Gia Định Thành, Tiết Hạ Chí, Năm Giáp Dần
Nhằm tháng 6 ngày 24 năm 1974 Tây Lịch

ĐỆ NHẤT ĐOẠN CẨM

           Động tác 1:  Tư thế chuẩn bị, hai chân nhảy ra hai bên một bước rộng hơn vai, hai bàn chân mở song song nhau, hai tay đưa thẳng bằng ngang phải trái, kế co tay vào ngang trước ngực, bàn tay trái dùng sức (vận lực) mở các ngón ra, các ngón bấu cong cong vào như bấu lấy quả cầu bằng sắt vậy (vừa nặng vừa trơn láng) lòng bàn tay hướng về hướng bên phải, và hổ khẩu hướng lên trời.  Tay phải nắm lại thành quyền nhưng ngón trỏ mở ngay trỏ thẳng đứng lên trong lúc ngón cái kiềm (đè) lên ngón giữa.  Mắt nhìn ngón trỏ tay phải theo đường bằng ngang về hướng phải.  (Hình 11)
 
            Động tác 2:  Đầu xoay nhìn về hướng phải, chuyển gân đẩy quyền phải.  “CHỈ” ngón trỏ về hướng phải, chưởng trái nắm lại thành quyền đồng thời cũng chuyển gân kéo bằng ngang về hướng trái, lòng nắm tay úp vào trước ngực, tấn bộ cùng lúc rùn thấp xuống chuyển thành chảo mã.  (Hình 12)
 
            YẾU LÝ:  Động tác 1, tay phải như cầm cây cung, chưởng trái như cầm dây cung mà tra tên vào, vận sức chuẩn bị dương cung nên hơi được hít đầy phổi.  Kế động tác 2, rùn bộ là dương cung, tưởng tượng dương cây cung bằng sắt nên phải vận lực nơi tay và chân rùn mình bám đất.  Nếu quen dần với lối vận lực lên xuống thì có thể tưởng tượng là mình đang cỡi ngựa trên đường gập ghềnh và dương cung…
 
            Động tác 3:… Nới lỏng nắm tay phải rồi mở ra thành chưởng, chưởng tâm chiếu về hướng phải, kế thả lỏng hai tay, thở ra đồng lúc nhỏm người dậy hai tay thu về thành động tác 1.  (Hình 13 và 11)
 
            Động tác 4:  Làm lại hai (2) lần dương cung bắn sang hướng phải theo kiểu trồi lên sụp xuống tức động tác 1-2-3.
 
            Động tác 5: …. Dương cung bắn sang hướng trái, chưởng phải vận lực bấu vào trước ngực bao lấy đầu quyền trái, trong lúc ngón trỏ quyền nầy chỉ thẳng đứng lên.  Động tác và ý nghĩa giống hệt động tác 1 nhưng chỉ đổi tay, mắt nhìn theo ngón trỏ trái về hướng trái.  (Hình 14)

           Động tác 6:  Vận lực dương cung ra bắn về bên trái, hạ thấp tấn bộ, buông lên, thu tay, nhỏm dậy.  (Hình 15-16)  Động tác nầy cũng làm ba lần như bên hướng phải.  Tức đứng nhấp nhỏm bắn cung mỗi bên ba lần…




           YẾU LÝ:  Từ động tác 1 đến động tác 6 thật ra là thực hiện lặp lại của động tác 1-2-3 và đổi bên.  Ý nghĩa của nó là bắn cung theo lối nhấp nhỏm gập ghềnh như đang khi cỡi ngựa trên đường gập ghềnh mà phi nhanh nên phải trồi lên sụt xuống.  Do đó phần chân (mã bộ) thì linh động nhịp nhàng, mà phần tay thì vững vàng chắc chắn, lực được vận đầy, thân eo thẳng tắp.  Có được như thế thì mục tiêu mới chuẩn đích.
 
            Điều quan trọng phải làm trong ba động tác bắn cung nầy là lắp tên nhỏm dậy, bắn thì xuống tấn.  Bàn tay nắm cung, ngón cái đè mạnh trên ngón giữa, ngón cái đưa cao, cánh tay thẳng, tận lực đẩy tới.  Bàn tay cầm dây cung nắm chặt tận lực kéo về sau bên đối nghịch cho thẳng căng ngực.  Sức mạnh được vận dụng nơi nắm tay vào chỗ eo lại.  Do đó khi tập động tác nầy thấy rêm nhức phần trên cổ tay nắm cây cung và bắp thịt bắp tay trên tay nầy, và tay kéo dây thì chỉ mỏi ở bắp tay trên mà thôi.  Làm đều hai tay thì mỏi đều.  Nhớ phải gồng.
 
            Động tác 7: … Làm xong động tác bắn bên trái thì xả lực, kế xoay mặt về hướng phải tra tên vào cung, xuống tấn bộ và bắn về bên phải ba lần mà chân không động (bất động).  Động tác làm chậm vận lực đúng mức, bàn tay nắm và duỗi ngón trỏ cực lực.  Kéo dây cung với tất cả sức mạnh thân mình.  (Hình 17)
 
            Động tác 8: … Bắn sang trái trong thế bất động ba lần, giống như bắn bên phải trên động tác 7.  (Hình 18)  Xong xả lực nhảy khép hai bàn chân vào sát nhau, tay buông tự nhiên hai bên đùi, nghỉ một phút để bắt đầu làm đến đoạn thứ ba.

            YẾU LÝ:  Toàn đoạn gồm hai thế bắn cung, bắn theo lối nhấp nhỏm và bắn trong tư thế đứng vững.  Thế bắn nhấp nhỏm chú trọng nhịp nhàng bỏ chân, hễ trồi lên thì nạp tên, thở ra xả lực, xuống bộ thì đã đầy hơi, dương cung, nhả tên.  Quan trọng ở chỗ đẩy cung và kéo tên (kéo dây cung), nắm tay đẩy cung lòng nắm tay ngửa tới hướng hẳn, ngón trỏ chỉ thẳng đứng, ngón cái kẹp chặt ngón giữa tức giữ cho nắm tay được cứng, và cánh tay thì thẳng.  Tay kéo dây cung từ chưởng bấu từ từ nắm chặt lại như móng con chim ưng rồi ngón cái kiềm trên hai lóng thứ nhất của ngón trỏ và giữa, cánh tay thì kéo cực lực ngang về hướng đối nghịch.  Lồng ngực ển tới trước.  Hai tay đồng vận lực đẩy tới và kéo ra một lúc với động tác xuống tấn.  Giữ bất động trong 6 giây đồng hồ, xong mới xả lực trồi dậy thu tay về vị thế lắp tên.  Lắp tên và bắn theo nhịp độ đều và chậm.  Động tác bắn bất động chỉ khác là không nhấp nhỏm.  Hơi thở thì, lúc xả lực thì thở ra, hít đầy hơi rồi thì vận lực (gồng) và khi vận lực thì khí đầy trong phổi ngưng thở.
 
            Điều nên nhớ là phải kiểm điểm coi hình thức mình làm có giống với sách không, kế đến ý thức có được đầy đủ hay còn phân tâm tạp niệm (nghĩ bậy bạ không chú ý vận gân).  Kết quả của đoạn nầy làm mạnh hai cánh tay, thông hoạt và cứng cáp đôi chân.  Làm thông kinh Ruột Già gồm 20 huyệt khởi đầu từ đầu ngón trỏ chạy theo phần trên cánh tay cho tới cánh mũi.  Trị được bệnh táo bón, tê bại, phong thấp nhức gân khớp xương, nhất là đau gân tay, bán thân bất toại.

CHUẨN BỊ:  Đứng thẳng, hai tay buông xuôi hai bên đùi giống như thế chuẩn bị hai đoạn trước… mắt nhìn thẳng tới trước, hơi thở điều hỏa.  (Hình 19)
 
            Động tác 1:  Tay phải từ từ đưa (đở) lên thẳng cánh theo chiều bên phải, đến khi tay cao ngang vai thì các ngón của bàn tay từ từ ển (cong) lên bằng cách cong nơi cổ ta, trong khi cánh tay được đưa lên từ từ không dừng lại.  Khi cánh tay thẳng đứng với thân mình thì bàn tay đã hoàn toàn ngửa lòng lên trời, mũi bàn tay chỉ về hướng bên trái.  Các phần khác không lay động.  (Hình 20)



           Động tác 2:  Cánh tay phải từ từ co chỏ hạ thấp lưng bàn may (mu) xuống sát đỉnh đầu, chỏ ngang hướng phải, lòng bàn tay vẫn chiếu thẳng lên trời.  Trong khi bàn tay phải hạ xuống đỉnh đầu thì bàn tay trái nắm lại thành quyền cũng đồng lúc co chỏ thu quyền lên cao ngang hông.  Hơi hít đều, giữ yên trong phổi (như hình 25 nhưng đổi tay).  Kế nắm tay trái mở ra thành chưởng.  (Hình 21)
 
            YẾU LÝ:  Động tác thứ nhất đưa tay lên mà thân không động, vai để mềm mà cổ tay phải vận động, theo tay đưa lên mũi hít đầy hơi.  Khi tay tới đỉnh đầu nghe rêm phần gân hội giữa mu bàn tay và bắp thịt của cánh tay sau thì đúng, nhược bằng chẳng thấy rêm đau thì sai vì cánh tay đưa lên đã trệch đi tới trước hoặc sau không ngay hàng với vai.  Đồng thời với động tác đưa tay phải thì chân phải cũng từ từ lún (trì) xuống đất, khi mu bàn tay và bắp tay nghe rêm thì bên hông phải cho đến chân (phần trước của chân) cũng nghe rêm rêm.  Tập lâu mỗi lần đẩy tay lên nghe mát lạnh từ một bên hông tới đùi và chân trước, ấy là khí lực lưu thông.  Co tay trái lên là hỗ trợ sự căng thẳng của hông phải tạo điều kiện cho khí lực lưu thông trong kinh Dạ Dày cùng kinh Tỳ Tạng.  Đây là cách điều hòa khí lực hữu hiệu nhất không có bậc bô lão nào cùng võ gia nào tham luyện Bát Đoạn Cẩm mà không hiểu.
 
            Động tác 3-4… Tiếp theo động tác trước.  Bàn tay phải xoay lòng bàn tay úp xuống đỉnh đầu (gồng cứng mà xoay), kế xoay trở lên rồi đẩy chưởng thẳng lên đỉnh đầu, tay trái đẩy xuống và nắm lại thành quyền, hít hơi vào (thở ra ở động tác 2).  Đoạn hạ chưởng xuống đỉnh đầu rồi lại đẩy lên.  Hạ xuống xong thì thở ra, kế hít hơi vào thì đẩy chưởng lên…. Tức thực hiện 2 lần đẩy lên hạ xuống.  (Hình 22).  Nói rõ hơn từ động tác 1 tới động tác 4 làm cả thảy 3 lần đẩy chưởng lên và 3 lần hạ chưởng xuống, tức 3 lần điều lý kinh Tỳ Vị bên phải.  Trong 3 động tác nầy có 3 lên hít vào và thở ra.
 
            Động tác 5:…. Tiếp theo hình 22.  Chưởng phải hạ xuống (thẳng tay) bên đùi đồng thời chưởng trái (thẳng tay) đưa lên rồi lật cổ tay cho chưởng tâm ngửa lên trời ngay giữa đỉnh đầu như Hình 23.
 
            YẾU LÝ:  Động tác 3-4 là động tác chót của 3 lần vận chuyển bàn tay phải để điều hòa kinh Tỳ Vị bên phải.
 
            Động tác 5 là động tác giao hoán (thay đổi) từ thế chưởng đẩy lên tay phải thay đổi bởi tay trái, để bắt đầu sau đó tập đả thông hai kinh bên trái.  Điều nên nhớ ở đây là hai chữ Giao Hoán, tức thay nhau, vậy hễ tay nầy xuống thì tay kia lên, tay nầy nhích động xuống bao nhiêu thì tay nọ nhích động lên bấy nhiêu.  Tay phải xuống úp dần xuống rồi vào đùi, ngược lại tay trái từ úp bên đùi trái sau khi lên ngang bằng vai thì ngửa dần cho đến đỉnh đầu thì ngửa thẳng lên trời.  Tay trái lên thì chân trái lún xuống.  Mũi cũng hít vào từ từ cho đến khi tay đến đỉnh đầu thì phổi đầy hơi.
 
            Ở động tác giao hoán nầy coi như chưa hề vận động nguồn khí lực nào, chỉ đưa tay suông cho có hình thức nhịp nhàng mà thôi.  Dù vậy khi đưa lên luồng khí lực cũng tự nhiên lưu thông vì cánh tay xoay, hông trái thẳng băng và chân trái lún xuống, cử động như thế làm hai kinh Tỳ Vị bị điều động, luồng khí lực tự nhiên có đủ điều kiện lưu thông.  Nếu thêm vào đó một chuyển động của tay, chưởng và ý tưởng tập trung là lực khí cuồn cuộn tuôn tràn trong hai kinh Dạ Dày và Lá Lách nầy.




      Động tác 6:… Bàn tay phải nắm lại thành quyền, chỏ co lên, thở nhẹ ra đồng thời chưởng trái hạ mu bàn tay xuống gần đỉnh đầu, gần tới đỉnh đầu thì hít hơi vào đầy phổi kế chuyển lực vào cổ tay trái, bàn tay phải cũng co lên cực lực ngang hông.  Kế nắm tay phải mở ra thành chưởng như trên động tác 2.  (Hình 24-25)
 
      Động tác 7-8:  Thực hiện lại hai chu kỳ đẩy chưởng lên và hạ xuống đỉnh đầu, lún chân, v…v… Tất cả đều giống hệt các động tác 1 đến 4 nhưng chỉ khác tay mà thôi.
 
      Sau hết là giao hoán tay phải lên rồi thực hiện lại 3 lần đẩy chưởng tay phải đoạn giao hoán tay trái lên đẩy 3 lần chưởng trái.  Tức là toàn đoạn ba nầy cũng tập cả thảy 12 lần.  Các đoạn khác cũng không khác.
           
            YẾU LÝ:  Như đã giảng trước, đoạn ba nầy dung luyện khí, đả thông hai kinh Dạ Dày và kinh Lá Lách.  Sự vận động có chỗ giống với Đoạn Thứ Nhất nhưng có chỗ khác là chân ở động tác của đoạn thứ nhất có nhón lên hạ xuống, ở đoạn ba chân không nhón lên, mà chỉ có trầm lún một bên.  Về tay thì ở đoạn 3 khi hạ sát đầu có gồng chuyển.
 
            Có thể nói đoạn thứ nhất là một thế tập tổng quát có khả năng huy động nhiều kinh mạch trong một chuyển động toàn diện cơ thể.  Còn đoạn ba chỉ chú trọng đến hai kinh Tỳ và Vị kinh.
            Được biết ông bà xưa chủ trương ăn được ngủ được là tiên nên đã chú trọng rất nhiều tới những cơ quan thuộc Ba Tùng gọi chung là Ngũ Tạng Lục Phủ, gọi theo tiếng đời mới bây giờ là Bộ Máy Sinh Lý, do đó mới nghĩ ra phương pháp thần diệu vận động để kích thích gây nhiều lợi ích cho các cơ quan, vừa tu bổ vừa kiến tạo lại, vừa phát triển năng lực.  Vì vậy khi tập Bát Đoạn Cẩm người ta sẽ ăn ngon ngủ được, mau đói, đái ỉa (tiểu tiện) rất thông suốt, sinh lý mạnh cho tuổi già, trẻ con mau lớn học giỏi, nhất là giỏi toán học.  Sự kiểm chứng đã có các bác học Tây Phương đảm trách xác nhận.  Tiếc thay phương pháp lợi ích cao đẳng như thế mà mấy trăm năm nay ông bà mình cứ bí truyền thành ra con cháu mới thua sút người ta.  Từ đây về sau thì chuyện đời đã khác rồi, vận hội mới đã tới.

           YẾU LÝ:  Động tác ba nới lỏng toàn diện thân, tay, thu chân về vị trí chuẩn bị, thở ra là lúc nghỉ xả hơi cho khí lực lưu thông tự nhiên.  Kế đến động tác 4 cổ gồng xoay sang trái và tận lực liếc nhìn về sau lưng.  Động tác 5 là lúc phổi tăng thêm dưỡng khí cổ cũng tăng thêm vận lực chuyển về hướng phải, liếc nhìn ra sau (vọng hậu tiền).  Tuy là theo thứ tự có năm động tác cả thảy nhưng thực ra thì có 3 động tác thực sự có vận chuyển khí lực là động tác 2 và 4 – 5.  Trong ba động tác nầy chủ luyện tập phần hông bán phần bên phải và 6 kinh trên hai tay cùng thân cổ.  Khi xoay hông thì chuyển động trục xương sống tức căng thẳng và thúc đẩy co giãn hai kinh Nhâm Đốc tức hai kinh trọng đại nhất cơ thể con người.  Phần nhận định dễ thấy là cột xương sống được vận động làm cột tủy được kích thích tăng hoạt vận động ích lợi cho mọi phần sinh lý liên quan.
 
            Nếu không hít hơi vận khí mà chuyển động thân eo, cổ cũng là động tác tốt gây sự cường tráng dẻo dai của eo và sự linh hoạt tốt đẹp cho thần kinh hệ.  Môn thể dục vận động Tây Phương Hy Lạp cũng có những động tác tương tự, chỉ thiếu phần vận khí và quán tưởng.  Đông Tây gặp nhau là chỗ đó, bản sắc Đồng mà Di cũng ở chỗ đó.  Bởi thế cho nên ngày nay tại châu Mỹ La Tinh và các khối quốc tế, người thức thời đua nhau học tập võ thuật Đông Phương và Nội Công Bát Đoạn Cẩm nói riêng.  Môn Thái Cực Quyền là một hình thức tu luyện Bát Đoạn Cẩm hay Nội Công của tiên gia cũng vừa là quyền thế chiến đấu tự vệ hữu hiệu.  Nhưng có điều muốn đạt tới chỗ hữu dụng phải tốn nhiều thì giờ.  Bát Đoạn Cẩm có chỗ khác biệt: Mau thành.
 
            Động tác 6:… Xả lực, đầu quay vào chính diện, song chưởng đưa lên tréo nhau trước mặt như động tác 1, hơi thở bình thường.  (Hình 31)
 
            Động tác 7:… Xoay cổ về bên trái, vận lực nơi cổ, chân trái đồng thời đưa sang trái một bước bằng vai, xoay hông sang trái, chưởng đẩy ra hai bên, v..v… làm giống như động tác 2.  Giống hình ở động tác 2 tức hình 28, chỉ khác hướng nhìn.
 
            Động tác 8:… Thu tay về như động tác 3, mắt liếc nhìn về sau hướng trái rồi chuyển gân cổ xoay về hướng phải…làm như động tác 4-5.
 
            Sau cùng trở lại tư thế ban đầu để thực hiện trở lại một lần nữa từ đầu cho đến cuối.  Nghĩa là đoạn nầy làm hai lượt cả thảy 12 cử động, nhưng nếu đánh số thứ tự thì 16 động tác.
 
            YẾU LÝ:  Ba động tác 6-7-8 không có gì mới mẻ, chẳng qua là lặp lại các động tác đã học ở trên 1-2…5, nghĩa là làm 3 cử động xoay qua bên trái.  Và sau cùng là trở lại từ đầu để làm lại một chu kỳ.
 
            Như vậy tổng cộng sẽ vận động được 12 lần, 8 lần vận động cổ và 4 lần vận động eo lưng và tay.  Thấy như thế đủ biết phần cổ được chú trọng đặc biệt.  Sự luyện tập cổ đã đưa đến kết quả tốt đẹp dễ thấy; trong võ đường, võ sư có căn bản có thể chịu được các đòn tấn công vào cổ, hoặc có thể cho siết cổ bằng tay, bằng dây, v…v… trong khi những người thường chỉ ấn nhẹ ngón tay vào yết hầu, hay bóp nhẹ sau gáy là nhảy nhỏm chịu không nổi.  Nhất là hai ống huyết nằm bên cổ (thật ra hai đôi Tỉnh và Động) của người không tập luyện có thể bể ra, dập nát hay ứ huyết khi có bàn tay người va chạm.  Một người thường cũng đủ sức chặt sau cổ của một người thường để làm người đó bất tỉnh…nếu mạnh có thể chết luôn.  Nhưng đối với người thành tựu nội công thì các đòn đơn sơ đó chỉ là những động tác đấm bóp cho máu chạy điều hòa thêm mà thôi.  Ngay như soạn giả, không phải một thành gia võ thượng về nội công nhưng mấy năm về trước cũng đủ để 6 người lực lưỡng, 3 người mỗi bên, thắt cổ bằng dây thừng trong ba phút đồng hồ vẫn chẳng thấy rêm nhức hay choáng váng mặt mày gì cả.  Ai tập Bát Đoạn Cẩm nầy tới nơi cũng có thể làm được các trò vặt như soạn giả.

Động tác 1:… (Tiếp theo đoạn trước)  Hai chân nhảy sang hai bên một khoảng cách rộng bằng tấn Kỵ Mã, xuống tấn bộ thấp như kỵ mã, thân khom tới trước, hai bàn tay chống trên hai đầu gối, hổ khẩu xoay vào trong vế, chỏ phải nghiêng qua phải, đầu ngã về bên phải, mông đưa qua trái.  (Hình 33)
 
            YẾU LÝ:  từ động tác chuẩn bị nhảy dạng hai chân ra thật là nhẹ nhàng không gò bó, đoạn xuống tấn từ từ chẳng cần vận lực, hai tay tì lên gối, tay phải cong nơi chỏ vì thân nghiêng qua phải và tay trái dĩ nhiên phải thẳng.  Đầu nghiêng qua phải nhưng vẫn ngóc lên ngó tới trước, mông ển lên đưa qua trái, giữ vai bằng không cho so le.
 
            Động tác 2:… Cánh tay trái đẩy mạnh lên, cùi chỏ phải co sát lại, thân trên (đầu, cổ và vai) quay thấp về bên phải từ cao xuống theo đường cung, mông thì cố đưa lên và hướng về bên trái.  Lúc cúi xuống thì hít hơi đầy và nín lại.  cúi xuống thật thấp xong tay phải chống lên cho thân trên theo đường cung cũ trở về vị trí ban đầu như hình 33.  (Hình 34).  Thở ra.
 
            Động tác 3:… Tay phải chỏi đầu gối thân trên thẳng dậy, hai bàn tay áp hai bên đùi như hình 35, kế xuống tấn Kỵ Mã, đầu ngã về bên phải chỏ phải co lại, tay trái chống lên… giống như động tác 2.  Tức là thực hiện trở lại động tác 2 một lần nữa.
 
            Động tác 4:  Làm lại như động tác 2 một lần nữa.
 
            YẾU LÝ:  Động tác 2-3-4 thật ra chỉ có một động tác 2 được lập lại 2 lần nữa tức làm 3 lần động tác 2 cả thảy.  Sau cùng thì đứng dậy như hình 35.  Chỗ quan trọng cần đặc biệt lưu ý là lúc ngã người nghiêng về bên phải chân trụ tấn như trồng (không lay chuyển), chỏ phải co đồng thời tay trái chống gối trái đẩy qua, đầu nghiêng và toàn bộ phần trên thân mình đều lên gân (gồng) cả cổ cũng gồng.  Nói cho rõ là đầu vẽ một cung 180 độ từ trên xuống và ngược lại, lấy mông đít làm trục (tâm).  Đứng thẳng dậy thì hít hơi (không hít đầy lắm), nín hơi khi xoay xuống và trở về vị trí ban đầu.  Khi xoay xuống thì tận dụng sức lực tay trái và gồng hông bên trái, khi lên thì vận dụng toàn lực cánh tay phải và hông bên phải.  Phải xoay toàn thân trên chớ không phải chỉ có xoay cổ không mà được.  Lúc xoay thì eo hông mềm mà thân trên gồng cứng.
 
            Dĩ nhiên ban đầu rất khó thuận hành mềm dẻo nhưng về sau quen dần chẳng có gì là khó.  Làm từ từ chậm chậm không làm mau.  Lúc xoay đi thì cột xương sống như bán kính chuyển động uyển chuyển trên đường tròn do đầu vẽ từ trên xuống và ngược lại.  Lúc làm phải thấy (nghe biết) sự chuyển động của từng bắp thịt và gân xương từ thân trên trở lên.

Động tác 5:… Thân đứng như hình 35, đầu nghiêng về bên trái bằng cách chỏi thẳng tay phải, co chỏ trái, xuống tấn Kỵ Mã…(Hình 36)  Tiếp tục xoay đầu xuống trước, thấp, thân ngang bằng với mông thì lại xoay trở về vị trí ban đầu (Hình 37)  Làm ba lần động tác nầy rồi trở về thế đứng thẳng như hình 35.
 
            YẾU LÝ:  Đây chẳng qua là động tác 2 hướng bên trái, do đó mọi nét biểu diễn từ hình dạng đến nội dụng vận lực, hô hấp đều giống y như động tác 2.  Hễ đứng lên thì Hô (thở ra), bắt đầu chuẩn bị cúi xuống thì Hấp tức hít vào.  Và nín hơi khi đầu xoay từ trên xuống và ngược lại.  Nghĩa là làm ba lần xoay xuống lên thì chỉ hít thở ba lần.  Khi xoay đầu khí dằn xuống bụng cho thân trên đặng linh hoạt.
 
            Nên biết động tác nầy ngày nay được nhiều trường phái vận động thể dục và võ thuật Âu Á Châu dung thao diễn như những bí quyết tạo sinh lực trước và sau các buổi tập cũng như tại đấu trường.  Có điều người ta ít thấu hiểu rằng phần quan trọng của thế tập nầy không chỉ ở cái bề ngoài của nó là cúi xuống xoay lên suông sẻ và uyển chuyển, hoặc hít thở theo thông thường, mà yếu quyết của nó là sự gồng chuyển của thượng phần thần thể, từ cái chỏi tay phía bên nầy để xếp tay bên kia và ngược lại, v…v…  Sự vận dụng vừa linh hoạt vừa gồng chuyển đầu, cổ, xương sống làm thức tỉnh toàn bộ mày tuần hoàn trong cơ thể con người.  Điều đặc biệt là sự chống tay trước gối, hổ khẩu quay vào trong khi chỏi thẳng cánh tay thì ngón cái bị căng thẳng dữ dội làm thông Kinh Phổi (Thủ Thái Âm Phế Kinh), khởi đầu từ trước vai dưới xương quay xanh chạy trên mặt ngoài của cánh tay đến chấm dứt nơi đầu ngón cái.  Sự chỏi lên trong 6 giây đồng hồ là thời gian đủ cho khí lực đả thông toàn kinh nầy.  Đồng thời ngón tay út cũng nhờ động tác chỏi lên mà thông suốt được Kinh Tim chạy từ đối với Kinh Phổi, nghĩa là mặt dưới của cánh tay chạy đến đầu ngón út.  Bởi vận động hai kinh nầy nên khi chỏi tay nghe rêm ngâm ngẩm phần dưới lòng bàn tay chỗ ngón út và ngón cái, đồng thời nghe thông mát hai phía trong và ngoài (tức trên và dưới) cánh tay.  Ấy là khí bị thúc đẩy lưu thông vậy… xem tiếp Yếu Lý động tác 8.




Động tác 6:… Thân trên cúi xuống trước, chỏ co lại, cúi tận lực, chân vẫn giữ tấn Kỵ Mã, đầu ngước lên.  Đoạn ngước lên bằng cách chống hai tay thân thẳng dậy từ từ rồi ngửa cổ về sau (lưng vẫn thẳng đứng).  Kế ngẩng đầu lên trở lại tư thế như hình 35 (Hình 38 – 39).  Làm 3 lần động tác nầy.
 
            YẾU LÝ:  Khi thực hiện xong động tác 5 thì thân trở về vị thế như hình 35, kế dùng sức nặng toàn thân đè xuống trên hai tay co dần trong lúc hơi đã bít đầy phổi.  Khi cúi xuống tận lực thì giữ yên 6 giây đồng hồ với sự gồng cứng hai tay và như chịu sức nặng ngàn cân trên lưng, cổ ngẩng lên cho mặt ngước tới trước.  Xong từ từ chống hai tay lên với sức ép xuống của toàn thân cho đến khi lưng thẳng đứng thì ngửa đầu ra sau, tưởng như có người níu đầu lôi xuống phía sau vậy.  Chịu đựng tư thế nầy trong 6 giây đồng hồ rồi ngước cổ lên vị thế hình 35 và từ từ thở ra.  Sau đó hít hơi vào để tiếp tục làm trở lại… Nên nhớ phải đứng đúng tấn Kỵ Mã chớ không phải trong thế đứng thẳng hai chân, có như thế mới có tác dụng đúng mức khi cúi xuống và ngước lên.  Động tác cúi xuống thì cũng căng hai kinh Tim và Phổi, ngước lên thì, hai cánh tay lại phải nén xuống đè lên đùi nên cũng thúc đẩy hai kinh nầy.
 
            Do đó khi luyện tập động tác nầy mà cúi xuống ngước lên không nghe máy động trong hai cánh tay và gang bàn tay thì sai rồi cần lưu ý mà làm lại cho đúng.
 
            Khi đã thực hiện đúng toàn bộ Bát Đoạn Cẩm thì mỗi cái nhích động cũng đủ làm khí lực lưu thông mãnh liệt giúp cơ thể chế ngự các yếu đuối thông thường của con người.  Và vì thường xuyên được thông suốt kinh mạch, khí và huyết lưu thông thuần nhuận nên cơ thể tươi tốt.  Việc nầy chẳng khác chi cây có tưới nước thường xuyên thì tươi xanh, ruộng có nước thường xuyên thì lúa tốt… Các phương pháp thể dục trên thế giới cũng nhằm điều động lượng huyết quản lưu thông tận cùng trong mọi tế bào của cơ thể hầu nuôi dưỡng chúng cho đặng tốt lành, nhưng lắm khi áp dụng phương pháp thiếu sót hoặc quá bắt ép nên làm đứt nhiều mạch huyết li ti mà thân thường chẳng được sống thọ.  Môn Bát Đoạn Cẩm tuyệt diệu ở chỗ dẫn huyết tưới nhuận cả cánh đồng thân thể mà còn dẫn khí sưởi ấm mọi nơi nhưng chẳng gây tai hại nhỏ nào.  Danh bất hư truyền là ở chỗ đó.

Động tác 7-8:…. Khi thực hiện xong động tác 6 thì trở về vị thế hình 35, kế nghiêng thân, đầu về hướng trái, cánh tay phải thẳng, tay trái co nơi chỏ, vừa nghiêng đầu vừa xoay từ trên xuống, tới khi đầu, mặt xuống trước hạ thấp sát đất thì quay luôn trở lên sang hướng phải rồi trở về vị trí ban đầu.  Hít một hơi trước khi xoay một vòng, khi xoay đủ vòng về đến vị trí cũ thì thở ra từ từ, hít vào trước khi làm kế tiếp.  Làm đủ 3 vòng từ trái qua phải thì bắt đầu làm nghịch lại từ phải qua trái cũng 3 lần.  (Hình 40-41).
 
            YẾU LÝ:… Hít hơi và thở ra, tay chống lên hạ xuống trong động tác nầy giống như ở động tác 2 trong đoạn nầy, nhưng đoạn hai chỉ xoay nửa vòng.  Ở đây xoay tròn một vòng liên tục nên hít hơi cũng chẳng dài hơn mà chỏi tay có khác là phải nhịp nhàng, hễ tay bên này co lại tay kia phải duỗi (chỏi) và, khi thân qua bên khác rồi thì tay chỏi hóa thành co.  Động tác liên tục và liên lạc chống lên co xuống nhịp nhàng không gò bó.  Thân và cổ gồng uốn uyển chuyển.
 
            ….(Tiếp yếu lý ĐT 5).  Động tác 2 thì chủ đả thông từng kinh một trên mỗi tay tùy từng co duỗi, động tác 5 cũng thúc bách hai kinh cùng lúc lưu thông, ở đây, động tác 7-8 là phối hợp các động tác trước, hay nói là cách huấn luyện kinh mạch toàn thiện hơn, đầy đủ hơn, dịu dàng nhưng mãnh liệt vì dài hơi.  Sự gồng chuyển lâu hơn nên kinh mạch có thể được dịp tăng tiến khả năng bành trướng cũng như thông suốt.
 
            Phải hiểu rằng các động tác trong đoạn nầy khi được thực hiện thì khi cúi xuống hay nghiêng qua lại giống như đè trên (nén) một cái lò xo, khi thẳng dậy hai tay như sợi dây thun kéo (lò xo căng ra), mông đít là trục xoay, xương sống lưng như bàn kính, đầu như đầu của com-pa.  Nhưng mọi phần trên đều gồng chuyển mà dẻo dai liên lạc mật thiết chớ không cứng nhắc như vật vô tri.  Sau hết là mọi cử động đều phải dự bị hòa hợp với hơi thở.
 
            Riêng đoạn nầy có thể tập thành 3 lần toàn đoạn từ đầu đến cuối để tăng lực lượng huyết mạch và dứt tánh nóng nảy vì bệnh bẩn huyết.

Động tác 1:… Co gối hạ thân xuống (ngồi chồm hổm), hai tay từ hai bên mông lướt qua hai bên đùi xuống tựa bên ngoài hai bắp chân, hơi thở để bình trong bụng, kế đoạn thở ra và hít vào đầy phổi.  Thóp bụng lại, chân búng mạnh cho thân nhảy lên trên không, người biến thành thẳng đứng trong không trung, hai tay kéo lên vị trí cũ trong khi còn đang ở trên không trung.  Khi rơi xuống thì mũi bàn chân chạm đất trước kế đứng như hình chuẩn bị. (Hình 43).
 
            YẾU LÝ:  Khi co chân (gối) hạ thân xuống khum khum như ngồi chồm hổm thì chân buông lỏng tự nhiên, hai tay cũng di chuyển nhẹ nhàng.  Lúc hít hơi thóp bụng thì khí dồn lên ngực cho nhẹ phần dưới (đề khí) hai chân phải dồn hết sức lực nhảy vọt lên thẳng người như cây pháo.  Nói cho dễ hiểu động tác nầy giống như ép cái lò so, xuống thì dằn (đè) cứng, buông thì nhảy cao lên.  Tất cả cũng chỉ xử dụng hai đùi, do đó khi nhảy tâm cũng chú ý hai đùi.  Khi rơi phải nhẹ nhàng, xong mới thở ra.  Động tác co chân lại thì chậm chạp nhưng nhảy lên thì mau lẹ.  Biết được yếu lý thì không còn sai vào đâu được nữa.

Động tác 2:… Co chân xuống như động tác thứ nhất hình 43 rồi nhảy lên như cây pháo thăng thiên, tay vuốt theo hai bên đùi.  Rơi xuống bằng đầu hai bàn chân rồi kế mới đặt gót chân xuống…(Hình 45), hình 44 thế co chân nhìn từ một bên.
 
Động tác 3 và 4:…Làm lại hai lần động tác 1.  Nghĩa là từ đầu đến động tác 4 làm 4 lần động tác co chân nhảy lên.
 
Động tác 5:…Đứng thẳng như hình chuẩn bị, hai bàn tay từ hai bên đùi đưa xéo về sau mông đít, mũi bàn tay (các đầu ngón tay trỏ, giữa, áp út và út chum lại) đồng bấu vào đầu xương cùn, ngón cái bấu vào mông để kềm cho tay khỏi sút ra (bấu chặt vừa vừa thôi) rồi nhón gót chân lên, hạ xuống.  Lúc nhón lên hít hơi và hạ xuống thì thở ra.  Nhón lên giữ chân nhón gót tức chân thẳng cứng đùi trong 6 giây đồng hồ, hai bàn tay bấu đít bất động.  (Hình 46-47).
 
Động tác 6:…Lại nhón gót lên, hạ gót chân xuống như động tác 5…
 
Động tác 7 và 8:  Làm lại hai lần như động tác 5.  Tức động tác 5-6-7-8 làm giống nhau một kiểu, nhón gót bấu đít.  Tập lại 3 lần từ đầu chí cuối.
 
YẾU LÝ:  Động tác 1 hay bốn động tác đầu của đoạn nầy nhằm làm dãn toàn diện thân mình từ dưới lên trên, lại dụng ý làm thức tỉnh các kinh mạch chánh yếu trong châu thân như hai kinh Nhâm và Đốc để thích hợp cho các động tác kế tiếp là thúc đẩy khí lực lưu thông trọn vẹn trong hai kinh.  Đây là cách bày biện hay dọn cỗ bàn chờ khách tới cũng đúng.
 
Từ động tác 5 đến động tác 8 hoàn toàn chủ trương bấu vào xương cùn, bấu từng hồi, liên tục 4 cái liên tiếp.  Cái bấu tay nhằm gây chấn động đến hai kinh Nhâm và Đốc là hai kinh chính yếu của con người, một kinh mang nhiều trách nhiệm bảo toàn sinh mạng cũng như năng lực…
 
Do mỗi lần nhón chân lên, hạ chân xuống, đầu hai bàn tay khích động thức tỉnh hai đầu kinh Đốc, kinh từ đầu xương cùn chạy theo sóng lưng lên đỉnh đầu và tới trước nhân trung (dưới mũi).  Một kinh chủ định việc hòa hợp các chức vụ của các cơ quan trong mình.  Nhâm kinh khởi đầu từ cuối đường chỉ dưới bộ phận sinh dục gần hậu môn (lỗ đít) lên tới dưới cằm, chạy theo đường lông phân ranh trước bụng, ngực, cổ, cằm.  Chính nó cũng giữ vai trò dung hợp một số hoạt động của các phần trong châu thân.  Sự va chạm từng hồi theo nhịp 6 giây đồng hồ của mũi bàn tay trên hai đầu dây kinh nầy thúc đẩy khí lực lưu thông, và khi đã thông được hai kinh quan trọng nầy thì mọi bệnh được tiêu trừ và nguồn năng lực của con người sẽ trở nên mãnh liệt không thể diễn tả cho hết được.  Trong cuốn Nội Công Thiếu Lâm Tự đã giảng rõ việc khai mở hai kinh nầy bằng hô hấp theo Vòng Châu Thiên là trình độ cao thuộc môn tỉnh luyện.  Ở đây thuộc động luyện nhằm khơi động (kích thích) gây chấn động đả thông, dù không phải là phương pháp toàn hảo nhưng vẫn có giá trị cấp tốc và dễ dàng.  Một đàng khai mở kinh chánh yếu theo đường lối tiệm tiến (tiến dần từ gốc ra ngọn) còn một đằng đi từ ngọn vào gốc, hết các ngọn cũng tới gốc, dù không tổng hợp nhất thời nhưng khi đả thông được mọi kinh mạch thì thân thể cũng đạt đến chỗ cường kiện trường thọ vậy.
 
Sự bấu từng chập nhờ nhón lên hạ xuống làm vang dội tận cùng trên hai kinh.  Tốt hơn, hễ mỗi lần hạ chân xuống thì thắt hậu môn (nhíu đít) một cái cho tăng sự thức tỉnh hai kinh.  Nên biết ngày xưa trước khi về nhà chồng các bà mẹ khôn ngoan đều dạy con gái mình những phương pháp vệ sinh thường thức như làm sao cho chồng ham mê sinh lý, ham mê vừa phải khi gặp người chồng lạnh nhạt, hoặc làm sao giảm bớt cường độ ham muốn tình dục quá độ của người chồng bằng khoa cho ăn uống….trong việc dạy vệ sinh giao hoan bà mẹ dạy khi nào người chồng bất tỉnh nhân sự trên mình vợ lúc lâm trận thì dùng trâm cài đầu hay móc tai, (lông nhím) châm vào đầu xương cùn chồng sau khi sờ khám cẩn thận, châm thật chính xác, gọn lẹ và ngón tay cầm đầu trâm không quá một phân tây, chớ chẳng nên xô chồng ngã xuống vì sợ sệt.  Ngày nay ít người biết mặc dù khoa học văn minh hơn.  Đó là châm cứu huyệt của kinh Tích Tủy làm thức tỉnh mọi cơ năng làm hồi tỉnh người đánh mất sinh khí lực nhất thời trong cơn xúc cảm.  (Người dâm dục quá độ mà thân thể bạc nhược mới bị chứng nầy, bạc nhược đây không có nghĩa là thân thể gầy ốm mà là tinh thần bạc nhược, một người khí lực thiếu sự lưu thông vì sự thừa lượng, ăn không ngồi rồi thiếu vận động, mới đây báo chí đăng rộ, vị Hồng Y bên Tây chết trong nhà gái mãi dâm cũng do chứng này).
 
Sự xúc cảm đột ngột và quá mạnh làm ngưng các hoạt động của các kinh nên gây sự bất đắc kỳ tử, mà hai kinh chủ yếu là kinh Nhâm và Đốc.  Theo các bác sĩ dã chiến (bác sĩ ngoài mặt trận) cho biết các chiến sĩ bị bắn trúng xương sống (đứt kinh Đốc) chết đột ngột thì dương vật (con cu) xuất tinh ướt cả quần lót.  Nhiều người đàn ông (đa số) còn khỏe mạnh mà chết cũng xuất tinh.  Người treo cổ chết cũng xuất tinh đầy quần ấy bởi sợi dây thắt trúng (gút) Đốc kinh sau gáy.
 
Do sự nhạy cảm và dễ đả thông bằng lối kích thích, động tác Bát Đoạn Cẩm nầy nhằm khai thác kích động trên hai đầu kinh Nhâm Đốc nhằm tạo sự gia tăng hiệu năng tạo dựng năng lực, phát triển khí lực trong hai kinh, để xua đuổi mọi mệt mỏi suy yếu vì “kém lao động” ít vận động hoặc vận động sai tự nhiên.  Khi hai kinh Nhâm Đốc được thúc đẩy thông suốt cùng các bộ kinh mạch khác cũng thông suốt thì thân thể suốt đời cường kiện, đã cường kiện thì trăm bệnh còn chỗ đâu vương vấn…. Ấy, ý nghĩa là vậy.
 
Sau hết điều cần được lưu ý, khi bấu vào xương cùn chớ bấu chặt liên tục mà theo với động tác nhón lên bấu vào rồi lại thả ra (lơi ra) từng chập.  Khi xong đoạn tập thấy vùng lỗ đít tê tê (the the hay mát mát) như có xức dầu Nhị Thiên Đường thì đúng, còn bấu đả đời mà buông tay ra chẳng thấy cảm giác gì thì làm sai hoặc thần kinh tủy bị bệnh, nên tới bác sĩ chuyên môn hoặc thầy châm cứu nhờ coi sóc.  Nên biết ít có người bị chứng liệt thần kinh tủy sống, vì liệt thì con người đó hết xài, hết xài trong mọi trường hợp và mọi sự việc.
 
Phước thay, người tập Bát Đoạn Cẩm nào cũng thấu lẽ tự nhiên sinh tồn, dồn giữ được sinh lực nên ai cũng đẹp đẽ phương phi vui tươi yêu đời, xã hội lành mạnh nếu mọi người đều ham thích môn học bổ ích nầy.

Động tác 1:  Hai bàn tay nắm lại thành quyền như hình 48.
 
Quyền phải đưa ngang về hướng bên phải, mắt chăm chú nhìn theo quyền, quyền trái thu về để ngửa bên hông trái (Hình 49).
 
Hai chân nhảy dạng sang hai bên khoảng cách lớn hơn vai bằng tấn Kỵ Mã nhưng hai chân vẫn đứng thẳng, kế xuống bộ như tấn Kỵ Mã tay trái đưa thẳng tới trước, quyền phải co về bên hông phải, đứng dậy đồng thời quyền trái rút về hông trái, quyền phải đấm ra hướng phải.
 
YẾU LÝ:  Lúc đưa quyền ra bên phải thì tay để lỏng không có trọng lực, hít đầy hơi nín lại, xuống tấn thu tay phải, đưa tay trái tới trước, kế đứng lên thu tay trái, đấm tay phải về hướng phải thì vận lực đánh mạnh.  Mắt nhìn chăm chăm về hướng đấm (có sách viết nhìn thẳng tới trước cũng đúng).
 
Điều quan trọng nên nhớ là động tác đấm nầy có hình trạng nhấp nhỏm (bật lên bật xuống), do đó gối phải thật linh hoạt như cái lò xo, xuống tấn bộ giao hoán (thay đổi) tay, đứng lên thì đấm ngang ra.
 
Khi giao hoán, tức lúc chưa vận lực thì mọi nơi đều buông lỏng, kể cả hai nắm tay chỉ nắm lỏng khi đưa ra thu vào, chỉ khi đứng nhỏm dậy đấm ngang là phải nắm chặc và chân cũng tì miết bám chặc xuống mặt đất.  Muốn dễ có hiệu quả thì đầu gối phải hơi khép vào (kềm) hai bàn chân mới đè xuống đất.  Ở đây, tập cho đôi chân linh hoạt và đôi tay nhịp nhàng điều hợp được với chân.  Có điều hòa hợp tác được chân tay thì khí lực mới phát triển đầy đủ, khả năng mới đạt tới mức tối đa.  Toàn bộ nầy chủ luyện cho tay chân và thân eo liền lạc với nhau như một sợi dây, và khi đã luyện được như vậy thì khí lực được ứng dụng một cách tích cực…
 
Động tác 2:  Xuống tấn đứng lên đấm ngang hai lần với nắm tay phải về bên phải.  Tức động tác 1-2 giống nhau, xuống tấn, thay đổi tay, hô hấp, đứng lên đấm ngang, mắt nhìn chăm chú không nháy.  Đấm bên phải ba lần rồi đổi bên.




Động tác 3:… Xuống tấn Kỵ Mã, thu quyền trái về hông trái đồng thời đấm quyền phải sang phải.  (Hình 50)
 
Động tác 4:  Xoay mặt về hướng trái, thu tay phải, đấm tay trái ra hướng trái (Hình 51).
 
YẾU LÝ:  Động tác 3 và 4 đấm giống như động tác 1 và 2 nhưng khác ở chỗ không nhắp nhỏm.  Ở đây chân xuống tấn Kỵ Mã rồi trụ tấn thật vững, đấm sang phải thì mắt lộ hung quang (như giận dữ) nhìn theo quyền đấm, xoay về bên trái đấm tay trái ra.




Động tác 5:… Đấm tay phải ra chính diện, thu quyền trái về bên hông trái như hình 52.  Mắt nhìn thẳng tới trước.
 
Động tác 6:… Đấm quyền trái ra, thu quyền phải về hông như hình 53.
 
YẾU LÝ:  Lúc đấm chân trụ tấn Kỵ Mã không động, eo mềm tự nhiên, vai mềm linh hoạt nhưng cổ tay và nắm tay thì cứng chắc.  Mắt tập trung ý chí vào không phân tâm, nhìn thẳng tới trước như quyết đấu với đối thủ.  Khi đấm thì nắm chặc nắm tay trong 6 giây đồng hồ rồi thả lỏng các ngón tay ra, kế thở ra hít vào nắm chặc thì đấm tiếp.




Động tác 7:… Nhỏm gối dậy, đứng thẳng hai chân nhưng khoảng cách giữa hai bàn chân không thay đổi.  Đấm quyền phải tới trước.  (Hình 54).
 
Động tác 8:… Đấm quyền trái ra, thu quyền phải về (Hình 55).
 
YẾU LÝ:  Toàn đoạn có lúc đứng đấm, có lúc nhắp nhỏm đấm, lại có lúc trụ tấn đấm.  Đấm ngang qua bên lại đấm thẳng tới trước.  Ba phần hình chủ luyện là Tấn vững, linh động.  Eo nới lỏng và Vai  linh hoạt.  Đứng thì luyện Khí, Tấn thì chủ vận Lực, tức gồng mà đấm mạnh.  Tập xong toàn đoạn rồi tập lại 2 lần.  Những lần sau đấm mạnh và liên tục từng chập.  Chú mắt nhìn là luyện nhãn thần.

Động tác 1:  Cúi xuống trước, lưng khom, chân thẳng, hai tay đưa xuống chạm hai bên cổ chân (Hình 57), đoạn uốn bật thân trên lên ngang bằng rồi lại cúi xuống đưa hai tay ra sâu đàng sau (Hình 58).  Xong, lưng thẳng dậy thế chuẩn bị.
 
Động tác 2:… Cúi xuống trước, tay đưa ra sau chạm hai cổ chân (bên ngoài), xong bật thân trên lên ngang bằng mặt đất rồi cúi xuống lần nữa đưa hai tay sâu về phía sau.  Động tác nầy giống như động tác thứ nhất.  Xem hình 59 và 60 là hình 57-58 nhìn từ một bên.

YẾU LÝ:  Điều chú trọng ở hai động tác nầy là sự co duỗi của hông eo, tức cố làm cho thân eo càng mềm mại thì càng đúng với ý nghĩa của bài tập.  Do đó, khi cúi xuống phải nới lỏng toàn thân trên, tay, vai, hông eo, hai đầu gối có thể máy động trong các động tác nhún lên nhún xuống, nhưng khi hai tay đưa ra sau thì tuyệt đối phải đứng thẳng.  Tức thân trên bật lên bật xuống như nửa thân trước của một con sâu, hai chân bám chặc mặt đất và thẳng tắp.  Cúi xuống thì thở ra, bật lên thì hít vào.  Dĩ nhiên, cúi lần thứ nhất coi như mới nửa động tác khi hai tay mới chạm hai cổ chân nên chỉ thở phân nửa khí, cúi thêm lần nữa đưa tay cực lực ra sau thì mới thóp bụng thở hết sạch không khí.
 
Bật lên cúi xuống hơi thở phì phò, hít vô bằng mũi thở ra bằng miệng chu lại như huýt sáo.  Thở lâu tự thấy hơi thở của mình ra vào như luồng gió mạnh được mình phun ra hút vào vậy.
 
Dù như thế nào đi chăng nữa, khi luyện tập vẫn chú trọng đến sự mềm dẻo của hông eo.  Bí quyết của bài tập là cả tư tưởng trong lúc tập cũng dẻo dai và mềm mại chớ chẳng phải chỉ có hình ngoài mềm dịu mà thôi.  Người giỏi bất cứ môn kỹ thuật nào cũng đều biết sự quan trọng của ý trong hình mà biểu diễn…

Động tác 3:… Sau khi làm động tác 2 thì lưng thẳng dậy như thế chuẩn bị hình 50.  Kế mềm dẻo cúi xuống trước hai tay đưa xuống, bàn tay chạm hai bàn chân và nắm lấy hai bàn chân từ hai bên ngoài bằng cách ngóc mũi chân lên.  Kế co chỏ xuống tức thì thân bị lôi xuống sâu hơn, chỏ ló ra sau hai chân.  Hai chân thẳng đứng không cho gập xuống.  Đầu cũng cúi xuống.  (Hình 61-62, hình 63 là hình 62 nhìn từ một bên).




Động tác 4:… Làm xong động tác 3, thân trên bật dậy thẳng đứng, rồi lại cúi xuống, bàn tay nắm bàn chân, co chỏ cúi thêm thật sâu.  Tức làm lại toàn bộ động tác ba vừa học trên.
 
YẾU LÝ:  Động tác 3 và 4 trên đây chỉ là một động tác lập lại hai lần, và hình thức so với động tác 1 thuộc đoạn tám không khác.  Có điều đổi kiểu đưa tay một chút, thay vì hai bàn tay đưa ra sau thì bàn tay nắm bàn chân, sự việc như thế chỉ bổ túc chớ không khác cách.  Tay đưa ra sau chưa được vận dụng hoàn toàn thận eo, do đó hai bàn tay nắm chân kéo thêm xuống, như thế thì thận eo được thỏa mãn hơn.  Nói thì nói như thế nhưng người mới tập chẳng thấy thỏa mãn gì cho lắm mà ngược lại thấy cúi xuống đau lưng quá, nhất là thẳng sau hai nhượng khó chịu khôn cùng.  Nhưng các vị chớ ngại, chẳng có bề gì đâu, tại các vị thường không vận động nên gân cốt bị cứng mà đâm đau, (tuổi già ai cũng bị bệnh cứng gân, dòn mạch máu nên lâu lâu có người bị đứt gân máu mà chết, bệnh nầy bác sĩ giỏi đến đâu cũng chịu thua, bên Tây cũng như bên Nam.  Nhưng các bác sĩ có tuổi và giỏi đều có lời khuyên nên tập thể dục nhẹ cho gân mạch mềm mại dẻo dai trừ bệnh đứt gân máu.  Soạn giả chuyên môn hướng dẫn quý ông bà có tuổi (lớn tuổi) tập một bài võ đặc biệt làm mềm dẻo gân cốt, máu huyết lưu thông, ăn được ngủ ngon, vui tươi yêu đời.  Các vị đã tập với soạn giả đã thấy đời vô lo và vui tươi như lúc mình còn tuổi trẻ nên soạn giả thường được lời ngợi khen.  Mà công ấy là đều của người xưa hết vậy).  Người trẻ tuổi, con nít gân cốt mềm thì chẳng thấy đâu là tại chúng chưa bị bệnh cứng gân.  Nay võ gia tập đoạn nầy thường xuyên thì chẳng hề sợ bệnh đứt gân máu mà thác.  Ai có tập luyện võ thuật đúng sách vở của ông bà đều không chết vì bệnh mà chỉ chết già như trái chin cây.
 
Động tác 5:… Khi tập xong động tác 4 thì thân bật dậy thẳng đứng, hai bàn tay áp xuôi hai bên mông, ức bàn tay áp ngay chỗ hỏm xuống, cúi lưng như hình 64.  Đoạn hai tay chống lên, đầu ngã về sau, lưng cong như chiếc cầu, cổ cũng ngửa lên, gối cong về sau như hình 65.  Hít và giữ hơi phân nữa trong phổi khi uốn lưng ra sau.  Xong bật dậy thẳng lưng thở ra hít vào (như hình 67).



Động tác 6-7-8:  Tiếp tục lập lại 3 lẩn động tác uốn lưng xuống sau như động tác 5 vừa học trên.  (Hình 66 là động tác của hình 65 nhìn từ một bên).
 
YẾU LÝ:  Bốn động tác 5-6-7-8 chỉ là một động tác diễn lại bốn lần.  Toàn động tác chỉ hít phân nửa phổi mà thôi, chỉ hít đầy khi đứng thẳng và thở ra phân nửa trước khi ngửa ra sau.  Khi ngửa ra sau phải để xương sống mềm dẻo (tự nhiên, chân và xương sống uốn cong như một cây cung hay nửa vòng tròn (xem hình 66).  Muốn được như vậy, một trẻ nít thì không mất thời gian bao lâu nhưng người có tuổi thì cũng phải kiên nhẫn.
 
Khi ngước lên như vậy, toàn bộ kinh Nhâm và Đốc đều thông lưu, những kinh khác cũng được thúc đẩy và tủy sống cũng được săn sóc.  Thế nên sau vài vận động thấy tâm thần vui tỉnh lạ thường, sảng khoái chưa từng thấy.
 
Ngày nay, các môn quyền thuật tân tiến cũng học phương pháp thứ tám nầy nhưng thay vì vận động thành hai thì (cúi xuống và thẳng dậy, đứng thẳng và ngửa ra sau) họ chỉ làm một mà thôi là, cúi xuống chấm hai bàn tay trên mu bàn chân rồi đứng lên ển lưng ra sau.  Sự luyện tập hời hợt nầy mặc dù cũng thấy dãn gân cốt, thoải mái chút ít, nhưng nếu tập đúng phương pháp chính tông thì ngoài sự mềm mại thân eo, còn đạt những lợi ích về sinh lý: mạnh thận, tráng dương v…v… Tuổi già mà còn cưới hầu non là nhờ tập đoạn nầy đó.
 
Mấy mươi năm trước học cái gì:  Rừng… Khôn dó.  Nhỏ không học lớn mò sao ra… trong sách Vần Con Gà lớp Đồng Ấu.  Triết lý nầy rất đúng, nhỏ có thì giờ học, lớn rồi đầu tắt mặt tối làm sao mò mẫm học vấn gì.  Nhưng mà đời sống phải tranh đấu không học thì còn gì là đời, đời mà chẳng hiểu gì cả thì đâu phải đời.  Lại nhiều người cứ tưởng học đủ thứ chuyện, đủ thứ môn bên Tây bên Tàu cho có kiến thức… cho “mò ra”, nhưng thảm thương thay có ai mò ra cái gì đâu, chỉ mò được tấm thân gầy guộc, bệnh hoạn hàng ngày phải dùng xiêm áo che đậy sự xấu hổ của mình “thân gầy”.  Dường như cho đến nay, thế kỷ 20 rồi mà còn nhiều người quá khiêm tốn (lạc hậu) trong việc săn sóc cá nhân mình, sự đánh lừa tư tưởng và che đậy sự phiến diện bằng lời chê bai người vai u thịt bắp, đố kỵ người mạnh khỏe hơn mình…
 
Xin thưa là thời chiếc áo the đen, bộ lưng cong trên gậy trúc tượng trưng cho vẻ cao quý kẻ sĩ đã hết rồi… Nhưng quý vị cũng chưa đến nỗi phải trễ tàu đến đất hạnh phúc.  Với cuốn Bát Đoạn Cẩm nầy là chuyến tàu chót đưa quý vị đến chỗ vui tươi lành mạnh.  Từ nay quý vị có thề sửa sách Con Gà lại là… Lớn mò cũng ra… Ai mò cũng ra… Có sức khỏe chân chính thì mò cái gì cũng ra.
 
Hôm nay viết dòng nầy đây soạn giả nhớ tới các giáo sư quá đỗi yêu nghề mà thân gầy không lo, và một bằng hữu lớn tuổi, tác giả có sách nhà Lửa Thiêng in đồng thời dạy nhiều đại học… chỉ “độ” mỗi ngày hai gói mì làm tại Chợ Lớn… thì làm sao đi suốt nổi đường dài…
 
“Chiều dậy điểm tâm sơ trái bắp,
Sáng ngày súc miệng một câu thơ.”
 
Kẻ sĩ như thế há làm nên việc gì mai hậu; than ôi đời học hành rồi chịu kiếp hẩm hiu thế hay sao?
 
Cuốn Bát Đoạn Cẩm nầy soạn giả một phần dành tặng cho các bằng hữu tư tưởng còn quá nắm níu thời:  “Học trò xứ Quảng ra thi, Thấy cô gái Huế chân đi không đành…”  Thẩm mỹ học mà làm gì, tiền đồ sau khỏi từ Thân, Phật còn bảo thân là Kim Thân sao người thức giả còn chưa chịu thấy!
 
Soạn giả rất buồn thấy người mình học sách Vần Con Gà có thành kiến lớn mò không ra rồi thành chẳng làm nên tích sự gì, trong khi bên Tây bên Mỹ người ta làm ra quá xá, có nhiều người gần trăm tuổi mà cũng mò ra nhiều công trình giá trị giúp ích cả nhân loại.  Đó là nhờ có sức khỏe vậy.
 

PHẦN PHỤ THUỘC

(NỚI DÃN TOÀN DIỆN)

Động tác 1:  Đứng hai chân song song, khoảng cách giữa hai bàn chân rộng bằng hai vai, hai tay buông xuôi hai bên đùi như hình 69.  Mắt nhìn thẳng tới trước.  Hơi thở điều hòa.  Kế đưa hai tay lên từ từ, đồng thời hai bàn chân cũng nhón gót theo, lòng bàn tay úp, hai cánh tay song song nhau.  Đưa cao lên thẳng tới đỉnh đầu, lòng bàn tay ngửa tới trước… đồng thời hít hơi vào…. Tay ngưng thì mũi ngưng thở… Hình 70
 
Động tác 2:  Buông hai tay xuống, trở về vị trí cũ, chân hạ xuống, đồng thời thở ra như hình 71.
 
Động tác 3:  Nhón gót, đưa hai tay lên như động tác 1.
 
Động tác 4:  Hạ hai tay về vị trí cũ như động tác 2… Toàn đoạn thứ nhất gồm hai động tác đưa lên và hạ xuống, làm lại 8 lần trước khi tập sang đoạn kế.
 
YẾU LÝ:  Động tác rất dễ, chỉ đưa (nâng) hai tay lên hít hơi vào và hạ hai tay xuống thở ra, đồng thời với nhón gót và hạ gót.  Bí quyết nên nhớ là khi đưa hai tay lên tưởng như có kéo theo vật nặng và đưa xuống cũng như có vật trì.  Mũi hô hấp liên tục và nhịp nhàng.  Làm quen mỗi lần nâng tay lên như có gió cuốn theo.  Bụng dưới hơi ển ra khi đưa tay lên cực độ cao.

Động tác 1:  Cúi thân xuống trước, hai bàn tay đặt trên hai đầu gối, mắt nhìn xuống cổ chân.  Hít hơi đầy, dừng sức vừa phải ở hai bàn tay ấn trên hai đầu gối hai lần, chân (nhượng phần sau gối) ển ra sau bằng cách mũi hai bàn chân hơi nhích lên.  (Hình 72)
 
Động tác 2:…. Buông đầu gối tự nhiên cho sức nặng thân hình kéo rơi xuống rồi như có lò xo bật đít lên rồi lại rơi xuống (tức rơi dội lên lại rơi xuống) giống như con chim Nắc nước nhịp nhịp phao câu xuống nước vậy.  Hai bàn tay vẫn để trên hai đầu gối, chỏ khuỳnh ra hai bên.  (Hình 73)  Xong đứng lên như hình 72.
 
Động tác 3-4:  Làm lại động tác 1-2 bốn lần, kể cả lần đầu.
 
YẾU LÝ:  Đoạn 2 nầy chỉ có hai động tác đơn giản, đứng lên ngồi xuống, dù đơn giản nhưng chính nó có phần lợi ích sâu xa về sinh lý.  Trước nhứt động tác nầy làm hoạt động mạnh hơn bộ máy tuần hoàn, ngồi xuống phần bụng dưới đẩy cách mô ép lá phổi giúp thở mạnh, và khi đứng lên thì giúp hít mạnh.  Sự trồi lên sụt xuống là hoạt động cả Ba Tùng, làm trẻ các thành phần Ba Tùng.  Sau hết là giúp sức cho Đệ Nhất Đoạn Cẩm là Lưỡng Thủ Kình Thiên Lý Tam Tiêu.
 
Nhưng điều quan trọng thực tiễn dễ thấy phải làm đúng để có hiệu quả là trừ động tác dùng hai bàn tay ấn trên gối phải tập trung nửa phần sức lực, kỳ dư các động tác đều để thân được hoàn toàn tự do khinh linh rơi xuống bằng chính trọng lượng của cơ thể và sức rơi là trọng lực tự nó.  Nghĩa là không hề có sự gượng ép, cưỡng cố nào.  Đứng lên hít vào, ngồi xuống thở ra.  Thở ra làm hai lần, cái nhắp đít thứ nhất thở nửa hơi, cái nhắp đít thứ hai thở hết, kế chống gối đứng lên….
 
Người trẻ nào có chơi quả banh gắn liền sợi dây thun dài, cầm đầu dây cả trái banh rồi ném trái banh xuống đất (không chạm đất), trái banh rơi xuống rồi bị sức kéo của dây thun bật lên… Ý nghĩa của toàn động tác nầy cũng tợ như thế.