[Xí Xọn]

DẤN BƯỚC VÀO TRỞ LỰC

52. Sītañca uṇhañca khudaṃ pipāsaṃ
vātātape ḍaṃsasiriṃsape ca,
sabbāni petāni abhisambhavitvā
eko care khaggavisāṇakappo.

52. Lạnh lẽo và nóng bức,
Ðói bụng và khát nước,
Gió thổi, ánh mặt trời.
Muỗi lằn và rắn rết.
Tất cả xúc chạm này,
Ðều chịu đựng vượt qua,
Hãy sống riêng một mình
Như tê ngưu một sừng.
(HT Thích Minh Châu dịch)

“Bậc đại hùng đừng bận tâm những trở lực tầm thường như nóng lạnh, đói khát, gió nắng cùng độc trùng ác thú, sau khi khắc chế chúng hãy lên đường độc hành như loài tê ngưu.”

DUYÊN SỰ:
Vua Sītālukabrahmadatta của xứ Bārāṇasī đã vào rừng tu mấy năm rồi nhưng vẫn chưa tìm được chút gì hương vị giải thoát. Thảo am của vua nằm trong một góc rừng hiểm trở. Thật nhiều gai góc, thú dữ, thiếu nước dùng và đi khất thực cũng bất tiện.

Bảy năm trời trôi qua, vua thấy mình vẫn thế, vẫn chưa đạt tới cái gì đó có thể gọi là mục đích cuộc tu trong khi bao nhiêu trở lực chung quanh mỗi lúc như càng chống lại ông.

Cái thất vọng, buồn chán, cứ vây bủa vua Sītāluka trong từng đêm dài lạnh lẽo muỗi mòng, những trưa nắng như đổ lửa, những ngày đói khát triền miên. Như một phản ứng cần thiết, vua nhớ tới một ngôi làng ở ven rừng, cách đó nửa do-tuần, nơi vua đã một lần đi qua. Ngôi làng dễ chịu làm sao: có cây cao bóng mát, có thuyền đò đi lại dễ dàng và dân làng hiền hậu tốt bụng.

Phải ra đó sống thôi, ở đó mình sẽ có một cuộc sống thuận lợi cho việc tu hành. Nhà vua đắn đo, do dự trước ý nghĩ đó mãi. Nhưng rồi qua mấy hôm cân nhắc, vua đột nhiên có một suy nghĩ:

-Bậc xuất gia không thể đi tầm cầu điều kiện vật chất chỉ vì thiếu khả năng chịu đựng những thiếu thốn vật chất. Ta sẽ không đi đâu hết, ta phải ở lại đây. Mấy năm qua ta đã chẳng chấp nhận nơi này là gì.

Nhưng nghị lực không bao giờ có được dễ dàng như vậy. Sau ba lần đổi ý cam go, vua dứt khoát với quyết định nằm lại trong rừng và sau bảy năm trời vật lộn với nội tâm, ông đã chứng đạt đạo quả, trở thành vị Phật Độc Giác. Trong giây phút chứng ngộ vừa xong, Ngài đã ngâm lên lời cảm hứng trên.

Việt Dịch: Tỳ Kheo Giác Nguyên