[Xí Xọn]

Nếu Đạo luật Chăm sóc sức khỏe 

Hợp túi tiền bị gỡ bỏ thì cộng đồng người Việt sẽ ra sao?

Translated from What Is At Stake For Vietnamese Communities If The Affordable Care Act Is Struck Down?

Nguyễn Quỳnh Chi, ngày 02 tháng 5 năm 2019

Chân dung một người phụ nữ Việt| Photo Credit: iStock

Vào ngày 30 tháng 4 hằng năm, nhiều kiều bào Việt Nam sinh sống khắp nơi trên thế giới tưởng niệm sự kiện kết thúc chiến tranh Việt Nam (còn gọi là chiến tranh Mỹ ở Việt Nam). Bất kỳ chúng ta ở phe nào, chiến tranh và hậu quả của nó luôn tồn tại nỗi đau đớn cùng kinh hoàng, tiếp tục ảnh hưởng đến sức khỏe và cuộc sống của người dân Việt Nam.

Sau chiến tranh, gia đình và tôi cùng với hơn một triệu người di dân gốc Việt khác làm nên cuộc hành trình trú ngụ tại Hoa Kỳ và cố gắng hết sức có thể để biến nơi đây thành ngôi nhà thứ hai của mình. Không màng đến rào cản ngôn ngữ, văn hoá và cả sự phân biệt đối xử, nhiều người trong chúng tôi đã thành công trong việc đạt được trình độ học vấn cao, khởi nghiệp kinh doanh và tiếp tục làm việc thật tốt.

Tuy nhiên, không phải ai cũng được như vậy. Cụ thể, những người lớn tuổi vẫn tiếp tục chịu đựng những biến cố đau thương từ nỗi kinh hoàng của chiến tranh, lao động khổ sai trong các trại cải tạo của cộng sản, trốn khỏi Việt Nam bằng tàu thuyền một cách nguy hiểm, và bị ngược đãi cùng với điều kiện sống khổ cực ở các trại tị nạn. Khó để mà xác định được mức độ lan rộng của chứng rối loạn tâm lý sau sang chấn (PTSD) trong cộng đồng người Việt do nghiên cứu còn hạn chế. Tuy vậy, các chuyên gia sức khoẻ tâm lý liên kết được PTSD đến những tình trạng tâm lý khác như trầm cảm, lạm dụng chất gây nghiện, đam mê cờ bạc, hành vi bạo lực và tự sát. Phụ huynh có chứng PTSD có thể truyền cho con cái và các thành viên trong gia đình.

Ngoài những vấn đề sức khỏe tâm lý, các mối lo ngại chính về sức khỏe ảnh hưởng đến người Mỹ gốc Việt bao gồm bệnh tiểu đường, các bệnh về tim mạch, béo phì, lao, viêm gan B và ung thư. Các nghiên cứu đã chứng minh rằng ung thư gan, phổi và cổ tử cung là những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trong cộng đồng người Mỹ gốc Việt.

Tuy vậy, trước lúc Đạo luật Chăm sóc sức khỏe Hợp túi tiền (Affordable Care Act - ACA) được thông qua, dù cho tỷ lệ tử vong cao, nhiều người Việt đã không tìm kiếm sự giúp đỡ hoặc là nhận được sự chăm sóc hợp lý cho những căn bệnh mãn tính này do không có bảo hiểm y tế cùng các vấn đề về khả năng chi trả, không có khả năng tiếp cận các dịch vụ y tế do rào cản ngôn ngữ và văn hóa.

Nhờ có ACA mà khoảng 147,000 người Việt đã có được bảo hiểm y tế kể từ năm 2014. Không chỉ là chính sách bảo hiểm thông thường, ACA giúp người mua tránh khỏi nạn phân biệt đối xử bảo hiểm y tế và khủng hoảng tài chánh, và đồng thời tiếp cận với dịch vụ sức khỏe tâm thần phù hợp với ngôn ngữ và văn hoá cũng như các chăm sóc chuyên khoa khác.

Thay vì tiếp tục cải thiện tình trạng sức khỏe cho người dân, chúng ta lại phải một lần nữa đấu tranh để bảo toàn ACA nguyên vẹn. Hồi cuối năm ngoái, để đáp lại đơn kiện từ 17 tổng chưởng lý đảng Cộng hoà, một thẩm phán liên bang ở Texas đã vô hiệu hoá toàn bộ điều luật. Chính quyền Trump đã làm tăng độ nghiêm trọng một lần nữa trong năm nay. Trong một lá thư hai câu gây sửng sốt, Bộ Tư pháp đã thay đổi quan điểm trong vụ kiện Texas v. U.S., lập luận rằng toàn bộ ACA nên bị loại bỏ. Vào đêm qua, Bộ Tư pháp của Trump đã đệ trình một bản tường thuật ủng hộ các nguyên đơn và thúc giục Toà án Phúc thẩm Hoa kỳ khu vực 5 giữ nguyên quyết định Toà án quận Hoa Kỳ tuyên bố rằng ACA là phi hiến pháp (không nằm trong hiến pháp). Tình trạng cực đoan này đặt nhiều người Việt - cũng như hàng triệu người trong nước - đứng trước nguy cơ mất đi những gì họ đã được hưởng.

Bây giờ là dịp để làm nổi rõ nguy cơ này trên các phương tiện truyền thông và gửi đến các quan chức dân cử, nhất là các tổng chưởng lý tiểu bang. Để biết thêm vai trò của tổng chưởng lý về vấn đề này và cách nào để có thể hành động, các bạn hãy nhấn vào đây.

Dịch thuật: Tegan Trần
Biên tập: Diễm

The Interpreter