[anatta]

bạn Anatta,

thiệt tình thì tui chưa chiêm nghìệm dến tứ oai nghi , chỉ biết rằng khi quán thân thì tác ý là các oai nghi chính cũng chư phụ là sắc pháp, và diều quan trọng là quán thân thì tập trung vào thân , quán cho rõ thân trong thân 

hay là anh có chiêm nghiệm thì nói ra cho tui và bà con học hỏi và thảo luận , tui nương theo và đưa ra cái nhìn của tui sau 

:full-moon-with-face4:

Chào bạn Caothang,
 
Tôi nhận thấy đơn giản rằng đi-đứng-nằm-ngồi ngay thẳng, nghiêm chính thì gọi là oai nghi, tức là nghi biểu có tác phong oai nghiêm, đường hoàng. Khi điệu bộ thân thể nghiêm chính (oai nghi) thì nó sẽ tác động lên tinh thần (tâm) của mình, và cũng ảnh hưởng lên cả thể xác. Ngược lại tỉnh thức (chánh niệm) trên 4 điệu bộ đó của thân thì chúng tự nhiên sẽ điều chỉnh thay đổi một cách ngay chính – oai nghi.
 
Khi thử tập quán tứ oai nghi, tức là đi-đứng-nằm-ngồi thì tôi mới thấy ra sự sai lệch mà do thói quen gậm nhấm từ lâu mà mình không dè. Tôi tạm đưa hai điệu bộ dễ thấy nhất là Đứng và Ngồi. Tôi nhận thấy khi ta đứng thì ít khi đứng thẳng quân bình đều trên hai chân, mà là một chân thì co gối hay duỗi, còn chân kia trụ thẳng và thân hơi nghiêng. Hoặc nếu có cái gì gần để tựa vào thì mình tựa vào liền một khi. J Khi ngồi cũng vậy ít khi nào ngồi thẳng mà là hơi khom về trước hoặc ngả bên này, tựa bên kia nếu có điểm để tựa. Suy ra thì tại tâm mình lười biếng, uể oải – gốc của nó là pháp bất thiện: hôn-trầm thuộc Si. Thí dụ về ảnh hưởng qua lại giữa thể xác và tinh thần. Tôi có đứa cháu trai, nó chơi game từ nhỏ, khi ngồi thì khom về trước thành quen, ba má nó không để ý, đến năm 15-16 tuổi, khi nó đứng thẳng người thì xương sống lưng trên hơi bị khòm, khiến mất đi phần nào vẻ đẹp oai nghi của vóc dáng của thân. Sau đó, đứa cháu mới chú tâm thực tập gáng ngồi thẳng mỗi khi ý thức được và đi tập thể hình thì dần dà sau đó lưng trên bớt bị khòm đi.
 
Về mặt đức hạnh luân lý – những điều thiện lành -- ở đời sống gia đình hằng ngày. Bạn Caothang hẳn đã có đọc hay nghe qua Gia Huấn Ca của Nguyễn Trãi hẳn đã thấy rằng người xưa đã có giáo dục kỹ cương rồi. Lấy thí dụ những lời khuyên bảo người phụ nữ khi thai nghén phải cẩn trọng khi ăn nói và khi đi đứng nằm ngồi phải ngay thẳng, đoan chính, thì khi sanh nở sẽ được dễ dàng, sẽ mẹ tròn con vuông. Người xưa rất coi trọng thai giáo, mà theo khoa học ngày nay thì kích thước phát triển của bào thai từ lúc thành hình cho đến khi sanh nở, lớn hơn khoảng gấp 20,000 (hai mươi ngàn lần) sau khi chào đời trưởng thành. Cho nên ngôn từ thái độ cử chỉ của người mẹ đều ảnh hưởng rất nhiều đến thai nhi. Thí dụ (*):
 
205. Từ xuất nhập, khởi cư, hành động,
Có lễ nghi nghiêm trọng đoan trinh,
Đứng ngồi chính đại quang minh,
Cho bằng phẳng thế, chớ chênh lệch mình.
Chớ vịn cao cũng đừng mang nặng,
 
(…)
 
Nói về các sư thầy nhà Phật. Tôi thì chưa thấy các vị nằm ra sao, nhưng có để ý thì các sư thầy khi đứng hay ngồi đều ngay chính, đi thì cẩn trọng mà khoan thai, hiếm khi thấy nghiêng lệch, xiêu vẹo. Tôi có nhớ đôi chuyện của các vị tăng đắc quả thánh giải thoát hồi thời Đức Phật còn tại thế, có liên quan đôi phần về hình thể ăn mặc nghiêm trang, chỉnh tề: hạnh Oai Nghi. Hôm nọ có những vị tăng thấy ngài Xá Lợi Phất khoác y áo bị xốc xếch không nề nếp, thì mới nói rằng: “tôn giả XLP đã đắc quả A La Hán (Phật) sao lại còn ăn mặc luộm thuộm như thế.” Sau đó mới biết thì ra y áo của ngài XLP bị bung đứt chỉ nên xảy ra tình trạng như thế. Một trường hợp khác nữa là có vị sư cũng đắc quả thánh A La Hán rồi, và đi trì bình chung với các vị sư khác, trên đường đi đôi khi có những mô đất thấp hay trủng nhỏ, thì vị sư A La Hán đó lại nhảy qua, đúng lý ra thì phải nên đi vòng qua để tránh, vì hành động nhảy nhót như thế không phải là hạnh của bậc thánh. Những vị sư mới than phiền với đức Phật về tác phong nghi biểu một vị thánh sư đó. Khi đó Phật mới bảo, duyên do là vị sư này đã là trong nhiều kiếp quá khứ đã từng là loài thú vật gì đó (mà tôi quên tên), và tiền khiên tật nhảy nhót này còn lưu lại mà chưa xoá sạch hẳn cho đến kiếp hiện tại đó – như vậy cũng có ngoại lệ. Tuy nhiên, với một bậc A La Hán thì các uế nhiễm tham, sân, si của tâm đã tận diệt.
 
Đó là đại khái những gì mà tôi tạm hiểu về bốn điệu bộ chính của thân được gọi là “tứ oai nghi”. Cá nhân tôi thì thói quen đi-đứng-nằm-ngồi vẫn chưa ngay chính hẳn, vẫn còn lệch lạc, nhưng mỗi khi như thế mà tôi ý thức thì điều chỉnh thân lại, nhiều khi thân thể tự động nó điều chỉnh ngay ngắn khi mình tỉnh thức.
 
 
--------------------------------------------------------------------------------------------------

(*) Trích trọn chương về người phu nữ mang thai trong Gia Huấn Ca.

Với Những Khi Sản Dục
 
Ấy ngôn hạnh các lời hằng giữ,
Lại cần điều cư xử cho tuyền,
Hễ ngày sóc, vọng, hối, huyền (1),

200. Cùng ngày nguyệt tín phải khuyên dỗ chồng.
Khi thai sản trong phòng gìn giữ,
Học cổ nhân huấn tử (2) trong thai,
Dâm thanh chớ để vào tai,
Ác ngôn chớ chút bợn lời sam sưa!

205. Từ xuất nhập, khởi cư, hành động( 3),
Có lễ nghi nghiêm trọng đoan trinh (4),
Đứng ngồi chính đại quang minh (5),
Cho bằng phẳng thế, chớ chênh lệch mình.
Chớ vịn cao cũng đừng mang nặng,

210. Đừng ăn đồ cay đắng canh riêu,
Đừng ăn ít, chớ ăn nhiều,
Nuôi từ trong dạ khỏi điều lo xa.
Khi sinh nở thai hòa vô sự,
Cẩn từ khi trong cữ ngoài tuần,

215. Chiều sương chớ để áo quần,
Đỉnh đầu phải cúi, bước chân phải dò.
Nơi bếp vách đừng cho hơ lửa,
Ngọn đèn hoa chớ quở quá ngôn (6),
Kiêng khem trăm sự vuông tròn,

220. Trước mình yên dạ, sau con ít sài.

(http://vietsciences.free.fr/vietnam/vanc...huanca.htm)
 

Chú thích (thivien.net):

(1) Sóc: mùng Một. – Vọng: ngày Rằm. – Hối: Ba mươi. – Huyền: Hạ huyền là ngày 8. Thượng huyền là ngày 22. Hai ngày này trăng có hình như vòng cung nên gọi là huyền. Đó là các ngày trong một tháng.

(2) Huấn tử: dạy con.

(3) Xuất nhập: ra vào. – Khởi cư: đứng, ngồi, lúc dậy, lúc ở. – Hành động: cất nhắc, làm lụng công việc gì.

(4) Có lễ phép, nghiêm trọng: nghiêm nghị, trang trọng. – Đoan trinh: ngay thẳng, trinh bạch.

(5) Chính đại, quang minh: ngay thẳng, phân minh.

(6) Ngày xưa các cụ kính trọng thần Lửa. Trước ngọn đèn và trong bếp giữ gìn rất sạch sẽ, cẩn thận.