[LeThanhPhong]

KTC 6.63 Pháp Môn Quyết Trạch - DỤC & XÚC

https://toaikhanh.com/audiotext.php?mp3=audio%2FYoutube+2019%2F20190529.KTC.6.63.+Ph%C3%A1p+M%C3%B4n+Quy%E1%BA%BFt+Tr%E1%BA%A1ch 

Bài kinh này tôi giảng mấy ngày trời vì bài kinh này quá sâu.

KTC 6. 9. Một Pháp Môn Quyết Trạch
Này các Tỷ-kheo, thế nào là các dục duyên khởi? Xúc, này các Tỷ-kheo, là các dục duyên khởi. Và này các Tỷ-kheo, thế nào là các dục sai biệt? Này các Tỷ-kheo, dục trên các sắc là khác, dục trên các tiếng là khác, dục trên các hương là khác, dục trên các vị là khác, dục trên các xúc là khác. Này các Tỷ-kheo, đây là các dục sai biệt.

dục (kāmā)
sắc (rūpa)
tiếng (sadda)
hương (gandha)
vị (rasa)
xúc (phoṭṭhabba)
khác biệt (vematta)

AN 6. 9. Nibbedhikasuttaṃ
Katamo ca, bhikkhave, kāmānaṃ nidānasambhavo? Phasso, bhikkhave, kāmānaṃ nidānasambhavo. Katamā ca, bhikkhave, kāmānaṃ vemattatā? Añño, bhikkhave, kāmo rūpesu, añño kāmo saddesu, añño kāmo gandhesu, añño kāmo rasesu, añño kāmo phoṭṭhabbesu. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, kāmānaṃ vemattatā.

Đây là những đề tài được Đức Phật nhắc đến trong bài Kinh này: Dục, Cảm Thọ, Tưởng, Lậu Hoặc, Nghiệp, Khổ. Tổng cộng là sáu đề tài. Mà mỗi đề tài phải được biết qua sáu khía cạnh.

Ví dụ như nói đến Dục, thì:

1. Chuyện đầu tiên mình phải biết Dục là cái gì. 
   
2. Thứ hai là con đường nào dẫn đến các Dục. 
   
3. Thứ ba chúng ta phải biết rằng Dục nó có nhiều thứ sai biệt, khác nhau. 
   
4. Thứ tư chúng ta phải biết rằng chính những cái Dục đã đưa đến quả báo nào. 
   
5. Thứ năm chúng ta phải biết rằng hễ Dục biến mất chính là Khổ biến mất. 
   
6. Thứ sáu chúng ta phải biết rằng con đường dẫn đến chấm dứt tất cả mọi ước muốn đó là Bát Chánh Đạo.
   

Chuyện đầu tiên là thế giới được nói đến, được trình bày, được phô diễn qua chữ Dục, tức là toàn bộ thế giới này có nhiều cách phân tích trình bày lắm thưa quý vị, trong đó có một cách chỉ nói đến chữ Dục là đủ rồi. Từ cái chuyện mình muốn cái này muốn cái kia mới dẫn đến chuyện mình ghét cái này ghét cái kia, từ cái thích ghét mình mới giải quyết thích ghét. Có thích ghét mình mới có hướng giải quyết thích ghét. Chính vì mình tìm cách giải quyết thích và ghét nên mình mới tạo các nghiệp. Nghiệp ác thì đi xuống, nghiệp thiện thì đi lên. Và bắt buộc các vị phải tuyệt đối đồng ý với chúng tôi một điều đó là toàn bộ thế giới này nếu bỏ đi chữ Ý Muốn thì không còn cái gì hết. Một đứa bé bò lẫm lẫm ở dưới đất, nó cũng phải muốn cái này muốn cái kia,nó muốn mẹ nó, nó muốn đồ chơi, nó muốn bình sữa v.v... rồi con giun con dế, con giun đất bò bò trong đất thì nó cũng phải muốn cái gì đó, nó muốn đi tới, nó muốn đi lui, nó muốn chui xuống đất. Đến con giun mà nó vẫn còn ước muốn. Và con người cũng vậy, tất cả mọi hoạt động lớn bé của chúng ta từ cá nhân đến đoàn thể, mọi lĩnh vực, văn hóa, tôn giáo, chính trị, xã hội, kinh tế, ngoại giao, quân sự ... tất cả đều được khởi đi từ Ước muốn. Cho nên đây là lý do đầu tiên mà đức Phật dạy rằng chỉ riêng chữ Muốn thôi là cả một vấn đề rất là lớn để chúng ta tìm hiểu nó, mỗi ngày trong từng phút từng giờ chúng ta phải xác định mình đang muốn cái gì, và cái Muốn ở đâu thì cái Ghét đi bên cạnh đó. Cái đối lập với cái muốn luôn luôn gắn liền. 

Thứ nhất là Dục. Đầu tiên mình phải biết Dục là cái gì. Có đủ thứ dục, rất nhiều thứ Dục, tùy mỗi người chúng ta thích cái gì. Chính vì cái trình độ dẫn đến thái độ, do tiền nghiệp, khuynh hướng tâm lý, và môi trường sống mà nó dẫn đến chuyện chúng ta thích cái gì và ghét cái gì. Đầu tiên chúng ta phải biết các Dục. Thứ hai là dục duyên khởi, nghĩa là Xúc.

Xúc rất là quan trọng. Bởi vì xúc là do sáu căn tiếp xúc sáu trần. Nói một cách khác, do sự gặp gỡ, sự hội ngộ, sự tương phùng giữa căn và trần nó mới tạo ra các Dục. Đức Phật và các Bậc Thánh nói chung người ta cũng có Xúc, cũng có sáu căn, sáu trần, nhưng Xúc của họ không giống như mình. Cách tiếp xúc của người ta là một người có niệm có tuệ. Còn cách tiếp xúc của mình chỉ có Tham Sân Si Ái Mạn Kiến Nghi thôi. Nên nhớ chỗ đó. Bản thân Xúc không có tội. Nhưng có trường hợp Ngài nhắc đến Xúc để ngài lưu ý mình một điều: Nhiều khi vấn đề tệ hại nhất lại được khởi đi từ cái mấu chốt không có gì đáng nói.



Thí dụ như ban đêm trước khi mình ngủ mình nghe người lớn nhắc coi chừng cửa nẻo nghe. Thật ra cái cửa mà mình quên cài chốt, cái chuyện quên cài chốt không có chết người. Hoặc là coi chừng củi lửa nghe. Thật ra một đám lửa, đóm lửa đầu tiên được thắp trong bếp hoặc trên bàn thờ, hoặc chốt cửa mình quên gài, ba cái này không có cái nào gây chết người. Tôi hứa như vậy, tôi bảo đảm như vậy, nó không gây chết người. Nhưng vấn đề là ở đằng sau nó, đằng sau chốt cửa không được cài, đằng sau đóm lửa trong bếp không được để ý, đằng sau cái đóm lửa nến trên bàn thờ, trong gian nhà thờ không được để ý, từ đằng sau cái mà không đáng chi nó dẫn đến bao nhiêu cớ sự can tràng.

Thì ở đây chữ Xúc, bản thân Xúc không có cái gì hết. Nó chỉ là chỗ gặp mặt của sáu căn với sáu trần thôi. Thánh hay phàm đều có sáu căn sáu trần hết. Nhưng vấn đề là Ngài lưu ý cho mình một chuyện rất là quan trọng. Hãy nhớ rằng ngay cái chỗ không có gì mà bất cẩn thì chết người như chơi. Nhớ chỗ này, chỗ này rất là đặc biệt. Có nhiều khi ngài nói thẳng vô phiền não: đây là gốc khổ, đây là tham, đây là sân, đây là si, ái, mạn, kiến, nghi, có chỗ ngài nói như vậy. Nhưng có chỗ ngài không nói ngay cái điểm nguy hiểm mà ngài nói cho mình thấy một chuyện rất là nhẹ nhàng. Chỗ này không nguy hiểm nhưng mà con bất cẩn là con chết, chết ngay chỗ này. Như hồi nãy tôi nói cái chốt cửa mà không được gài. Có biết bao nhiêu người ngủ mà không gài cửa? Điều đó có nghĩa là cái chốt cửa không được gài không đủ để cho mình chết mà cái vấn đề là đằng sau cái chốt cửa không được gài cẩn thận ấy, đằng sau cái đóm lửa được nhen lên từ nhà bếp ấy, đằng sau ngọn nến được thắp lên trong gian thờ ấy, nó lại là tiền đề, là cớ sự để khởi lên vô vàn hệ lụy ngay sau đó. Nhớ chỗ đó.

Cho nên đầu tiên phải lưu ý. Chúng ta luôn luôn sống lẫn lộn, sống chung với lũ, luôn luôn sống với ý tưởng ước muốn này nọ. Việc đầu tiên phải biết sự có mặt của các ước muốn.

Thứ hai là phải biết rõ những ước muốn đó từ đâu nó đi ra? Từ Xúc, chính từ cái Xúc.

Tôi nhắc lại để bà con khỏi quên: Toàn bộ cái chuyện bà con giữ giới, giữ giới Bát quan hay vô thiền viện ngồi thiền toàn chỉ là để giải quyết cái chữ Xúc thôi. Tại sao mà bà con không tiếp tục ở nhà? Tại vì các vị không muốn có những cuộc hội ngộ với sáu trần mà có khả năng phương hại cho tâm tư của mình. Chứ tu đâu chẳng được? Tu tâm chứ đâu phải mình tu tướng, tu hình, tu dáng, tu vẽ đâu. Tu là tu Tâm. Nhưng tại sao anh phải giữ Bát Quan? Vì chính từng cái giới Bát Quan nó ngăn anh. Nó là những bờ đê, bờ chắn, ngăn anh, hạn chế anh tiếp xúc với những trần cảnh mà có khả năng phương hại cho nội tâm của anh. Đó là tu Xúc đó, thưa quý vị. Tại sao mình không ở nhà mình tu thiền mà phải khổ cực mình chạy lên thiền viện làm cái gì? Vì trong bối cảnh, trong điều kiện của thiền viện chúng ta có thể kiểm soát cảm xúc của mình tốt hơn. Nhớ nhe, quan trọng lắm. Tại sao mình phải đi tụng kinh, tại sao mình phải nghe pháp, tại sao mình phải gần gũi bạn lành, tăng ni hành giả, tại sao? Là vì qua những cuộc gặp gỡ đó sáu xúc chúng ta được kiểm soát, được quan sát.

Việc đầu tiên mình học về Dục là biết rõ Dục là gì. Biết rõ con đường dẫn đến Dục ở đây chính là Xúc. Và biết rõ các Dục sai biệt.

Ở đây Ngài nói căn cơ sở tánh của nhiều người đều không giống nhau, mỗi người không giống nhau, mỗi người thích một kiểu, và thích kiểu nào. Ngay trong số những người thích, cách nhìn đã có trăm ngàn kiểu cách nhìn. Trong số những người thích nghe, có trăm ngàn kiểu thích nghe. Mình nói mấy ông đó thích nghe nhạc. Ông A, Ông B thích nghe nhạc. Loại nhạc ông A, ông B nghe không giống nhau. Cho dù thích cùng một loại nhạc, cùng một bài nhạc mà ca sĩ họ thích cũng không giống nhau. Chưa hết, cái goût hòa âm phối khí của mỗi ông không giống nhau. Có ông thích mộc mạc đơn giản, có ông thích cầu kỳ đầy đủ ổng mới chịu nghe. Cho nên ngay trong cái hình ảnh, cái âm thanh mình thích đã không giống nhau rồi. Đó gọi là Dục sai biệt (kāmānaṃ vemattatā).

Dục dị thục, Thích cái gì, chính những cái thích đó tạo ra những hướng dẫn đến hành động. Chính cái Dục đó tạo ra các quả thiện ác sướng khổ đời sau. Những quả thiện ác, sướng khổ đó được gọi là Dục dị thục, có nghĩa là hệ quả đi ra từ ước muốn quá khứ. Tôi nói không biết bao nhiêu lần, mỗi một phút, mỗi một giờ trôi qua hãy tự hỏi lòng mình mình đang theo đuổi cái gì, theo đuổi tức là Dục,cái mà mình theo đuổi nó sẽ quyết định lối về mai này của chúng ta, làm ơn nhớ dùng, đó chính là Dục dị thục.

Thế nào Dục đoạn diệt. Ngày nào chúng ta không còn dục nữa thì ngày đó chúng ta không còn sanh tử nữa, hết một cách tuyệt đối thì mới không còn sanh tử, chứ nhiều khi mình không còn trong năm dục vật chất, nhưng ta kẹt trong dục tinh thần, chẳng hạn như chúng ta còn đam mê trong thiền định, trong thần thông, trong các cõi trời phạm thiên như vậy cũng còn ước muốn mà còn ước muốn thì còn chốn về nhớ nhe. Cho nên Dục đoạn diệt ở đây có nghĩa là cái cứu cánh Niết Bàn, cái cứu cánh khi mà mình không còn thích cái này cái kia nữa, thì lúc đó mình không còn sanh tử. Và con đường dẫn đến sự đoạn diệt ấy đó chính là Bát Chánh Đạo. Chỉ có tu Bát Chánh Đạo thôi, tức là tu Giới Định Tuệ, hoặc nói rộng ra là Ba Bảy Pháp Bồ đề, chỉ có hành trình đó mới giúp cho mình kết thúc. Đó là nói về chữ Dục.Tôi tập trung nói rộng chữ Dục để mấy cái sau tôi chỉ ôn lại thôi.

(còn tiếp)