[Minh Nguyệt]

Ăn Chay và Sát Sinh

Jiddu Kristnamurti

Việt Dịch: Minh Nguyệt

 
 
Câu hỏi: Ngài có tán thành thuyết ăn chay hay không? Ngài có phản đối việc thêm trứng vào chế độ dinh dưỡng của ngài không?
 
Jiddu Kristnamurti:  Đây thật sự là một vấn đề lớn lao vô cùng, chúng ta nên ăn trứng hay là không? Có lẽ đa số quý vị quan tâm đến việc không giết. Đó thật sự là một vấn đề nan giải phải không?? Có lẽ đa số quý vị ăn thịt hoặc cá. Quý vị tránh việc sát sanh bằng cách tìm đến người đồ tể, hoặc quý vị đổ lỗi cho kẻ sát sinh, người đồ tể này… để chỉ thoác thác vấn đề. Nếu bạn thích ăn trứng, có lẽ bạn ăn trứng vô sanh để tránh sự sát sinh. Nhưng đây là một câu hỏi bề mặt … Vấn nạn thì sâu thẳm hơn.

Bạn không muốn giết loài vật cho bảo thủ của bạn, nhưng bạn không ngần ngại tán thành chính quyền tổ chức việc giết hại. Tất cả mọi chính phủ tối cao dựa trên bạo động. Họ nhất định phải có quân đội, hải quân, và không quân. Bạn không ngần ngại hỗ trợ họ, nhưng bạn phấn đấu tu họa khủng khiếp về việc ăn trứng! (Cười lớn) Có thấy buồn cười ở toàn bộ sự việc hay không: Hãy tham chiếu tâm trí người với dân tộc tính, không ngần ngại bóc lột và giết hại một cách tàn nhẫn, bán sỉ sự giết chóc – nhưng lại tỉ mỉ đến những gì vào miệng của họ. (Cười lớn)
 
            Vì vậy, có nhiều điều liên hệ đến vấn đề này – không chỉ trên vấn đề sát sinh, nhưng trên tác ý đúng đắn của tâm trí. Tâm trí có lẽ hạn  hẹp, hoặc đủ khả năng làm việc phi thường; và đa số chúng ta thỏa nguyện với hoạt động có tính cách nông cạn, với sự an ổn, thoả mãn dục tính, giải trí và đức tin tôn giáo… Với điều đó, chúng ta hài lòng và loại trừ hoàn toàn sự đáp ứng sâu thẳm và ý nghĩa phổ biến của đời sống. Ngay cả những nhà lãnh đạo tôn giáo để trở nên nhỏ nhặt trong sự đáp ứng với đời sống. Dù sao, vấn đề không phải chỉ trên sự sát sinh loài vật nhưng trên con người, vốn quan trọng hơn.
           
            Có lẽ bạn cố kiềm chế ăn thịt loài vật và hành hạ chúng, có lẽ bạn xót thương khi giết hại chúng, nhưng điều quan trọng ở câu hỏi này là toàn bộ vấn đề của sự bóc lột và giết hại – không câu hỏi sự tàn sát con người trong thời điểm chiến tranh, nhưng cách bạn bóc lột con người, cách bạn đối xử với người phục dịch và cách bạn hạ cấp họ. Có lẽ bạn không chú ý đến điều này bởi vì nó gần ở nhà. Bạn sẽ thay vì bàn luận Thượng Đế, tái sinh… nhưng lại không yêu cầu  hành động tức thì và trách nhiệm.
 
Vì thế, nếu bạn thật sự quan tâm với việc sát sinh, bạn không nên là người dân tộc tính. Bạn không nên xưng tụng bạn là Sinhalese, người Đức hoặc người Nga. Cũng thế, bạn phải chánh mạng, sử dụng máy móc đúng đắn. Rất là quan trọng ở thời hiện đại này có được một nghề chính đáng bởi vì ngày nay mỗi một hành động đều hướng đến chiến tranh. Toàn bộ vấn đề đều hướng đến chiến tranh; nhưng ít ra chúng ta có thể  tìm hiểu đến những nghề nghiệp bất chánh, và tránh chúng một cách trí tuệ.
 
Hiển nhiên, quân đội, hải quân, là những nghề nghiệp bất chánh; Cũng như vậy, ngành luật khuyến khích kiện cáo; và cảnh sát, đặc biệt cảnh sát mật vụ. Cho nên, nhất định phải tìm đến nghề nghiệp chính đáng và thực hành bởi mỗi nghề này. Nhưng áp lực  kinh tế quá lớn đến mức thế giới hiện đại này rất ít người cưỡng lại được. Hầu như không ai quan tâm đến nghề nghiệp chính đáng, và nếu bạn quan tâm không muốn giết hại, thì bạn phải hành động xa hơn nữa hơn là tránh sự sát sinh loài vật, có nghĩa là bạn phải hướng đến toàn bộ vấn đề của chánh mạng.
 
Mặc dù câu hỏi có vẻ rất nhỏ nhặt, nếu bạn xem xét một cách cẩn thận, bạn sẽ thấy rằng đó là một câu hỏi rất hay ở con người hiện tại của bạn, tâm sao thì thế giới vậy. Nếu bạn tham lam, sân hận, khống chế, chiếm hữu, chắc hẵn bạn sẽ tạo ra một cấu trúc xã hội mang lại nhiều xung đột xa hơn, đau khổ, hủy diệt xa hơn.; Nhưng bất hạnh thay, đa số chúng ta không quan tâm đến những vấn đề này. Đa số chúng ta quan tâm đến những khoái lạc tức thì, với đời sống thường ngày, và nếu chúng ta có thể được chúng, chúng ta thỏa nguyện.   
 
Chúng ta không muốn đi sâu vào vấn đề phổ biến hơn; mặc dù chúng ta biết là chúng tồn tại. Chúng ta muốn trốn tránh chúng. Qua sự  trốn chạy những vấn nạn này, chúng tăng trưởng, không giải quyết được chúng. Để giải quyết chúng, chúng không thể tiếp xúc thông qua bất cứ khái niệm đặc biệt nào, một là tả hai là hữu. Xem xét những vấn nạn này một cách chặt chẽ và hiệu quả  hơn, và bạn sẽ bắt đầu hiểu thấu toàn bộ tiến trình của chính mình trong mối tương quan với kẻ khác, vốn là xã hội. 
 
Nhưng bạn sẽ nói với tôi rằng tôi đã không giải đáp câu hỏi về trứng, là có nên ăn trứng hay là không. Chắc chắn rồi, trí tuệ là vấn đề quan trọng --- không phải là ở những gì vào miệng của bạn, nhưng những gì phát xuất từ  nó; và đa số chúng ta nhồi nhét trái tim chúng ta với những vấn đề của tâm trí, và tâm trí của chúng ta thì cực kỳ nhỏ nhoi và nông cạn. Vấn nạn của chúng ta là làm sao mang đến sự chuyển hoá những gì nông cạn và nhỏ nhoi đó, và sự chuyển hoá này có thể thành tựu thông qua sự hiểu biết cái nông cạn.

Người muốn đi sâu hơn vào vấn đề này thì sẽ phải tìm hiểu là bạn đang góp phần chiến tranh và làm sao trốn tránh nó, dù gián tiếp đi nữa bạn vẫn là nguyên nhân hủy diệt. Nếu bạn thật sự có thể giải quyết vấn nạn này, thì bạn cũng có thể dễ dàng giải quyết những vấn đề nông cạn của việc là bạn nên là người trường chay hay là không. Hãy xử trí vấn đề này ở mức độ xa hơn thì bạn sẽ tìm thấy câu trả lời.
 
Nguồn: Jiddu Krishnamurti giảng tại Colombo năm 1949/1950