2020-06-06, 03:50 PM
(tt và hết) Sư Toại Khanh Giảng về Lạc Hỷ (Thượng Nhân Pháp, Lạc Hỷ, Chứng Đắc) (Tăng Chi 6.77 - 6.79)(3-3)
https://toaikhanh.com/audiotext.php?mp3=...H%E1%BB%B7
1:04:18
09/09/2019 - 06:51 - elteetee - [Mục Lục các Bài Giảng] - [Hỗ trợ ghi chép bài giảng]
Tôi thí dụ bốn cái pháp sampajañña (alertness, clear comprehension):
1/ Hành giả biết rõ việc mình làm là lợi hay hại cho công phu tu tập, cái đó gọi là satthaka sampajañña.
2/ Cái thứ hai là sappaya sampajañña là biết rõ cách nào hỗ trợ cho việc tu tập thuận lợi hơn.
3/ Cái thứ ba là gocara sampajañña là biết rõ môi trường sinh hoạt nào thích hợp cho việc tu tập.
4/ Cái thứ bốn là asammoha sampajañña là luôn tu tập với nhận thức vô ngã: Không ai đang tu tập tuệ quán chỉ có chánh niệm và trí tuệ đang làm việc mà thôi.
Tôi nói lại, một hành giả tu tập tuệ quán cần phải có bốn cái pháp sampajañña, tức là bốn pháp lương tri.
1/ Thứ nhất gọi là satthaka sampajañña, nghĩa là trước khi làm cái gì phải biết rõ cái việc này nó có lợi hay hại cho công phu của mình. Thí dụ như mình đang đi kinh hành, đang ngồi thiền ngon lành, tự nhiên có người rủ đi nghe pháp, rủ đi đảnh lễ bảo tháp; rủ đi chợ mua cái này, mua cái kia: "Hôm qua anh nói với tôi đi chợ mua dầu gió, bây giờ anh có đi hay không thì anh đi với tôi". Nhưng mình suy nghĩ: "Nếu mà nếu bây giờ mình đi thì sáng giờ chánh niệm nó đang quá ok nè, hồi sáng giờ mình đang quá an lạc, bây giờ mình bỏ mình đi cái là nó bị gián đoạn. Có nên hay không? Có cần hay không?" Đó là cái thứ nhất.
2/ Cái thứ hai nữa là sappaya, có nghĩa là mình thấy cái cách nào mà nó hỗ trợ cho mình một cách thuận lợi, dễ dàng. Thí dụ như ban đêm vậy, có người rủ mình: "Tối nay đừng ngủ trong phòng nữa, bây giờ tối nay hai đứa mình sống bụi đi. Mình giăng cái lều ở ngoài gốc cây mình tu cho nó giống đầu đà, cho rốt ráo một chút". Thì mình suy nghĩ coi cái chuyện mà đêm nay mình ra ngoài trời như vậy nó có thuận lợi, nó có dễ dàng cho cái chuyện tu tập hay không? Hoặc nếu mình là nhà sư, bạn bè mình rủ đi bát đổi đường từ xóm A qua xóm B, mình phải suy nghĩ coi cái đó có thuận lợi không; hay là mình đi xong dọc đường, đường xá xa xôi, trèo đèo vượt suối, mình mắc mưa rồi nó tùm lum chuyện ra.
Cho nên, thứ nhất nói đến lợi hại.
Thứ hai, nói đến chuyện khó dễ, có thuận lợi hay không.
3/ Cái thứ ba là gocara sampajañña, là vị hành giả phải luôn luôn nhận thức đầy đủ rằng cái bối cảnh, cái môi trường sinh hoạt nó có an toàn cho mình hay không? Thí dụ như mình thấy ngồi thiền ở trong thiền đường hình như nó không có tốt bằng ngồi thiền ở ngoài gốc cây hoặc trong phòng riêng. Cái gocara nghĩa đen nghĩa là mục trường, là cái chỗ chăn thả của mấy người nuôi gia súc, còn nghĩa bóng là chỗ làm việc. Thí dụ cái chỗ mà tỳ kheo đi khất thực là gocara; cái chỗ mà hành giả ngồi tu thiền gọi là gocara có nghĩa là mục trường, là chỗ chăn thả đó. Thì mình coi chỗ đó có an toàn cho mình hay không, bởi vì không phải hành giả nào lên ngồi trên thiền đường chung với mọi người cũng tốt, tôi khẳng định như vậy, không phải vậy, bởi vì có nhiều hành giả họ tu ở dưới tốt hơn. Hoặc có những hành giả họ tu một mình họ, đi kinh hành một mình họ ở ngoài rừng, thỉnh thoảng họ chạy vô gặp thầy bạn một chút thì được, chứ còn mà nhét họ chung với tập thể thì không có tốt bằng, thí dụ như vậy. Hoặc có những hành giả họ đi chợ hỏng sao hết, nhưng có những hành giả đi chợ về tâm nó bị động, thì trong trường hợp đó gọi là gocara. Gocara sampajañña là biết rõ cái cảnh giới hay môi trường sinh hoạt của mình có thích hợp hay không.
4/ Cái cuối cùng mới ghê, asammoha sampajañña nghĩa là hành giả luôn luôn tu tập trong cái nhận thức vô ngã về bản thân. Hành giả không bao giờ thấy mình hay, ta giỏi, ta có chánh niệm ngon lành, ta có trí tuệ ngon lành, ta có niềm tin ngon lành, ta có thiện pháp ngon lành, ta được tiến bộ, ta được thế này, ta được thế kia. Mà hành giả phải luôn luôn nhớ rằng ác pháp đang có mặt, thiện pháp đang có mặt. Còn trong cái chuyện tu tập, hành giả chỉ biết đơn giản rằng chánh niệm, trí tuệ đang làm việc. Hết. Ở đây không có ai tu tập hết. Ngay cả bốn đế cũng vậy: Chỉ có cái khổ chứ không có người bị khổ. Chỉ có nguyên nhân sanh khổ chớ không có ai tạo ra khổ. Chỉ có cứu cánh thoát khổ chớ không có người nào thoát khổ. Chỉ có con đường hành trì thoát khổ chớ không có ai hành trì con đường thoát khổ.
Nhớ nha, bởi vì khi mà mình không khéo thì mình sẽ rơi vào cái hoàn cảnh mà tôi kể đó, là có thằng say rượu mà xách cái búa vô trong cái phòng nó đập tan tành hết, nó nổi điên lên nó đập banh hết, nhưng có một cái món nó đập không được đó là cái búa. Thì mình cũng vậy, mình vô tu tuệ quán là mình cầm cái búa mình đập banh chành hết, không danh, không lợi, không tình cảm, ba cõi sáu đường đều là mù sương, vô ngã, vô thường. Mình đập banh chành hết rốt cuộc còn lại cái búa đó không có đập được, đó chính là cái thằng đang tu, thằng tôi mà nó đang tu mình đập không được. Bởi vì cái gì mình cũng chê hết, mình nói cái này là vô ngã vô thường, cái kia là phù du sương khói, mình chê đã cuối cùng hồi mình lọt vô cái cạm bẫy sau cùng mình hỏng ngờ. Đó là cái thằng tôi của mình nó cực kỳ thông tuệ, cái thằng tôi của mình nó có ba la mật sâu dầy, cái thằng tôi của mình nó có chánh niệm, cái thằng tôi của mình nó có trí tuệ, cái thằng tôi của mình nó có duyên lành vậy đó, cái thằng tôi của mình ngon nhất trong cái thiền đường này. Chết rồi, đập banh chành cuối cùng mình lại chết ở ngay trong chính cái cạm bẫy, trong chính cái nhà ngục mà mình tự tay xây cất. Các vị nghe kịp không?
Cho nên
Tôi nhắc lại, cái cách nào phát triển bảy giác chi để theo đó mà đi, biết rõ cái cách nào mà để cho năm triền cái nó phát triển để mà tránh, và biết rõ cái nào là điều kiện thuận lợi để mà mình tận dụng.
4/ Khởi lên ý muốn đạt được những thiện pháp chưa đạt được
Điều kiện thuận lợi ở đây nãy tôi nói rồi: Vạn hữu ở đời do duyên mà có.
Duyên ở đây gom gọn có hai thứ đó là duyên trợ sinh và duyên trợ lực.
Duyên trợ sinh là những điều kiện nó giúp cho cái gì đó từ không thành có.
Duyên trợ lực là nó thêm sức, tiếp sức cho những cái đã có được phát triển.
Tỳ kheo phải biết rõ cái gì là điều kiện là chỗ đó. Để giải thích cái đó tôi đã đem ra bốn cái pháp sampajañña, nghĩa là trong từng sinh hoạt lớn nhỏ hành giả phải để ý qua các khía cạnh đó, phải biết cái nào là điều kiện trợ sinh, cái nào là điều kiện trợ lực giúp cho công phu tu tập của mình.
Trong đây dịch là "thiện xảo khi đi vào, thiện xảo khi đi ra, thiện xảo khi đến gần". Ở đây phải dịch lại: "biết rõ con đường nào là con đường đi lên, biết rõ con đường nào là con đường thụt lùi, biết rõ cái gì là điều kiện, là phương tiện hỗ trợ đắc lực".
1:12:39
Tức là
Giống như cách đây mới mấy hôm, báo đăng có một cô gái người Tàu, cổ bắt trúng thăm của một công ty được đi chơi 7 ngày, cổ mừng lắm, được bao du lịch trọn gói, mà tới hồi cổ coi kỹ lại là du lịch ngay trên quê hương của cổ, các vị nghe kịp không? Các vị đang là người Saigon mà các vị lại nhận được một cái giải thưởng là du lịch Saigon trong thời gian 8 ngày, các vị có nổi điên không? Ít ra mình phải nhận được cái vé bay đi Singapore, Thái Lan, còn không là Hà Giang, cao nguyên đá Đồng Văn, hoặc trên Đà Lạt, Sapa, Bà Nà, chứ còn tự nhiên mình là dân Saigon giờ được cái giải thưởng du lịch Saigon 8 ngày, quí vị có nổi dịch không? Nhất là mình đang ở Quận 1, mà nó cho mình đi chơi trong Quận 1 thì đi làm cái gì? Mình đang ở đó còn muốn đi đâu nữa. Vấn đề nó nằm chỗ đó.
Ở đây cũng vậy . Người tu là không có cầu, ngay cả nhiều lần tôi nói cái kỵ của người tu là mong đắc, đang tu Tứ niệm xứ, chánh niệm thì không giữ mà cứ chực chờ đắc cái này, đắc cái kia, cái đó hỏng có nên, cái đó là chuyện khác.
Nhưng mà mình cũng phải có một mục tiêu để mình đặt ra phía trước, khi đặt mục tiêu ra rồi thì mình cứ cắm đầu cúi mặt để mình thực hiện cái hành trình cần thiết, nhưng mà trước hết phải treo cái mục tiêu đằng trước cái đã.
Đây cũng vậy, vị tỳ kheo phải
Cái đáng ngại nhất là sống mà không có chỗ để hướng về, trên đầu không biết tôn kính ai, mà bên dưới không biết bao dung, thương yêu ai, ở giữa không biết chia xẻ cho ai thì cái đó rất là sợ. Sống phải có lý tưởng, phải có chỗ hướng tới, phải có chỗ yêu thương, phải có chỗ để mình bảo bọc. Đời sống phải vậy nó mới trọn vẹn.
Con người là loài động vật duy nhất mà hiểu rất rõ thế nào là 360 độ, chỉ có con người mới hiểu rõ các chiều không gian vì con người trong cấu trúc sinh học với cột sống dựng thẳng, ngay ở trong cái thân xác sinh lý con người của mình đã cho phép mình cái chuyện về nhận thức 360 độ, chưa kể đến đầu óc của con người. Con người có thể nhận biết rất là nhiều điều mà muông thú không hiểu được, vấn đề nó nằm ở chỗ đó. Còn cái tầm nhìn của mình nó bị hạn chế thì ước vọng nó mới hạn chế. Còn khi mà mình có cái nhìn rộng rãi thì nó khác chứ!
Thì ở đây cũng vậy đó, vị tỳ kheo để mục đích đằng trước, và cứ vậy cắm cúi mà đi. Không có lòng thiết tha, sống không có lý tưởng thì mình biết hướng tới cái gì bây giờ? Nhớ mấy cái đó.
Cho nên ở đây có lòng thiết tha hướng tới những cứu cánh tốt đẹp, cái kusalānaṃ dhammānaṃ mà mình chưa có chứng đạt.
1:17:11
09/09/2019 - 08:48 - elteetee - [Mục Lục các Bài Giảng] - [Hỗ trợ ghi chép bài giảng]
5/ phòng hộ các thiện pháp đã được chứng đắc: khả năng giữ lại những thành tựu đã đạt được đừng để cho nó mất.
Cái tiếp theo là adhigate kusale dhamme na ārakkhati, bên cạnh cái chuyện hướng tới những thành tựu chưa đạt được, thì mình cũng phải có khả năng giữ lại những thành tựu đã đạt được đừng để cho nó mất.
Chúng ta thấy có một chuyện là Thái tử Tất Đạt 7 tuổi, đắc thiền dễ như là mình trở bàn tay, nhưng mà sau đó chính Ngài bỏ quên Ngài không màng tới nó nữa. Nhiều, và rất nhiều người khác giống như Ngài vậy đó, có nghĩa là cũng đắc cái này đắc cái kia được một thời gian rồi bỏ quên, trong thời Đức Phật có rất là nhiều vị thuộc lòng Tam tạng, thậm chí đắc thiền rồi sau đó đi những con đường không có giống ai hết.
Thí dụ như Ngài Hatthisariputta mới vô tu có mấy tháng thuộc lòng Tạng A tỳ đàm mà Ngài hoàn tục 7 lần, may mắn là Ngài có duyên lành giải thoát mà lại gặp Đức Phật và Chư đại hiền, đại thánh tăng, đại thanh văn hỗ trợ cho Ngài, chứ nếu không thì cũng mệt à. Đó! Một người thuộc lòng kinh điển như Ngài Hatthisariputta. Rồi một người nữa là ông Đề bà đạt đa ổng đắc thiền đó, ổng buông xuôi rồi cuối cùng không giữ được cái ổng đã có. Mà nhiều người lắm quí vị, nhiều lắm. Các vị biết, phải căn cơ sâu dầy lắm thì mình mới sống với thành tựu tu hành mà mình có, còn không nó dễ buông lắm.
Thí dụ như hồi xưa mình mới tu mình thiết tha Phật Pháp, mình thích ghi chép, thích học hỏi, thích ghi nhớ, mình mê mấy cuốn sách quí, hâm mộ những vị cao tăng, thạc đức, thạc học, mình quí, mình trọng. Nay mai có được cái chùa, có được mớ đệ tử đại gia lui tới chăm sóc cúng dường, ăn uống dâng tận nơi, rồi yến, rồi sâm, tùm lum hết. Đi đâu kẻ đưa, người đón, rồi bái lạy tung hô, rồi riết quên mất lý tưởng ban đầu, dần dần không còn thiết tha Phật Pháp nữa. Đi ngang nhìn cuốn kinh giống như con ma mà nhìn thấy lá bùa lỗ ban vậy, nó ớn lắm, ngán lắm. Rồi hỏi chớ cái giáo lý, cái pháp học nó không thiết tha thì pháp hành làm sao mà nó thiết tha? Lúc đó đệ tử nó hầu nó hạ như ông của nó thì mình đâu có quỡn mình nghĩ tới tuổi già, đâu nghĩ tới cái chết, đang đã quá mà, ngu gì nghĩ tới mấy cái chuyện buồn đó làm chi. Cứ như vậy cho nên buông xuôi những gì mà mình đã có một thời.
Cho tôi xin cúi đầu quì lạy trước khi tôi nói câu này . Đó là tôi có được tiếp xúc với một vài vị gọi là Tam tạng ở Miến Điện, vô trong phòng sao tôi thấy đồ đạc nhiều quá, rồi tôi thấy cầm cái cục a lô mà a lô hoài hà, rồi tôi gặp phật tử đi ra vô nườm nượp cứ người cúng một mâm, mâm, tôi thấy cũng oải chè đậu quá. Bởi vì tôi thấy ngày xưa, nhập thất, bế môn, chuyên sâu kinh điển lên tới thuộc lòng Tam tạng mà. Rồi bây giờ tôi thấy gì đâu mà cầm cái cục a lô mà a lô hoài hà , mình mới ghé vô đó một tiếng đồng hồ mình gặp a lô, rồi gặp phật tử đi ra đi vô, đi vô đi ra cúng dường, bái lạy. Vị này giờ sao thấy trắng trẻo, mập mạp. Dĩ nhiên họ bày dữ lắm, họ hỏng phải Âu Mỹ họ bày dữ lắm, họ đồ đạc nhiều, họ tiện nghi nhiều nhưng mà không có tiện dụng, nhưng ít ra mình nhìn thấy mệt. Mà tôi cũng e, tôi e là với sức tiến của khoa học, của đời sống vật chất lâu ngày chắc có lẽ banh chành quá, bởi vì tôi cứ lo là sau này … Trước đây người ngoại quốc tại Miến Điện muốn sở hữu một cái cell phone cầm tay phải mất không dưới 5 ngàn đô la, khiếp như vậy. Còn bây giờ đó thì 3 đồng 4 cắc là đã có một cái cell phone mát trời đất luôn. Bây giờ mình bước ra đường là thấy nhà nhà, người người Miến Điện nghèo vậy đó mà cũng có cái phone cầm tay a lô, không biết a lô cái gì. Còn trong chùa tăng ni là mỗi người một cái, nghèo banh xác mà mỗi người vẫn có một cái phone, phone cùi bắp cũng phải có một cái a lô a lô. Thì từ từ từ từ họ đánh rơi cái lý tưởng ban đầu, tôi nói hồi nãy tôi quì tôi lạy các vị, trước tôi quí các vị lắm tôi mới về bên đó tôi làm cái Kalama, đúng, mà tôi cứ lo, nếu mà cái tình trạng này nó kéo dài vậy đó thì sẽ có một ngày nó tan hoang sự nghiệp hết.
1:21:22
10/09/2019 - 05:17 - elteetee - [Mục Lục các Bài Giảng] - [Hỗ trợ ghi chép bài giảng]
6/ không có cố gắng để kiên trì tiếp tục: không có hành trì một cách nghiêm túc
Rồi cái tiếp theo là sātaccakiriyāya na sampādeti, là không có hành trì một cách nghiêm túc; sātaccakiri là hành trì một cách nghiêm túc, đúng mức. Tôi ví dụ hoài .
Ví dụ như mình nói hạnh khất thực, hạnh đi bát. Tại sao có cái hạnh đi bát? Vì 800 lý do,
Ấy vậy mà có những vị do có phước riêng được Phật tử họ hộ trì, hỗ trợ, họ không muốn thầy đi xa, không muốn thầy đi cực vô vùng sâu vùng xa để hóa duyên, thế là, như tôi được biết tại Saigon trước đây, tôi được biết đó là một vị cũng trì hạnh đầu đà trong ba tháng hạ mà sướng lắm. Đi bát trong kinh gọi là asātaccakari là không có đúng mức. Là sao? Cũng trì hạnh đầu đà mà có mấy đệ tử chận đường, đón ngõ đằng trước, tức là từ trong chùa đi có bửa đi bộ có một đỗi là đệ tử nhào ra rước cái bát nó đem vô nhà, tụng kinh, ăn xong nó lấy xe nó chở về chùa, tức là chỉ có chịu khó ôm bát đi bộ từ trong chùa ra thôi. Cách hai nữa là nó lấy xe hơi nó lên chùa nó rước, rước chở thẳng về nhà, cũng đem bình bát theo, tới nhà thì mọi khi nó dọn mâm, bửa nay nó dọn trong bát, để trong bát. Cũng nhận xong, cũng tụng cho đã đời xong xuôi rồi cái đổ ra ăn.
Thì cái trường họp khất thực như vậy được gọi là asātaccakari, tức là cũng khất thực nhưng mà không có nghiêm túc, không có đúng mức, không có giữ lại được cái tinh thần cần có của cái hạnh hóa duyên.
Trong khi nãy tôi nói rồi, hạnh hóa duyên là nó tới 800 ý nghĩa hay dữ lắm . Một là cơ hội gọi là để đọc rõ cái bản tâm đầy ắp vị kỷ của mình, đi để bị đời nó chửi, để học khôn với đời, đi để chịu nhục; thứ hai đi để gieo duyên; thứ ba nữa là không đi vậy lấy cái gì ăn, sao mà sống? Nó nhiều cái hay dữ lắm, nhưng mà bây giờ mình đi bát mình đi cái kiểu đại gia đưa đón vậy là asātaccakari.
Hoặc là có trường hợp lạ lắm, là trong luật cấm là tỳ kheo không được bất trảm thảo là không đốn cây, nhổ cỏ, tỳ kheo không có được nhóm lửa, tỳ kheo không được đào đất. Bây giờ thôi, cái này tôi nói thiệt, ở hoàn cảnh nhiều khi mình cứ thiệt tình, bây giờ hoàn cảnh nó bí quá thôi mình cũng phải nhóm lửa, mình cũng phải nấu ăn, cũng phải đào đất, thí dụ như vậy.
Còn đằng này tôi ghét nhất là bày, tôi oải cái này nè, tự nhiên nói tỳ kheo ăn trái cây là phải có người kappiya, kappiya là sao? Là lấy cái hột ra, thì mình thấy nó hơi ngộ ngộ rồi, rồi bây giờ nguyên một trái thanh long vậy đó, cái nó lấy dao nó gọt ngang vậy gọi là kappiya, mà thanh long lấy hột ra cho chết à? Cũng ăn, cũng bày, kêu đệ tử gọt cái cuống ở trên kêu là kappiya, gọi là tắt tịnh, rồi trái chôm chôm thì cũng cắt ngang vậy để giữ giới .
Còn tiền thì đưa hỏng có lấy, chỉ qua kế bên thầy hỏng có nhận tiền, con đưa cho kappiya của thầy đi, cái nó đếm xong nó vô nó báo dạ bửa nay cúng được 18250 đồng là mình nhét vô túi. Thì mình bày làm chi mà kappiya nó mệt quá đi, khổ .
Đi đâu máy bay người ta phải rước, phải trả thêm cho kappiya là sao? Tưởng sao mình phải hiểu rằng tiền không phải là trái lựu đạn, tiền không phải là đống phân để mà mình sợ .
Lý do tại sao Ngài cấm không cho mình giữ tiền là bởi vì Ngài không muốn mình giữ tài sản. Còn đằng này mình lại hiểu sai, mình không nhận tiền để mình không phạm luật, tưởng sao mình dắt kappiya theo để giữ để cho người ta tốn thêm tiền vé cho nó nữa, tưởng sao nó đếm xong nó đưa cho mình nhét vô túi, các vị nghĩ có động trời không? Thì trường hợp đó gọi là asātaccakari là như vậy, nghĩa là không làm đúng mức, bày ra cho nó tốn cơm thôi hà.
Tất cả tổng cộng là 6 điều, mà nếu mắc phải 6 điều này thì không có cách chi mà chứng quả được hết, nó hỏng có đúng mức. Rồi bà con cho tôi nghỉ, chúc các vị một ngày vui, hẹn các vị vào ngày mai.
Mục lục các bài giảng
(Hết)
https://toaikhanh.com/audiotext.php?mp3=...H%E1%BB%B7
1:04:18
09/09/2019 - 06:51 - elteetee - [Mục Lục các Bài Giảng] - [Hỗ trợ ghi chép bài giảng]
Tôi thí dụ bốn cái pháp sampajañña (alertness, clear comprehension):
1/ Hành giả biết rõ việc mình làm là lợi hay hại cho công phu tu tập, cái đó gọi là satthaka sampajañña.
2/ Cái thứ hai là sappaya sampajañña là biết rõ cách nào hỗ trợ cho việc tu tập thuận lợi hơn.
3/ Cái thứ ba là gocara sampajañña là biết rõ môi trường sinh hoạt nào thích hợp cho việc tu tập.
4/ Cái thứ bốn là asammoha sampajañña là luôn tu tập với nhận thức vô ngã: Không ai đang tu tập tuệ quán chỉ có chánh niệm và trí tuệ đang làm việc mà thôi.
Tôi nói lại, một hành giả tu tập tuệ quán cần phải có bốn cái pháp sampajañña, tức là bốn pháp lương tri.
1/ Thứ nhất gọi là satthaka sampajañña, nghĩa là trước khi làm cái gì phải biết rõ cái việc này nó có lợi hay hại cho công phu của mình. Thí dụ như mình đang đi kinh hành, đang ngồi thiền ngon lành, tự nhiên có người rủ đi nghe pháp, rủ đi đảnh lễ bảo tháp; rủ đi chợ mua cái này, mua cái kia: "Hôm qua anh nói với tôi đi chợ mua dầu gió, bây giờ anh có đi hay không thì anh đi với tôi". Nhưng mình suy nghĩ: "Nếu mà nếu bây giờ mình đi thì sáng giờ chánh niệm nó đang quá ok nè, hồi sáng giờ mình đang quá an lạc, bây giờ mình bỏ mình đi cái là nó bị gián đoạn. Có nên hay không? Có cần hay không?" Đó là cái thứ nhất.
2/ Cái thứ hai nữa là sappaya, có nghĩa là mình thấy cái cách nào mà nó hỗ trợ cho mình một cách thuận lợi, dễ dàng. Thí dụ như ban đêm vậy, có người rủ mình: "Tối nay đừng ngủ trong phòng nữa, bây giờ tối nay hai đứa mình sống bụi đi. Mình giăng cái lều ở ngoài gốc cây mình tu cho nó giống đầu đà, cho rốt ráo một chút". Thì mình suy nghĩ coi cái chuyện mà đêm nay mình ra ngoài trời như vậy nó có thuận lợi, nó có dễ dàng cho cái chuyện tu tập hay không? Hoặc nếu mình là nhà sư, bạn bè mình rủ đi bát đổi đường từ xóm A qua xóm B, mình phải suy nghĩ coi cái đó có thuận lợi không; hay là mình đi xong dọc đường, đường xá xa xôi, trèo đèo vượt suối, mình mắc mưa rồi nó tùm lum chuyện ra.
Cho nên, thứ nhất nói đến lợi hại.
Thứ hai, nói đến chuyện khó dễ, có thuận lợi hay không.
3/ Cái thứ ba là gocara sampajañña, là vị hành giả phải luôn luôn nhận thức đầy đủ rằng cái bối cảnh, cái môi trường sinh hoạt nó có an toàn cho mình hay không? Thí dụ như mình thấy ngồi thiền ở trong thiền đường hình như nó không có tốt bằng ngồi thiền ở ngoài gốc cây hoặc trong phòng riêng. Cái gocara nghĩa đen nghĩa là mục trường, là cái chỗ chăn thả của mấy người nuôi gia súc, còn nghĩa bóng là chỗ làm việc. Thí dụ cái chỗ mà tỳ kheo đi khất thực là gocara; cái chỗ mà hành giả ngồi tu thiền gọi là gocara có nghĩa là mục trường, là chỗ chăn thả đó. Thì mình coi chỗ đó có an toàn cho mình hay không, bởi vì không phải hành giả nào lên ngồi trên thiền đường chung với mọi người cũng tốt, tôi khẳng định như vậy, không phải vậy, bởi vì có nhiều hành giả họ tu ở dưới tốt hơn. Hoặc có những hành giả họ tu một mình họ, đi kinh hành một mình họ ở ngoài rừng, thỉnh thoảng họ chạy vô gặp thầy bạn một chút thì được, chứ còn mà nhét họ chung với tập thể thì không có tốt bằng, thí dụ như vậy. Hoặc có những hành giả họ đi chợ hỏng sao hết, nhưng có những hành giả đi chợ về tâm nó bị động, thì trong trường hợp đó gọi là gocara. Gocara sampajañña là biết rõ cái cảnh giới hay môi trường sinh hoạt của mình có thích hợp hay không.
4/ Cái cuối cùng mới ghê, asammoha sampajañña nghĩa là hành giả luôn luôn tu tập trong cái nhận thức vô ngã về bản thân. Hành giả không bao giờ thấy mình hay, ta giỏi, ta có chánh niệm ngon lành, ta có trí tuệ ngon lành, ta có niềm tin ngon lành, ta có thiện pháp ngon lành, ta được tiến bộ, ta được thế này, ta được thế kia. Mà hành giả phải luôn luôn nhớ rằng ác pháp đang có mặt, thiện pháp đang có mặt. Còn trong cái chuyện tu tập, hành giả chỉ biết đơn giản rằng chánh niệm, trí tuệ đang làm việc. Hết. Ở đây không có ai tu tập hết. Ngay cả bốn đế cũng vậy: Chỉ có cái khổ chứ không có người bị khổ. Chỉ có nguyên nhân sanh khổ chớ không có ai tạo ra khổ. Chỉ có cứu cánh thoát khổ chớ không có người nào thoát khổ. Chỉ có con đường hành trì thoát khổ chớ không có ai hành trì con đường thoát khổ.
Nhớ nha, bởi vì khi mà mình không khéo thì mình sẽ rơi vào cái hoàn cảnh mà tôi kể đó, là có thằng say rượu mà xách cái búa vô trong cái phòng nó đập tan tành hết, nó nổi điên lên nó đập banh hết, nhưng có một cái món nó đập không được đó là cái búa. Thì mình cũng vậy, mình vô tu tuệ quán là mình cầm cái búa mình đập banh chành hết, không danh, không lợi, không tình cảm, ba cõi sáu đường đều là mù sương, vô ngã, vô thường. Mình đập banh chành hết rốt cuộc còn lại cái búa đó không có đập được, đó chính là cái thằng đang tu, thằng tôi mà nó đang tu mình đập không được. Bởi vì cái gì mình cũng chê hết, mình nói cái này là vô ngã vô thường, cái kia là phù du sương khói, mình chê đã cuối cùng hồi mình lọt vô cái cạm bẫy sau cùng mình hỏng ngờ. Đó là cái thằng tôi của mình nó cực kỳ thông tuệ, cái thằng tôi của mình nó có ba la mật sâu dầy, cái thằng tôi của mình nó có chánh niệm, cái thằng tôi của mình nó có trí tuệ, cái thằng tôi của mình nó có duyên lành vậy đó, cái thằng tôi của mình ngon nhất trong cái thiền đường này. Chết rồi, đập banh chành cuối cùng mình lại chết ở ngay trong chính cái cạm bẫy, trong chính cái nhà ngục mà mình tự tay xây cất. Các vị nghe kịp không?
Cho nên
- chuyện đầu tiên là vị tỳ kheo phải biết rõ cái con đường nào là đi lên để mà tiếp tục theo đó mà đi, (qua 7 giác chi)
- thứ hai biết rõ cái hành trình nào đi xuống để mà tránh, (qua 5 triền cái, 5 phiền não)
- thứ ba biết rõ cái gì là phương tiện hữu hiệu để mà mình tận dụng.
Tôi nhắc lại, cái cách nào phát triển bảy giác chi để theo đó mà đi, biết rõ cái cách nào mà để cho năm triền cái nó phát triển để mà tránh, và biết rõ cái nào là điều kiện thuận lợi để mà mình tận dụng.
4/ Khởi lên ý muốn đạt được những thiện pháp chưa đạt được
Điều kiện thuận lợi ở đây nãy tôi nói rồi: Vạn hữu ở đời do duyên mà có.
Duyên ở đây gom gọn có hai thứ đó là duyên trợ sinh và duyên trợ lực.
Duyên trợ sinh là những điều kiện nó giúp cho cái gì đó từ không thành có.
Duyên trợ lực là nó thêm sức, tiếp sức cho những cái đã có được phát triển.
Tỳ kheo phải biết rõ cái gì là điều kiện là chỗ đó. Để giải thích cái đó tôi đã đem ra bốn cái pháp sampajañña, nghĩa là trong từng sinh hoạt lớn nhỏ hành giả phải để ý qua các khía cạnh đó, phải biết cái nào là điều kiện trợ sinh, cái nào là điều kiện trợ lực giúp cho công phu tu tập của mình.
Trong đây dịch là "thiện xảo khi đi vào, thiện xảo khi đi ra, thiện xảo khi đến gần". Ở đây phải dịch lại: "biết rõ con đường nào là con đường đi lên, biết rõ con đường nào là con đường thụt lùi, biết rõ cái gì là điều kiện, là phương tiện hỗ trợ đắc lực".
1:12:39
Tức là
- thứ nhất, vị tỳ kheo khi mà không biết rõ con đường nào để đi lên,
- không biết rõ con đường nào đi xuống,
- không có biết tận dụng những điều kiện hỗ trợ,
- và cái tiếp theo là anadhigatānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ adhigamāya na chandaṃ janeti, là không có thiết tha hướng tới những thành tựu mà mình chưa có được.
Giống như cách đây mới mấy hôm, báo đăng có một cô gái người Tàu, cổ bắt trúng thăm của một công ty được đi chơi 7 ngày, cổ mừng lắm, được bao du lịch trọn gói, mà tới hồi cổ coi kỹ lại là du lịch ngay trên quê hương của cổ, các vị nghe kịp không? Các vị đang là người Saigon mà các vị lại nhận được một cái giải thưởng là du lịch Saigon trong thời gian 8 ngày, các vị có nổi điên không? Ít ra mình phải nhận được cái vé bay đi Singapore, Thái Lan, còn không là Hà Giang, cao nguyên đá Đồng Văn, hoặc trên Đà Lạt, Sapa, Bà Nà, chứ còn tự nhiên mình là dân Saigon giờ được cái giải thưởng du lịch Saigon 8 ngày, quí vị có nổi dịch không? Nhất là mình đang ở Quận 1, mà nó cho mình đi chơi trong Quận 1 thì đi làm cái gì? Mình đang ở đó còn muốn đi đâu nữa. Vấn đề nó nằm chỗ đó.
Ở đây cũng vậy . Người tu là không có cầu, ngay cả nhiều lần tôi nói cái kỵ của người tu là mong đắc, đang tu Tứ niệm xứ, chánh niệm thì không giữ mà cứ chực chờ đắc cái này, đắc cái kia, cái đó hỏng có nên, cái đó là chuyện khác.
Nhưng mà mình cũng phải có một mục tiêu để mình đặt ra phía trước, khi đặt mục tiêu ra rồi thì mình cứ cắm đầu cúi mặt để mình thực hiện cái hành trình cần thiết, nhưng mà trước hết phải treo cái mục tiêu đằng trước cái đã.
Đây cũng vậy, vị tỳ kheo phải
- biết rõ cái con đường nào đi lên,
- đường nào đi xuống,
- biết rõ cái gì là điều kiện tốt cho cái hành trình mình đi.
- Và cái thứ tư là phải có sự thiết tha hướng tới cái gì mà tốt đẹp, cái gì cần thiết mà mình chưa có thành tựu được, phải có cái đó.
Cái đáng ngại nhất là sống mà không có chỗ để hướng về, trên đầu không biết tôn kính ai, mà bên dưới không biết bao dung, thương yêu ai, ở giữa không biết chia xẻ cho ai thì cái đó rất là sợ. Sống phải có lý tưởng, phải có chỗ hướng tới, phải có chỗ yêu thương, phải có chỗ để mình bảo bọc. Đời sống phải vậy nó mới trọn vẹn.
Con người là loài động vật duy nhất mà hiểu rất rõ thế nào là 360 độ, chỉ có con người mới hiểu rõ các chiều không gian vì con người trong cấu trúc sinh học với cột sống dựng thẳng, ngay ở trong cái thân xác sinh lý con người của mình đã cho phép mình cái chuyện về nhận thức 360 độ, chưa kể đến đầu óc của con người. Con người có thể nhận biết rất là nhiều điều mà muông thú không hiểu được, vấn đề nó nằm ở chỗ đó. Còn cái tầm nhìn của mình nó bị hạn chế thì ước vọng nó mới hạn chế. Còn khi mà mình có cái nhìn rộng rãi thì nó khác chứ!
Thì ở đây cũng vậy đó, vị tỳ kheo để mục đích đằng trước, và cứ vậy cắm cúi mà đi. Không có lòng thiết tha, sống không có lý tưởng thì mình biết hướng tới cái gì bây giờ? Nhớ mấy cái đó.
Cho nên ở đây có lòng thiết tha hướng tới những cứu cánh tốt đẹp, cái kusalānaṃ dhammānaṃ mà mình chưa có chứng đạt.
1:17:11
09/09/2019 - 08:48 - elteetee - [Mục Lục các Bài Giảng] - [Hỗ trợ ghi chép bài giảng]
5/ phòng hộ các thiện pháp đã được chứng đắc: khả năng giữ lại những thành tựu đã đạt được đừng để cho nó mất.
Cái tiếp theo là adhigate kusale dhamme na ārakkhati, bên cạnh cái chuyện hướng tới những thành tựu chưa đạt được, thì mình cũng phải có khả năng giữ lại những thành tựu đã đạt được đừng để cho nó mất.
Chúng ta thấy có một chuyện là Thái tử Tất Đạt 7 tuổi, đắc thiền dễ như là mình trở bàn tay, nhưng mà sau đó chính Ngài bỏ quên Ngài không màng tới nó nữa. Nhiều, và rất nhiều người khác giống như Ngài vậy đó, có nghĩa là cũng đắc cái này đắc cái kia được một thời gian rồi bỏ quên, trong thời Đức Phật có rất là nhiều vị thuộc lòng Tam tạng, thậm chí đắc thiền rồi sau đó đi những con đường không có giống ai hết.
Thí dụ như Ngài Hatthisariputta mới vô tu có mấy tháng thuộc lòng Tạng A tỳ đàm mà Ngài hoàn tục 7 lần, may mắn là Ngài có duyên lành giải thoát mà lại gặp Đức Phật và Chư đại hiền, đại thánh tăng, đại thanh văn hỗ trợ cho Ngài, chứ nếu không thì cũng mệt à. Đó! Một người thuộc lòng kinh điển như Ngài Hatthisariputta. Rồi một người nữa là ông Đề bà đạt đa ổng đắc thiền đó, ổng buông xuôi rồi cuối cùng không giữ được cái ổng đã có. Mà nhiều người lắm quí vị, nhiều lắm. Các vị biết, phải căn cơ sâu dầy lắm thì mình mới sống với thành tựu tu hành mà mình có, còn không nó dễ buông lắm.
Thí dụ như hồi xưa mình mới tu mình thiết tha Phật Pháp, mình thích ghi chép, thích học hỏi, thích ghi nhớ, mình mê mấy cuốn sách quí, hâm mộ những vị cao tăng, thạc đức, thạc học, mình quí, mình trọng. Nay mai có được cái chùa, có được mớ đệ tử đại gia lui tới chăm sóc cúng dường, ăn uống dâng tận nơi, rồi yến, rồi sâm, tùm lum hết. Đi đâu kẻ đưa, người đón, rồi bái lạy tung hô, rồi riết quên mất lý tưởng ban đầu, dần dần không còn thiết tha Phật Pháp nữa. Đi ngang nhìn cuốn kinh giống như con ma mà nhìn thấy lá bùa lỗ ban vậy, nó ớn lắm, ngán lắm. Rồi hỏi chớ cái giáo lý, cái pháp học nó không thiết tha thì pháp hành làm sao mà nó thiết tha? Lúc đó đệ tử nó hầu nó hạ như ông của nó thì mình đâu có quỡn mình nghĩ tới tuổi già, đâu nghĩ tới cái chết, đang đã quá mà, ngu gì nghĩ tới mấy cái chuyện buồn đó làm chi. Cứ như vậy cho nên buông xuôi những gì mà mình đã có một thời.
Cho tôi xin cúi đầu quì lạy trước khi tôi nói câu này . Đó là tôi có được tiếp xúc với một vài vị gọi là Tam tạng ở Miến Điện, vô trong phòng sao tôi thấy đồ đạc nhiều quá, rồi tôi thấy cầm cái cục a lô mà a lô hoài hà, rồi tôi gặp phật tử đi ra vô nườm nượp cứ người cúng một mâm, mâm, tôi thấy cũng oải chè đậu quá. Bởi vì tôi thấy ngày xưa, nhập thất, bế môn, chuyên sâu kinh điển lên tới thuộc lòng Tam tạng mà. Rồi bây giờ tôi thấy gì đâu mà cầm cái cục a lô mà a lô hoài hà , mình mới ghé vô đó một tiếng đồng hồ mình gặp a lô, rồi gặp phật tử đi ra đi vô, đi vô đi ra cúng dường, bái lạy. Vị này giờ sao thấy trắng trẻo, mập mạp. Dĩ nhiên họ bày dữ lắm, họ hỏng phải Âu Mỹ họ bày dữ lắm, họ đồ đạc nhiều, họ tiện nghi nhiều nhưng mà không có tiện dụng, nhưng ít ra mình nhìn thấy mệt. Mà tôi cũng e, tôi e là với sức tiến của khoa học, của đời sống vật chất lâu ngày chắc có lẽ banh chành quá, bởi vì tôi cứ lo là sau này … Trước đây người ngoại quốc tại Miến Điện muốn sở hữu một cái cell phone cầm tay phải mất không dưới 5 ngàn đô la, khiếp như vậy. Còn bây giờ đó thì 3 đồng 4 cắc là đã có một cái cell phone mát trời đất luôn. Bây giờ mình bước ra đường là thấy nhà nhà, người người Miến Điện nghèo vậy đó mà cũng có cái phone cầm tay a lô, không biết a lô cái gì. Còn trong chùa tăng ni là mỗi người một cái, nghèo banh xác mà mỗi người vẫn có một cái phone, phone cùi bắp cũng phải có một cái a lô a lô. Thì từ từ từ từ họ đánh rơi cái lý tưởng ban đầu, tôi nói hồi nãy tôi quì tôi lạy các vị, trước tôi quí các vị lắm tôi mới về bên đó tôi làm cái Kalama, đúng, mà tôi cứ lo, nếu mà cái tình trạng này nó kéo dài vậy đó thì sẽ có một ngày nó tan hoang sự nghiệp hết.
1:21:22
10/09/2019 - 05:17 - elteetee - [Mục Lục các Bài Giảng] - [Hỗ trợ ghi chép bài giảng]
6/ không có cố gắng để kiên trì tiếp tục: không có hành trì một cách nghiêm túc
Rồi cái tiếp theo là sātaccakiriyāya na sampādeti, là không có hành trì một cách nghiêm túc; sātaccakiri là hành trì một cách nghiêm túc, đúng mức. Tôi ví dụ hoài .
Ví dụ như mình nói hạnh khất thực, hạnh đi bát. Tại sao có cái hạnh đi bát? Vì 800 lý do,
- thứ nhất là người xuất gia không có tài sản, bây giờ không đi xin lấy cái gì mà ăn? Đó là cái điều thứ nhất.
- Thứ hai, khi mà anh sống bằng cái hạnh khất thực như vậy, làm sao anh có thể chất chứa được đây? Mỗi ngày người ta cho anh có một bát một, anh lấy cái gì mà anh chất? Còn cái vụ đi bát bên Thái Lan đi bằng bao thì tôi không có ý kiến. Tôi đang nói nguyên thủy đó, đi bát gia tài chỉ có một cái bát thì anh chất cái gì? Mà nếu anh không bát, anh lấy cái gì anh ăn? Đó là hai.
- Cái thứ ba, khi anh đi bát như vậy đó, anh mới biết thế nào là tủi nhục; anh mới thấy thế nào là vô ngã, vô thường; thế nào là cái sự chà đạp, cái sự ghẻ lạnh khinh bỉ của người đời, nha. Đâu phải lúc nào anh cũng gặp được Phật tử đâu? Nhiều lý do lắm .
- Rồi khi anh đi bát vậy, anh đã gieo duyên cho rất là nhiều người mà họ không có điều kiện tới chùa, tới gặp mình. Tôi hỏi các vị, nhà ở trong xóm sâu trong núi, gia tài có trái bắp hà, mà bây giờ cầm trái bắp đi băng rừng lội suối vô mà cúng chùa, biết cúng cho ai? Chùa cả trăm ông, cả 50 ông, 70 ông biết cúng cho vị nào, có trái bắp sao đi chùa trời? Nhưng mà nhờ có mấy vị đi khất thực, cho nên mình có trái chuối, củ khoai, trái bắp mình ra mình để bát cho mấy ổng, nhờ vậy mình cũng được công đức, mình gieo duyên giải thoát.
Ấy vậy mà có những vị do có phước riêng được Phật tử họ hộ trì, hỗ trợ, họ không muốn thầy đi xa, không muốn thầy đi cực vô vùng sâu vùng xa để hóa duyên, thế là, như tôi được biết tại Saigon trước đây, tôi được biết đó là một vị cũng trì hạnh đầu đà trong ba tháng hạ mà sướng lắm. Đi bát trong kinh gọi là asātaccakari là không có đúng mức. Là sao? Cũng trì hạnh đầu đà mà có mấy đệ tử chận đường, đón ngõ đằng trước, tức là từ trong chùa đi có bửa đi bộ có một đỗi là đệ tử nhào ra rước cái bát nó đem vô nhà, tụng kinh, ăn xong nó lấy xe nó chở về chùa, tức là chỉ có chịu khó ôm bát đi bộ từ trong chùa ra thôi. Cách hai nữa là nó lấy xe hơi nó lên chùa nó rước, rước chở thẳng về nhà, cũng đem bình bát theo, tới nhà thì mọi khi nó dọn mâm, bửa nay nó dọn trong bát, để trong bát. Cũng nhận xong, cũng tụng cho đã đời xong xuôi rồi cái đổ ra ăn.
Thì cái trường họp khất thực như vậy được gọi là asātaccakari, tức là cũng khất thực nhưng mà không có nghiêm túc, không có đúng mức, không có giữ lại được cái tinh thần cần có của cái hạnh hóa duyên.
Trong khi nãy tôi nói rồi, hạnh hóa duyên là nó tới 800 ý nghĩa hay dữ lắm . Một là cơ hội gọi là để đọc rõ cái bản tâm đầy ắp vị kỷ của mình, đi để bị đời nó chửi, để học khôn với đời, đi để chịu nhục; thứ hai đi để gieo duyên; thứ ba nữa là không đi vậy lấy cái gì ăn, sao mà sống? Nó nhiều cái hay dữ lắm, nhưng mà bây giờ mình đi bát mình đi cái kiểu đại gia đưa đón vậy là asātaccakari.
Hoặc là có trường hợp lạ lắm, là trong luật cấm là tỳ kheo không được bất trảm thảo là không đốn cây, nhổ cỏ, tỳ kheo không có được nhóm lửa, tỳ kheo không được đào đất. Bây giờ thôi, cái này tôi nói thiệt, ở hoàn cảnh nhiều khi mình cứ thiệt tình, bây giờ hoàn cảnh nó bí quá thôi mình cũng phải nhóm lửa, mình cũng phải nấu ăn, cũng phải đào đất, thí dụ như vậy.
Còn đằng này tôi ghét nhất là bày, tôi oải cái này nè, tự nhiên nói tỳ kheo ăn trái cây là phải có người kappiya, kappiya là sao? Là lấy cái hột ra, thì mình thấy nó hơi ngộ ngộ rồi, rồi bây giờ nguyên một trái thanh long vậy đó, cái nó lấy dao nó gọt ngang vậy gọi là kappiya, mà thanh long lấy hột ra cho chết à? Cũng ăn, cũng bày, kêu đệ tử gọt cái cuống ở trên kêu là kappiya, gọi là tắt tịnh, rồi trái chôm chôm thì cũng cắt ngang vậy để giữ giới .
Còn tiền thì đưa hỏng có lấy, chỉ qua kế bên thầy hỏng có nhận tiền, con đưa cho kappiya của thầy đi, cái nó đếm xong nó vô nó báo dạ bửa nay cúng được 18250 đồng là mình nhét vô túi. Thì mình bày làm chi mà kappiya nó mệt quá đi, khổ .
Đi đâu máy bay người ta phải rước, phải trả thêm cho kappiya là sao? Tưởng sao mình phải hiểu rằng tiền không phải là trái lựu đạn, tiền không phải là đống phân để mà mình sợ .
Lý do tại sao Ngài cấm không cho mình giữ tiền là bởi vì Ngài không muốn mình giữ tài sản. Còn đằng này mình lại hiểu sai, mình không nhận tiền để mình không phạm luật, tưởng sao mình dắt kappiya theo để giữ để cho người ta tốn thêm tiền vé cho nó nữa, tưởng sao nó đếm xong nó đưa cho mình nhét vô túi, các vị nghĩ có động trời không? Thì trường hợp đó gọi là asātaccakari là như vậy, nghĩa là không làm đúng mức, bày ra cho nó tốn cơm thôi hà.
Tất cả tổng cộng là 6 điều, mà nếu mắc phải 6 điều này thì không có cách chi mà chứng quả được hết, nó hỏng có đúng mức. Rồi bà con cho tôi nghỉ, chúc các vị một ngày vui, hẹn các vị vào ngày mai.
Mục lục các bài giảng
(Hết)
![[Image: vote.png]](https://i.postimg.cc/X75q5Fsv/vote.png)