[LeThanhPhong]

(tiếp theo - DIỆT TRỪ THÂN KIẾN)

Và tại sao chúng ta có cái thấy vô thường lại cho là thường ? 
Tại vì chúng ta bị chi phối bởi tánh liên tục của nó hoặc là tánh khối tượng của nó, chúng ta không thấy được sự sanh diệt, sự thay đổi thành cái khác. Nói chung nếu chúng ta quán xét về vô thường có hai pháp rất quan trọng:

1. Pháp thứ nhất là, thế gian này đều phải biến đổi, đó là đặc tính của vô thường, nó biến đổi này tức là nó thay đổi.
   
2. Pháp thứ hai là nó thành thứ khác. 
   

Giống như chúng ta còn nhỏ là đứa bé thì nó vô thường thay đổi từ đứa bé trở thành cô gái, và cô gái trở thành thiếu phụ, và thiếu phụ trở thành bà lão v.v... thì đó là muốn nói nó trở thành thứ khác, nhưng chúng ta không thấy được chỗ nó đổi thành đứa khác này nên ta vẫn còn chấp có cái thường. Thường gì, hồi nhỏ cũng ta, lớn lên cũng ta, già cũng ta. Do đó trong kinh Mi Tiên vấn đáp thì Ngài Na Tiên cho thấy được sự chấp đó cũng giống như cây xoài chúng ta thấy nhỏ nó cũng là cây xoài, lớn nó cũng là cây xoài, rồi già cũng là cây xoài, hay hột xoài, lên chúng ta thấy một cái xuyên xúc như thế này mà không thấy cái tiến trình thay đổi tuần tự .

Nếu chúng ta thấy được tiến trình thay đổi tuần tự này thì chúng ta sẽ phát hiện nó là vô thường, mà vô thường đồng nghĩa cái vô ngã, bởi vô ngã nghĩa chánh nó gọi là đơn thuần, và cái lý nó là phải bất biến mà chúng ta thấy nó không phải là tại vì tất cả vô một tổ hợp lên, giống như con người chúng ta có 32 thể trược hay trong người chúng ta ngũ uẩn là năm tổ hợp lập lên con người chúng ta, nếu mổ xẻ ra từng phần thì chúng ta sẽ thấy không có ngã của ta ở đâu. 

Trong kinh Đức Phật nói ba cái gọi là điên đảo tưởng, thì cái điên đảo tưởng này nó chỉ chia ra ba hình thức, 

1. hình thức thứ nhất gọi là tưởng điên đảo, 
   
2. hình thức thứ hai gọi là tâm điên đảo,
   
3. hình thức thứ ba gọi là kiến điên đảo.
   

Kiến điên đảo rất quan trọng . 

Bởi vậy chúng ta muốn diệt trừ thân kiến chúng ta phải diệt được cái kiến điên đảo này. Kiến điên đảo hiểu theo nghĩa ngược ngạo cũng được, hay đảo ngược cũng được. Chữ điên người ta cũng có lý do dịch là điên nhưng chúng ta hiểu theo cái nghĩa đảo, đảo tức là đảo ngược hay là ngược ngạo cũng được. Thì nếu nói cho dễ hiểu thì cái tưởng điên đảo thường thường người ta dịch là nhớ điên đảo, chữ nhớ điên đảo . Đúng ra chúng ta phải dịch một từ sát hơn chữ "sanna" dịch là nhận diện hoặc nhận biết tức là nhận diện điên đảo hay là nhận biết điên đảo.

Thứ hai là tâm điên đảo, tâm điên đảo gọi là suy nghĩ điên đảo.

Thứ ba là kiến điên đảo tức là cái thấy điên đảo, thấy đảo ngược.

(còn tiếp)