi ba cái stock hay bitcoin gì đó rồi bị mất. Tiền bạc mà, nó muốn đội nón nó đi thì nhiều cớ lắm. Trong nhà thì con mình, vợ mình, chồng mình, người thân mình bị bệnh hoạn hoặc họ hoang phí nghiện ngập bài bạc chích hút gì đó thì mọi thứ cũng đội nón nó đi hết. Hiểu được cái đó mình mới sợ.
***Cái tinh thần cao nhất của Phật pháp đó là: "Của mình hợp pháp mà mình còn không nên chìm đắm thì nói gì là dòm ngó của người khác".
3. GIỚI TÀ DÂM:
Vì cái nhu cầu tình cảm, nhu cầu tình dục mà chúng ta mới đi tìm đến những đối tượng ngoài luồng. Mình nhớ là con người khác con thú ở cái điểm đó là sự chừng mực và biết chuyện. Biết chuyện là biết cái gì nên hay không nên, biết chừng mực là biết cái gì là cái ranh để mà dừng lại. Thứ nhất thì chế độ một vợ một chồng thì xã hội nào họ cũng tán thán tôn vinh. Thứ hai là mối quan hệ ngoài luồng thì tuyệt đại đa số đều có một kết cục không có đẹp.
Giới tà tâm ở đây trong kinh định nghĩa rất là rõ, có nghĩa là quan hệ tình dục với những đối tượng mà xã hội lên án. Thí dụ như người đã có vợ, có chồng. Hoặc người đó đang được gia đình, đang được pháp luật bảo vệ như trẻ vị thành niên. Hoặc đứa đó tuy nó mồ côi nhưng mà nó là trẻ vị thành niên, hoặc nó có bạn bè thân thuộc muốn gìn giữ nó mà bây giờ mình tìm cách chiếm hữu thì cái đó được xem là quan hệ bị xã hội lên án thì cái đó là tà dâm.
Định nghĩa của tà dâm nó hơi rộng như vậy chứ không phải đơn giản là mình day dưa với vợ chồng người khác, mà nó bao gồm luôn trường hợp những đứa trẻ đang được pháp luật và gia đình bảo vệ thì mình cũng không thể xâm phạm được. Nó có tất cả là 21 hạng mà mình không thể xâm phạm, không thể đụng chạm tới, thì 21 đó gom gọn lại chỉ có 2 thôi:
Một xã hội như vậy thì nó quá dễ sợ đi. Một xã hội mà: "Để hở thì rình, để kín thì nó rinh" thì cái đó là không được. Một xã hội mà nam nữ không tin nhau thì cũng không được. Các vị tưởng tượng ai trong room này mà có máu ghen thì mới hiểu được cái điều tôi nói. Mình có máu ghen dữ dội thì mình mới thấy những người mà nghiêm túc trong tình cảm họ đáng quý. Tôi không có gia đình nhưng tôi biết trước cái máu ghen của tôi cũng dữ dội lắm cho nên tôi nghĩ rằng cái giới thứ 3 này rất là quan trọng.
Một điều nữa là cái giới tà dâm là một lằn ranh, một vạch kẻ để phân biệt người với thú. Bởi vì con thú nó không có phân biệt được cái gì nên và cái gì không nên, nó không biết cái gì là đồ ăn mà cái gì là đồ cúng. Nhưng mà chỉ có con người mới biết được tài sản vật chất có quyền tư hữu, tình cảm con người cũng có tư hữu, không có xâm phạm với ai.
4. GIỚI NÓI DỐI:
Giới nói dối cũng hiểu theo cái hướng là mình không nói dối chưa chắc là mình giữ giới, bởi vì nhiều khi không có điều kiện thôi. Không nói dối ở đây nó phải là cái ý thức. Tôi nhắc lại toàn bộ 5 giới phải được khởi đi bởi ý thức đạo đức, phải được thiết lập trên nền tảng của ý thức mới gọi là 5 giới. Ý thức là sao? Mình không muốn ai lừa dối mình thì cũng đừng lừa dối ai. Và có một chuyện rất là quan trọng mà phải mượn giọng kinh thánh để nói: "Phúc thay cho kẻ nào được sống bên cạnh những người nói gì cũng tin được". Tôi phải nói là phúc, đại phúc và hữu hạnh thay cho kẻ nào được sống giữa những người mà mình có thể tin cậy được, nói cái gì cũng tin được.
Bữa hổm tôi cũng nói với bà con rồi, tôi là tu sĩ từ bé, tôi độc thân không có vợ, nhưng mà nếu vì pháp thoại mà phải dùng phương tiện thiện xảo để thuyết pháp thì đôi khi tôi cũng du di linh động. Tôi nói thiệt, tôi không có vợ con nhưng phải nói nếu mà nói tiêu chuẩn yêu thương của tôi thì chuyện đầu tiên của tôi không phải là nhan sắc, tài sản, học thức. Mà chuyện đầu tiên đó là người phụ nữ đó nói gì tôi cũng tin được, đó là quan điểm của tôi. Vì từ gia đình, xã hội, chùa miễu, tôn giáo, thương trường, bất cứ nơi nào mà người với người không tin được nhau thì cái xã hội đó, cộng đoàn đó coi như vứt đi. Một xã hội mà sa đà suy thoái là người gạt người, người phụ rẫy người, người lừa đảo, lật lọng, lươn lẹo người.
Cái giới nói dối nó quan trọng lắm, phúc thay cho cái kẻ nào được sống bên cạnh những người mà có thể tin được. Thí dụ tôi nói huỵch toẹt luôn, trong gia đình mà mình nghi bà xã mình hay ông xã mình có vấn đề gì đó mà mình hỏi: Có không? Mà họ là người trung thực, họ gãi đầu, mặt tái mét, môi lắp bắp trả lời là: "Có! em hoặc là anh sụp hố do tai nạn".
=> Tôi thích như vậy hơn là dối lừa nhau để sống qua hết năm này qua tháng khác thì kinh hoàng lắm, sống mà trong niềm âu lo ngay ngáy không biết người ta lừa gạt mình lúc nào thì cái đó dễ sợ lắm quý vị biết không? Từ tình cảm nam nữ gia đình, cho đến xã hội, cho đến đối tác làm ăn, cho đến quan hệ chung chung giữa người với người mà khi không tin được nhau nữa thì xã hội rơi vào bi kịch, và phải nói là thế giới khó sống hơn bao giờ hết. Khi chúng ta không có niềm tin vào nhau thì các vị biết cái đó dễ sợ lắm quý vị.
Năm giới mà mình hiểu lơ mơ lơ mơ là không sát sanh, không trộm cắp thì cái hiểu đó nó nghèo lắm. Mình phải hiểu từng điều là: Ồ! thì ra cái giá trị của 5 giới nó dễ sợ như vậy, nó là một cái giềng mối duy trì cái nền tảng đạo đức xã hội. Và trên nền tảng đạo đức ấy, con người có thể tương ái, tương kính, tương thân lẫn nhau. Khi mà không tin được nhau rồi thì chúng ta còn chuyện gì để nói với nhau nữa từ tình yêu cho đến tình cảm gia đình. Cho nên cái giới thứ tư này rất là quan trọng, khi mà từng người không dối trá thì gia đình tin được nhau, xã hội tin được nhau, loài người tin được nhau.
Nói như vậy thì thấy được sự thật phải nói là vấn đề quan trọng cốt yếu từ phàm sanh thánh. Muốn thấy được sự thật thì ngay cái thuở còn phàm anh phải biết yêu sự thật. Có yêu sự thật thì trong ngôn ngữ, trong hành động của mình nó không có dối trá, lừa đảo, lươn lẹo, lật lọng. Và một người có hàm dưỡng, có đạo đức thì cái chuyện mà người đó lừa đảo, lật lọng là cả một vấn đề. Người mà thiếu hàm dưỡng thì chuyện nói dối rất là đơn giản, thậm chí nó là lối thoát cho họ trong nhiều tình huống. Nhưng mà đối với người có hàm dưỡng thì chuyện nói dối nó giống như một cực hình, kẹt lắm, khổ lắm, khó khăn lắm.
5. GIỚI UỐNG RƯỢU:
Tôi nói không biết bao nhiêu lần, chúng ta sinh ra đời, vừa lọt lòng mẹ, ánh nắng rọi vào thân xác của chúng ta. Kể từ cái ngày mà biết được ánh nắng mặt trời, biết được tia nắng đầu tiên cho đến khi vào áo quan đậy nắm lại. Thì trong cái chuỗi thời gian ấy chúng ta phải liên tục và thường trực đối diện với bao nhiêu là bất trắc tai nạn do con người, do thiên nhiên, do bản thân đem tới. Để đối phó với những bất trắc ấy, để có thể sinh tồn trong một thế giới đầy bất trắc ấy thì chúng ta phải thường xuyên và thường xuyên tỉnh táo. Đằng này chúng lại chối bỏ cái khả năng tỉnh táo ấy để chìm sâu trong một cái nghiện ngập nào đó làm mê man thần trí thì coi như là chúng ta đã quay lựng lại với cái quyền lợi làm người của mình.
Con người nó khác con thú ở một chỗ là khả năng tỉnh thức. Tôi nói lại, đời sống của chúng ta là một chuỗi năm tháng để đối diện với những bất trắc. Bất trắc do thiên nhiên, do con người và do bản thân. Để sống trong một thế giới đầy rẫy bất trắc ấy chúng ta phải thường trực tỉnh thức để sống cảnh giác phòng vệ. Ấy vậy mà chúng ta nhìn cái người say, người ngáo đá thì các vị nghĩ họ làm sao? Cái cột điện cao thế mà nó dám leo lên trển, cái nóc nhà tôn trơn tuột mà nó dám leo lên trển nhảy múa trên đó thì các vị tưởng tượng? Một người say rượu không biết mắc cỡ, không có biết nguy hiểm, không có biết sĩ diện, không có biết cái gì gọi là đẹp hay xấu, cái gì là thiện hay ác, là nên và không nên. Nó không có biết gì hết, như một con thú vậy đó.
Cho nên cái điều thứ 5 này Đức Phật Ngài dạy rằng: Ngay cả khi Chư Phật chưa ra đời thì những người hiền trí ở đời họ cũng tôn trọng 5 tiêu chuẩn đạo đức này. Có nghĩa là không giết, không trộm, không dâm dục, không dối trá và không say sưa nghiện ngập. Đây là 5 tiêu chuẩn đạo đức tối thiểu cho mỗi cá nhân và cho cả xã hội, cho một đất nước. Nếu một cư sĩ thành tựu 5 giới như là chúng tôi vừa nói nãy giờ, thì cái giới đó mới được gọi là cái giới hoàn bị. Còn mình không làm, không vi phạm nhưng mình thiếu ý thức trong 5 tiêu chuẩn đạo đức ấy thì cái giới của mình vẫn chưa được xem là hoàn hảo.
Đức Phật Ngài dạy rằng trong một gia đình cư sĩ mà người cư sĩ thành tựu được 5 giới thì ngay trong hiện tại, ngay trong thế giới loài người, trong xã hội mà chúng ta đang có mặt thì chúng ta không có âu lo. Một người có giới là không có âu lo và được sự tín nhiệm thương quý của thiên hạ. Và đồng thời nếu mình có đột ngột ra đi thì chỉ cần mình nhớ một điều thôi: "Là mình đã sống đẹp quá, mình sống có chuẩn mực, sống có nguyên tắc. Cái kiểu sống của mình không phải là kiểu sống của cái loài chúng sanh thấp kém thì cái chỗ về của mình dứt khoát là cái chỗ cao cấp rồi".
Người cư sĩ nhớ chừng ấy thôi là có thể xuôi tay nhắm mắt và có thể cười được. Mình chỉ cần nhớ mình đã sống ra sao là tự nhiên mình đi cũng thấy thanh thản. Dầu cho mình không có thần thông, mình không có rõ lắm về thiên đường địa ngục, kiếp trước kiếp sau. Nhưng mà chí ít tối thiểu mình có thể nghĩ: "Nếu có một cõi lành thì cõi lành ấy phải là cái chỗ dành cho những người có đạo đức về đó". Đó là cái niềm tin của người có giới.
***Chính vì vậy mà Phật dạy người cư sĩ có giới coi như là sống không có sợ hãi, luôn luôn sống trong sự bình an trong tâm hồn.
Trích KTC. Kinh (171) Sợ Hãi 1. Sārajjasuttaṃ.
Sư Giác Nguyên giảng.
Đức Phật Ngài dạy rằng trong một gia đình mà người cư sĩ thành tựu được 5 giới thì bản thân người cư sĩ đó có được một cuộc sống an toàn không lo âu sợ hãi. An toàn ở đây có 2 đó là: An toàn trong hiện tại, an toàn trong kiếp sau, an toàn trong đời sống và an toàn trước cái chết.
Người Phật tử nào cũng tối thiểu có tam quy và ngũ giới. Nhưng mà bà con nhớ dùm cái này: "Không phạm giới chưa hẳn là giữ giới". Có nhiều người sinh ra trong bối cảnh gia đình, bối cảnh xã hội, bối cảnh văn hoá, bối cảnh giáo dưỡng giáo dục mà họ không có tiện để làm những cái chuyện sát sanh trộm cắp. Khi mà họ biết đạo thì họ thấy mấy cái giới đó nó dễ quá, rồi họ cứ tưởng là họ không phạm là họ có cái giới đó thì cái đó không đúng.
1. GIỚI SÁT SANH:
Trước hết không sát sanh không thể hiểu cái nghĩa là không giết thì gọi là có giữ giới sát sanh, không có phải. Ví dụ bây giờ có những người lớn lên trong thế giới Âu Mỹ, hoặc Châu Á thì họ lớn lên trong gia đình có của ăn của để thì cơ hội nào để mà họ sát sanh đây. Hồi nhỏ trong vòng tay của cha mẹ ông bà anh chị thì đâu có mò cua bắt ốc; rồi trùn, dế, muỗi, mồng, mình đâu có cơ hội để mình giết nó đâu. Lớn lên ăn học đàng hoàng làm kỹ sư bác sĩ rồi có gia đình sung sướng hưởng thụ thì cơ hội nào để sát sanh đây. Con cá, tép, cua, rùa, heo, bò, gà, vịt...thì người ta làm rồi đem về có kẻ nấu nướng, kẻ bày dọn ra cho mình ăn chứ mình có sát sanh đâu, như vậy thì không gọi là giữ giới.
Không sát sanh ở đây có nghĩa là mình có một ý thức sâu sắc rõ ràng là vì đâu mà mình không giết. Cái này rất quan trọng, vì đâu mình không giết mình biết rất rõ. Muôn loài lớn bé đều tham sống sợ chết, không có một nỗi kinh hoàng nào trên đời này lớn bằng nỗi sợ chết hết, đó là mối âu lo lớn nhất trong đời sống của chúng sinh. Mình biết như vậy cho nên mình không gieo rắc cái sự sợ hãi cho người khác bằng cách tấn công, bạo lực, bạo hành. Không giết đã đành mà làm cho người ta đau về thể xác, khổ về tinh thần cũng không nên. Cho nên mình không làm khổ người khác về tinh thần lẫn vật chất đó là hạnh tu của người biết Pháp. Giữ giới sát sanh là như vậy đó, không làm tổn thương tình cảm, sức khoẻ, tính mạng của chúng sanh khác thì cái đó mới gọi là giữ giới.
2. GIỚI TRỘM CẮP :
Ở đây mình cứ nghĩ là tôi không có lấy của ai như vậy là tôi giữ giới thì cái đó không hẳn. Bởi vì hồi nãy tôi đã có nói rồi, mình lớn lên trong một bối cảnh gia đình, bối cảnh xã hội đặc thù nào đó thì mình cũng đâu có làm cái chuyện này đâu.
Chẳng hạn như bên Thuỵ Sĩ chỗ đất nước tôi đang ở có rất nhiều nông trại mà người ta đem nông sản bày ra trong một cái chòi lá. Mình cần thì mình tới đó có cái thùng, trong đó họ có để cái giá biểu thí dụ như cà Tomas thì 1 kg là bao nhiêu, cà tím 1 kg là bao nhiêu, khoai tây, bắp, đậu, ớt...Mình nhìn cái giá biểu đó mà mình thích thì mình mua rồi bỏ tiền vào cái thùng đó, tự mình cân và dĩ nhiên là không ai thối cho mình nên mình phải chuẩn bị bạc lẻ để trả. Một cái đất nước như vậy phải nói là người dân đâu có cơ hội đâu mà ăn cắp, nhưng mà nói như vậy không hẳn là người dân Thuỵ Sĩ được gọi là người giữ giới trộm cắp. Mà giữ giới trộm cắp là mình luôn có một ý thức sâu sắc rõ ràng là vì đâu tôi không lấy của phi nghĩa, vì đâu tôi không lấy cái món vật chất chưa được cho?
- Chuyện thứ nhất là bởi vì không cần nói đến pháp luật, bây giờ nói đến đạo đức làm người thì ai cũng có quyền tư hữu, ai cũng muốn tài sản vật chất của mình không bị sứt mẻ mất mát, ai cũng muốn mình được toàn vẹn mọi thứ. Nếu người khác lấy của mình thì mình đâu có chịu thì tại sao mình lại đi lấy của người khác.
- Chuyện thứ hai là trong cái tinh thần rốt ráo nhất của người biết đạo, cái của mình là mình đã không nên tham đắm nói gì đến cái của người khác. Một người luôn luôn sống trong ý thức mọi thứ là phù du, và luôn luôn có ý thức về giá trị tinh thần, niềm vui tâm linh lớn hơn việc sở hữu vật chất.
Và hôm nay mình gieo nhân nào thì mai kia mình bị cái quả y chang như vậy. Hôm nay mình sang đoạt chiếm hữu của người khác thì mai kia mình sanh ra thì: một là nghèo khó, hai là những thứ mình có được cũng dễ dàng mất mát. Mất mát do thiên tai, nhân hoại, chiến tranh, trộm cướp...đủ thứ hết. Có những người giàu có nhưng họ không giữ được của bởi vì nói theo trong kinh là do tiền nghiệp chúng ta đã không giữ giới trộm cướp cho nên đời sau sinh ra tài sản một là không có, hai nữa nếu mà nhờ phước bố thí thì mình có được mà mình cũng giữ không được. Nó có những cái ngõ để rò rỉ thất thoát lắm, nhiều lắm quý vị.
Cuối năm 2017 tôi có 2 người quen cũng có của ăn của để. Trước ngày tết 10 hôm cả 2 đều bị mất một số tiền rất lớn tới mấy trăm ngàn đô la. Một người thì bị bạn bè lừa gạt, còn một người thì chơi ba cái stock hay bitcoin gì đó rồi bị mất. Tiền bạc mà, nó muốn đội nón nó đi thì nhiều cớ lắm. Trong nhà thì con mình, vợ mình, chồng mình, người thân mình bị bệnh hoạn hoặc họ hoang phí nghiện ngập bài bạc chích hút gì đó thì mọi thứ cũng đội nón nó đi hết. Hiểu được cái đó mình mới sợ.
***Cái tinh thần cao nhất của Phật pháp đó là: "Của mình hợp pháp mà mình còn không nên chìm đắm thì nói gì là dòm ngó của người khác".
3. GIỚI TÀ DÂM:
Vì cái nhu cầu tình cảm, nhu cầu tình dục mà chúng ta mới đi tìm đến những đối tượng ngoài luồng. Mình nhớ là con người khác con thú ở cái điểm đó là sự chừng mực và biết chuyện. Biết chuyện là biết cái gì nên hay không nên, biết chừng mực là biết cái gì là cái ranh để mà dừng lại. Thứ nhất thì chế độ một vợ một chồng thì xã hội nào họ cũng tán thán tôn vinh. Thứ hai là mối quan hệ ngoài luồng thì tuyệt đại đa số đều có một kết cục không có đẹp.
Giới tà tâm ở đây trong kinh định nghĩa rất là rõ, có nghĩa là quan hệ tình dục với những đối tượng mà xã hội lên án. Thí dụ như người đã có vợ, có chồng. Hoặc người đó đang được gia đình, đang được pháp luật bảo vệ như trẻ vị thành niên. Hoặc đứa đó tuy nó mồ côi nhưng mà nó là trẻ vị thành niên, hoặc nó có bạn bè thân thuộc muốn gìn giữ nó mà bây giờ mình tìm cách chiếm hữu thì cái đó được xem là quan hệ bị xã hội lên án thì cái đó là tà dâm.
Định nghĩa của tà dâm nó hơi rộng như vậy chứ không phải đơn giản là mình day dưa với vợ chồng người khác, mà nó bao gồm luôn trường hợp những đứa trẻ đang được pháp luật và gia đình bảo vệ thì mình cũng không thể xâm phạm được. Nó có tất cả là 21 hạng mà mình không thể xâm phạm, không thể đụng chạm tới, thì 21 đó gom gọn lại chỉ có 2 thôi:
- Người đó đã có gia đình chồng, vợ.
- Người đó đang được giám hộ bởi một đoàn thể hay một cá nhân nào đó.
Một xã hội như vậy thì nó quá dễ sợ đi. Một xã hội mà: "Để hở thì rình, để kín thì nó rinh" thì cái đó là không được. Một xã hội mà nam nữ không tin nhau thì cũng không được. Các vị tưởng tượng ai trong room này mà có máu ghen thì mới hiểu được cái điều tôi nói. Mình có máu ghen dữ dội thì mình mới thấy những người mà nghiêm túc trong tình cảm họ đáng quý. Tôi không có gia đình nhưng tôi biết trước cái máu ghen của tôi cũng dữ dội lắm cho nên tôi nghĩ rằng cái giới thứ 3 này rất là quan trọng.
Một điều nữa là cái giới tà dâm là một lằn ranh, một vạch kẻ để phân biệt người với thú. Bởi vì con thú nó không có phân biệt được cái gì nên và cái gì không nên, nó không biết cái gì là đồ ăn mà cái gì là đồ cúng. Nhưng mà chỉ có con người mới biết được tài sản vật chất có quyền tư hữu, tình cảm con người cũng có tư hữu, không có xâm phạm với ai.
4. GIỚI NÓI DỐI:
Giới nói dối cũng hiểu theo cái hướng là mình không nói dối chưa chắc là mình giữ giới, bởi vì nhiều khi không có điều kiện thôi. Không nói dối ở đây nó phải là cái ý thức. Tôi nhắc lại toàn bộ 5 giới phải được khởi đi bởi ý thức đạo đức, phải được thiết lập trên nền tảng của ý thức mới gọi là 5 giới. Ý thức là sao? Mình không muốn ai lừa dối mình thì cũng đừng lừa dối ai. Và có một chuyện rất là quan trọng mà phải mượn giọng kinh thánh để nói: "Phúc thay cho kẻ nào được sống bên cạnh những người nói gì cũng tin được". Tôi phải nói là phúc, đại phúc và hữu hạnh thay cho kẻ nào được sống giữa những người mà mình có thể tin cậy được, nói cái gì cũng tin được.
Bữa hổm tôi cũng nói với bà con rồi, tôi là tu sĩ từ bé, tôi độc thân không có vợ, nhưng mà nếu vì pháp thoại mà phải dùng phương tiện thiện xảo để thuyết pháp thì đôi khi tôi cũng du di linh động. Tôi nói thiệt, tôi không có vợ con nhưng phải nói nếu mà nói tiêu chuẩn yêu thương của tôi thì chuyện đầu tiên của tôi không phải là nhan sắc, tài sản, học thức. Mà chuyện đầu tiên đó là người phụ nữ đó nói gì tôi cũng tin được, đó là quan điểm của tôi. Vì từ gia đình, xã hội, chùa miễu, tôn giáo, thương trường, bất cứ nơi nào mà người với người không tin được nhau thì cái xã hội đó, cộng đoàn đó coi như vứt đi. Một xã hội mà sa đà suy thoái là người gạt người, người phụ rẫy người, người lừa đảo, lật lọng, lươn lẹo người.
Cái giới nói dối nó quan trọng lắm, phúc thay cho cái kẻ nào được sống bên cạnh những người mà có thể tin được. Thí dụ tôi nói huỵch toẹt luôn, trong gia đình mà mình nghi bà xã mình hay ông xã mình có vấn đề gì đó mà mình hỏi: Có không? Mà họ là người trung thực, họ gãi đầu, mặt tái mét, môi lắp bắp trả lời là: "Có! em hoặc là anh sụp hố do tai nạn".
=> Tôi thích như vậy hơn là dối lừa nhau để sống qua hết năm này qua tháng khác thì kinh hoàng lắm, sống mà trong niềm âu lo ngay ngáy không biết người ta lừa gạt mình lúc nào thì cái đó dễ sợ lắm quý vị biết không? Từ tình cảm nam nữ gia đình, cho đến xã hội, cho đến đối tác làm ăn, cho đến quan hệ chung chung giữa người với người mà khi không tin được nhau nữa thì xã hội rơi vào bi kịch, và phải nói là thế giới khó sống hơn bao giờ hết. Khi chúng ta không có niềm tin vào nhau thì các vị biết cái đó dễ sợ lắm quý vị.
Năm giới mà mình hiểu lơ mơ lơ mơ là không sát sanh, không trộm cắp thì cái hiểu đó nó nghèo lắm. Mình phải hiểu từng điều là: Ồ! thì ra cái giá trị của 5 giới nó dễ sợ như vậy, nó là một cái giềng mối duy trì cái nền tảng đạo đức xã hội. Và trên nền tảng đạo đức ấy, con người có thể tương ái, tương kính, tương thân lẫn nhau. Khi mà không tin được nhau rồi thì chúng ta còn chuyện gì để nói với nhau nữa từ tình yêu cho đến tình cảm gia đình. Cho nên cái giới thứ tư này rất là quan trọng, khi mà từng người không dối trá thì gia đình tin được nhau, xã hội tin được nhau, loài người tin được nhau.
- Trong kinh nói rằng vào những thời kỳ hoàng kim của đạo đức nhân loại. Ở đây chắc có lẽ nhiều nghe cái từ này và các vị nhạc nhiên là có cái thời hoàng kim là sao: Theo trong kinh mô tả thì cái gì nó cũng có chu kỳ. Tức là cây, cỏ, hoa, lá nó cũng có mùa các vị biết không? Xuân, hạ, thu, đông. Mùa xuân thì cây cỏ sum suê tốt tươi, mùa thu thì cây cỏ bắt đầu vàng úa, mùa hè thì nóng bức, mùa đông thì lạnh lẽo. Tuỳ mùa mà cái loài nào nó sống được và cái loài nào nó phải chết đi, đó là về thế giới thiên nhiên.
- Còn về đời sống của con người cũng vậy, nó cũng có mùa. Có những thời điểm mà chúng sanh đặc biệt nổi trội về văn minh tâm linh, ví dụ như thời Đức Phật. Thời đó cái người mà tu hành đạo đức, chứng đắc thánh nhân, thần thông nhiều vô kể, nhiều như nắm sao mưa. Trong khi đó có những thời kỳ mà chúng sanh nổi trội về văn minh vật chất. Chẳng hạn như thời này, cách nhau một đại dương mà có thể vừa nói chuyện và nhìn mặt nhau, người kia rót trà mà người này còn thấy một làn khói lượn lờ bay trên chén. Văn minh đến như vậy, cách nhau một đại dương mà có thể quan sát nhau từng đường tơ kẻ tóc. Văn minh quá, chúng ta có thể di chuyển trong không gian 1000km/giờ. Cho nên tuỳ thời kỳ mà chúng sanh trội về cái gì trong cái thiện và cũng tuỳ chu kỳ mà chúng sanh trội về cái gì trong cái ác. Có những thời kỳ chúng sanh trội về tham, có những thời kỳ trội về sân. Nó cứ theo chu kỳ xuân hạ thu đông theo thiên nhiên thế nào thì cái tâm tình tâm thức của chúng sinh nó cũng có những chu kỳ như vậy. Lúc nó mạnh cái này nó yếu cái kia, có lúc nó mạnh cái kia nó yếu cái này.
- Có những thời kỳ chúng sanh sung mãn về đạo đức thì cả hành tinh không ai biết nói dối. Các vị không tin nhưng trong kinh nói đó là sự thật. Có lúc cả hành tinh này sống trong cái bối cảnh gọi là cộng sản tuyệt hảo. Có lẽ cái chữ này tôi dùng ở đây gây dị ứng cho nhiều người cho nên tôi tạm dùng cái từ thời thượng cho bà con hiểu rằng "Cộng Sản Tuyệt Hảo". Nghĩa là sao? Thời đó người ta chỉ kiếm ăn khi cần và họ không có khái niệm tích chứa, sở hữu, dành dụm. Từ đó nó mới không có nhu cầu như là: Sang đoạt, lừa đảo, nằm nhà mát ăn bát vàng, kẻ làm lòi con mắt không có ăn, kẻ thì ngồi phây phây mà có ăn tràn họng, rồi có kẻ người bóc lột người, có kẻ thì tích luỹ gian thương đầu cơ...Dứt khoát là không có.
- Thời đó người có thể tin người, người có thể quý người, người có thể thương người. Còn cái thời này muốn quý nhau cũng khó, muốn thương nhau cũng khó, muốn tin nhau lại càng khó. Tuỳ vào chu kỳ biến đổi trong thiên nhiên và cả chu kỳ biến đổi tâm tình tâm thức của chúng sinh mà thế giới này có những giai đoạn, có những điểm đặc thù như vậy đó quý vị nha.
- Sự thật thứ nhất là mọi hiện hữu là khổ.
- Sự thật thứ hai là đam mê cái gì cũng là đam mê trong khổ và đầu tư cái khổ.
- Sự thật thứ ba đó là muốn hết khổ thì đừng có đam mê trong khổ nữa.
- Sự thật thứ tư là hiểu được ba điều trước và sống trong đó chính là con đường thoát khổ.
Nói như vậy thì thấy được sự thật phải nói là vấn đề quan trọng cốt yếu từ phàm sanh thánh. Muốn thấy được sự thật thì ngay cái thuở còn phàm anh phải biết yêu sự thật. Có yêu sự thật thì trong ngôn ngữ, trong hành động của mình nó không có dối trá, lừa đảo, lươn lẹo, lật lọng. Và một người có hàm dưỡng, có đạo đức thì cái chuyện mà người đó lừa đảo, lật lọng là cả một vấn đề. Người mà thiếu hàm dưỡng thì chuyện nói dối rất là đơn giản, thậm chí nó là lối thoát cho họ trong nhiều tình huống. Nhưng mà đối với người có hàm dưỡng thì chuyện nói dối nó giống như một cực hình, kẹt lắm, khổ lắm, khó khăn lắm.
5. GIỚI UỐNG RƯỢU:
Tôi nói không biết bao nhiêu lần, chúng ta sinh ra đời, vừa lọt lòng mẹ, ánh nắng rọi vào thân xác của chúng ta. Kể từ cái ngày mà biết được ánh nắng mặt trời, biết được tia nắng đầu tiên cho đến khi vào áo quan đậy nắm lại. Thì trong cái chuỗi thời gian ấy chúng ta phải liên tục và thường trực đối diện với bao nhiêu là bất trắc tai nạn do con người, do thiên nhiên, do bản thân đem tới. Để đối phó với những bất trắc ấy, để có thể sinh tồn trong một thế giới đầy bất trắc ấy thì chúng ta phải thường xuyên và thường xuyên tỉnh táo. Đằng này chúng lại chối bỏ cái khả năng tỉnh táo ấy để chìm sâu trong một cái nghiện ngập nào đó làm mê man thần trí thì coi như là chúng ta đã quay lựng lại với cái quyền lợi làm người của mình.
Con người nó khác con thú ở một chỗ là khả năng tỉnh thức. Tôi nói lại, đời sống của chúng ta là một chuỗi năm tháng để đối diện với những bất trắc. Bất trắc do thiên nhiên, do con người và do bản thân. Để sống trong một thế giới đầy rẫy bất trắc ấy chúng ta phải thường trực tỉnh thức để sống cảnh giác phòng vệ. Ấy vậy mà chúng ta nhìn cái người say, người ngáo đá thì các vị nghĩ họ làm sao? Cái cột điện cao thế mà nó dám leo lên trển, cái nóc nhà tôn trơn tuột mà nó dám leo lên trển nhảy múa trên đó thì các vị tưởng tượng? Một người say rượu không biết mắc cỡ, không có biết nguy hiểm, không có biết sĩ diện, không có biết cái gì gọi là đẹp hay xấu, cái gì là thiện hay ác, là nên và không nên. Nó không có biết gì hết, như một con thú vậy đó.
Cho nên cái điều thứ 5 này Đức Phật Ngài dạy rằng: Ngay cả khi Chư Phật chưa ra đời thì những người hiền trí ở đời họ cũng tôn trọng 5 tiêu chuẩn đạo đức này. Có nghĩa là không giết, không trộm, không dâm dục, không dối trá và không say sưa nghiện ngập. Đây là 5 tiêu chuẩn đạo đức tối thiểu cho mỗi cá nhân và cho cả xã hội, cho một đất nước. Nếu một cư sĩ thành tựu 5 giới như là chúng tôi vừa nói nãy giờ, thì cái giới đó mới được gọi là cái giới hoàn bị. Còn mình không làm, không vi phạm nhưng mình thiếu ý thức trong 5 tiêu chuẩn đạo đức ấy thì cái giới của mình vẫn chưa được xem là hoàn hảo.
Đức Phật Ngài dạy rằng trong một gia đình cư sĩ mà người cư sĩ thành tựu được 5 giới thì ngay trong hiện tại, ngay trong thế giới loài người, trong xã hội mà chúng ta đang có mặt thì chúng ta không có âu lo. Một người có giới là không có âu lo và được sự tín nhiệm thương quý của thiên hạ. Và đồng thời nếu mình có đột ngột ra đi thì chỉ cần mình nhớ một điều thôi: "Là mình đã sống đẹp quá, mình sống có chuẩn mực, sống có nguyên tắc. Cái kiểu sống của mình không phải là kiểu sống của cái loài chúng sanh thấp kém thì cái chỗ về của mình dứt khoát là cái chỗ cao cấp rồi".
Người cư sĩ nhớ chừng ấy thôi là có thể xuôi tay nhắm mắt và có thể cười được. Mình chỉ cần nhớ mình đã sống ra sao là tự nhiên mình đi cũng thấy thanh thản. Dầu cho mình không có thần thông, mình không có rõ lắm về thiên đường địa ngục, kiếp trước kiếp sau. Nhưng mà chí ít tối thiểu mình có thể nghĩ: "Nếu có một cõi lành thì cõi lành ấy phải là cái chỗ dành cho những người có đạo đức về đó". Đó là cái niềm tin của người có giới.
***Chính vì vậy mà Phật dạy người cư sĩ có giới coi như là sống không có sợ hãi, luôn luôn sống trong sự bình an trong tâm hồn.
Trích KTC. Kinh (171) Sợ Hãi 1. Sārajjasuttaṃ.
Sư Giác Nguyên giảng.
⏱️
Diễn đàn tuy ảo, nhưng nghiệp quả có thật
Sư Toại Khanh (Giác Nguyên) Giảng Kinh
Diễn đàn tuy ảo, nhưng nghiệp quả có thật
Sư Toại Khanh (Giác Nguyên) Giảng Kinh