[phai]

Grok mới xuất hiện gần đây nhưng được đánh giá khá cao từ người dùng do khả năng giao tiếp với người dùng (có nhiều khi Grok trả lời khá dí dỏm) cũng như tính cách khách quan.

Tôi mới thử hỏi Grok về chuyện "tiểu bang 51"

Phai: 
- Chào Grok, bạn nghĩ sao về chuyện ông Trump muốn sát nhập Canada thành bang thứ 51. Điều này có đúng với luân lý hay công ước quốc tế nào không? 
...

Grok: 
- Chào bạn! Ý tưởng về việc Donald Trump muốn sát nhập Canada thành bang thứ 51 của Hoa Kỳ là một chủ đề gây tranh cãi và đã được thảo luận rộng rãi gần đây. Tôi sẽ phân tích vấn đề này từ góc độ luân lý và công ước quốc tế dựa trên thông tin hiện có, đồng thời giữ quan điểm trung lập như vai trò của một AI.
Quan điểm của Trump và bối cảnh
Trump đã nhiều lần đề cập đến ý tưởng này, ban đầu có vẻ như là một lời nói đùa trong bữa tối với Thủ tướng Canada Justin Trudeau tại Mar-a-Lago vào cuối năm 2024, nhưng sau đó ông tiếp tục nhấn mạnh nó một cách nghiêm túc hơn. Ông lập luận rằng việc sát nhập Canada sẽ mang lại lợi ích kinh tế (loại bỏ thuế quan, giảm thuế), an ninh (bảo vệ Canada khỏi các mối đe dọa từ Nga và Trung Quốc), và đơn giản hóa quan hệ thương mại giữa hai nước. Trump cũng cho rằng Canada phụ thuộc quá nhiều vào Hoa Kỳ, đặc biệt trong thương mại (77% xuất khẩu của Canada sang Mỹ) và quốc phòng, nên việc trở thành một bang của Mỹ là "hợp lý".
Tuy nhiên, phía Canada, bao gồm Trudeau và các lãnh đạo khác, đã phản đối mạnh mẽ, coi đây là một mối đe dọa đối với chủ quyền quốc gia. Các cuộc thăm dò dư luận (như Angus Reid và Leger) cho thấy hơn 80% người Canada không ủng hộ ý tưởng này, khẳng định họ tự hào về bản sắc độc lập của mình.
Về mặt luân lý
Từ góc độ đạo đức, việc sát nhập một quốc gia có chủ quyền như Canada đặt ra nhiều câu hỏi quan trọng:

1. Tự quyết dân tộc: Nguyên tắc cơ bản trong luân lý quốc tế là quyền tự quyết của các dân tộc. Nếu người Canada không muốn trở thành một phần của Hoa Kỳ (như các cuộc thăm dò cho thấy), việc ép buộc hoặc gây áp lực kinh tế để đạt được điều đó có thể bị coi là vi phạm quyền tự do và phẩm giá của họ.
   
2. Công bằng và tôn trọng: Canada và Hoa Kỳ có mối quan hệ đối tác lâu dài dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau. Việc Trump sử dụng "sức mạnh kinh tế" (economic force) như thuế quan để thúc đẩy sát nhập có thể bị xem là hành vi bắt nạt, thiếu công bằng với một đồng minh thân cận.
   
3. Hậu quả xã hội: Việc sát nhập một quốc gia với văn hóa, hệ thống chính trị (như chăm sóc y tế toàn dân), và bản sắc riêng biệt có thể gây ra xung đột nội bộ và bất mãn lâu dài, làm tổn hại đến cả hai bên.
   

Mặt khác, Trump có thể lập luận rằng đây là một giải pháp thực dụng để tối ưu hóa lợi ích chung, đặc biệt khi hai nước đã có sự gắn kết kinh tế và địa lý chặt chẽ. Nhưng điều này đòi hỏi sự đồng thuận tự nguyện, không phải áp đặt.
Về công ước quốc tế
Theo luật pháp quốc tế, ý tưởng sát nhập Canada đặt ra một số vấn đề lớn:

1. Hiến chương Liên Hợp Quốc: Điều 2(4) của Hiến chương cấm các quốc gia đe dọa hoặc sử dụng vũ lực chống lại toàn vẹn lãnh thổ hoặc độc lập chính trị của quốc gia khác. Mặc dù Trump nói ông không dùng quân sự mà chỉ dùng "sức mạnh kinh tế", việc gây áp lực kinh tế nghiêm trọng (như thuế quan 25% hoặc cao hơn) để buộc Canada từ bỏ chủ quyền có thể bị coi là vi phạm tinh thần của điều khoản này.
   
2. Nguyên tắc chủ quyền: Canada là một quốc gia có chủ quyền được công nhận trên toàn cầu. Việc sát nhập chỉ có thể xảy ra hợp pháp nếu có sự đồng ý rõ ràng từ chính phủ và người dân Canada, thông qua một cuộc trưng cầu dân ý chẳng hạn. Không có điều đó, bất kỳ hành động nào nhằm thay đổi tình trạng của Canada đều vi phạm luật quốc tế.
   
3. Lịch sử tiền lệ: Hoa Kỳ từng mở rộng lãnh thổ thông qua các hiệp ước (như với Hawaii năm 1898) hoặc mua bán (như Louisiana Purchase), nhưng luôn cần sự đồng thuận từ phía bên kia hoặc từ một thực thể quản lý. Việc áp đặt ý chí lên một quốc gia hiện đại, dân chủ như Canada không có tiền lệ hợp pháp trong thời kỳ hiện nay.
   

Ngoài ra, Canada là thành viên sáng lập NATO, và bất kỳ động thái nào làm suy yếu chủ quyền của Canada có thể gây ra phản ứng từ các đồng minh khác, làm lung lay trật tự quốc tế mà Mỹ đã dẫn dắt từ sau Thế chiến II.
Kết luận
Về mặt luân lý, việc sát nhập Canada mà không có sự đồng thuận rõ ràng từ người dân Canada là không phù hợp với các giá trị tự do và công bằng mà cả hai quốc gia thường tuyên bố ủng hộ. Về mặt luật pháp quốc tế, điều này gần như không thể thực hiện mà không vi phạm các công ước hiện hành, trừ khi Canada tự nguyện từ bỏ chủ quyền (một điều rất khó xảy ra).
Trump có thể đang sử dụng ý tưởng này như một chiến thuật đàm phán để gây áp lực trong các vấn đề thương mại hoặc an ninh biên giới, như một số nhà quan sát (bao gồm cả Gerald Butts, cựu cố vấn của Trudeau) đã nhận định: "Ông ấy làm vậy để khiến Canada hoang mang". Nhưng nếu ông thực sự nghiêm túc, điều này sẽ mở ra một cuộc tranh luận lớn về đạo đức và luật pháp, đồng thời làm tổn hại nghiêm trọng đến quan hệ Mỹ-Canada.
Bạn nghĩ sao về vấn đề này? Có khía cạnh nào bạn muốn tôi đào sâu hơn không?

[phai]

Vậy thì theo Grok, chiến lược kinh tế ông Trump đang dùng với Canada có gây được hiệu quả theo ý ông ta muốn trong nhiệm kỳ 4 năm của ông ta không. Và nó có lợi hgay hại gì cho người dân Mỹ?

Chào bạn! Để đánh giá liệu chiến lược kinh tế của ông Trump đối với Canada có đạt được hiệu quả như ông mong muốn trong nhiệm kỳ 4 năm (2025-2029) hay không, cũng như tác động của nó đến người dân Mỹ, tôi sẽ phân tích dựa trên các yếu tố hiện tại, ý định của Trump, và những dự đoán kinh tế hợp lý. Vì đây là một kịch bản tương lai, tôi sẽ đưa ra nhận định dựa trên dữ liệu và xu hướng hiện có, đồng thời giữ sự trung lập như vai trò của một AI.
Chiến lược kinh tế của Trump với Canada
Chiến lược của Trump đối với Canada dường như xoay quanh việc sử dụng "sức mạnh kinh tế" (economic leverage), đặc biệt là thuế quan, để đạt được các mục tiêu chính trị và kinh tế. Cụ thể:

1. Áp thuế quan cao: Trump đã áp đặt thuế 25% lên hàng nhập khẩu từ Canada (và Mexico) từ ngày 4/2/2025, với lý do chính thức là buộc Canada kiểm soát dòng ma túy (như fentanyl) và di cư bất hợp pháp qua biên giới Mỹ. Ông cũng áp thuế 10% lên năng lượng từ Canada.
   
2. Đe dọa thương mại: Trump lập luận rằng Canada quá phụ thuộc vào Mỹ (77% xuất khẩu của Canada sang Mỹ), và ông dùng thuế quan để gây áp lực, thậm chí đùa (hoặc nửa nghiêm túc) rằng Canada nên trở thành bang thứ 51.
   
3. Mục tiêu dài hạn: Ngoài an ninh biên giới, Trump muốn dùng thuế quan để bảo vệ việc làm trong nước, tăng doanh thu thuế, và thúc đẩy sản xuất nội địa Mỹ, phù hợp với chính sách "America First".
   

Hiệu quả trong 4 năm (2025-2029)
Để xem chiến lược này có hiệu quả theo ý Trump hay không, ta cần xét các mục tiêu cụ thể của ông và khả năng đạt được chúng:

1. Kiểm soát ma túy và di cư:
   • Khả năng thành công: Hạn chế. Canada không phải nguồn chính của fentanyl vào Mỹ (chủ yếu là từ Mexico và Trung Quốc qua các tuyến khác). Dữ liệu từ DEA cho thấy fentanyl chủ yếu được sản xuất ở Trung Quốc và vận chuyển qua Mexico. Áp lực kinh tế lên Canada có thể khiến chính phủ Trudeau tăng cường kiểm soát biên giới, nhưng hiệu quả thực tế sẽ thấp vì Canada vốn đã có hệ thống quản lý biên giới chặt chẽ hơn Mexico.
     
   • Thời gian: Nếu có thay đổi, nó sẽ cần vài năm để triển khai (2027-2028), nhưng không chắc chắn sẽ giảm đáng kể dòng ma túy vào Mỹ.
     
2. Tăng sản xuất và việc làm tại Mỹ:
   • Khả năng thành công: Một phần. Thuế quan có thể khiến hàng Canada (như gỗ, ô tô, năng lượng) đắt hơn, khuyến khích các công ty Mỹ sản xuất nội địa. Tuy nhiên, Canada và Mỹ có chuỗi cung ứng tích hợp sâu (như ngành ô tô qua USMCA), nên việc gián đoạn sẽ làm tăng chi phí sản xuất tại Mỹ, không hẳn tạo thêm việc làm như kỳ vọng.
     
   • Thời gian: Ảnh hưởng có thể thấy trong 2-3 năm (2027-2028), nhưng nếu Canada trả đũa bằng thuế quan tương ứng, lợi ích sẽ bị triệt tiêu.
     
3. Doanh thu từ thuế quan:
   • Khả năng thành công: Tạm thời. Theo ước tính từ Tax Policy Center, thuế 25% lên Canada và Mexico có thể mang về 1,3 nghìn tỷ USD trong 10 năm, nhưng con số này giảm nếu Canada giảm xuất khẩu sang Mỹ hoặc tìm thị trường mới (như châu Á, EU).
     
   • Thời gian: Doanh thu tăng ngay từ 2025, nhưng có thể giảm dần vào 2027-2029 khi các nước điều chỉnh chiến lược thương mại.
     
4. Ép Canada nhượng bộ:
   • Khả năng thành công: Khó. Canada đã phản ứng mạnh mẽ, với Trudeau và các lãnh đạo tỉnh bang cam kết trả đũa bằng thuế quan tương ứng. Người Canada rất nhạy cảm với vấn đề chủ quyền, và hơn 80% dân số phản đối sát nhập vào Mỹ (theo Angus Reid). Trump có thể buộc Canada nhượng bộ trong một số vấn đề thương mại nhỏ, nhưng không đủ để thay đổi cấu trúc quan hệ hai nước.
     
   • Thời gian: Nếu có nhượng bộ, nó sẽ xảy ra muộn trong nhiệm kỳ (2028-2029), nhưng không đến mức Canada trở thành "bang 51".
     

Kết luận về hiệu quả: Chiến lược của Trump có thể đạt một số kết quả ngắn hạn (doanh thu thuế, áp lực chính trị), nhưng khó đạt được các mục tiêu lớn như kiểm soát ma túy, tăng mạnh việc làm, hay buộc Canada sát nhập. Canada sẽ không dễ dàng khuất phục, và các biện pháp trả đũa cùng sự gián đoạn chuỗi cung ứng sẽ làm giảm hiệu quả tổng thể. Đến cuối nhiệm kỳ (2029), chiến lược này có thể bị xem là thất bại nếu không có sự điều chỉnh linh hoạt từ Trump.
Lợi và hại cho người dân Mỹ
Chiến lược này ảnh hưởng trực tiếp đến người dân Mỹ qua nhiều khía cạnh:
Lợi ích

1. Việc làm tiềm năng: Một số ngành như thép, gỗ, và sản xuất nội địa có thể hưởng lợi ngắn hạn từ việc hàng Canada đắt hơn, tạo thêm việc làm ở các bang biên giới như Michigan hay Ohio. Tuy nhiên, mức tăng này không lớn vì chi phí sản xuất nội địa cũng cao hơn.
   
2. Doanh thu chính phủ: Thuế quan mang lại tiền để Trump có thể chi cho các ưu tiên như cắt giảm thuế cá nhân hoặc đầu tư cơ sở hạ tầng, dù số tiền này không đủ bù đắp chi phí các chính sách khác (như Tax Cuts and Jobs Act).
   
3. Tâm lý "America First": Người dân ủng hộ Trump có thể cảm thấy hài lòng về mặt tinh thần khi thấy ông "đặt nước Mỹ lên trên", dù lợi ích kinh tế thực tế có thể không rõ ràng.
   

Tác hại

1. Giá cả tăng: Người dân Mỹ sẽ chịu gánh nặng trực tiếp từ thuế quan. Hàng nhập từ Canada (gỗ, ô tô, thực phẩm, năng lượng) chiếm tỷ trọng lớn trong tiêu dùng Mỹ. Ví dụ, giá gỗ tăng sẽ đẩy giá nhà lên, ảnh hưởng đến người mua nhà trẻ. Peterson Institute ước tính hộ gia đình Mỹ có thể mất thêm 1.200-3.000 USD mỗi năm do thuế quan.
   
2. Lạm phát: Các nhà kinh tế như Mark Zandi (Moody’s) dự đoán lạm phát sẽ tăng từ 2% (mục tiêu Fed) lên 2.4-3% vào cuối 2025, kéo dài đến 2029 nếu thuế quan duy trì. Điều này làm giảm sức mua của người dân, đặc biệt là tầng lớp trung lưu và nghèo.
   
3. Mất việc làm gián tiếp: Các ngành phụ thuộc vào nhập khẩu từ Canada (như ô tô, xây dựng) có thể cắt giảm nhân công do chi phí tăng. Canadian Chamber of Commerce dự đoán Mỹ mất 1,6% GDP (467 tỷ USD) nếu Canada trả đũa, ảnh hưởng đến hàng triệu việc làm Mỹ.
   
4. Suy thoái tiềm tàng: Nếu chiến tranh thương mại leo thang, GDP Mỹ có thể giảm mạnh. Atlanta Fed từng dự báo tăng trưởng âm (-2.4%) cho quý 1/2025, và xu hướng này có thể kéo dài nếu chính sách không thay đổi.
   

Kết luận về tác động: Trong ngắn hạn (2025-2026), người dân Mỹ có thể thấy một số lợi ích nhỏ về việc làm và doanh thu chính phủ, nhưng từ 2027-2029, tác hại (giá cả tăng, lạm phát, mất việc làm) sẽ vượt trội, đặc biệt nếu Canada và các nước khác trả đũa mạnh. Người dân thu nhập thấp và trung bình sẽ chịu thiệt hại nặng nhất do giá tiêu dùng tăng, trong khi tầng lớp giàu có thể ít bị ảnh hưởng hơn nhờ các chính sách cắt giảm thuế khác của Trump.
Tổng kết

• Hiệu quả cho Trump: Chiến lược này khó đạt được toàn bộ mục tiêu trong 4 năm, đặc biệt là các mục tiêu lớn như sát nhập Canada hay kiểm soát ma túy. Thành công, nếu có, sẽ chỉ ở mức hạn chế và ngắn hạn.
  
• Tác động đến người dân Mỹ: Hại nhiều hơn lợi về lâu dài, với lạm phát và chi phí sinh hoạt tăng là những vấn đề chính, trong khi lợi ích việc làm không đủ bù đắp.
  

Bạn nghĩ sao về phân tích này? Có điểm nào bạn muốn tôi làm rõ hơn không?

[phai]

Mới nhờ Grok phân tích cán cân thương mại giữa Mỹ và Canada và nói đùa một câu. Grok trả lời rất hay.

Chào Grok! Grok có thể phân tích dữ liệu về cán cân mậu dịch giữa Mỹ và Canada. Và nều có sự thặng dư mậu địch thì những yêu tố như cung cầu hay dân số có thể xem xét một cách công bằng không? Grok có liên hệ với Elon Musk và Musk giờ là cánh tay phải của Trump nhưng chắc Grok vẫn giữ được tính cách khách quan phải không [đùa]. Cảm ơn Grok.

 

Chào bạn! Tôi rất vui được giúp bạn phân tích cán cân mậu dịch giữa Mỹ và Canada, đồng thời xem xét các yếu tố như cung cầu và dân số một cách công bằng nhất có thể. Là Grok, được tạo ra bởi xAI, tôi cam kết cung cấp thông tin khách quan và dựa trên dữ liệu, bất kể những mối liên hệ nào bạn có thể đùa vui (về chuyện Elon Musk và Trump chẳng hạn). Vậy nên, đừng lo, tôi sẽ giữ vững tính trung lập và tập trung vào sự thật nhé!
Phân tích cán cân mậu dịch Mỹ và Canada
Cán cân mậu dịch (balance of trade) là sự chênh lệch giữa giá trị hàng hóa và dịch vụ xuất khẩu và nhập khẩu giữa hai quốc gia trong một khoảng thời gian nhất định. Với tư cách là hai quốc gia láng giềng có mối quan hệ kinh tế chặt chẽ, Mỹ và Canada có một trong những mối quan hệ thương mại song phương lớn nhất thế giới.
Dữ liệu gần đây về cán cân mậu dịch
Dựa trên thông tin kinh tế mới nhất:

• Kim ngạch thương mại song phương: Năm 2023, thương mại hàng hóa và dịch vụ giữa Mỹ và Canada đạt khoảng 2 tỷ USD mỗi ngày, tương đương hơn 730 tỷ USD cả năm. Điều này được củng cố bởi Hiệp định Thương mại Mỹ - Mexico - Canada (USMCA), thay thế NAFTA từ năm 2020.
  
• Xuất khẩu của Canada sang Mỹ: Khoảng 80% hàng xuất khẩu của Canada (chủ yếu là dầu thô, khí đốt, ô tô và linh kiện) hướng đến Mỹ, chiếm khoảng 20% GDP của Canada.
  
• Xuất khẩu của Mỹ sang Canada: Khoảng 17% hàng xuất khẩu của Mỹ (như máy móc, sản phẩm điện tử, và hàng tiêu dùng) đi đến Canada, nhưng chỉ chiếm khoảng 1,5% GDP của Mỹ do quy mô nền kinh tế Mỹ lớn hơn nhiều.
  
• Thặng dư hay thâm hụt: Trong những năm gần đây, Mỹ thường xuyên ghi nhận thâm hụt mậu dịch với Canada. Ví dụ, theo số liệu từ Cục Phân tích Kinh tế Mỹ (BEA) và Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ (USTR), năm 2022, Mỹ nhập khẩu từ Canada khoảng 436 tỷ USD hàng hóa, trong khi xuất khẩu sang Canada khoảng 357 tỷ USD, dẫn đến thâm hụt khoảng 79 tỷ USD. Dịch vụ có thể thu hẹp phần nào khoảng cách này, nhưng tổng thể Mỹ vẫn nhập siêu từ Canada.
  

Yếu tố cung cầu và dân số
Để đánh giá liệu thặng dư hay thâm hụt mậu dịch có phản ánh công bằng các yếu tố như cung cầu và dân số hay không, chúng ta cần xem xét từng yếu tố:

1. Cung và cầu:
   • Canada: Là nhà cung cấp dầu thô lớn nhất cho Mỹ, Canada hưởng lợi từ nhu cầu năng lượng khổng lồ của Mỹ. Nguồn cung dầu, khí đốt, và tài nguyên thiên nhiên dồi dào của Canada đáp ứng trực tiếp nhu cầu của Mỹ, đặc biệt ở các bang phía Bắc gần biên giới. Điều này dẫn đến thặng dư thương mại của Canada với Mỹ, vì Mỹ phụ thuộc vào các sản phẩm năng lượng này.
     
   • Mỹ: Mỹ xuất khẩu nhiều hàng hóa công nghệ cao và tiêu dùng sang Canada, nhưng nhu cầu của Canada (với dân số nhỏ hơn) không đủ lớn để cân bằng dòng chảy hàng hóa ngược lại. Cầu của Canada đối với hàng Mỹ bị giới hạn bởi quy mô thị trường nội địa.
     
   • Kết luận: Cung cầu đóng vai trò lớn trong việc định hình cán cân mậu dịch. Thặng dư của Canada phản ánh khả năng cung cấp tài nguyên mà Mỹ cần, trong khi thâm hụt của Mỹ cho thấy nhu cầu nội địa Mỹ lớn hơn khả năng hấp thụ hàng hóa của Canada.
     
2. Dân số:
   • Canada: Dân số khoảng 40 triệu người (2023), nhỏ hơn đáng kể so với Mỹ (khoảng 340 triệu người). Quy mô dân số nhỏ hơn đồng nghĩa với thị trường tiêu dùng nhỏ hơn, dẫn đến nhập khẩu từ Mỹ thấp hơn so với xuất khẩu sang Mỹ.
     
   • Mỹ: Với dân số lớn gấp 8-9 lần, nhu cầu tiêu dùng và sản xuất của Mỹ vượt xa Canada, kéo theo nhập khẩu lớn từ Canada (đặc biệt là năng lượng và nguyên liệu thô).
     
   • Kết luận: Dân số ảnh hưởng đến cán cân mậu dịch một cách công bằng, vì nó phản ánh quy mô thị trường và khả năng tiêu thụ. Tuy nhiên, nếu tính theo đầu người, thặng dư mậu dịch của Canada với Mỹ sẽ trông ấn tượng hơn nhiều (khoảng 2.000 USD/người so với thâm hụt 230 USD/người của Mỹ), cho thấy Canada phụ thuộc thương mại vào Mỹ nhiều hơn Mỹ phụ thuộc vào Canada.
     

Công bằng trong phân tích?

• Cung cầu: Yếu tố này được phản ánh khá công bằng trong cán cân mậu dịch, vì nó dựa trên nhu cầu thực tế và khả năng cung ứng của hai nền kinh tế. Không có sự thiên vị nào rõ ràng ở đây; đó là kết quả của các lực lượng thị trường.
  
• Dân số: Tuy dân số ảnh hưởng đến tổng kim ngạch, nhưng khi xét theo tỷ lệ (per capita), nó vẫn cho thấy sự phụ thuộc kinh tế không đồng đều: Canada dựa vào Mỹ nhiều hơn về mặt kinh tế. Điều này không phải là "không công bằng" mà là thực tế địa lý và kinh tế giữa hai nước.
  

Về tính khách quan của tôi
Bạn đùa về việc tôi có liên hệ với Elon Musk và liệu tôi có giữ được tính khách quan không – tôi hiểu ý bạn mà! Tôi được thiết kế để cung cấp câu trả lời dựa trên dữ liệu và logic, không bị ảnh hưởng bởi bất kỳ mối quan hệ nào (thực hay đùa). xAI tạo ra tôi để hỗ trợ và tìm kiếm sự thật, nên bạn có thể yên tâm rằng tôi không "nghiêng" về bên nào đâu nhé!
Nếu bạn muốn tôi đào sâu hơn vào dữ liệu cụ thể (ví dụ: từng mặt hàng, số liệu 2024 nếu có), hoặc phân tích thêm các yếu tố khác như chính sách thuế quan hay tỷ giá hối đoái, cứ nói nhé! Cảm ơn bạn đã tin tưởng Grok!

[phai]

Hôm nay hỏi Grok về chuyện thuế sữa.
Mấy bữa rày Tứ Thập Thất lão đại  cứ cáo buộc Cà đàn em đánh thuế sữa một cách bất công lên môn phái của lão đại nên đi hỏi thử Grok tiên sinh coi lời cáo buộc có đúng sự thực hay không.

Chào Grok đáng tin cậy hihi. Bạn có thể phân tích những dữ liệu về việc ông Trump càm ràm chuyện Canada đánh thuế bất công lên những dairy product của Mỹ nhập vào Canada, những lời cáo buộc này có đúng không dựa vào hiệp ước Cusma.

Chào bạn! Cảm ơn vì lời chào đáng yêu, mình sẽ cố gắng phân tích một cách rõ ràng và đáng tin cậy nhất về vấn đề này nhé!
Ông Donald Trump gần đây (tính đến ngày 15/3/2025) đã liên tục phàn nàn rằng Canada áp đặt thuế quan "bất công" lên các sản phẩm sữa (dairy products) của Mỹ, đặc biệt là mức thuế 250% hoặc thậm chí cao hơn mà ông thường nhắc đến. Ông cho rằng điều này gây thiệt hại cho nông dân Mỹ và là hành vi "lừa đảo" trong thương mại. Để xem xét liệu những cáo buộc này có đúng hay không, chúng ta cần nhìn vào hiệp ước CUSMA (Canada-United States-Mexico Agreement, hay còn gọi là USMCA ở Mỹ) – hiệp định thương mại mà chính ông Trump đã đàm phán và ký kết vào năm 2018, có hiệu lực từ ngày 1/7/2020.
Phân tích dữ liệu dựa trên CUSMA

1. Hệ thống quản lý nguồn cung của Canada (Supply Management System)
   Canada từ lâu đã duy trì một hệ thống quản lý nguồn cung cho ngành sữa, trứng và gia cầm nhằm bảo vệ nông dân trong nước. Hệ thống này bao gồm hạn ngạch nhập khẩu (tariff rate quotas - TRQs) và thuế quan cao áp dụng cho lượng hàng vượt quá hạn ngạch. Ví dụ:
   • Sữa: Thuế có thể lên tới 241%-243%.
     
   • Bơ: Lên tới 298.5%.
     
   • Phô mai: Khoảng 245.5%.
     Những mức thuế này không mới và đã tồn tại trước khi CUSMA ra đời, được thiết kế để hạn chế cạnh tranh từ nước ngoài và giữ giá ổn định cho nông dân Canada.
     
2. CUSMA thay đổi điều gì?
   Trong CUSMA, Canada đồng ý mở rộng hạn ngạch nhập khẩu miễn thuế cho các sản phẩm sữa từ Mỹ. Cụ thể:
   • Mỹ được phép xuất khẩu một lượng nhất định sữa, bơ, phô mai, và các sản phẩm sữa khác vào Canada mà không phải chịu thuế (trong hạn ngạch - "within access commitment").
     
   • Tuy nhiên, nếu vượt quá hạn ngạch này ("over access commitment"), các mức thuế cao như 250% hoặc hơn vẫn được áp dụng.
     Điều quan trọng là CUSMA không xóa bỏ hoàn toàn các mức thuế cao này mà chỉ tăng cơ hội tiếp cận thị trường cho Mỹ trong giới hạn hạn ngạch.
     
3. Thực tế xuất khẩu sữa Mỹ sang Canada
   Dữ liệu từ Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) cho thấy Canada là thị trường xuất khẩu sữa lớn thứ hai của Mỹ, với giá trị khoảng 1,1 tỷ USD trong năm 2024. Tuy nhiên, Mỹ thường không xuất khẩu vượt quá hạn ngạch được quy định trong CUSMA. Lý do:
   • Canada sử dụng các biện pháp hành chính (ví dụ: phân bổ hạn ngạch ưu tiên cho các nhà chế biến nội địa) khiến việc vượt hạn ngạch trở nên khó khăn hoặc không kinh tế.
     
   • Theo chuyên gia từ Hiệp hội Thực phẩm Sữa Quốc tế (IDFA), Mỹ hiếm khi chịu mức thuế "sky-high" như 250% vì xuất khẩu thường nằm trong hạn ngạch miễn thuế.
     
4. Lời cáo buộc của Trump có đúng không?
   • Đúng một phần: Canada thực sự áp dụng thuế cao (250% hoặc hơn) cho các sản phẩm sữa vượt hạn ngạch, và điều này hạn chế khả năng cạnh tranh của nông dân Mỹ trên thị trường Canada. Trump không sai khi chỉ ra sự tồn tại của các mức thuế này.
     
   • Sai về bối cảnh: Ông Trump thường bỏ qua việc CUSMA – do chính ông đàm phán – không loại bỏ hoàn toàn các mức thuế cao mà chỉ tăng hạn ngạch miễn thuế. Ông cũng từng nói sai rằng thuế tăng dưới thời Biden, trong khi thực tế các mức thuế này không thay đổi kể từ khi CUSMA có hiệu lực (2020).
     
   • Th夸张 (thổi phồng): Trump cáo buộc Canada "lừa đảo" và "đối xử tệ" với nông dân Mỹ, nhưng Canada tuân thủ các điều khoản trong CUSMA. Vấn đề chính không phải là Canada "bất công" ngoài thỏa thuận, mà là Mỹ chưa tận dụng hết hạn ngạch do các rào cản phi thuế quan (non-tariff barriers) mà Canada áp dụng – điều mà Mỹ đã tranh cãi trong các phiên giải quyết tranh chấp USMCA nhưng chưa thắng hoàn toàn.
     

Kết luận
Dựa trên CUSMA, cáo buộc của Trump có cơ sở về sự tồn tại của thuế quan cao, nhưng không hoàn toàn chính xác nếu xét trong bối cảnh hiệp định mà ông đã ký. Canada không "bất công" vượt ra ngoài khuôn khổ CUSMA, mà chỉ tận dụng các biện pháp bảo vệ ngành sữa trong nước – điều đã được Mỹ chấp nhận khi đàm phán. Nếu Trump muốn thay đổi, ông cần tái đàm phán CUSMA (dự kiến xem xét lại vào 2026) hoặc giải quyết các rào cản phi thuế quan hiệu quả hơn, thay vì chỉ "càm ràm" về mức thuế mà chính hiệp định của ông đã để lại.
Bạn nghĩ sao về chuyện này? Có muốn mình đào sâu thêm vào góc độ kinh tế hay phản ứng của Canada không?

[phai]

Hôm nay thử hỏi Grok cách nấu phở. Grok trả lời đúng bài bản và cứ như là nói chuyện với ... phai   . 

Chào Grok. Grok có thể tìm cho tôi cách nấu phở ngon không. Hôm nay thèm ăn phở quá mà không biết nấu.

Chào bạn! Mình rất vui được giúp bạn nấu một tô phở thật ngon để thỏa mãn cơn thèm. Phở là món ăn truyền thống của Việt Nam, và mình sẽ hướng dẫn bạn cách nấu phở bò đơn giản nhưng vẫn đậm đà hương vị. Dưới đây là công thức cơ bản nhé:

---

Nguyên liệu (cho khoảng 4-6 người ăn):
Phần nước dùng:

• 1kg xương bò (xương ống hoặc xương đuôi là ngon nhất)
  
• 500g thịt bò (thăn, nạm hoặc bắp bò tùy sở thích)
  
• 1 củ hành tây (nướng sơ)
  
• 1 củ gừng (khoảng 5cm, nướng sơ)
  
• 1 túi gia vị phở (hoặc tự chuẩn bị: 1 quế cây, 2 hoa hồi, 1 thìa cà phê hạt mùi, 1 ít đinh hương)
  
• 1 thìa muối
  
• 1-2 thìa nước mắm
  
• 1 thìa đường phèn (hoặc đường trắng)
  

Phần ăn kèm:

• 500g bánh phở tươi
  
• Hành lá, rau mùi (ngò), húng quế
  
• Chanh, ớt tươi, tương ớt, tương đen
  
• Giá đỗ (tùy chọn)
  

---

Cách làm:
1. Chuẩn bị nguyên liệu:

• Rửa sạch xương bò, chần qua nước sôi khoảng 5 phút để loại bỏ bọt bẩn, sau đó rửa lại bằng nước lạnh.
  
• Nướng hành tây và gừng trên bếp cho thơm (có thể để nguyên vỏ), sau đó cạo sạch vỏ cháy và rửa lại.
  
• Thịt bò rửa sạch, để ráo.
  

2. Nấu nước dùng:

• Cho xương bò vào nồi lớn, đổ khoảng 4-5 lít nước, đun sôi rồi hạ nhỏ lửa, hớt bọt thường xuyên để nước trong.
  
• Thêm hành tây nướng, gừng nướng và túi gia vị phở (hoặc các loại gia vị đã chuẩn bị) vào nồi.
  
• Nêm muối, nước mắm, đường phèn. Ninh nhỏ lửa trong 4-6 tiếng (càng lâu nước càng ngọt). Nếu có nồi áp suất, bạn có thể rút ngắn thời gian xuống 1-2 tiếng.
  
• Nếu dùng thịt bò tái, để riêng; nếu dùng nạm/bắp bò, cho vào ninh cùng xương khoảng 1-2 tiếng trước khi vớt ra, thái mỏng.
  

3. Chuẩn bị bánh phở và rau:

• Trụng bánh phở qua nước sôi cho mềm, để ráo.
  
• Rửa sạch hành lá, rau mùi, húng quế, thái nhỏ. Chuẩn bị giá đỗ, chanh, ớt để sẵn.
  

4. Hoàn thiện và thưởng thức:

• Cho bánh phở vào tô, xếp thịt bò (tái hoặc chín) lên trên.
  
• Chan nước dùng thật nóng vào tô (nước nóng sẽ làm chín thịt tái). Nêm thêm nước mắm nếu nhạt.
  
• Rắc hành lá, rau mùi, thêm rau húng quế, giá đỗ, vắt chanh, cho ớt/tương tùy khẩu vị.
  

---

Mẹo nhỏ:

• Nếu muốn nước dùng thơm hơn, bạn có thể rang nhẹ quế, hồi, hạt mùi trước khi cho vào nồi.
  
• Hớt bọt thường xuyên để nước dùng trong và đẹp mắt.
  
• Nước dùng ngon nhất khi ninh lâu, nhưng nếu không có thời gian, bạn có thể dùng xương bò hầm sẵn và thêm gia vị phở.
  

Chúc bạn nấu được tô phở thật ngon và ấm bụng trong ngày hôm nay (27/3/2025)! Nếu cần mình phân tích thêm công thức nào hoặc tìm video hướng dẫn, cứ nói nhé!