Sư Toại Khanh Giảng về Duyên Khởi - 12 Nhân duyên - 6 Cơ tánh chúng sanh (1-6)
https://toaikhanh.com/audiotext.php?mp3=...Ang%20sanh
16/10/2019 - 08:34 - elteetee - [Mục Lục các Bài Giảng] - [Hỗ trợ ghi chép bài giảng]
1:40
Tôi nói với bà con 3 buổi giảng trước, đó là chúng ta có mặt trong đời này mỗi người có một cái vốn liếng, có một cái nền tảng, có một cái hành trang riêng.
Cái vốn liếng, nền tảng, hành trang đó là gì? Đó là
Quan trọng lắm, và có một điều tâm niệm rất là quan trọng mà tôi đặc biệt muốn bà con lưu ý, đó là: Trong từng phút chứ không phải là từng giờ, từng ngày, mà là từng phút, cái nếp nghĩ của chúng ta nó quyết định, nó có một cái vai trò rất là lớn cho cái đoạn đường sắp tới. Các vị có đồng ý cái đó không?
Tôi ví dụ rất là nhẹ thôi. Trưa nay, từ ga xe lửa tôi đi với một số Phật tử về chùa, đi tới một cái ngả ba tự nhiên cả đám đứng lại, hỏi bây giờ nên quẹo hay nên thẳng? Thấy dễ sợ chưa? Đúng ra chỉ cần quẹo là cả đám giờ này chưa về tới, mà lúc đó tôi buồn ngủ, con mắt của tôi nó giống như là dán keo vậy đó. Mà tôi chỉ mong tới chùa, trời thì nóng mà mình buồn ngủ mà giờ giấc thì còn lại không có nhiều, lúc đó hình như là 3 giờ mấy rồi, tôi muốn về tranh thủ ngủ một chút, mắc cái chứng gì mà mấy ngày nay tôi buồn ngủ suốt. Về đêm ngủ cái tầm 3 giờ hoặc 2 giờ mấy là nó giựt mình và nó thức luôn, cho nên gần như ngày nào tôi cũng bị thiếu ngủ hết, đối với tôi đi chơi là một hy sinh lớn lắm.
Thì tôi muốn nói rằng, chỉ một quyết định ngay ở ngả ba đường: quẹo hay là đi thẳng, chính cái quyết định quẹo hay là đi thẳng đó, nó đã làm nên buổi chiều của chúng ta. Nghe kịp không?
Và giữa biển người mênh mông, tại sao chúng ta không lấy người này mà lại lấy người kia, đó là một quyết định.
Có một câu chuyện mà tôi rất là tâm đắc. Vào một buổi chiều vàng có một nhóm bạn trung niên làm cái party để mà đãi nhau, một buổi tiệc có ý nghĩa là 20 năm ngày cưới. Chắc có nghe câu chuyện này rồi? Thì khi mà cái tiệc đang diễn ra vui vẻ thì cái nhân vật chính trong đó là ai? Là người chồng, 20 năm ngày cưới là có chồng có vợ, thì người chồng bước ra ngoài, mọi người tưởng là ảnh ra ngoài ảnh hút thuốc, thì trong đám bạn có một, hai tên cũng dân hút thuốc thấy ảnh bước ra ngoài họ bắt chước đi theo. Ra ngoải thấy ảnh đứng ngoài hè ảnh khóc thì đám bạn ngạc nhiên, nó hỏi "Có chuyện gì khóc?", ảnh nói rằng "20 năm trước tao dính vào một vụ án, mà nếu lúc đó tao không có nhờ con gái của ông chánh án, tao đã vô tù rồi. Mà nếu tao vô tù thì chiều nay tao ra, nhưng mà vì tao đã không vô tù, bây giờ tao bị chung thân". Có hiểu không?
Tức là "Nếu mà năm đó tao đừng có sợ tù đó, tao tới luôn bác tài đó, thì chiều nay tao ra, tao đã coi từng ngày, mỗi lần gây lộn với bả là tao tính ngày chính xác lắm, cho nên là chiều nay tao ra rồi, chiều nay party mới đúng nghĩa nè, tự do thật sự nè. Còn đằng này, vì sợ 20 năm tù đày đó, tao đã lấy nàng và đời tao vận vào một cái khổ nghiệp, tao đã ở tù 20 năm và còn 20 năm nữa, cho đến bao giờ tao còn thở".
Ở đây cũng vậy, quí vị thấy, cuộc đời nó là một quyết định, tất cả là những quyết định, tất cả là những chọn lựa sai hay đúng và AI, CÁI GÌ đã thúc đẩy chúng ta đi đến một quyết định như vậy? Cái chọn lựa đó chính là 3 cái tôi vừa kể, đó là tiền nghiệp quá khứ, khuynh hướng tâm lý và môi trường hiện tại.
Môi trường hiện tại gồm có cái gì? Là
Chúng sanh có 6 cơ tánh: dục tánh, nộ tánh, độn tánh, đãng tánh, mộ tánh, ngộ tánh
Thì cái khuynh hướng tâm lý quan trọng lắm quí vị, trong kinh dạy thế này "Tất cả chúng sanh trong đời gom chung lại thì nó chỉ có 6 khuynh hướng thôi, đó là
* Loại người thứ nhất là thích đủ thứ, họ dễ an lạc, họ dễ vui lòng lắm. Đi du lịch cũng thích, cho họ cục kẹo ngon ngon họ cũng thích, gặp họ mà mình vồn vã, mình nồng nhiệt họ cũng vui. Rồi chỉ cần một chút thái độ, cử chỉ ân cần của ai đó là đủ làm cho họ mến yêu một miền đất, họ rất là đơn giản, người họ giống như là được tạo ra từ keo vậy đó, họ dễ dính lắm, nha.
* Còn cái người thứ hai gần như kiếp trước họ tạo ra từ lửa, kiếp này họ nóng và họ dễ dàng bất mãn, mình có làm gì họ cũng bất mãn, đến mức mà dọn cho họ ăn đó, họ tìm không ra được cái họ bực, họ cũng ráng nói một câu "Nóng quá sao mà ăn?", họ tìm không ra đó, cuối cùng họ phải phán một câu nóng quá sao họ ăn, nói xong rồi húp tiếp.
Cái hạng thứ nhất là đụng đâu thích đó, là tham, gọi là dục tánh.
Hạng thứ hai, là nộ tánh, hay bất mãn này nọ suốt cả đời, không có vừa lòng cái gì hết, ngay cả lúc đi tu thiền cũng vậy. Mình sợ sanh tử luân hồi, chán chuyện đời, chán chuyện nhà, chán chuyện xã hội, chán công ăn việc làm, chán cái chuyện cơm gạo áo tiền mình mới đi vào thiền viện. Mọi người đang cố gắng để từng bước, từng bước đi tới, lên cao và đi ra. Nên nhớ tinh thần của tu tập là đi lên, đi tới và đi ra, ai cũng biết chuyện đó hết. Vậy chứ họ đi vô thiền viện chuyện đầu tiên là bực mình với điều kiện của thiền viện trước cái đã, nó lạ như vậy.
Cho nên có một vị thiền sư dòng U Pandita, Ngài dạy thiền cho một đám người ngoại quốc, trong đó có Đại Hàn, có Nhật, có Tàu nữa. Có ông Tàu đó ổng lên ổng hỏi "Bạch Ngài, con thích Ngài Mahasi lắm, con thích dòng U Pandita lắm. Con thắc mắc tại sao trên người của mình thiếu gì chỗ niệm, tại sao cứ phồng xẹp là làm sao?", thì Ngài trả lời thế này "Trong kinh dạy rằng chú ý chỗ ra vào chỗ mũi hoặc môi trên. Sư phụ Mahasi của tôi thì Ngài thấy rằng thêm một chỗ nữa đó là phồng và xẹp. Còn cở ông thì thêm một chỗ nữa, ông để cái tâm vô đâu cũng được hết, miễn là đừng có để tâm vô cơm gạo áo tiền thôi". Hiểu câu này không? Câu trả lời rất là hay. Tôi chịu cái câu đó lắm. Vì ổng thắc mắc là tại sao phải để vô trong lổ mũi, tại sao để lên môi, tại sao để trên bụng, thì Ngài dòm tướng ông này không xong rồi, con cháu của Tập Cẩn Bình, Ngài thấy hỏng xong, "Ok, you muốn để đâu you để, you muốn chú ý cái gì you chú ý, nhớ đừng chú ý tới cơm gạo áo tiền là xong". Và cái ông đó về sau trở thành một hành giả tinh tấn hàng đầu của thiền viện đó, mà ổng cúng nhiều lắm, hỏng biết đắc gì hay không mà thấy ổng cúng nhiều thấy được rồi.
Vậy cho nên, chúng sanh có hạng thì bạ đâu thích đó, cái gì cũng thích hết.
Hạng thứ hai, cái gì cũng làm họ bất mãn hết.
* Và hạng thứ ba là độn tánh, nhớ chậm mà hiểu cũng chậm, nhớ dở mà hiểu chậm gọi là độn tánh, là tánh si.
Các vị có nghe cái chuyện hiểu chậm và chuyện cười chậm chưa? Ngày kia, con sư tử nó nghĩ cách làm sao ăn thịt muôn thú trong rừng mà không mang tiếng bạo chúa, nó mới nghĩ ra một cách, nó gom mấy con thú lại nó nói "Bây giờ mỗi đứa kể một câu chuyện, chỉ cần trong rừng sót một con không cười thì coi như là bị ăn thịt". Các vị biết ai mà có cái tài diễu như vậy được? Nguyên một rừng người thế này mà mình kể thế nào cũng có một, hai tên mặt nó đơ đơ nó không cười, giống cái cô này hôm qua giờ cổ đâu có chịu cười, thì là, "Có mà", "Không, tôi đang nói chuyện khác". Thế là ngày nào con sư tử nó cũng có cái để nó ăn hết á. Đặc biệt bửa kia tới phiên con thỏ nó lên nó kể chuyện, nó kể chuyện duyên dáng, dí dỏm, thông minh, hài hước, trào lộng, cả một khu rừng ai cũng cười hết, đến cả con lười nó còn cười mà, nhưng mà riêng cái con heo rừng nó không chịu cười, nó tỉnh bơ, mặt nó đơ đơ như heo vậy. Thì hôm sau tới phiên con lừa nó lên nó kể, kể nguyên khu rừng không ai cười hết trơn á, ngáp vậy đó mà riêng con heo nó cười, sư tử ngạc nhiên nói "Tại sao con thỏ kể mày không cười mà tới phiên con lừa kể mày cười?", "Không, tôi cười chuyện hôm qua". Thì con sư tử nói "Trời ơi, hôm qua mày cười sớm là con thỏ còn rồi". Con thỏ nó còn rồi, thì ra là cười nguội, nha.
Thì cái người độn tánh là gì? Nhớ dở là vì thiếu niệm, hiểu chậm là do thiếu tuệ và thiếu định. A, ở đây những người Phật tử chắc nhiều người nghe cái này hơi lạ phải không? Nhớ dở là thiếu niệm đã đành nhưng hiểu chậm là do thiếu trí và cả thiếu định.
Và sẵn đây tôi xin có một lời cảnh báo, nhiều người tưởng rằng giỏi toán là thông minh, chưa chắc, mà có trường hợp giỏi toán là do định mạnh. Thí dụ như số pi có nhiều người họ nhớ rất là nhiều bởi do định mạnh, bởi vì cái khả năng suy diễn của người này rất là kém. Tôi từng biết một vài người cực giỏi về physics là vật lý, cực giỏi, mà trong đời sống từ cái tâm lý, xã hội, cho đến quan hệ gia đình kém cỏi lắm, kém đến mức mà mình phải nghi ngờ là anh này ảnh gần như là bị down syndrome vậy đó, ảnh không có một cái, dây thần kinh mà quan hệ xã hôi của ảnh bị đứt, đứt nguyên một chùm luôn đó, mà rất là giỏi vật lý. Hiểu không? Suốt ngày cứ vùi đầu vô trong ba cái vật lý đó, nhưng mà buông cái vật lý đó ra là ổng không biết cái gì hết. Cho nên phải cẩn thận, cái người giỏi về một môn nào đó, đôi khi chỉ là do một cái tiền nghiệp quá khứ họ chỉ dồi mài có một cái đó thôi.
Trong khi đó, trong kinh mình định nghĩa trí là gì? Trí là khả năng phân biệt được cái gì nên và không nên.
Tôi nói hoài, ở trong Tiếng Anh người được gọi là "man", Tiếng Đức là "mann", trong Tiếng Phạn là "mānusa", và ở trong Tiếng Pali nó có cái động từ là māneti nghĩa là đếm, cân, đong, đo, đếm. Như vậy mānusa, các nhà ngôn ngữ học giải thích thế này: Con người là động vật duy nhất mà biết cân, đong, đo, đếm mỗi khi nói, làm và suy nghĩ, đặc biệt là trong quan hệ đối giao với người khác, nghe kịp không?
Cho nên cái chữ trí trong Đạo Phật nghĩa nó sâu lắm, có nghĩa là biết cái gì nên và không nên, biết cái gì nên thêm, cái gì nên bớt, cái gì nên chỉnh sửa. Thì đó gọi là trí, nha. Chứ còn giỏi riêng toán, lý, hóa, văn, sử, địa, ngoại ngữ chưa chắc là trí trong Đạo Phật.
Bởi vì chúng ta cũng biết, ngay cả cái chuyện làm thơ cũng có hai, một là nhà thơ, hai là thợ thơ. Nhà thơ là người có xúc cảm, có cảm hứng, có tình cảm, có linh cảm, có cảm xúc rồi từ đó đôi khi chữ nghĩa tự động nó ra ngoài sự kiểm soát của họ, nhờ vậy mới gọi là tuyệt tác, nghe kịp không? Nhưng mà riêng thợ thơ là gì? Thợ thơ là họ cứ viết cái bằng trắc, bằng trắc họ cứ ráp vô, thí dụ nghe những câu thơ như thế này:
Hoan hô Đại tướng Võ Nguyên,
Giáp ta thắng trận Điện Biên lẫy lừng.
Hoặc:
Con ruồi là giống hiểm nguy,
Cái chân của nó rất vi trùng nhiều.
Có một bài văn mà tôi nhớ hoài:
Chồng tôi là một nhà thơ,
Vào ra, ngẩn ngẩn, ngơ ngơ, thế nào.
Đến nay tôi rất tự hào,
Con tôi chưa một đứa nào làm thơ.
Những bài thơ đại loại như vậy đó là do cái đám thợ thơ nó làm chứ không phải là nhà thơ. Còn nhà thơ thứ thiệt đó cả đời nhiều khi chỉ cần có hai, ba bài, chẳng hạn Sơn Nam. Ai nói đến Sơn Nam cũng nói ổng là nhà Nam bộ, ổng là một nhà văn, ổng là một cái nhà này nhà kia, nhưng đặc biệt tôi thấy chưa có ai nói Sơn Nam là nhà thơ, nhưng mà theo Bùi Giáng ổng đoán một câu rất là xác đáng mà tôi rất là tâm đắc, ổng nói "Được gọi là thi sĩ chỉ cần hai bài thôi, mà nó ra hồn ra vía thì đủ để chứng minh người đó có tư cách ngồi trong chiếu trên của làng thơ".
Sẵn đây tôi nói luôn, có biết "Chủ tịch là gì không?"
Chủ là xếp, tịch là chiếu. Chủ tịch là người ngồi chiếu trên. Yah, tịch là chiếu.
Tịch nó có nhiều nghĩa, tịch có nghĩa là mất, lửa đang cháy bị tắt gọi là tịch.
Tịch có nghĩa là buổi chiều, như tịch dương.
Tịch cũng có nghĩa là chiếu. Nhớ nha. Cho nên chủ tịch có nghĩa là người ngồi chiếu trên chứ không có gì hết. Mà cái chữ này nó xuất phát từ nền văn hóa làng xã của người Nam Á ngày xưa, đó là người Tàu và người Việt, có chuyện gì thì ra ngoài đình làng mà nói chuyện, đúng không? Như Thị Nở vậy đó, ra ngoài làng xử đó. Tại sao hết người nhắc, đi nhắc Thị Nở mới lạ, ý quên Thị Mầu. Có nghĩa là ra ngoài làng mấy ông thiên chỉ, hương tề, hội tề, hương quản thì mấy ổng ngồi ở chiếu trên, rồi cái đám dân làng cóc lác, lòng tong, cá chốt thì ngồi ở dưới. Mấy ông ngồi ở trên gọi là chủ tịch, nhưng mà lâu dần rồi chữ chủ tịch họ gom gọn lại còn có một ông president thôi. Nha, thì nó hơi lạc đề một chút.
17:17
17/10/2019 - 08:23 - elteetee - [Mục Lục các Bài Giảng] - [Hỗ trợ ghi chép bài giảng]
Thì cái chúng sanh hạng đầu tiên bạ đâu thích đó gọi là dục tánh.
Cái hạng thứ hai là bất mãn tùm lum hết thì gọi là nộ tánh.
Cái hạng thứ ba là nhớ chậm mà hiểu cũng dở thì gọi là độn tánh.
Cái hạng thứ tư là lăng xăng, nay cái này, mai cái kia thì gọi là đãng tánh. Cái hạng này quan trọng lắm, ở trong đám chúng ta nó đông như quân Nguyên, bữa nay thì theo Thanh Hải vô thượng sư, ngày mốt á lô Làng Mai, bữa kia a lô Trúc lâm Thanh Từ, bữa nọ a lô Thích Pháp Tiến. Trong đời tôi hận nhất là cái bà ở bên Mỹ, bả mời mình về nhà tổ chức lớp tu học, mình giảng cho gãy lưỡi xong xuôi rồi cái lúc bà con về hết, bả nói "Thầy, bửa nào con gởi cho thầy mấy cái links thầy Pháp Tiến giảng hay lắm". Tôi có cảm giác giống như là tôi đang theo đuổi bả để rồi bả đưa khoe tôi một đống thơ tình của thằng khác vậy. Nó đau lên tới óc luôn. Thì lúc đó chưa quen lắm, tôi chỉ cười gượng. Tới lúc mà quen hơi nhiều, tôi nói "Cô tìm được ai mà vô duyên hơn cô không?".
Ok, đãng tánh là nay người này, mai người kia, người không lập trường, không chủ kiến thì gọi là đãng tánh. Cái loại này nó nguy lắm, chủ yếu mất thời gian, nghe kịp không? Bữa nay thì yoga, mai khí công, mốt thái cực quyền, bữa nọ là fitness, tập một hồi teo nhéo, từ chữ V xuôi thành V ngược. Biết V ngược không? Hồi chưa tập thì ngực lớn eo nhỏ, tập lâu ngày ngực nhỏ eo lớn. Tôi nè. Cho nên cái hạng đãng tánh là vậy đó.
Có một câu chuyện rất là đau, kể ra đây thì bà con hận lắm, nhưng không kể không được. Có một con chó nó ở kế bên hai cái chùa, mỗi ngày chùa A cúng ngọ lúc 11 giờ thì nó qua nó ăn một mớ, rồi chùa B cúng ngọ 11 giờ rưởi nó qua nó ăn một mớ, mà hai chùa nằm ở hai bên sông, thì cứ 11 giờ nó ăn bên đây, 11 giờ rưởi nó nghe tiếng chuông nó bơi qua bên kia nó ăn. Xui bữa đó nhằm bữa đó cúng Vu lan, hai chùa làm lễ cùng một lúc, cho nên nó đang ăn bên đây mấy miếng, nó nghe bên kia đánh chuông nó nghĩ chùa bự chắc ngon hơn bên đây, nó lội, nó lội được nửa đường nó chực nhớ lại cái câu người ta nói "thấy vậy mà hỏng phải vậy", chưa chắc gì chùa lớn mà đồ ăn ngon, nó quay trở lại, mà cứ nó nghe chuông bên đây, nó đổi ý giữa dòng, đổi, hồi nó đuối nó chết. Nghe kịp không? Câu chuyện đó nghe rất là vô duyên, rất là nhạt, nhưng thật ra nó chính là phản ánh cái bản chất của nhiều người trong chúng ta, cả cuộc đời do dự, bâng khuâng đứng giữa hai dòng nước, chọn một dòng, hay để nước trôi?
Chúng ta không có nhiều thời gian, quí vị biết, chúng ta không thể nào làm con chuột bạch cho người khác được hết á. Thầy nào hay mình cũng nhào vô làm đệ tử, nắm áo, níu quần được một thời gian, chán theo ông khác, cứ như vậy cái người thiệt thòi chính là mình bởi vì mình không có thời gian. Nói như vậy, tôi không hề có ý xúi các vị thờ tôi, cũng không có xúi các vị chết sống với ông sư phụ nào hết, mà tôi chỉ đề nghị các vị cẩn thận một chút, chỉ vậy thôi. Và tôi nói cái câu này bà con chắc phải suy nghĩ lại: Tại sao ăn uống thì mình rất là cẩn thận, sợ cholesterol, sợ cao máu, sợ dư đường, phải không? Mà tại sao đối với cái đầu của mình, mình lại dễ dãi là bạ đâu tin đó, là sao? Điều đó cho thấy là mình coi trọng vật chất hơn tinh thần, đúng không? Bởi vì đối với cái tấm thân trời ơi này nè, ăn uống rất là cẩn thận, nhưng mà tại sao đối với cái đầu của mình thì tại sao đụng đâu mình tin đó, điều đó cho thấy là mình có vấn đề rất là nặng, nghe kịp chưa?
Cái lý do mà tôi chọn đặt cái tên Kalama cho thiền đường ở Miến Điện, nó có ý nghĩa đó là mỗi lần mà bà con nhắc tới cái tên đó bà con phải nhớ đến nội dung của bài kinh Kalama. Lần đó Đức Phật đến thăm một ngôi làng tên là Kalama, người dân ở đó gặp Ngài họ thưa với Ngài một chuyện "Bạch Thế Tôn, có rất nhiều thầy bà, sư phụ, giáo chủ ghé đây, ai cũng nói mình số một hết á, tụi con hoang mang lắm, xin Thế Tôn cho chúng con một gợi ý". Thì Phật dạy rằng "Trước khi quyết định phán xét cho ai đó là số 1, số 10, ai đó là đúng, sai, tài, chánh, hay hay dở, thì chuyện đầu tiên chúng ta xử việc chứ không xử người". Hiểu không? Coi họ nói cái gì? Và nội dung của điều họ nói nó ra làm sao? Nó là cái điều đem lại lợi ra sao, hại ra sao, thiện hay là bất thiện? Quan sát ở cái chỗ đó thôi, đừng có dễ dàng, nhẹ dạ, cả tin giao phó niềm tin của mình cho những cái mà nó có nhãn hiệu lấp lánh, lung linh và lộng lẫy. Thí dụ như cái này là của sư phụ gì đó rất là tiếng tăm, cái này được kinh điển ghi lại nhiều đời, cái này đã là truyền thống của dân tộc, của cộng đoàn, của xã hội v v… Ngài nói rằng tất thảy những cái đó đều là những nhãn hiệu rất là nguy hiểm, đa phần chúng ta chết trong nhãn hiệu, các vị biết không?
Tại sao cái nền kinh tế của các xứ dân chủ tư bản nó mạnh hơn cộng sản? Là bởi vì từ rất lâu đời, những cái xứ phát triển họ coi nặng cái thương hiệu. Các vị biết bên Thụy Sĩ có những cái lò rèn mà cho đến năm nay là 2018, mọi thứ đã là 4 chấm hết rồi, vậy mà bên Thụy Sĩ và bên Đức vẫn còn giữ lại những cái lò rèn, họ làm kéo, làm dao bằng tay 100% hand made and home made và bán chạy như tôm tươi. Tại sao vậy? Vì họ coi nặng thương hiệu và họ tìm mọi cách để họ giữ uy tín cho thương hiệu. Và chính vì vậy cho nên khái niệm thương hiệu đã được nẩy sinh ra trong cái tâm thức của nhân loại.
Và từ chỗ biết đến thương hiệu, con người đã bắt đầu biết chết cho thương hiệu. Có hiểu không? Cái bóp bằng da thì da nào hỏng phải là da? Nhưng mà nó quất lên đó chữ Gucci một cái, bao nhiêu tiền nàng cũng móc ra. Chỉ cần nó không để Gucci mà nó để Củ Chi không có ai mua hết, các vị thấy không, chỉ đổi một chút xíu thôi, dễ sợ chưa, tất cả là nhãn hiệu thôi. Cho nên hãy cẩn thận coi chừng mình trở thành nạn nhân của những nhãn hiệu, coi chừng mình là nạn nhân của quảng cáo và trở thành ra loại người đãng tánh, tiếng Pali gọi là vitakkayanta, đãng tánh, lăng xăng lăng xăng cả đời không có bến dừng, suốt đời như con thuyền trôi dạt từ bờ này sang bờ khác, mất thời gian.
* Dục tánh, nộ tánh, độn tánh, đãng tánh, rồi tiếp theo là mộ tánh. Mộ là sùng mộ đó. Mộ tánh là đụng cái gì cũng tin hết, đụng đâu tin đó, tin cuồng, tin dại, tin si, tin khờ. Đó gọi là người mộ tánh, người rất là dễ tin. Nhưng mà dĩ nhiên, đó là định nghĩa thôi, chứ còn mà mình may mắn, ở đây có hai cái gạch đầu dòng:
- Người may mắn gặp được chánh pháp thì cái mộ tánh rất tốt, nghe kịp không?
- Mà nếu không gặp được chánh pháp thì cái mộ tánh rất là nguy hiểm. Bởi vì nó đi theo cái đám mà ôm bom tự sát đó. Các vị biết rằng, có những cái người tử vì đạo bên Đạo Hồi, họ được học trong thánh kinh Đạo Hồi ghi rất là rõ: Kẻ chết cho Đạo Hồi, chết vì vinh quang, quyền lợi, danh dự và sự tồn tại của Đạo Hồi, sau khi chết về trời mỗi người đàn ông sẽ được 47 cô tiên nữ đẹp như mơ, trên thiên đàng có đấng Allah, chúng ta có một dòng sông toàn là rượu ngon và những thảm cỏ xanh với những bầy chim hiền với những cô tiên nữ đẹp lộng lẫy, mà riêng mình sẽ hưởng 47 cô. Chỉ vì lời hứa hẹn này mà bom nổ tùm lum hết. Có một ngày thì một tòa soạn bên Pháp họ vẽ một bức tranh biếm họa, họ vẽ hình một ông râu ria tùm lum, quấn khăn để chữ Allah, ổng ngồi trên mây, ổng phán thế này "Trên đây đã hết gái, đừng tự tử nữa". Chỉ trong vòng 3 seconds, nguyên một đám quân Nguyên tràn tới nó quậy banh cái tòa soạn, nó đốt. Quí vị tưởng tượng hôn, nó mộ tánh, nó cuồng.
Cái nguy hiểm nhất của chúng ta là gì? Tôi đã nói hoài, Thánh nhân hiểu rõ điều mình tin nên tin chết bỏ điều mình hiểu. Còn phàm phu chúng ta thì không hiểu lắm điều mình tin nên không tin lắm điều mình hiểu. Chính vì không tin lắm cho nên mình tin tùm lum, hiểu không? Tức là mỗi thứ mình chóp một chút, chỗ nào mình cũng xà vô mình tin hết á. À há, cho nên cái tin này có hai nhánh, đó là chánh tín và cuồng tín:
Rồi, cái đặc điểm của người có ngộ tánh, thứ nhất là khả năng phân biệt thiện ác, tốt xấu rất giỏi, nha, có nghĩa là ông nội, bà ngoại, ba má xưa giờ chấp nhận như vậy, nhưng mà riêng mình nghe nó hơi kỳ kỳ. Thí dụ như, cứ Vu lan là hè nhau đốt một mớ vàng mã, là mình thấy nó hơi ngộ ngộ, mình hỏi tại sao, hoặc tại sao mở cửa mả. Ở đây ai biết mở cửa mả không? Rồi nghe người lớn giải thích mình thấy nó kỳ kỳ, cái người ngộ tánh họ thấy kỳ lẹ lắm, còn cái đứa không phải ngộ tánh thấy "Ờ, chắc tại mình hiểu không tới thôi tin luôn". Hoặc có nhiều người họ nghĩ lạ lắm "Bao nhiêu thiên hạ tin vàng mã, ít ra nó cũng có đúng chứ", bao nhiêu thiên hạ tin, trong đám những người tin đó có những người có học thức, có bằng cấp hẳn hoi, lý nào họ ngu họ lại đi tin điều vô lý, thế là chúng ta tin vào đám đông.
Nhưng mà cái người ngộ tánh thì không, họ thấy nó kỳ kỳ thì sao ta? Họ lập tức nhớ tới câu này "Cái gì sai bét dầu một triệu người tin nó vẫn sai. Cái điều gì nó là chân lý dầu không có đứa nào tin thì nó vẫn là chân lý". Có hiểu cái đó không? Câu này là câu thần chú phải nhớ để mình đừng có bị lụy vào đám đông, nha.
- Đặc điểm đầu tiên của người ngộ tánh là khả năng phân biệt rất giỏi.
- Thứ hai luôn luôn biết hướng tới phía trước và lên trên, không có dậm chân tại chỗ, không có sớm vừa lòng thỏa mãn với cái họ đang có. Đó là đặc điểm của người ngộ tánh, họ luôn nghi ngờ cái con đường dưới chân của họ.
- Rồi cái đặc điểm thứ ba là gì? Đặc điểm thứ ba của người ngộ tánh là khả năng buông bỏ rất giỏi. Nghe kịp không? Còn nhớ câu chuyện ngày hôm qua tôi kể không? Cái anh mà đi học võ trên núi đó, lúc mà ảnh xuống núi, sư phụ tiễn xuống núi, sư phụ mới giơ nắm đấm lên "Con nhớ, chúng ta là người học võ, chúng ta chinh phục thế giới, chinh phục thiên hạ bằng cái nắm đấm, nhưng con nhớ những gì trong nắm tay luôn ít hơn trong vòng tay.
Sống phải cởi mở, bao dung thì con sẽ có được nhiều thứ hơn. Nhưng mà con nhớ, vòng tay con đủ lớn rộng để ôm lấy thiên hạ hay không? Không, vòng tay, vòng ôm của con nó chỉ rộng hơn nắm tay nhưng nó không bằng cái tầm nhìn của con. "Tầm nhìn của con bao xa thì con có được bấy nhiêu thiên hạ." Nghe kịp không?
17/10/2019 - 08:23 - elteetee - [Mục Lục các Bài Giảng] - [Hỗ trợ ghi chép bài giảng]
Cho nên cái người ngộ tánh họ không có dại dột mà khư khư cầm lấy mọi thứ, bởi vì chúng ta biết bản thân cái chữ cầm nó có hai nghĩa, chữ hold có hai nghĩa.
Cho nên cái đặc điểm thứ ba của người ngộ tánh là khả năng buông bỏ rất giỏi, rất giỏi.
Tại sao chiều nay tôi lại chọn cái đề tài này ra tôi nói? Là bởi vì tất cả chúng ta ở đây và vô lượng chúng sanh trong tất cả vũ trụ đều không nằm ngoài 6 hạng người này.
Cho nên trong kinh nói, có nhiều pháp hội mà Đức Thế Tôn quan sát cái hội chúng ngồi trước mặt, Ngài nói một cái pháp thoại mà cùng một lúc tương ứng, thích hợp với cả 6 cơ tánh là vậy đó. Rồi có những trường hợp nguyên một hội chúng đều mộ tánh, nộ tánh, độn tánh, đãng tánh hay là giác tánh thì Ngài chọn một đề tài cho cả đám. Nhưng mà có trường hợp là Ngài phải mix đề tài Ngài trộn lại, có nghĩa là có những bữa thì Ngài cho ăn món, có những bữa Ngài cho ăn buffet, nó muốn ăn gì nó ăn. Nghe kịp không?
32:56
18/10/2019 - 08:13 - elteetee - [Mục Lục các Bài Giảng] - [Hỗ trợ ghi chép bài giảng]
32:27
(còn tiếp)
https://toaikhanh.com/audiotext.php?mp3=...Ang%20sanh
16/10/2019 - 08:34 - elteetee - [Mục Lục các Bài Giảng] - [Hỗ trợ ghi chép bài giảng]
1:40
Tôi nói với bà con 3 buổi giảng trước, đó là chúng ta có mặt trong đời này mỗi người có một cái vốn liếng, có một cái nền tảng, có một cái hành trang riêng.
Cái vốn liếng, nền tảng, hành trang đó là gì? Đó là
- tiền nghiệp quá khứ, rồi
- khuynh hướng tâm lý nhiều đời và
- cái môi trường hiện tại mà mình đang sống.
Quan trọng lắm, và có một điều tâm niệm rất là quan trọng mà tôi đặc biệt muốn bà con lưu ý, đó là: Trong từng phút chứ không phải là từng giờ, từng ngày, mà là từng phút, cái nếp nghĩ của chúng ta nó quyết định, nó có một cái vai trò rất là lớn cho cái đoạn đường sắp tới. Các vị có đồng ý cái đó không?
Tôi ví dụ rất là nhẹ thôi. Trưa nay, từ ga xe lửa tôi đi với một số Phật tử về chùa, đi tới một cái ngả ba tự nhiên cả đám đứng lại, hỏi bây giờ nên quẹo hay nên thẳng? Thấy dễ sợ chưa? Đúng ra chỉ cần quẹo là cả đám giờ này chưa về tới, mà lúc đó tôi buồn ngủ, con mắt của tôi nó giống như là dán keo vậy đó. Mà tôi chỉ mong tới chùa, trời thì nóng mà mình buồn ngủ mà giờ giấc thì còn lại không có nhiều, lúc đó hình như là 3 giờ mấy rồi, tôi muốn về tranh thủ ngủ một chút, mắc cái chứng gì mà mấy ngày nay tôi buồn ngủ suốt. Về đêm ngủ cái tầm 3 giờ hoặc 2 giờ mấy là nó giựt mình và nó thức luôn, cho nên gần như ngày nào tôi cũng bị thiếu ngủ hết, đối với tôi đi chơi là một hy sinh lớn lắm.
Thì tôi muốn nói rằng, chỉ một quyết định ngay ở ngả ba đường: quẹo hay là đi thẳng, chính cái quyết định quẹo hay là đi thẳng đó, nó đã làm nên buổi chiều của chúng ta. Nghe kịp không?
Và giữa biển người mênh mông, tại sao chúng ta không lấy người này mà lại lấy người kia, đó là một quyết định.
Có một câu chuyện mà tôi rất là tâm đắc. Vào một buổi chiều vàng có một nhóm bạn trung niên làm cái party để mà đãi nhau, một buổi tiệc có ý nghĩa là 20 năm ngày cưới. Chắc có nghe câu chuyện này rồi? Thì khi mà cái tiệc đang diễn ra vui vẻ thì cái nhân vật chính trong đó là ai? Là người chồng, 20 năm ngày cưới là có chồng có vợ, thì người chồng bước ra ngoài, mọi người tưởng là ảnh ra ngoài ảnh hút thuốc, thì trong đám bạn có một, hai tên cũng dân hút thuốc thấy ảnh bước ra ngoài họ bắt chước đi theo. Ra ngoải thấy ảnh đứng ngoài hè ảnh khóc thì đám bạn ngạc nhiên, nó hỏi "Có chuyện gì khóc?", ảnh nói rằng "20 năm trước tao dính vào một vụ án, mà nếu lúc đó tao không có nhờ con gái của ông chánh án, tao đã vô tù rồi. Mà nếu tao vô tù thì chiều nay tao ra, nhưng mà vì tao đã không vô tù, bây giờ tao bị chung thân". Có hiểu không?
Tức là "Nếu mà năm đó tao đừng có sợ tù đó, tao tới luôn bác tài đó, thì chiều nay tao ra, tao đã coi từng ngày, mỗi lần gây lộn với bả là tao tính ngày chính xác lắm, cho nên là chiều nay tao ra rồi, chiều nay party mới đúng nghĩa nè, tự do thật sự nè. Còn đằng này, vì sợ 20 năm tù đày đó, tao đã lấy nàng và đời tao vận vào một cái khổ nghiệp, tao đã ở tù 20 năm và còn 20 năm nữa, cho đến bao giờ tao còn thở".
Ở đây cũng vậy, quí vị thấy, cuộc đời nó là một quyết định, tất cả là những quyết định, tất cả là những chọn lựa sai hay đúng và AI, CÁI GÌ đã thúc đẩy chúng ta đi đến một quyết định như vậy? Cái chọn lựa đó chính là 3 cái tôi vừa kể, đó là tiền nghiệp quá khứ, khuynh hướng tâm lý và môi trường hiện tại.
Môi trường hiện tại gồm có cái gì? Là
- bối cảnh sinh trưởng,
- môi trường giáo dục, trong đó gồm có học đường, xã hội, cha mẹ, thân quyến, bè bạn, láng giềng và kể cả môi trường làm việc.
Chúng sanh có 6 cơ tánh: dục tánh, nộ tánh, độn tánh, đãng tánh, mộ tánh, ngộ tánh
Thì cái khuynh hướng tâm lý quan trọng lắm quí vị, trong kinh dạy thế này "Tất cả chúng sanh trong đời gom chung lại thì nó chỉ có 6 khuynh hướng thôi, đó là
- ngườinặng về tham, thích tùm lum hết và
- người nặng về sân, rất dễ bất mãn, bất mãn cái này, cái kia.
* Loại người thứ nhất là thích đủ thứ, họ dễ an lạc, họ dễ vui lòng lắm. Đi du lịch cũng thích, cho họ cục kẹo ngon ngon họ cũng thích, gặp họ mà mình vồn vã, mình nồng nhiệt họ cũng vui. Rồi chỉ cần một chút thái độ, cử chỉ ân cần của ai đó là đủ làm cho họ mến yêu một miền đất, họ rất là đơn giản, người họ giống như là được tạo ra từ keo vậy đó, họ dễ dính lắm, nha.
* Còn cái người thứ hai gần như kiếp trước họ tạo ra từ lửa, kiếp này họ nóng và họ dễ dàng bất mãn, mình có làm gì họ cũng bất mãn, đến mức mà dọn cho họ ăn đó, họ tìm không ra được cái họ bực, họ cũng ráng nói một câu "Nóng quá sao mà ăn?", họ tìm không ra đó, cuối cùng họ phải phán một câu nóng quá sao họ ăn, nói xong rồi húp tiếp.
Cái hạng thứ nhất là đụng đâu thích đó, là tham, gọi là dục tánh.
Hạng thứ hai, là nộ tánh, hay bất mãn này nọ suốt cả đời, không có vừa lòng cái gì hết, ngay cả lúc đi tu thiền cũng vậy. Mình sợ sanh tử luân hồi, chán chuyện đời, chán chuyện nhà, chán chuyện xã hội, chán công ăn việc làm, chán cái chuyện cơm gạo áo tiền mình mới đi vào thiền viện. Mọi người đang cố gắng để từng bước, từng bước đi tới, lên cao và đi ra. Nên nhớ tinh thần của tu tập là đi lên, đi tới và đi ra, ai cũng biết chuyện đó hết. Vậy chứ họ đi vô thiền viện chuyện đầu tiên là bực mình với điều kiện của thiền viện trước cái đã, nó lạ như vậy.
Cho nên có một vị thiền sư dòng U Pandita, Ngài dạy thiền cho một đám người ngoại quốc, trong đó có Đại Hàn, có Nhật, có Tàu nữa. Có ông Tàu đó ổng lên ổng hỏi "Bạch Ngài, con thích Ngài Mahasi lắm, con thích dòng U Pandita lắm. Con thắc mắc tại sao trên người của mình thiếu gì chỗ niệm, tại sao cứ phồng xẹp là làm sao?", thì Ngài trả lời thế này "Trong kinh dạy rằng chú ý chỗ ra vào chỗ mũi hoặc môi trên. Sư phụ Mahasi của tôi thì Ngài thấy rằng thêm một chỗ nữa đó là phồng và xẹp. Còn cở ông thì thêm một chỗ nữa, ông để cái tâm vô đâu cũng được hết, miễn là đừng có để tâm vô cơm gạo áo tiền thôi". Hiểu câu này không? Câu trả lời rất là hay. Tôi chịu cái câu đó lắm. Vì ổng thắc mắc là tại sao phải để vô trong lổ mũi, tại sao để lên môi, tại sao để trên bụng, thì Ngài dòm tướng ông này không xong rồi, con cháu của Tập Cẩn Bình, Ngài thấy hỏng xong, "Ok, you muốn để đâu you để, you muốn chú ý cái gì you chú ý, nhớ đừng chú ý tới cơm gạo áo tiền là xong". Và cái ông đó về sau trở thành một hành giả tinh tấn hàng đầu của thiền viện đó, mà ổng cúng nhiều lắm, hỏng biết đắc gì hay không mà thấy ổng cúng nhiều thấy được rồi.
Vậy cho nên, chúng sanh có hạng thì bạ đâu thích đó, cái gì cũng thích hết.
Hạng thứ hai, cái gì cũng làm họ bất mãn hết.
* Và hạng thứ ba là độn tánh, nhớ chậm mà hiểu cũng chậm, nhớ dở mà hiểu chậm gọi là độn tánh, là tánh si.
Các vị có nghe cái chuyện hiểu chậm và chuyện cười chậm chưa? Ngày kia, con sư tử nó nghĩ cách làm sao ăn thịt muôn thú trong rừng mà không mang tiếng bạo chúa, nó mới nghĩ ra một cách, nó gom mấy con thú lại nó nói "Bây giờ mỗi đứa kể một câu chuyện, chỉ cần trong rừng sót một con không cười thì coi như là bị ăn thịt". Các vị biết ai mà có cái tài diễu như vậy được? Nguyên một rừng người thế này mà mình kể thế nào cũng có một, hai tên mặt nó đơ đơ nó không cười, giống cái cô này hôm qua giờ cổ đâu có chịu cười, thì là, "Có mà", "Không, tôi đang nói chuyện khác". Thế là ngày nào con sư tử nó cũng có cái để nó ăn hết á. Đặc biệt bửa kia tới phiên con thỏ nó lên nó kể chuyện, nó kể chuyện duyên dáng, dí dỏm, thông minh, hài hước, trào lộng, cả một khu rừng ai cũng cười hết, đến cả con lười nó còn cười mà, nhưng mà riêng cái con heo rừng nó không chịu cười, nó tỉnh bơ, mặt nó đơ đơ như heo vậy. Thì hôm sau tới phiên con lừa nó lên nó kể, kể nguyên khu rừng không ai cười hết trơn á, ngáp vậy đó mà riêng con heo nó cười, sư tử ngạc nhiên nói "Tại sao con thỏ kể mày không cười mà tới phiên con lừa kể mày cười?", "Không, tôi cười chuyện hôm qua". Thì con sư tử nói "Trời ơi, hôm qua mày cười sớm là con thỏ còn rồi". Con thỏ nó còn rồi, thì ra là cười nguội, nha.
Thì cái người độn tánh là gì? Nhớ dở là vì thiếu niệm, hiểu chậm là do thiếu tuệ và thiếu định. A, ở đây những người Phật tử chắc nhiều người nghe cái này hơi lạ phải không? Nhớ dở là thiếu niệm đã đành nhưng hiểu chậm là do thiếu trí và cả thiếu định.
Và sẵn đây tôi xin có một lời cảnh báo, nhiều người tưởng rằng giỏi toán là thông minh, chưa chắc, mà có trường hợp giỏi toán là do định mạnh. Thí dụ như số pi có nhiều người họ nhớ rất là nhiều bởi do định mạnh, bởi vì cái khả năng suy diễn của người này rất là kém. Tôi từng biết một vài người cực giỏi về physics là vật lý, cực giỏi, mà trong đời sống từ cái tâm lý, xã hội, cho đến quan hệ gia đình kém cỏi lắm, kém đến mức mà mình phải nghi ngờ là anh này ảnh gần như là bị down syndrome vậy đó, ảnh không có một cái, dây thần kinh mà quan hệ xã hôi của ảnh bị đứt, đứt nguyên một chùm luôn đó, mà rất là giỏi vật lý. Hiểu không? Suốt ngày cứ vùi đầu vô trong ba cái vật lý đó, nhưng mà buông cái vật lý đó ra là ổng không biết cái gì hết. Cho nên phải cẩn thận, cái người giỏi về một môn nào đó, đôi khi chỉ là do một cái tiền nghiệp quá khứ họ chỉ dồi mài có một cái đó thôi.
Trong khi đó, trong kinh mình định nghĩa trí là gì? Trí là khả năng phân biệt được cái gì nên và không nên.
Tôi nói hoài, ở trong Tiếng Anh người được gọi là "man", Tiếng Đức là "mann", trong Tiếng Phạn là "mānusa", và ở trong Tiếng Pali nó có cái động từ là māneti nghĩa là đếm, cân, đong, đo, đếm. Như vậy mānusa, các nhà ngôn ngữ học giải thích thế này: Con người là động vật duy nhất mà biết cân, đong, đo, đếm mỗi khi nói, làm và suy nghĩ, đặc biệt là trong quan hệ đối giao với người khác, nghe kịp không?
Cho nên cái chữ trí trong Đạo Phật nghĩa nó sâu lắm, có nghĩa là biết cái gì nên và không nên, biết cái gì nên thêm, cái gì nên bớt, cái gì nên chỉnh sửa. Thì đó gọi là trí, nha. Chứ còn giỏi riêng toán, lý, hóa, văn, sử, địa, ngoại ngữ chưa chắc là trí trong Đạo Phật.
Bởi vì chúng ta cũng biết, ngay cả cái chuyện làm thơ cũng có hai, một là nhà thơ, hai là thợ thơ. Nhà thơ là người có xúc cảm, có cảm hứng, có tình cảm, có linh cảm, có cảm xúc rồi từ đó đôi khi chữ nghĩa tự động nó ra ngoài sự kiểm soát của họ, nhờ vậy mới gọi là tuyệt tác, nghe kịp không? Nhưng mà riêng thợ thơ là gì? Thợ thơ là họ cứ viết cái bằng trắc, bằng trắc họ cứ ráp vô, thí dụ nghe những câu thơ như thế này:
Hoan hô Đại tướng Võ Nguyên,
Giáp ta thắng trận Điện Biên lẫy lừng.
Hoặc:
Con ruồi là giống hiểm nguy,
Cái chân của nó rất vi trùng nhiều.
Có một bài văn mà tôi nhớ hoài:
Chồng tôi là một nhà thơ,
Vào ra, ngẩn ngẩn, ngơ ngơ, thế nào.
Đến nay tôi rất tự hào,
Con tôi chưa một đứa nào làm thơ.
Những bài thơ đại loại như vậy đó là do cái đám thợ thơ nó làm chứ không phải là nhà thơ. Còn nhà thơ thứ thiệt đó cả đời nhiều khi chỉ cần có hai, ba bài, chẳng hạn Sơn Nam. Ai nói đến Sơn Nam cũng nói ổng là nhà Nam bộ, ổng là một nhà văn, ổng là một cái nhà này nhà kia, nhưng đặc biệt tôi thấy chưa có ai nói Sơn Nam là nhà thơ, nhưng mà theo Bùi Giáng ổng đoán một câu rất là xác đáng mà tôi rất là tâm đắc, ổng nói "Được gọi là thi sĩ chỉ cần hai bài thôi, mà nó ra hồn ra vía thì đủ để chứng minh người đó có tư cách ngồi trong chiếu trên của làng thơ".
Sẵn đây tôi nói luôn, có biết "Chủ tịch là gì không?"
Chủ là xếp, tịch là chiếu. Chủ tịch là người ngồi chiếu trên. Yah, tịch là chiếu.
Tịch nó có nhiều nghĩa, tịch có nghĩa là mất, lửa đang cháy bị tắt gọi là tịch.
Tịch có nghĩa là buổi chiều, như tịch dương.
Tịch cũng có nghĩa là chiếu. Nhớ nha. Cho nên chủ tịch có nghĩa là người ngồi chiếu trên chứ không có gì hết. Mà cái chữ này nó xuất phát từ nền văn hóa làng xã của người Nam Á ngày xưa, đó là người Tàu và người Việt, có chuyện gì thì ra ngoài đình làng mà nói chuyện, đúng không? Như Thị Nở vậy đó, ra ngoài làng xử đó. Tại sao hết người nhắc, đi nhắc Thị Nở mới lạ, ý quên Thị Mầu. Có nghĩa là ra ngoài làng mấy ông thiên chỉ, hương tề, hội tề, hương quản thì mấy ổng ngồi ở chiếu trên, rồi cái đám dân làng cóc lác, lòng tong, cá chốt thì ngồi ở dưới. Mấy ông ngồi ở trên gọi là chủ tịch, nhưng mà lâu dần rồi chữ chủ tịch họ gom gọn lại còn có một ông president thôi. Nha, thì nó hơi lạc đề một chút.
17:17
17/10/2019 - 08:23 - elteetee - [Mục Lục các Bài Giảng] - [Hỗ trợ ghi chép bài giảng]
Thì cái chúng sanh hạng đầu tiên bạ đâu thích đó gọi là dục tánh.
Cái hạng thứ hai là bất mãn tùm lum hết thì gọi là nộ tánh.
Cái hạng thứ ba là nhớ chậm mà hiểu cũng dở thì gọi là độn tánh.
Cái hạng thứ tư là lăng xăng, nay cái này, mai cái kia thì gọi là đãng tánh. Cái hạng này quan trọng lắm, ở trong đám chúng ta nó đông như quân Nguyên, bữa nay thì theo Thanh Hải vô thượng sư, ngày mốt á lô Làng Mai, bữa kia a lô Trúc lâm Thanh Từ, bữa nọ a lô Thích Pháp Tiến. Trong đời tôi hận nhất là cái bà ở bên Mỹ, bả mời mình về nhà tổ chức lớp tu học, mình giảng cho gãy lưỡi xong xuôi rồi cái lúc bà con về hết, bả nói "Thầy, bửa nào con gởi cho thầy mấy cái links thầy Pháp Tiến giảng hay lắm". Tôi có cảm giác giống như là tôi đang theo đuổi bả để rồi bả đưa khoe tôi một đống thơ tình của thằng khác vậy. Nó đau lên tới óc luôn. Thì lúc đó chưa quen lắm, tôi chỉ cười gượng. Tới lúc mà quen hơi nhiều, tôi nói "Cô tìm được ai mà vô duyên hơn cô không?".
Ok, đãng tánh là nay người này, mai người kia, người không lập trường, không chủ kiến thì gọi là đãng tánh. Cái loại này nó nguy lắm, chủ yếu mất thời gian, nghe kịp không? Bữa nay thì yoga, mai khí công, mốt thái cực quyền, bữa nọ là fitness, tập một hồi teo nhéo, từ chữ V xuôi thành V ngược. Biết V ngược không? Hồi chưa tập thì ngực lớn eo nhỏ, tập lâu ngày ngực nhỏ eo lớn. Tôi nè. Cho nên cái hạng đãng tánh là vậy đó.
Có một câu chuyện rất là đau, kể ra đây thì bà con hận lắm, nhưng không kể không được. Có một con chó nó ở kế bên hai cái chùa, mỗi ngày chùa A cúng ngọ lúc 11 giờ thì nó qua nó ăn một mớ, rồi chùa B cúng ngọ 11 giờ rưởi nó qua nó ăn một mớ, mà hai chùa nằm ở hai bên sông, thì cứ 11 giờ nó ăn bên đây, 11 giờ rưởi nó nghe tiếng chuông nó bơi qua bên kia nó ăn. Xui bữa đó nhằm bữa đó cúng Vu lan, hai chùa làm lễ cùng một lúc, cho nên nó đang ăn bên đây mấy miếng, nó nghe bên kia đánh chuông nó nghĩ chùa bự chắc ngon hơn bên đây, nó lội, nó lội được nửa đường nó chực nhớ lại cái câu người ta nói "thấy vậy mà hỏng phải vậy", chưa chắc gì chùa lớn mà đồ ăn ngon, nó quay trở lại, mà cứ nó nghe chuông bên đây, nó đổi ý giữa dòng, đổi, hồi nó đuối nó chết. Nghe kịp không? Câu chuyện đó nghe rất là vô duyên, rất là nhạt, nhưng thật ra nó chính là phản ánh cái bản chất của nhiều người trong chúng ta, cả cuộc đời do dự, bâng khuâng đứng giữa hai dòng nước, chọn một dòng, hay để nước trôi?
Chúng ta không có nhiều thời gian, quí vị biết, chúng ta không thể nào làm con chuột bạch cho người khác được hết á. Thầy nào hay mình cũng nhào vô làm đệ tử, nắm áo, níu quần được một thời gian, chán theo ông khác, cứ như vậy cái người thiệt thòi chính là mình bởi vì mình không có thời gian. Nói như vậy, tôi không hề có ý xúi các vị thờ tôi, cũng không có xúi các vị chết sống với ông sư phụ nào hết, mà tôi chỉ đề nghị các vị cẩn thận một chút, chỉ vậy thôi. Và tôi nói cái câu này bà con chắc phải suy nghĩ lại: Tại sao ăn uống thì mình rất là cẩn thận, sợ cholesterol, sợ cao máu, sợ dư đường, phải không? Mà tại sao đối với cái đầu của mình, mình lại dễ dãi là bạ đâu tin đó, là sao? Điều đó cho thấy là mình coi trọng vật chất hơn tinh thần, đúng không? Bởi vì đối với cái tấm thân trời ơi này nè, ăn uống rất là cẩn thận, nhưng mà tại sao đối với cái đầu của mình thì tại sao đụng đâu mình tin đó, điều đó cho thấy là mình có vấn đề rất là nặng, nghe kịp chưa?
Cái lý do mà tôi chọn đặt cái tên Kalama cho thiền đường ở Miến Điện, nó có ý nghĩa đó là mỗi lần mà bà con nhắc tới cái tên đó bà con phải nhớ đến nội dung của bài kinh Kalama. Lần đó Đức Phật đến thăm một ngôi làng tên là Kalama, người dân ở đó gặp Ngài họ thưa với Ngài một chuyện "Bạch Thế Tôn, có rất nhiều thầy bà, sư phụ, giáo chủ ghé đây, ai cũng nói mình số một hết á, tụi con hoang mang lắm, xin Thế Tôn cho chúng con một gợi ý". Thì Phật dạy rằng "Trước khi quyết định phán xét cho ai đó là số 1, số 10, ai đó là đúng, sai, tài, chánh, hay hay dở, thì chuyện đầu tiên chúng ta xử việc chứ không xử người". Hiểu không? Coi họ nói cái gì? Và nội dung của điều họ nói nó ra làm sao? Nó là cái điều đem lại lợi ra sao, hại ra sao, thiện hay là bất thiện? Quan sát ở cái chỗ đó thôi, đừng có dễ dàng, nhẹ dạ, cả tin giao phó niềm tin của mình cho những cái mà nó có nhãn hiệu lấp lánh, lung linh và lộng lẫy. Thí dụ như cái này là của sư phụ gì đó rất là tiếng tăm, cái này được kinh điển ghi lại nhiều đời, cái này đã là truyền thống của dân tộc, của cộng đoàn, của xã hội v v… Ngài nói rằng tất thảy những cái đó đều là những nhãn hiệu rất là nguy hiểm, đa phần chúng ta chết trong nhãn hiệu, các vị biết không?
Tại sao cái nền kinh tế của các xứ dân chủ tư bản nó mạnh hơn cộng sản? Là bởi vì từ rất lâu đời, những cái xứ phát triển họ coi nặng cái thương hiệu. Các vị biết bên Thụy Sĩ có những cái lò rèn mà cho đến năm nay là 2018, mọi thứ đã là 4 chấm hết rồi, vậy mà bên Thụy Sĩ và bên Đức vẫn còn giữ lại những cái lò rèn, họ làm kéo, làm dao bằng tay 100% hand made and home made và bán chạy như tôm tươi. Tại sao vậy? Vì họ coi nặng thương hiệu và họ tìm mọi cách để họ giữ uy tín cho thương hiệu. Và chính vì vậy cho nên khái niệm thương hiệu đã được nẩy sinh ra trong cái tâm thức của nhân loại.
Và từ chỗ biết đến thương hiệu, con người đã bắt đầu biết chết cho thương hiệu. Có hiểu không? Cái bóp bằng da thì da nào hỏng phải là da? Nhưng mà nó quất lên đó chữ Gucci một cái, bao nhiêu tiền nàng cũng móc ra. Chỉ cần nó không để Gucci mà nó để Củ Chi không có ai mua hết, các vị thấy không, chỉ đổi một chút xíu thôi, dễ sợ chưa, tất cả là nhãn hiệu thôi. Cho nên hãy cẩn thận coi chừng mình trở thành nạn nhân của những nhãn hiệu, coi chừng mình là nạn nhân của quảng cáo và trở thành ra loại người đãng tánh, tiếng Pali gọi là vitakkayanta, đãng tánh, lăng xăng lăng xăng cả đời không có bến dừng, suốt đời như con thuyền trôi dạt từ bờ này sang bờ khác, mất thời gian.
* Dục tánh, nộ tánh, độn tánh, đãng tánh, rồi tiếp theo là mộ tánh. Mộ là sùng mộ đó. Mộ tánh là đụng cái gì cũng tin hết, đụng đâu tin đó, tin cuồng, tin dại, tin si, tin khờ. Đó gọi là người mộ tánh, người rất là dễ tin. Nhưng mà dĩ nhiên, đó là định nghĩa thôi, chứ còn mà mình may mắn, ở đây có hai cái gạch đầu dòng:
- Người may mắn gặp được chánh pháp thì cái mộ tánh rất tốt, nghe kịp không?
- Mà nếu không gặp được chánh pháp thì cái mộ tánh rất là nguy hiểm. Bởi vì nó đi theo cái đám mà ôm bom tự sát đó. Các vị biết rằng, có những cái người tử vì đạo bên Đạo Hồi, họ được học trong thánh kinh Đạo Hồi ghi rất là rõ: Kẻ chết cho Đạo Hồi, chết vì vinh quang, quyền lợi, danh dự và sự tồn tại của Đạo Hồi, sau khi chết về trời mỗi người đàn ông sẽ được 47 cô tiên nữ đẹp như mơ, trên thiên đàng có đấng Allah, chúng ta có một dòng sông toàn là rượu ngon và những thảm cỏ xanh với những bầy chim hiền với những cô tiên nữ đẹp lộng lẫy, mà riêng mình sẽ hưởng 47 cô. Chỉ vì lời hứa hẹn này mà bom nổ tùm lum hết. Có một ngày thì một tòa soạn bên Pháp họ vẽ một bức tranh biếm họa, họ vẽ hình một ông râu ria tùm lum, quấn khăn để chữ Allah, ổng ngồi trên mây, ổng phán thế này "Trên đây đã hết gái, đừng tự tử nữa". Chỉ trong vòng 3 seconds, nguyên một đám quân Nguyên tràn tới nó quậy banh cái tòa soạn, nó đốt. Quí vị tưởng tượng hôn, nó mộ tánh, nó cuồng.
Cái nguy hiểm nhất của chúng ta là gì? Tôi đã nói hoài, Thánh nhân hiểu rõ điều mình tin nên tin chết bỏ điều mình hiểu. Còn phàm phu chúng ta thì không hiểu lắm điều mình tin nên không tin lắm điều mình hiểu. Chính vì không tin lắm cho nên mình tin tùm lum, hiểu không? Tức là mỗi thứ mình chóp một chút, chỗ nào mình cũng xà vô mình tin hết á. À há, cho nên cái tin này có hai nhánh, đó là chánh tín và cuồng tín:
- Chánh tín có nghĩa là niềm tin dựa trên trí tuệ, trên logic, trên cái quan sát.
- Còn cái cuồng tín là tin theo cảm tính, tin theo cảm xúc, tin theo tình cảm, tôi thích thì tôi tin, tôi không cần biết lý do, nha.
- Một, khả năng phân biệt thiện ác rất giỏi.
- Hai, người có ngộ tánh luôn luôn hướng đến cái tốt hơn, chứ không có dậm chân tại chỗ, đó là đặc điểm của người có ngộ tánh.
- Ba, khả năng của người ngộ tánh là buông bỏ rất giỏi.
Rồi, cái đặc điểm của người có ngộ tánh, thứ nhất là khả năng phân biệt thiện ác, tốt xấu rất giỏi, nha, có nghĩa là ông nội, bà ngoại, ba má xưa giờ chấp nhận như vậy, nhưng mà riêng mình nghe nó hơi kỳ kỳ. Thí dụ như, cứ Vu lan là hè nhau đốt một mớ vàng mã, là mình thấy nó hơi ngộ ngộ, mình hỏi tại sao, hoặc tại sao mở cửa mả. Ở đây ai biết mở cửa mả không? Rồi nghe người lớn giải thích mình thấy nó kỳ kỳ, cái người ngộ tánh họ thấy kỳ lẹ lắm, còn cái đứa không phải ngộ tánh thấy "Ờ, chắc tại mình hiểu không tới thôi tin luôn". Hoặc có nhiều người họ nghĩ lạ lắm "Bao nhiêu thiên hạ tin vàng mã, ít ra nó cũng có đúng chứ", bao nhiêu thiên hạ tin, trong đám những người tin đó có những người có học thức, có bằng cấp hẳn hoi, lý nào họ ngu họ lại đi tin điều vô lý, thế là chúng ta tin vào đám đông.
Nhưng mà cái người ngộ tánh thì không, họ thấy nó kỳ kỳ thì sao ta? Họ lập tức nhớ tới câu này "Cái gì sai bét dầu một triệu người tin nó vẫn sai. Cái điều gì nó là chân lý dầu không có đứa nào tin thì nó vẫn là chân lý". Có hiểu cái đó không? Câu này là câu thần chú phải nhớ để mình đừng có bị lụy vào đám đông, nha.
- Đặc điểm đầu tiên của người ngộ tánh là khả năng phân biệt rất giỏi.
- Thứ hai luôn luôn biết hướng tới phía trước và lên trên, không có dậm chân tại chỗ, không có sớm vừa lòng thỏa mãn với cái họ đang có. Đó là đặc điểm của người ngộ tánh, họ luôn nghi ngờ cái con đường dưới chân của họ.
- Rồi cái đặc điểm thứ ba là gì? Đặc điểm thứ ba của người ngộ tánh là khả năng buông bỏ rất giỏi. Nghe kịp không? Còn nhớ câu chuyện ngày hôm qua tôi kể không? Cái anh mà đi học võ trên núi đó, lúc mà ảnh xuống núi, sư phụ tiễn xuống núi, sư phụ mới giơ nắm đấm lên "Con nhớ, chúng ta là người học võ, chúng ta chinh phục thế giới, chinh phục thiên hạ bằng cái nắm đấm, nhưng con nhớ những gì trong nắm tay luôn ít hơn trong vòng tay.
Sống phải cởi mở, bao dung thì con sẽ có được nhiều thứ hơn. Nhưng mà con nhớ, vòng tay con đủ lớn rộng để ôm lấy thiên hạ hay không? Không, vòng tay, vòng ôm của con nó chỉ rộng hơn nắm tay nhưng nó không bằng cái tầm nhìn của con. "Tầm nhìn của con bao xa thì con có được bấy nhiêu thiên hạ." Nghe kịp không?
17/10/2019 - 08:23 - elteetee - [Mục Lục các Bài Giảng] - [Hỗ trợ ghi chép bài giảng]
Cho nên cái người ngộ tánh họ không có dại dột mà khư khư cầm lấy mọi thứ, bởi vì chúng ta biết bản thân cái chữ cầm nó có hai nghĩa, chữ hold có hai nghĩa.
- Nghĩa thứ nhất là nó giữ cái hiện tại, giữ cái đang có,
- bản thân chữ hold còn có một nghĩa nữa là không có khả năng nhận thêm cái mới.
Cho nên cái đặc điểm thứ ba của người ngộ tánh là khả năng buông bỏ rất giỏi, rất giỏi.
Tại sao chiều nay tôi lại chọn cái đề tài này ra tôi nói? Là bởi vì tất cả chúng ta ở đây và vô lượng chúng sanh trong tất cả vũ trụ đều không nằm ngoài 6 hạng người này.
Cho nên trong kinh nói, có nhiều pháp hội mà Đức Thế Tôn quan sát cái hội chúng ngồi trước mặt, Ngài nói một cái pháp thoại mà cùng một lúc tương ứng, thích hợp với cả 6 cơ tánh là vậy đó. Rồi có những trường hợp nguyên một hội chúng đều mộ tánh, nộ tánh, độn tánh, đãng tánh hay là giác tánh thì Ngài chọn một đề tài cho cả đám. Nhưng mà có trường hợp là Ngài phải mix đề tài Ngài trộn lại, có nghĩa là có những bữa thì Ngài cho ăn món, có những bữa Ngài cho ăn buffet, nó muốn ăn gì nó ăn. Nghe kịp không?
32:56
18/10/2019 - 08:13 - elteetee - [Mục Lục các Bài Giảng] - [Hỗ trợ ghi chép bài giảng]
32:27
(còn tiếp)
![[Image: vote.png]](https://i.postimg.cc/X75q5Fsv/vote.png)