[LeThanhPhong]

Sư Toại Khanh Giảng Thành Tố Ý Thức (1-3)

https://www.toaikhanh.com/videotext.php?vid=jP5U-K8Zq9s&abt=Th%C3%A0nh+t%E1%BB%91+%C3%BD+th%E1%BB%A9c


Thành tố ý thức

Kalama tri ân bạn buithibuukim ghi chép.

22/12/2021 - 09:36 - buithibuukim
VI DIỆU PHÁP
THÀNH TỐ Ý THỨC

Một ông lái buôn vô lầu xanh giải trí. Có một lần ổng vô gặp một cô kỹ nữ rất đẹp. Trong đêm đó chỉ có hai người với nhau trong phòng, ổng mới hỏi cô bao nhiêu tuổi sao mà lưu lạc đến đây.Cổ mới nói em mới có 18. Bốn năm sau cũng trong một chuyến đi buôn lỗ lã, ổng tấp vô quán đó ngủ nữa, tình cờ gặp lại cô đó. Cô đó thì gặp gỡ quá nhiều khách nên đâu nhớ ai, nhưng ổng thì nhớ. Ổng cũng hỏi câu chót lưỡi đầu môi em bao nhiêu tuổi sao lưu lạc tới đây.Lần này cổ trả lời em mới 17. Tức là 3 năm trước thì 18, ba năm sau 17 tuổi thôi. Ông lái buôn nghe vậy ổng khóc. Cô gái nói tuổi của em kệ em chớ mắc gì mà khóc. Ổng nói tui nghe cái tuổi của em tui nhớ vốn liếng làm ăn của tui mỗi năm mỗi tuột xuống!

Tôi đọc câu chuyện đó rồi mỗi lần tôi nhìn lớp học tôi thấy càng lúc nó càng tuột xuống, nó giống như sức khỏe của tôi! (cười). Sức khỏe mỗi lúc mỗi tuột và lớp học mỗi lúc mỗi ít dần!!!

Kính thưa đại chúng. Tôi hướng dẫn lớp về A Tỳ Đàm càng lúc càng đi vào sâu hơn. Bữa nay tôi xin thưa một điều là mình bắt đầu vào nội dung thật sự của A Tỳ Đàm. Tôi có hy vọng là từ đây về sau, sau khi học, thượng tọa trụ trì hoặc là chúng tôi nói Pháp cho các vị, chúng tôi khỏi giải thích nhiều về những thuật ngữ Phật học, thí dụ như Bát Chánh Đạo, Tứ Diệu Đế. Từ đây về sau ai có đạo Chúa hoặc Bắc Tông hoặc Nguyên thủy, Nam Tông với Nam Tông gặp các vị mà hỏi Bát Chánh Đạo là gì, Tứ Diệu Đế là gì thì tôi hy vọng các vị, bất cứ ai trong hội chúng này (những người đi học thường xuyên) đều có thể trả lời.

Các vị còn nhớ, hôm trước, tôi có thưa là 

1. Tạng Kinh là kêu người ta vào Đạo, 
   
2. Tạng Luật là trói người ta lại, 
   
3. còn tạng Vi Diệu Pháp là giết người ta. 
   

Thì chư hòa thượng, thượng tọa hoặc chúng tôi thuyết Pháp là dùng tạng Kinh để dụ các vị đi chùa. Nhưng khi tới đây rồi thì lần lượt từng bữa thứ bảy chúng tôi sử dụng A Tỳ Đàm để cắt, để khứa, bằm, xẻ, xé từng tri kiến, kiến giải của các vị từ đó đến giờ. 

Thí dụ: 

1. Từ đó đến giờ mình không biết Phật Pháp thì ‘Đây là nhà của tôi, vợ/ chồng /con của tôi, gia sản tôi’. Biết Đạo được ba mớ thấy mấy cái đó là sương khói phù du không đáng kể, mà chỉ có Phật Pháp mới đáng kể thôi. 
   
2. Cho nên mỗi lần mình giữ giới trong sạch được mình biết rằng ‘Tôi giữ giới trong sạch tôi hơn người ta’. Như vậy mình không còn chấp vào tài sản, gia đình mà chấp vào giới luật của mình. Mình nghĩ mình đức hạnh hơn người khác. 
   
3. Nhưng một ngày nào đó mình học giáo lý A Tỳ Đàm rồi mình thấy những người đức hạnh và những người không đức hạnh đều là hai làn khói, có điều một là làn khói đen một là làn khói trắng mà cái nào cũng phù du hết. Khi mình hiểu được điều đó mình sẽ thấy rằng mình là người sở hữu được kiến thức A Tỳ Đàm, mình coi thường những ai không hiểu biết A Tỳ Đàm. Như vậy một lần nữa mình bỏ cái ngã này đi tìm cái ngã khác thôi.
   

Tức là 

1. bỏ con người danh lợi để tôn trọng giới hạnh. 
   
2. Sau đó sống thoải mái thấy cái giới hạnh, cái bước tu hành không phải chỉ dừng lại ở những giới hạnh mà còn phải phát triển về trí tuệ nữa. 
   
3. Nhưng người thành tựu trí tuệ hoàn toàn không có cơ sổ để coi thường những người không có trí tuệ như mình. Bởi vì, tôi nhắc lại tất cả chỉ là những làn khói. Tôi là người tốt, anh là người xấu, hoặc ngược lại anh là người tốt tôi là người xấu thì trong cả hai trường hợp này chúng ta đều là những làn khói mong manh. Khói đen hay khói trắng đều là vô thường cả, đều phù du, nắng sớm mưa chiều. 
   

Cho nên hiểu được điều này thì 

1. trước là mình trang nghiêm nội tâm mình. 
   
2. Thứ hai là tự mình vượt qua được những giai đoạn tu học tốt hơn.
   

Bước tiếp theo tôi xin nói với đại chúng, trong con người mình gồm hai phần: danh và sắc. 

Danh gồm có bốn là thọ, tưởng, hành, thức. 

1. Thọ là tất cả những cảm giác của mình. 
   
2. Tưởng là tất cả những kinh nghiệm ký ức của mình.
   
3. Hành là những thiện ác của mình.
   
4. Thức chính là sản vật. 
   

Thì nó giống như cái này. Sáu giác quan mình nó không là thiện không là ác, xin thưa với đại chúng như vậy. Đức Phật, chư vị A La hán các vị cũng có mắt, tai,mũi, lưỡi, thân như mình. Nói chung, các vị cũng có ly nước như mình. Nhưng ly nước của các vị hoàn toàn không có chua, đắng, chát, mặn như chúng ta. Ly nước của các ngài ly là ly và nước là nước. Nếu có pha thì các ngài pha cái gì ngọt, cái gì ngon, cái gì thơm vào trong đó, chớ các ngài không có pha tầm bậy tầm bạ như mình. Ly mình pha gì? Vỏ chanh ở trỏng, sình, rác ở trỏng, bụi, đất ở trỏng. Chớ trước khi mình pha chế thì bản thân ly nước chỉ là ly nước. Nước lọc chỉ là nước lọc không vị không màu gì hết.

Tôi xin nói thật chậm: Người phàm phu mà biết tu hành và bậc thánh hữu học thì cái ly nước của họ là cái ly nước ngon, thơm, sạch. Còn cái ly nước của người không biết tu hành là ly nước chua, chát, đắng, cay và dơ bẩn uống không được. 

Riêng về vị Thánh như Đức Phật và các vị A La Hán thì các Ngài không còn thiện và không còn ác. Nhớ kỹ cái đó. Có nhiều người hiểu lầm nói Đức Phật chắc thiện nhiều. Các vị còn nhớ chúng sanh có hai hướng: siêu và đọa. Thiện nhiều quá, tu về thiện sẽ đi lên. Người ác nhiều quá sẽ đi xuống. Riêng các vị thánh là vượt ra ngoài không thiện không ác. Cho nên bữa nay mình học về nội dung.

Danh gồm có 4. 
Thọ là tất cả cảm giác buồn vui của thân và tâm. 
Tưởng là tất cả những gì thuộc về ký ức. 

Nhưng riêng cái này cực kỳ rắc rối. Học về A Tỳ Đàm là học về cái này, là học về cái hành. Bởi vì sao? Nó có tất cả 5 uẩn phải không ạ? Cái này là thọ uẩn. Cái này là tưởng uẩn, cái này là hành uẩn. Cái này là thức uẩn. 

Thì thức uẩn nó là 6 giác quan, rất là gọn. 
Tưởng uẩn chỉ là Sở hữu tưởng, rất là gọn. 
Thọ uẩn chính là Sở hữu thọ, rất là gọn. 

Nhưng riêng hành uẩn thì không. Tức là trong con người mình có hai phần: tâm linh và thể xác. Phần thể xác rất đơn giản tôi sẽ hướng dẫn sau. 

Riêng phần tâm linh có 4 khía cạnh: 

1. Thọ là tất cả các giác quan (?). 
   
2. Tưởng là tất cả ký ức. 
   
3. Thức là 6 giác quan. 
   
4. Riêng ‘hành’ chính là yếu tố quyết định tính chất thiện ác của một dòng tâm thức.
   

Các vị nghe từ ‘sát na’ không ạ, thì trong Kinh nói rằng mỗi người chúng ta ở đây, toàn bộ chúng ta ở đây, khi chúng ta ngủ hoặc đang thức thì tư tưởng chúng ta luôn luôn diễn tiến chớ đừng nghĩ mình ngủ là hết. 

Dầu mình ngủ hay mình thức thì cái tâm mình luôn luôn nó đi hết từ sát na này tới sát na khác. Chữ sát na là âm từ chữ ‘khana’ của Pali hoặc là chữ ‘ksana’ của Sanskrit. Mà chữ sát na đó tiếng Anh người ta dịch là chữ thought moment, tức là từng chập từng chập tư tưởng mình. Từng chập từng chập như vậy. Thời gian của mỗi sát na nó ngắn tới mức mà trong Kinh nói trong một khảy móng tay thì cái tâm mình sinh diệt cả triệu cái. Cái mà mình gọi là người là tôi là ông A bà B toàn là nhiều cái ngắn ngủi lắp ráp lại. 

Nhưng một chuỗi tư tưởng gọi là thiện ác hoàn toàn tùy thuộc vào cái hành uẩn của mình.

Trong Kinh nói mỗi sát na có ba giai đoạn thời gian: sanh, trụ và diệt. (Tôi biết càng đi vào sâu các vị sẽ hơi buồn ngủ, nếu mà vượt qua nó thì rồi giống như chẻ tre. Nếu ‘chẻ’ qua cái ‘mắc’ này rồi từ đây về sau các vị nghe Pháp rất là thoải mái). Mỗi sát na có ba giai đoạn: sanh, trụ và diệt. Nó giống như cuộc đời người có giai đoạn baby, lớn rồi già đi. Đây là nguyên một cái ly, còn thiện ác gì đó tính sau, mà thiện ác ở đâu thì ở đó gọi là hành uẩn. 

Bây giờ mình học về tính chất của nội tâm, hay còn gọi là hành uẩn, tức là nội dung của mấy cái thought moment này.

Sự hiện hữu của mình ngoài thân xác này ra còn có sự tồn tại của ý thức, tư tưởng. Mà tư tưởng lại gồm rất nhiều thành tố. Hôm nay tôi sẽ hướng dẫn lớp học về 13 Sở hữu tợ tha.

Tôi nhắc lại, tâm mình giống như ly nước, còn Sở hữu tâm chính là những thành tố của ly nước.

THÀNH TỐ Ý THỨC (4 DANH UẨN)

(Phần Sư đọc cho lớp chép bài)

Trong sự tồn tại của mỗi chúng sinh, bất luận cao thấp, luôn là sự hiện hữu của hai thành phần: thân và tâm. Hay nói khác đi chính là 5 uẩn: 

1. sắc uẩn (tất cả những gì thuộc vật chất từ một thiên thể cho đến một điện tử), 
   
2. thọ uẩn (tất cả những cảm giác tốt xấu của thân và tâm), 
   
3. tưởng uẩn (khía cạnh hồi ức hay kinh nghiệm của mỗi chập tư tưởng), và 
   
4. thức uẩn (đơn giản là 6 giác quan). 
   

Nếu có thể gọi A Tỳ Đàm là môn tâm lý học của Phật giáo thì ở đây vấn đề tâm linh của mỗi chúng sinh được phân cấp và chia chẻ như sau.

Notes:

Tôi dùng chữ ‘khía cạnh’ tại vì tưởng uẩn nó chỉ là khía cạnh thôi. Thí dụ tôi nhìn thấy cái dĩa này, cái nhìn thấy đó là cái biết giác quan. Nhưng biết đó là cái dĩa đó là hồi ức, kinh nghiệm. Sở dĩ tôi biết nó là cái dĩa là do trước đây tôi đã được cha, mẹ, anh, thầy, bạn tôi hoặc những người Phật tử quen với tôi cho tôi biết đây là cái dĩa: nó tròn, màu trắng, cứng, lạnh nóng, láng, nó bóng… Tất cả những khía cạnh đó hoàn toàn là tưởng uẩn cả. Cũng giống như cái ly này thôi mà tôi có thể nói về nó rất nhiều khía cạnh: cái ly này bằng thủy tinh, nó trong, nó láng, ấm, tròn, hình lăng trụ, giờ nó chứa nước trà nên nhìn xuyên qua thấy màu vàng, tất cả những khía cạnh đó đều đúng. Một cái ly mà có rất nhiều khía cạnh như vậy. Cho nên tưởng uẩn chỉ là khía cạnh hồi ức của một chùm tư tưởng thôi.

Còn thế nào là phân cấp? 
– Tức là 

1. có những cái là tâm thiện, 
   
2. có những cái là tâm bất thiện, 
   
3. có những cái là tâm dục giới, 
   
4. có những cái là tâm sắc giới, 
   
5. có những cái là tâm phàm, 
   
6. có những cái là tâm thánh. 
   

Đó là sự phân cấp.

Thế nào là chia chẻ? 
– Trong Kinh nói rằng khi mắt tôi nhìn vào anh thanh niên trước mặt tôi, các vị nhớ mấy cái tròn tròn như hột vịt người ta vẽ? 

Trong Kinh nói 
mỗi chập tư tưởng như vậy nó có 17 cái tròn như vậy, ít nhứt là 17 cái, 
mà phải 6 lần cái 17 đó tôi mới biết anh này ảnh tên gì, tôi mới biết ảnh là con trai hay con gái, vừa gặp ảnh là tôi biết xưng hô làm sao liền. Như vậy đó: phải 6 chập tư tưởng, mỗi chập ít nhứt là 17 sát na (thought moment) như vậy. 

Mà khi gặp ảnh, tôi vừa nhìn râu ria, mắt, xương hàm của ảnh biết ảnh là nam. 
Nhìn cái mặt ảnh tôi đoán được độ tuổi nữa, 
rồi biết xưng hô làm sao, nếu biết tên thì gọi thẳng tên còn không biết thì kêu là anh hoặc đạo hữu thôi. 

Thì các vị biết, từ ánh mắt đầu tiên tôi thấy ảnh cho đến lúc tôi bật ra miệng kêu ảnh thì tôi đã trải qua ít nhứt là 17 x 6 cái cục tròn tròn đó. Dễ sợ như vậy. 

Và tôi xin thưa với đại chúng rằng trong mỗi cục tròn tròn đó nó có ít nhứt (nhấn mạnh là ít nhứt) là 13 Sở hữu tâm.

Nội dung đọc chép (tt):

Nói một cách đơn giản thì tâm chỉ là sự nhận biết của ý thức. Còn sở dĩ được gọi là tâm thiện tâm ác hay tâm phàm tâm thánh thì hoàn toàn tùy thuộc vào những thành tố đã cấu tạo nên nó.

Notes:

Tôi ví dụ, tôi đưa trước mặt là hai người cân nặng ngang nhau đều là 100 kí hết, nhưng một ông là lực sĩ một ông thì không phải lực sĩ. Ông kia 100 kí mà có lượng cholesterol và lượng đường quá nhiều. Còn ông nọ thì cũng 100 kí nhưng bù lại hai cái đó ít mà gân ổng thì tốt. 

Cho nên nói một cách đơn giản: 

Tâm chỉ là sự nhận biết của ý thức thôi, nhưng cái mà được gọi là 

1. tâm phàm 
   
2. tâm thánh, 
   
3. tâm Phật hay 
   
4. tâm chúng sinh hay 
   
5. tâm thiện 
   
6. tâm ác thì 
   

điều đó hoàn toàn tùy thuộc vào những cấu tố đã tạo nên cái tâm đó.

(còn tiếp)