THƠ XƯA - Printable Version +- VietBest (https://vietbestforum.com) +-- Forum: Giải Trí và Nghệ Thuật / (Entertainment and Art) (https://vietbestforum.com/forum-42.html) +--- Forum: Thơ Văn (https://vietbestforum.com/forum-60.html) +--- Thread: THƠ XƯA (/thread-23932.html) |
THƠ XƯA - Ech - 2022-08-21 NGÀY XƯA HOÀNG THỊ Thơ PHẠM THIÊN THƯ Em tan trường về Đường mưa nho nhỏ Chim non giấu mỏ Dưới cội hoa vàng Bước em thênh thang Áo tà nguyệt bạch Ôm nghiêng cặp sách Vai nhỏ tóc dài Anh đi theo hoài Gót giày thầm lặng Đường chiều úa nắng Mưa nhẹ bâng khuâng Em tan trường về Cuối đường mây đỏ Anh tìm theo Ngọ Dáng lau lách buồn Tay nụ hoa thuôn Vương bờ tóc suối Tìm lời mở nói Lòng sao ngập ngừng Lòng sao rưng rưng Như trời mây ngợp Hôm sau vào lớp Nhìn em ngại ngần Em tan trường về Đường mưa nho nhỏ Trao vội chùm hoa Ép vào cuốn vở Thương ơi! vạn thuở Biết nói chi nguôi Em mỉm môi cười Anh mang nỗi nhớ Hè sang phượng nở Rồi chẳng gặp nhau Ơi mối tình đầu Như đi trên cát Bước nhẹ mà sâu Mà cũng nhòa mau . Tưởng đã phai màu Đường chiều hoa cỏ Mười năm rồi Ngọ Tình cờ qua đây Cây xưa vẫn gầy Phơi nghiêng ráng đỏ Áo em ngày nọ Phai nhạt mấy màu ? Chân theo tìm nhau Còn là vang vọng Đời như biển động Xóa dấu ngày qua Tay ngắt chùm hoa Mà thương mà nhớ Phố ơi ! muôn thuở Giữ vết chân tình Tìm xưa quẩn quanh Ai mang bụi đỏ Dáng em nho nhỏ Trong cõi xa vời. Tình ơi ! tình ơi ! _"Ngày xưa Hoàng Thị" là tên một bài thơ được thi sĩ Phạm Thiên Thư sáng tác và nhạc sĩ Phạm Duy phổ nhạc năm 1971 . Vào những năm đầu thập niên 70, bài Ngày xưa Hoàng thị đã trở thành một hiện tượng tại miền Nam Việt Nam (Nấm Hương) RE: THƠ XƯA - Ech - 2022-08-21 Dại khờ Xuân Diệu Người ta khổ vì thương không phải cách, Yêu sai duyên, và mến chẳng nhằm người. Có kho vàng nhưng tặng chẳng tuỳ nơi, Người ta khổ vì xin không phải chỗ. Đường êm quá, ai đi mà nhớ ngó! Đến khi hay, gai nhọn đã vào xương. Vì thả lòng không kìm chế dây cương, Người ta khổ vì lui không được nữa. Những mắt cạn cũng cho rằng sâu chứa; Những tim không mà tưởng tượng tràn đầy; Muôn ngàn đời tìm cớ dõi sương mây, Dấn thân mãi để kiếm trời dưới đất. Người ta khổ vì cố chen ngõ chật, Cửa đóng bưng nên càng quyết xông vào. Rồi bị thương, người ta giữ gươm dao, Không muốn chữa, không muốn lành thú độc. PS. anh chị em nào có những bài thơ xưa yêu thích xin cứ tự nhiên bỏ vào đây nhe. Cám ơn. RE: THƠ XƯA - Ech - 2022-08-21 Đây là bài thơ tui yêu thích nhất của Xuân Diệu Tương tư chiều Xuân Diệu Bữa nay lạnh, mặt trời đi ngủ sớm; Anh nhớ em, em hỡi! Anh nhớ em. Không gì buồn bằng những buổi chiều êm. Mà ánh sáng đều hoà cùng bóng tối. Gió lướt thướt kéo mình qua cỏ rối; Vài miếng đêm u uất lẩn trong cành; Mây theo chim về dãy núi xa xanh Từng đoàn lớp nhịp nhàng và lặng lẽ Không gian xám tưởng sắp tan thành lệ. Thôi hết rồi! Còn chi nữa đâu em! Thôi hết rồi, gió gác với trăng thềm. Với sương lá rụng trên đầu gần gũi, Thôi đã hết hờn ghen và giận tủi. (Được giận hờn nhau! Sung sướng bao nhiêu!) Anh một mình, nghe tất cả buổi chiều Vào chậm chậm ở trong hồn hiu quạnh. Anh nhớ tiếng. Anh nhớ hình. Anh nhớ ảnh. Anh nhớ em, anh nhớ lắm! Em ơi! Anh nhớ anh của ngày tháng xa khơi, Nhớ đôi môi đang cười ở phương trời. Nhớ đôi mắt đang nhìn anh đăm đắm! Gió bao lần từng trận gió thương đi, - Mà kỷ niệm, ôi, còn gọi ta chi... RE: THƠ XƯA - Ech - 2022-08-21 HỜN GIẬN Đinh Hùng Em đến hôm nào như hoa bay Tình không độc dược mà đắng cay Mùa thu tàn nhẫn từ đôi mắt Mùi hương sát nhân từng ngón tay Em đến hôm nào như mây bay Gió mưa triền miên từ nét mày Đường vào lòng nhau toàn sạn đạo Bước chân tha hương từ dấu giầy Anh rỏ đôi dòng nước mắt say Trao em, không ướt trọn vòng tay Chiều đi, vai thấm đầy sương núi Lệ cũng phai hương tự lúc này Anh tiễn em sang giấc mộng nào? Giận lây tà áo cưới chiêm bao Lời nguyền không buộc vào mây sớm Em có nghe tình khóc dưới sao? Em đến, trăng rằm xanh bóng mây Em đi, trăng hờn cong nét mày Chiều qua, má hồng còn thơ ngây Chiều nay, hàng mi sương xuống đầy Thương nhau, gói trọn hồn trong áo Mất nhau từ trong tà lụa bay Mắt ngại nhìn nhau từng đêm dài Nhoà hương kỷ niệm, tóc thu phai Dòng sông bơ vơ tìm dĩ vãng Thuyền trôi bâng khuâng về tương lai Anh hận bình minh, ngờ nắng hồng Hờn ghen bao nhiêu hoa mùa xuân Sánh vai nhưng không là vợ chồng Kề môi vẫn không là tình nhân Cười vỡ giấc mê đêm hợp cẩn Vò nhàu mái tóc đêm tân hôn Sính lễ không hoà đôi linh hồn Đính ước không chung lòng cô đơn Thầm trách vầng trăng không biết sầu Ngàn sao theo em bay về đâu? Oán cả không gian, thù cả mộng Ghen cả trời xanh trong mắt nhau Em đến hôm nào, mưa trên vai Chiều thu, sương đượm nét mi dài Nụ cười rung cánh hoa hờn giận Trong mắt em còn bóng dáng ai? RE: THƠ XƯA - phai - 2022-08-21 Xưa nhưng không xưa như Đinh Hùng, Xuân Diệu chỉ xưa bằng Nguyễn Tất Nhiên. Trích trong tuần báo Tuổi Ngọc Nhà Có Hoa Vàng Cũ - Từ Kế Tường Một bài thơ rất được giới học sinh, sinh viên yêu thích của Mường Mán Qua Mấy Ngõ Hoa Bài "Qua Mấy Ngõ Hoa" những ngày đó đọc thấy hay vì ngữ điệu nhưng không thật sự thích lắm. Vậy mà thởi gian gần đây đọc lại thấy ngơ ngẩn với từng câu chữ: "chim vỗ cánh nắng phai rồi đó" về đi thôi o nớ chiều rồi ngó làm chi mấy trắng xa xôi mắt buồn quá chao ơi là tội" Đọc xong mà nghe hồn cũng ... chao ơi là bâng khuâng. Chả hiểu tại sao lại lạ rứa . RE: THƠ XƯA - TNNA - 2022-08-21 NỤ HÔN ĐẦU Trần Dạ Từ Lần đầu ta ghé môi hôn Những con ve nhỏ hết hồn kêu vang Vườn xanh, cỏ biếc, trưa vàng Nghìn cây phượng vỹ huy hoàng trổ bông. Trên môi ta, vạn đóa hồng Hôn em trời đất một lòng chứa chan Tiếng cười đâu đó ròn tan Nụ hôn ngày ấy miên man một đời Hôm nay chợt nhớ thương người Tiếng ve mùa cũ rụng rời vai anh Trưa vàng, cỏ biếc, vườn xanh Môi ai chín đỏ đầu cành phượng xưa. (Trích Thủa Làm Thơ Yêu Em) RE: THƠ XƯA - schi - 2022-09-02 ... thơ xưa lắc ... ... THI NHÂN VIỆT NAM 1932-1941 (Hoài Thanh & Hoài Chân) Tống Biệt Lá đào rơi rắc lối Thiên thai Suối tiễn, oanh đưa những ngậm ngùi Nửa năm tiên cảnh Một bước trần ai Ước cũ, duyên thừa có thế thôi! Đá mòn, rêu nhạt. Nước chảy, huê trôi Cái hạc bay lên vút tận trời! Trời đất từ nay xa cách mãi Cửa động Đầu non Đường lối cũ Nghìn năm thơ thẩn bóng trăng chơi ... Tản Đà (1888-1939) Vẻ Đẹp Thoáng Qua Hôm qua đi hái mấy vần thơ, Ở mãi vườn tiên gần Lạc Hồ: Cảnh tĩnh trong hoa chim mách lẻo. Gió đào mơn trớn liễu buông tơ. Nước mát hơi thu thắm sắc trời, Trời xanh, xanh ngắt đượm hồng phai. Ái ân, bờ cỏ ôm chân trúc, Sau trúc, ô kìa! xiêm áo ai? Rẽ lá, thi nhân bước lại bên Mấy vòng sóng gợn mặt hồ yên, Nhởn nhơ vùng vẫy ba cô tắm Dưới khóm hoa quỳnh lá biếc xen. Hồ trong như ngọc tẩm thân ngà, Lồ lộ da tiên thô sắc hoa, Mỉm miệng anh đào tan tác rụng, Tóc buông vờn mặt nước say xưa. Say xưa, người khác lạ bồng lai, Giận lũ chim kia khúc khích hoài. Van khẽ gió đừng vi vút nữa. Nhưng mà chim, gió có nghe ai? Lời oanh trên liễu, yến bên hồng, Hạc ở trong không, phụng dưới tùng, Bỗng chốc cùng nhau cao tiếng họa, Đờn tiên rộn rã khắp tiên cung ... Hoa lá cùng bay bướm lượn qua, Người tiên biến mất, -- Khách trông ra: Mặt hồ nước phẳng nghiêm như giận. Một áng hương tan, khói toả mờ Thế Lữ (1907-1989) Lòng Ta Là Những Hàng Thành Quách Cũ Dậy đi thôi con thuyền nằm dưới bến, Vì đêm nay ta lại căng buồm đi Mái chèo mơ để bâng khuâng trôi đến Một phương trời mây lọc bóng trăng khuya Gió không thổi, nước sông trôi giá lạnh Thuyền đi trong bóng tối luỹ thành xưa Trên chòi cao, từ ngàn năm sực tỉnh Trong trăng khuya bỗng vẳng tiếng loa mơ Từ ngàn năm cả hồn xưa sực tỉnh Tiếng loa vang giây lát động trăng khuya Nhưng giây lát lại rơi im hiu quạnh Cả hồn xưa im lặng trong trăng khuya Trôi đi thuyền! cứ trôi đi xa nữa Vỗ trăng khuya bơi mãi! cánh chèo mơ Lòng ta là những hàng thành quách cũ Từ ngàn năm bỗng vẳng tiếng loa xưa. Vũ Đình Liên (1913-1996) Đám Ma Đi Có những buổi mưa phùn thê thảm quá, Cảnh vật trùm trong tấm vải chôn người. Mảnh gổ chèn thay kính vỡ rồi, Không chắn nối gió ngoài hơi lạnh giá. Có những buối mưa phùn thê thảm quá, Gội lên trên cổ ván mỏng chôn người, Ðám ma đi trong hơi sương lạnh giá, Ði trên đường và đạp xéo lòng tôi. Ðám ma kéo lê thê trong lòng tôi lạnh giá, Ðêm chôn đi những kỷ niệm lâu rồi, Ðám ma đi trong mưa phùn thê thảm quá, Ði hàng ngày chưa thấy huyệt lòng tôi. Lan Sơn (1912-1974) Tơ Trời Với Tơ Lòng Còn nhớ hôm xưa độ tháng này Cánh đồng xào xạc gió đùa cây. Vô tình thiếu nữ cùng ta ngắm Một đoạn tơ trời lững thững bay. Tơ trời theo gió vướng mình ta, Mỗi khắc bên nàng nhẹ bỏ qua Nghiêng nón nàng cười, đôi má thắm, Ta nhìn vơ vẩn áng mây xa. Tìm dấu hoa xưa giữa cánh đồng. Bên mình chỉ nhận lúa đầy bông Tơ trời lơ lững vươn mình uốn Đến nối duyên mình với … cõi không. Thanh Tịnh (1913-1988) Xuân Lên Đường Từ khi xuân lên đường, Cây thùy dương héo hắt Không ai tưới lệ thương. Từ khi xuân lên đường, Giải phím ngà bụi đóng Em khoá kín phòng sương. Từ khi xuân lên đường Em buồn như gốc liễu Rủ trước bến sông Hương. Thúc Tề (1916-) Trăng Rằm Mái tranh lướt thướt ánh trăng rằm, Bụi tre vui vẻ hát rì rầm. Nhưng vì sao lòng ta buồn bã? Mỗi khi ta thấy ánh trăng rằm. Đêm nay ánh trăng rằm êm ả, Điểm màu biếc non sông buồn bã. Nhưng trăng rằm đẹp đẽ thâm trầm, Sao chẳng khiến lòng ta êm ả? Trăng rằm tung ánh sáng âm thầm, Xuống non sông lặng lẽ thâm trầm. Trước cảnh đẹp, sao ta buồn bã? Và lòng ta thổn thức thâm trầm. Huy Thông (1916-1988) Cô Đơn Một trời, một biển bao la, Một mây, một gió, một ta, một mình! Trần ai một kiếp lênh đênh, Trăm thương, nghìn nhớ, một mình, một ta! Nguyễn Vỹ (1910-1971) Màu Thời Gian Sớm nay tiếng chim thanh Trong gió xanh Dìu vương hương ấm thoảng xuân tình Ngàn xưa không lạnh nữa, Tần phi Ta lặng dâng nàng Trời mây phảng phất nhuốm thời gian Màu thời gian không xanh Màu thời gian tím ngát Hương thời gian không nồng Hương thời gian thanh thanh Tóc mây một món chiếc dao vàng Nghìn trùng e lệ phụng quân vương Trăm năm tình cũ lìa không hận Thà nép mày hoa thiếp phụ chàng Duyên trăm năm dứt đoạn Tình một thuở còn hương Hương thời gian thanh thanh Màu thời gian tím ngát Đoàn Phú Tứ (1910-) Trăng Trong vườn đêm ấy nhiều trăng quá, Ánh sáng tuôn đầy các lối đi. Tôi với người yêu qua nhẹ nhẹ ... Im lìm, không dám nói năng chi. Bâng khuâng chân tiếc giậm lên vàng, Tôi sợ đường trăng tiếng dậy vang, Ngơ ngác hoa duyên còn núp lá, Và làm sai lỡ nhịp trăng đang. Dịu dàng đàn những ánh tơ xanh, Cho gió du dương điệu múa cành; Cho gió đượm buồn, thôi náo động Linh hồn yểu điệu của đêm thanh. Chúng tôi lặng lẽ bước trong thơ, Lạc giữa niềm êm chẳng bến bờ. Trăng sáng, trăng xa, trăng rộng quá! Hai người nhưng chẳng bớt bơ vơ. Xuân Diệu (1916-1985) Yêu Người khẽ nắm tay, tôi khẽ nghiêng mình Như sắp nói, nhưng mà không - khóm trúc Vừa động lá, ta nhận vào một lúc Cả không gian hồn hậu rất thơm tho; Gió hương đưa mùi, dìu dịu phất phơ ... Trong cảnh lặng, vẫn đưa mùi gió thoảng ... Trí bâng quơ nghĩ thoáng nhưng buồn nhiều: "Chân hết đường thì lòng cũng hết yêu". Chân đang bước bỗng e dè dừng lại - Ở giữa đường làng, mùi rơm, hoa dại ... Huy Cận (1919-2005) Quê Hương Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới, Nước bao vây cách biển nửa ngày sông. Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng, Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá. Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã Phăng mái chèo mạnh mẽ vượt trường giang. Cánh buồm trương, to như mảnh hồn làng Rướn thân trắng bao la thâu góp gió ... Ngày hôm sau, ồn ào trên bến đỗ Khắp dân làng tấp nập đón ghe về. “Nhờ ơn trời, biển lặng cá đầy ghe”, Những con cá tươi ngon thân bạc trắng. Dân chài lưới làn da ngăm rám nắng, Cả thân hình nồng thở vị xa xăm; Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ. Nay xa cách lòng tôi luôn tưởng nhớ Màu nước xanh, cá bạc, chiếc buồm vôi, Thoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi, Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá! Tế Hanh (1921-2009) Bến My Lăng Bến My Lăng nằm không, thuyền đợi khách, Rượu hết rồi, ông lái chẳng buông câu. Trăng thì đầy rơi vàng trên mặt sách, Ông lái buồn để gió lén mơn râu. Ông không muốn run người ra tiếng địch, Chở mãi hồn lên tắm bến trăng cao. Vì đìu hiu, đìu hiu, trời tĩnh mịch, Trời võ vàng, trời thiếu những vì sao. Trôi quanh thuyền, những lá vàng quá lạnh Tơ vương trời, nhưng chỉ giải trăng trăng, Chiều ngui ngút dài trôi về nẻo quạnh, Để đêm buồn vây phủ bến My Lăng. Nhưng đêm kia đến một chàng kỵ mã, Nhúng đầy trăng màu áo ngọc lưu ly. Chàng gọi đò, gọi đò như hối hả, Sợ trăng vàng rơi khuất lối chưa đi. Ông lão vẫn say trăng, đầu gối sách, Để thuyền hồn bơi khỏi bến My Lăng. Tiếng gọi đò, gọi đò như oán trách, Gọi đò thôi run rẩy cả ngành trăng. Bến My Lăng còn lạnh, bến My Lăng, Ông lái buồn đợi khách suốt bao trăng ... Yến Lan (1916-1998) Nhớ Tự Nhiên Đã biết con thơ tríu mẹ hiền Người trần mơ tưởng chuyện cung tiên Ý tôi len lỏi trong trời đất Tìm bóng người yêu, lẽ tự nhiên Ai về lướt thướt trong đêm trắng Như khóm hoa lê lạc giữa vườn Ai về có biết vì yêu dáng Ai đã tìm ra nghĩa nhớ thương Nhớ là chi? Là chẳng nói ra Là tìm cao diệu dối lòng ta Là đi ghé mắt trong hoa cũ Giữa nắng còn mơ một tối ngà. Phạm Hầu (1920-1944) Ngày Mai Van em chớ nhắc đến ngày mai Nhớ lại, buồn. Ôi! Anh thở dài Run sợ, thấy chìm trong bóng tối Chứa đầy bí mật của tương lai. Ngày mai em chắc vẫn là em? Là kẻ hôm nay trên cát mềm Đưa mắt nhìn anh cười hớn hở Trong khi gió bể thổi êm đềm? Ngày mai cảnh vật vẫn y nguyên? Hoa vẫn thắm tươi không héo phiền Trời vẫn trong xanh không chút bợn? Tim em tình đượm thấm liên miên? Ngày mai là ngày của biệt ly Với đôi mắt ướt lúc phân kỳ Là ngày để tiếc ngày hôm trước Là ngày chất chứa nỗi sầu bi. Mỗi một ngày qua gởi lại ta Một lằn nhăn nhó ở ngoài da Giọt sương lạnh điếng trong tim ấm Đường rạn trong hồn để thiết tha. Mỗi một giờ qua cảnh đổi thay Trời trong u ám hoa lìa cây Tuổi xuân từng mảnh bay theo gió Chóng quá còn đâu cuốn tháng ngày ... Như những tên binh canh chiến trường Hãy ghi hiện tại để yêu thương Hãy quên, quên hẳn giờ chưa đến Tử thân vun vút tự ngàn phương. Xuân Tâm (1916-2012) Êm Đềm Hồi tưởng nhiều mai, dưới ánh dương, Em vừa tỉnh giấc, dậy bên giường, Mẹ em đôi mắt đầy âu yếm, Vây bọc chim khua, rộn giấc hường. Vạn buổi êm trời, dịu mát hương Chưa bằng đôi mắt chứa yêu đương! Mẹ hiền tựa cửa, khi chờ ngóng, Em thấy lòng vui, lướt dặm đường. Cũng có nhiều đêm, gió rít vang, Mẹ em ốm nặng thức trong màn, Em ngồi mơ sách người xưa ước, Nếu có thì em cũng ước tràn. Nếu có thì em: “ước mẹ lành, Cha cho nhiều bánh với nhiều tranh, Cây me cao quá, bên vườn bắc, Nghiêng xuống cho em bẻ một cành”. Có lắm hoàng hôn, mải cợt đùa, Quên rằng bãi bể sóng chiều khua. Và nhà cơm đợi, chờ em vắng, Em sắp hàng năm, để chạy đua. Rồi đến trăng nhô mới vội về, Cha cười, song cũng chỉ roi đe: “Mai còn chơi chậm thì con liệu Sắm sửa vài mo để đón che”. Ai có như em, một ấu thời? Đi tìm bướm bắt để nuôi chơi, Búp bê đem tắm hơ cho ấm, Lửa bén vèo! Thôi, cháy mất rồi! Rõ là em cũng quá lôi thôi, Ai chả còn ghi quãng ấu thời, Đằng đẵng đường trường cơn gió bụi, Duy còn ôn lại những ngày vui. Tôn Nữ Thu Hồng (1922-1948) Em Ở Đâu Thương nhớ em hoài, em ở đâu? Vắng em, đời nặng trĩu u sầu. Khi còn gần gũi sao hờ hững? Chừ đã xa vời mới khổ đau! Chẳng khác đất khô mong được nước, Mà hơn tằm đói, đợi cho dâu. Mang mang trường hận hai hàng lệ, Thương nhớ em hoài, em ở đâu? Bàng Bá Lân (1912-1988) Đẹp Và Thơ Thuyền nan đủng đỉnh sau hàng phượng, Cô gái Kim Luông yểu điệu chèo. Tôi xuống thuyền cô, cô chẳng biết Rằng Thơ thấy Đẹp phải tìm theo. Thuyền qua đến bến; cô lui lại, Vẩy chiếc chèo ngang: giọt nước gieo. Đăm đăm mắt mỏi vì chèo, Chèo cô quấy nước trong veo giữa dòng. Biết không? Cô hỡi, biết không? Chèo cô còn quấy, sóng lòng còn xao! Nam Trân (1907-1967) Trăng Hè Tiếng võng trong nhà kẽo kẹt đưa, Đầu thềm con chó ngủ lơ mơ, Bóng cây lơi lả bên hàng dậu, Đêm văng, người im, cảnh lặng tờ. Ông lão nằm chơi ở giữa sân, Tàu cau lấp loáng ánh trăng ngân. Thằng cu đứng vịn bên thành chõng, Ngắm bóng con mèo quyện dưới chân. Bên giếng, dăm cô gái xứ quê Từng đàn vui vẻ rủ nhau về, Trên vai nặng trĩu đôi thùng nước, Kĩu kịt đi vào lối cổng tre. Trong xóm giờ lâu quá nửa đêm, Tiếng chày giã gạo đã ngừng im. Trăng tà hạ xuống ngang đầu núi, Đom đóm bay qua dải nước đen. Tiếng ốc trên chòi rúc thiết tha, Gió lay cót két rặng tre già. Sao trời từng chiếc rơi thành lệ, Sương khói bên đồng ủ bóng mơ. Đoàn Văn Cừ (1913-2004) Rằm Tháng Bảy Gió hiu hắt gieo vàng muôn cánh lá, Trời âm u mây xám bóng sương chiều. Làng xóm ngập nhà nhà trong khói toả, Vẳng đưa lời khóc mả lạnh hiu hiu. Trong chùa, điện hương đèn nghi ngút sáng, Tiếng mõ, chuông hoà nhịp trống bên đình. Lời cầu cúng truyền theo làn khói thoảng, Quyến cô hồn nương gió lại nghe kinh. Ngoài đê rộng bồ đài nghiêng đổ cháo, Lễ chúng sinh từng bọn một ăn mày. Cùng lẳng lặng như bóng ma buồn não, Dắt nhau tìm nơi cúng để xin may. Anh Thơ (1919-2005) Ave Maria Như song Lộc triều nguyên: ơn phước cả, Dâng cao dâng thần nhạc sáng hơn trăng. Thơm tho bay cho đến cõi Thiên Đàng Huyền diệu biến thành muôn kinh trọng thể. Và Tổng lãnh Thiên thần quỳ lạy Mẹ Tung hô câu đường hạ ngớp châu sa. Hương xông lên lời ca ngợi sum hoà: Trí miêu duệ của muôn vì rất thánh. Maria! Linh hồn tôi ớn lạnh! Run như run thần tử thấy long nhan, Run như run hơi thở chạm tơ vàng ... Nhưng lòng vẫn thấm nhuần ơn trìu mến. Lạy Bà là Đấng trinh tuyền thánh vẹn Giàu nhân đức, giàu muôn hộc từ bi. Cho tôi dâng lời cảm tạ phò nguy Cơn lâm lụy vừa trải qua dưới thế. Tôi cảm động rưng rưng hai hàng lệ: Dòng thao thao bất tuyệt của nguồn thơ. Bút tôi reo như châu ngọc đền vua; Trí tôi hớp bao nhiêu là khí vị ... Và trong miệng ngậm câu ca huyền bí, Và trong tay nắm một nạm hoà quang ... Tôi no rồi ơn võ lộ hoà chan Tấu lạy Bà. Bà rất nhiều phép lạ, Ngọc như ý vô tri còn biết cả Huống chi tôi là Thánh thể kết tinh. Tôi ưa nhìn Bắc Đẩu rạng bình minh, Chiếu cùng hết khắp ba ngàn thế giới ... Sáng nhiều quá cho thanh âm vời vợi, Thơm dường bao cho miệng lưỡi không khen. Hỡi Sứ thần Thiên Chúa Gabriel, Khi Người xuống truyền tin cho Thánh Nữ, Người có nghe xôn xao muôn tinh tú? Người có nghe náo động cả muôn trời? Người có nghe thơ mầu nhiệm ra đời Để ca tụng, - bằng hương hoa sáng láng Bằng tràng hạt, bằng Sao Mai chiếu rạng Một đêm xuân là rất đỗi anh linh? Đây rồi! đây rồi! chuỗi ngọc vàng kinh. Thơ cầu nguyện là thơ quân tử ý Trượng phu lời và tông đồ triết lý Là Nguồn Trăng yêu mến Nữ Đồng Trinh, Là Nguồn Đau chầu luỵ Nữ Đồng Trinh ... Cho tôi thắp hai hàng cây bạch lạp, Khói nghiêm trang sẽ dâng lên tràn ngập Cả Hàn giang, cả mầu sắc thiên không Lút trí khôn và ám ảnh hương lòng Cho sốt sắng, cho đê mê nguyền ước ... Tấu lạy Bà, lạy Bà đầy ơn phước, Cho tình tôi nguyên vẹn tợ trăng rằm Thơ trong trắng như một khối băng tâm Luôn luôn reo trong hồn, trong mạch máu; Cho vỡ lở cả muôn ngàn tinh đẩu Cho đê mê âm nhạc và thanh hương, Chim hay tên ngọc, đá biết tuổi vàng Lòng vua chúa cũng như lòng lê thứ Sẽ ngất ngây bởi chưng thơ đầy ứ Nguồn thiêng liêng yêu chuộng MẸ SẦU BI. Phượng Trì! Phượng Trì! Phượng Trì! Phượng Trì! Thơ tôi bay suốt một đời chưa thấu, Hồn tôi bay đến bao giờ mới đậu Trên triều thiên ngời chói vạn hào quang? Hàn Mặc Tử (1912-1940) Thời Oanh Liệt Rồi cả một thời xưa tan tác đổ Dấu oai linh hùng vĩ thấy gì đâu? Thời gian chảy, đá mòn, sông núi lở Lòng ta luôn còn mãi vết thương đau! Vẻ rực rỡ đã tàn bao năm trước Bao năm sau còn dội tiếng kêu thương Sầu hận cũ tim ta ai biết được? Người vui tươi, ta mãi mãi căm hờn Ta đã khóc, ta vẫn còn phải khóc Cả thời xưa cho đến cả thời nay Ngày phải tàn, ánh duơng rồi phải tắt Vỡ tan đi, đến cả quả cầu đây Mà thân ta phải nào không tiêu diệt Ở trần gian và ở trí muôn người? Trong những lúc còn xa xôi cõi chết Cứ khóc đi những cảnh ở chân trời Lệ ta nay muôn năm sau còn an ủi Linh hồn ta ở tận đáy mồ sâu Người thuở khác biết ai còn tưởng tới Mà thầm giao cho những đoá hoa sầu Chế Lan Viên (1920-1989) Tỳ Bà Nàng ơi! Tay đêm đang giăng mềm Trăng đan qua cành muôn tay êm Mây nhung pha màu thu trên trời Sương lam phơi màu thu muôn nơi Vàng sao nằm im trên hoa gầy Tương tư người xưa thôi qua đây Ôi! Nàng năm xưa quên lời thề Hoa vừa đưa hương gây đê mê Cây đàn yêu đương làm bằng thơ Cây đàn yêu đương run trong mơ Hồn về trên môi kêu: em ơi Thuyền hồn không đi lên chơi vơi Tôi qua tìm nàng vay du dương Tôi mang lên lầu lên cung Thương Tôi không bao giờ thôi yêu nàng Tình tang tôi nghe như tình lang Yêu nàng bao nhiêu trong lòng tôi Yêu nàng bao nhiêu trên đôi môi Đâu tìm Đào Nguyên cho xa xôi Đào Nguyên trong lòng nàng đây thôi Thu ôm muôn hồn chơi phiêu diêu Sao tôi không màng kêu: em yêu Trăng nay không nàng như trăng thiu Đêm nay không nàng như đêm hiu Buồn lưu cây đào tìm hơi xuân Buồn sang cây tùng thăm đông quân Ô hay buồn vương cây ngô đồng Vàng rơi! Vàng rơi: Thu mênh mông. Bích Khê (1916-1946) Nhớ Một chiều thu trước bên sông vắng Mà cánh phù dung đỏ khắp bờ Người đẹp chờ thuyền sang bến mộng Màu da màu áo trắng như mơ Môi hồng thiếu phụ buồn man mác Hoa rụng trong thu gợn ngậm ngùi Một cánh hoa rơi rồi một cánh Lòng ta tàn một chút gì vui Buồn vướng mắt nhung xinh đẹp quá Ầm thầm ủ một mộng yêu đương Thu xưa từ độ thu xa lắm ... Hẳn một tình duyên đã lỡ làng Bờ thu đỏ nhuộm màu hoa rụng Chẳng một con thuyền đậu bến sông Thiếu phụ mong gì hoa đã rụng Trời chiều lại lỡ một chờ mong! ... Lòng tôi buồn bã từ hôm ấy Và mỗi chiều thu nắng đẹp tàn Nhìn cánh phù dung nơi bến vắng Nhớ người thiếu phụ, nhớ yêu đương J. Leiba (1912-1941) Chiều Thu Hoa hồng rũ cánh bay đầy đất Trĩu nặng sương thu mấy khóm lan Mỹ nhân lững thững xem hoa rụng Ta ngỡ Hằng Nga náu Quảng Hàn. Mỹ nhân lững thững thăm hoa rụng Trâm ngọc quên cài tóc bỏ lơi Sương toả bên mình như khói nhẹ Xiêm y tha thướt mái hiên ngoài. Ta đứng bên hiên kiếm ý thơ Mỹ nhân vô ý bước đi qua Cánh hồng quyến luyến bên chân ngọc Như muốn cùng ai sống phút thừa Chẳng được như hoa vướng gót nàng Cõi lòng man mác, giá như sương Ta về nhặt lấy hoa thu rụng Đặng giữ bên lòng nỗi nhớ thương Thái Can (1910-1998) Hy Vọng Hy vọng là giấc mơ bao kệ tỉnh Là bóng râm trên bãi cát nắng xa Là hào quang đêm u tối sau mưa Là nước suối lúc trời thiêu nắng cháy. Lòng không chết vì bao tư tưởng ấy Hằng ước ao đến quán che mưa Mặc dầu sau không tới được bao giờ Không tới được mới còn mong mỏi mãi. Không yêu nữa xin làm sao tình ái Đừng bao giờ chia sẻ nếu không yêu Vì lòng người to tát có bao nhiêu Cho một chỗ vẫn còn chưa đủ. Ôi hy vọng lòng nhân từ bất hủ Hằng mơn man an ủi những người say Đứng cuối trời mong bắt nhạn chân mây Giữa sa mạc tìm suối trong giải khát. Không thiện xạ biết bao giờ trúng được Cánh chim hồng bay liệng giữa không trung Những người đời đâu có hết trông mong Vẫn hy vọng có ngày đi tới đích. Vân Đài (1908-1964) Đìu Hiu Cơn gió đìu hiu lướt mặt hồ Thổi rơi xuống nước chiếc hoa khô Giật mình, làn nước cau mày giận Tan cả vừng trăng toả lững lờ Đỗ Huy Nhiệm (1915-) Cành Hoa Thu Muộn Muộn màng thu nở một cành hoa. Còn một chiều nay hoa với ta. Muốn tặng người yêu, không nỡ hái; Bóng vàng như đã rụng non xa ... Lưu Kỳ Linh (1907-1974) Xuân Vườn Luxembourg (Paris) Gió xuân phơ phất thổi trong cành Lớp lớp bên đường bóng lá xanh Cây cỏ cười tươi hoa mũm mĩm Học sinh qua lại áo phong phanh Chim non ngoài nắng bay chi chít Đàn sáo trong cây vẳng khúc tình Bờ suối chờ ai chưa thấy lại Nhìn cô áo đẹp bước đi nhanh. Nguyễn Giang (1910-1969) Đêm Thu Nghe Quạ Kêu Từ Ô Y Hạng rủ rê sang, Bóng lẫn đêm thâu tiếng rộn ràng ... Trời bến Phong Kiều sương thấp thoáng, Thu sông Xích Bích nguyệt mơ màng. Bồn chồn thương kẻ nương song bạc, Lạnh lẽo sầu ai rụng giếng vàng. Tiếng dội lưng mây đồng vọng mãi, Tình hoang mang gợi tứ hoang mang ... Quách Tấn (1910-1992) Xa Xa I Nón ngả sau lưng trước gió chiều, Áo hồng no gió cũng bãy theo; Tay nâng tà áo, tay vin nón, Khi tóc huyền tuôn những nét yêu. II Lá rung như vẫy người xa tới Viếng cảnh vườn im dưới bóng mây Thì ra thu đã về đây với Én liệng từng không gió lắt lay. III Tiếng đâu chiêm chiếp? Trời u ám Trong bóng nào đâu thấy cánh chim? Buồn chưa! Trên nước chiều đen xám Bóng chiếc thuyền con, đứng lặng im! IV Nước chiều đã cạn, sông bày cát, Như chiếc đò ngang vẫn đợi chờ Người thưa, khách vắng ... buồn man mác, Cô lái buồn trông dãy núi mờ. V Ai đứng trong buồn mong mỏi bạn Trở về với những khúc ca hoan? - Tổ chim bỏ vắng trên cành nhạn Đã kể cho người nỗi hợp tan. VI Cây vươn trên nước rủ bơ phờ Gió nhẹ vờn sương thổi vật vờ; Chiều đuối, chiều tàn, chiều lặng lẽ; Đò qua sông vắng lướt như mơ. VII Chỉ thấy cành rung ngọn lắt lay Xào xạc vang rộn tiếng heo may. Ngoài kia có lẽ mông mênh quá, Gió lạnh len vào núp dưới cây. VIII Ngoài kia chân vẫn tìm ra lối, Sao dưới hàng keo bóng phủ dày? Hình như tất cả đêm khuya tối Tất cả chui vào dưới rặng cây. IX Buồn ai thấp thoáng ngoài xa mịt? Ta chẳng quen người cũng ngó theo ... Ai người chẳng biết buồn ly biệt Lúc cánh buồm giương ai nhổ neo? X Tôi vừa ra đó quên cầm sách, Gió đã lòn vào dở đếm trang. - À mà trong vắng trong xa cách Có lẽ bao nhiêu nỗi phụ chàng! Phan Khắc Khoan (1916-1998) Tống biệt hành Đưa người, ta không đưa qua sông, Sao có tiếng sóng ở trong lòng? Bóng chiều không thắm, không vàng vọt, Sao đầy hoàng hôn trong mắt trong? Đưa người ta chỉ đưa người ấy Một giã gia đình, một dửng dưng ... - Ly khách! Ly khách! Con đường nhỏ, Chí nhớn chưa về bàn tay không, Thì không bao giờ nói trở lại! Ba năm mẹ già cũng đừng mong! * Ta biết người buồn chiều hôm trước: Bây giờ mùa hạ sen nở nốt, Một chị, hai chị cũng như sen Khuyên nốt em trai dòng lệ sót. Ta biết người buồn sáng hôm nay: Giời chưa mùa thu, tươi lắm thay, Em nhỏ ngây thơ đôi mắt biếc Gói tròn thương tiếc chiếc khăn tay ... Người đi? Ừ nhỉ, người đi thực! Mẹ thà coi như chiếc lá bay, Chị thà coi như là hạt bụi, Em thà coi như hơi rượu say. Thâm Tâm (1917-1950) Trai Tráng Chớp mắt mi reo lời gió nước, Gối đầu mộng toả ánh trăng sao… Giật cương khoát sóng triều xanh mướt, Ý sáng trên lòng mạnh vút cao. Ta đi trong đời hay trên mây? Vó ngựa sơn hà nhúng rượu say. Quan ải trập trùng quan ải tiếp … Khói sương đậu lại, chí ta bay. Chim xanh không thiết ngậm khăn hồng, Hương của hồn trai hương núi sông. Ta hát trên thành long phượng múa, Khải hoàn vang dậy nhạc mênh mông. Áo tuổi sẩm màu trong bụi đỏ, Ngựa lòng choáng rượu phi trên mơ. Chuông mai gióng tiếng vàng kim cổ, Trang sử anh hùng rung ý thơ. Phan Thanh Phước (1916-1947) Một mùa đông I Đôi mắt em lặng buồn Nhìn thôi mà chẳng nói, Tình đôi ta vời vợi Có nói cũng không cùng. Yêu hết một mùa đông Không một lần đã nói, Nhìn nhau buồn vời vợi Có nói cũng không cùng. Trời hết một mùa đông Gió bên thềm thổi mãi, Qua rồi mùa ân ái: Đàn sếu đã sang sông. Em ngồi trong song cửa Anh đứng dựa tường hoa, Nhìn nhau mà lệ ứa, Một ngày một cách xa. Đây là dải Ngân Hà, Anh là chim Ô Thước Sẽ bắc cầu nguyện ước Một đêm một lần qua. Để mặc anh đau khổ, Ái ân giờ tận số, Khép chặt đôi cánh song! Khép cả một tấm lòng! II Tặng D.C. Em là gái trong khung cửa, Anh là mây bốn phương trời; Anh theo cánh gió chơi vơi, Em vẫn nằm trong nhung lụa. Em chỉ là người em gái thôi, Người em sầu mộng của muôn đời, Tình em như tuyết giăng đầu núi, Vằng vặc muôn thu nét tuyệt vời. Ai bảo em là giai nhân Cho đời anh đau khổ? Ai bảo em ngồi bên cửa sổ Cho vướng víu nợ thi nhân? Ai bảo em là giai nhân Cho lệ tràn đêm xuân? Cho tình tràn trước ngõ? Cho mộng tràn gối chăn? III Ngày một ngày hai cách biệt nhau Chẳng được cùng em kê gối sầu, Khóc chuyện thế gian cười ngặt nghẽo, Cùng cười những chuyện thế gian đau. Ngày hôm tiễn biệt buồn say đắm Em vẫn đùa nô uống rượu say. Em có biết đâu đời vắng lạnh, Lạnh buồn như ngọn gió heo may. Môi em đượm sặc mùi nho tươi, Đôi má em hồng chúm nụ cười, Đôi mắt em say màu sáng lạn, Trán em để lỏng làn tóc rơi. Tuy môi em uống, lòng anh say, Lời em càng nói càng chua cay Anh muốn van em đừng nói nữa, Lệ buồn sẽ nhỏ trong đêm nay. IV Hãy xếp lại muôn vàn ân ái Đừng trách nhau, đừng ái ngại nhau, Thuyền yêu không ghé bến sầu Như đêm thiếu phụ bên lầu không trăng. Hãy như chiếc sao băng băng mãi Để lòng buồn, buồn mãi không thôi. Lưu Trọng Lư (1912–1991) Đi Cống “Lệ cống thì phải chọn nho sĩ, thầy thuốc, thầy bói, thầy toán số và thợ thuyền, mỗi hạng ba người, cùng các đồ sản vật như là sừng tê, ngà voi, đồi mồi, châu báu và các vật lạ.” (Trần Trọng Kim) Núi cao, lửa hồng reo chói lọi, Đổ vàng cây cối um tùm xanh. Khi loè nắng loá, khi thâm tối, Sườn non con đường mềm uốn quanh. Hiu hắt cờ bay tua phơ phất, Binh lính hò reo gầm bốn phương. Nón đỏ, bao vàng, chân dậm đất, Một toán đạp rừng um dẫn đường. Mặc áo bào xanh, ngồi ngựa trắng, Sứ nghe nhạc lắc vang bên rừng. Hai bên hai lọng vàng che nắng. Giời, mây, trông non nước muôn trùng! Mười xe bịt đồng, trâu mập kéo, Bánh sắt khi kề lên sườn non, Đá đổ ầm ầm như sấm réo, Gầm nhảy xuống vực sâu kêu ròn. Trên xe nào mâm vàng dát ngọc, Châu báu, sừng tê và ngà voi; Hai pho tượng vàng đỏ đòng đọc; Bào nạm kim cương, đai đồi mồi. Binh lính hò quanh hoa giáo mác - Võ tướng khua đao to lầm lầm - Hễ thấy đường chênh kề miệng thác, Bỏ giáo lên xe xoay bánh, vần. Thầy nho, thầy thuốc bên thầy bói, Thợ thêu, thợ chạm cùng thợ nề, Mỗi người đeo một cái khăn gói Đỏ, buông cương ngựa theo gần xe. Lúc ấy giời xanh không u ám, Đầu non không tờ mờ bóng sương, Làm sao họ âu sầu thảm đạm? Buồn thay! người cố phận tha hương. Xe đi mỗi lúc một thêm khó. Hang thâu hổ đói rên vang lừng; Những con trăn xám văng như gió, Quật đuôi đè gẫy bẹp cây rừng. Sứ bỗng nhìn quanh buồn ủ rũ: Xa xa ngọn cờ vàng phất phơ! Vợ con ở chân trời mây phủ, Hẳn đang nhìn bóng nhạn mong chờ ... Hỡi ai đi thẩn thơ miền núi! Nhìn ngọn cây xanh gió thổi ào, Tưởng lại cờ xưa vàng chói lọi, Nên yêu người cũ hồn trên cao. Nguyễn Nhược Pháp (1914-1938) Tiễn Đưa (Lời một người đàn bà xưa đưa chồng đi lính) Ngày mai chàng lên đường, Thân gió bụi tuyết sương, Tối nay còn với thiếp, Xin cạn chén quỳnh tương. Chàng mặc áo nhung này, Thiếp vì chàng mới may, Thiếp dù xa chân ngựa, Tơ lòng theo chàng bay. Đừng nghĩ đến ngày mai! Hôm nay biết hôm nay, Thiếp đây mà chàng đó, Chừng ấy là đủ rồi. Ngày mai chàng ruổi xa, Mặc kẻ nước mắt sa, Yên ngựa rong đường thẳng, Thức dậy lúc canh gà. Ngày mai khi chàng về, Dù thiếp chống gậy lê, Xin vì chàng dâng rượu. Tình xưa cạn chén thề. Rồi bên chàng có thiếp, Giấc hoè cùng thiêm thiếp, Yêu nhau đến trăm năm Phong trần cho bõ kiếp. Phan Văn Dật (1909-1987) Mua Áo - Chiếc áo năm xưa đã cũ rồi, Em đâu còn áo mặc đi chơi Bán thơ, nhân dịp anh ra chợ, Đành gởi anh mua chiếc mới thôi! - Hàng bông mai biếc màu em thích, Màu với hàng, em đã dặn rồi Còn thước tấc, quên! Em chửa bảo: Kích tùng bao rộng, vạt bao dài? - Ô hay! Nghe hỏi mà yêu nhỉ! Thước tấc anh còn lựa hỏi ai. Rộng hẹp, tay anh bồng ẵm đó, Ngắn dài, người mới tựa bên vai! Đông Hồ (1906-1969) Hòn Một Tình thay cảnh hòn Một! Trên hòn Một, hai người: Hài người lòng như một, Yêu nhau giữa biển trời. Mênh mông nước biển rộng, Bát ngát mây trời cao. Giữa biển trời cao rộng, Đôi tâm hồn phiêu dao. Mây bay nước chảy luôn, Hòn kia còn ở lại. Cùng với tình đôi ta, Nghìn thu còn mãi mãi. Mộng Tuyết (1914-2007) Giận Nhau Hôm nọ em biếng học, Khiến cho anh bất bình, Khẽ đánh em cái thước Vào bàn tay xinh xinh. Anh nhiếc em "biếng lười" "Rắn mặt", cùng "khó dạy" Rồi lệ em chan hoà Rồi lòng anh tê tái ... Giận anh, em ủ rũ Từ hôm đó mà đi: Anh hỏi, em không đáp Anh cười, em ngoảnh đi; Chơi "đi trốn đi tìm", Em không chơi với nữa; Khăn đào em đang thêu Cho anh, em bỏ dở. Hôm nay em đã cười, Nũng nịu đến "xin lỗi". Được thể anh làm cao: "Sao em không giận mãỉ" Nguyễn Xuân Huy (1915-2000) Trăng Lên Bên sông vừa ló bóng vàng, Liễu soi tóc rối, nước tràn gương trong. Mây ngừng gió chẳng ruổi dong, Từ từ cảnh vật tắm trong suối ngà. Chuông chùa đồng vọng xa xa, Theo làn ánh bạc lọt qua song cài. Sáng trưng mái ngói nhà ai, Đôi chim ngỡ buổi ban mai, giật mình. Hằng Phương (1908-1983) Những bóng người trên sân ga Những cuộc chia lìa khởi tự đây, Cây đàn sum họp đứt từng dây. Những đời phiêu bạt, thân đơn chiếc, Lần lượt theo nhau suốt tối ngày ... Có lần tôi thấy hai cô bé, Sát má vào nhau khóc sụt sùi. Hai bóng chung lưng thành một bóng, “- Đường về nhà chị chắc xa xôi?” Có lần tôi thấy một người yêu, Tiễn một người yêu một buổi chiều, Ở một ga nào xa vắng lắm! Họ cầm tay họ, bóng xiêu xiêu. Hai chàng tôi thấy tiễn chân nhau, Kẻ ở sân toa, kẻ dưới tàu, Họ giục nhau về ba bốn bận, Bóng nhòa trong bóng tối từ lâu. Có lần tôi thấy vợ chồng ai, Thèn thẹn đưa nhau, bóng chạy dài, Chị mở khăn giầu, anh thắt lại: “- Mình về nuôi lấy mẹ, mình ơi!” Có lần tôi thấy một bà già, Đưa tiễn con đi trấn ải xa. Tàu chạy lâu rồi, bà vẫn đứng, Lưng còng đổ bóng xuống sân ga. Có lần tôi thấy một người đi, Chẳng biết vì đâu, nghĩ ngợi gì! Chân bước hững hờ theo bóng lẻ, Một mình làm cả cuộc phân ly. Những chiếc khăn mầu thổn thức bay, Những bàn tay vẫy những bàn tay, Những đôi mắt ướt nhìn đôi mắt, Buồn ở đâu hơn ở chốn này? * Tôi đã từng chờ những chuyến xe, Đã từng đưa đón kẻ đi về. Sao nhà ga ấy, sân ga ấy, Chỉ để cho lòng dấu biệt ly? Nguyễn Bính (1918-1966) Phương Xa Nhổ neo rồi, thuyền ơi! Xin mặc sóng, Xô về đông hay dạt tới phương đoài. Xa mặt đất, giữa vô cùng cao rộng, Lòng cô đơn, cay đắng hoạ dần vơi. Lũ chúng ta, lạc loài, dăm bảy đứa, Bị quê hương ruồng bỏ, giống nòi khinh, Bể vô tận, sá gì phương hướng nữa, Thuyền ơi thuyền! theo gió hãy lênh đênh. Lũ chúng ta, đầu thai lầm thế kỷ, Một đôi người u uất nỗi chơ vơ. Đời kiêu bạc không dung hồn giản dị, Thuyền ơi thuyền! Xin ghé bến hoang sơ. Men đã ngấm, bọn ta chờ nắng tắt, Treo buồm cao, cùng cao tiếng hò khoan. Gió đã nổi, nhịp giăng chiều hiu hắt, Thuyền ơi thuyền! Theo gió hãy cho ngoan. Vũ Hoàng Chương (1916-1975) Vườn Hoang Hôm nay trở lại vườn xưa Nén tim rộn rã ngăn ngừa nhớ thương Cỏ lan mặt đất bên đường Cành cây nghiêng gửi mùi hương bay rồi Hình em còn ở hồn tôi Sầu em lẩn quất bồi hồi đâu đây ... Rào xiêu, hoa héo, cây gầy, Em từ trần vội một ngày năm xưa Vườn hoang, nhà vắng, cây thưa, Lòng tôi sầu tủi đã vừa mấy xuân! Ngày kia tôi sẽ từ trần, Vườn hoang liêu lại mấy lần hoang liêu ... Mộng Huyền (1919-1997) Sang Ngang Lòng tôi như chiếc thuyền nan, Tình cô như khách sang ngang một chiều. Thu nào quá đỗi cô liêu, Bờ hun hút nắng hiu hiu buồn ... Qua rồi thôn cách bến sương, Phất phơ áo nhạt mất đường lau không. Vô tình đâu biết trên sông Có người ngang lái còn trông dõi mình. Nguyễn Đình Thư (1917-) Hai sắc hoa tigôn Một mùa thu trước, mỗi hoàng hôn, Nhặt cánh hoa rơi chẳng thấy buồn, Nhuộm ánh nắng tà qua mái tóc, Tôi chờ người đến với yêu đương. Người ấy thường hay ngắm lạnh lùng Dải đường xa vút bóng chiều phong, Và phương trời thẳm mờ sương, cát, Tay vít dây hoa trắng cạnh lòng. Người ấy thường hay vuốt tóc tôi, Thở dài trong lúc thấy tôi vui, Bảo rằng: “Hoa, dáng như tim vỡ, Anh sợ tình ta cũng vỡ thôi!” Thuở đó nào tôi có hiểu gì Cánh hoa tan tác của sinh ly, Cho nên cười đáp: “Màu hoa trắng Là chút lòng trong chẳng biến suy.” * Đâu biết lần đi một lỡ làng, Dưới trời gian khổ chết yêu đương. Người xa xăm quá! - Tôi buồn lắm Trong một ngày vui pháo nhuộm đường ... Từ đó thu rồi thu lại thu, Lòng tôi còn giá đến bao giờ? Chồng tôi vẫn biết tôi thương nhớ Người ấy cho nên vẫn hững hờ! Tôi vẫn đi bên cạnh cuộc đời Ái ân lạt lẽo của chồng tôi, Mà từng thu chết, từng thu chết, Vẫn giấu trong tâm bóng “một người”. * Buồn quá! hôm nay xem tiểu thuyết Thấy ai cũng ví cánh hoa xưa (Nhưng hồng) tựa trái tim tan vỡ Và đỏ như màu máu thắm pha! Tôi nhớ lời người đã bảo tôi Một mùa thu trước rất xa xôi: Đến nay tôi hiểu thì tôi đã, Làm lỡ tình duyên cũ mất rồi! Tôi sợ chiều thu phớt nắng mờ, Chiều thu hoa đỏ rụng, chiều thu Gió về lạnh lẽo, chân mây vắng, Người ấy ngang sông đứng ngóng đò ... Nếu biết rằng tôi đã lấy chồng, Trời ơi! người ấy có buồn không? Có thầm nghĩ tới loài hoa ... vỡ Tựa trái tim, phai tựa máu hồng ... ? T.T.Kh. Tương Tư phải đây mùa nhớ thương nhau chim ngoài ngọn gió hoa đầu cành mưa biết yêu thì khổ có thừa hình dung một thoáng tương tư chín chiều xa nhau gió ít lạnh nhiều lửa khuya tàn chậm mưa chiều đổ nhanh bóng đơn đi giữa kinh thành nhìn duyên thiên hạ nghe tình người ta đêm về hương ngát bên hoa tỉnh ra thì lại vẫn là chiêm bao Trần Huyền Trân (1913-1989) RE: THƠ XƯA - duke - 2022-09-02 (2022-09-02, 03:21 AM)schi Wrote: Ave Maria Bác Ech & schi, duke thích bài thơ này từ hồi còn ở VN RE: THƠ XƯA - schi - 2022-09-10 THI CA VIỆT NAM HIỆN ĐẠI (Trần Tuấn Kiệt) I. Thi Ca Tiến Chiến: Văn tế Hai Bà Trưng Bài văn tế này đoạt giải nhất văn chương báo Phụ nữ tân văn năm 1934, nhận dịp kỷ niệm ngày giỗ Hai Bà Trưng Hỡi ôi! Nợ nước thù nhà, Tình em nghĩa chị, Lằn tên đạn chuyển rung trời đất; Quyết ra tay trừ sạch lũ tham tàn; Chéo yếm khăn đùm, bao bọc non sông, Dầu thất bại cũng nên trang nghĩa khí, Nhớ hai Bà xưa: Một gái kiên trinh, Dáng người hùng vĩ, Trên tay đủ lối côn quyền; Trong bụng chứa đầy mưu trí; Dòng dõi vốn Rồng Tiên xuất thế; sanh nhằm cửa Trương Công. Lứa đôi nhờ tơ nguyệt xe duyên, gá nghĩa cùng chàng Thi Thị; Tình chồng vợ là tình tấm mắn, chỉ non thề biển, cùng nhau chọn chữ xướng tuỳ. Nghĩa chị em là nghĩa thịt xương, tạc đá ghi vàng giữ dạ vẹn niềm chung thuỷ. Giận Tô Định làm quan Thái thú, đã tham lam còn giết kẻ thế cô. Thương Nam Giao là cõi ly minh, có văn hoá mà để người chiếm trị. Cờ nương tử theo chiều gió phất, bốn phương hào kiệt về chật đất Mê Linh. Trống tướng quân lẫn tiếng trời gần, muôn đội tỳ hưu, đóng quanh vòng Giao Chỉ. Chiếm địa thế lập nên đồ trận; đông có mầy, tây có tao. Xem thiên thơ chưa định cõi bờ; Nam của ngộ, Bắc của nị. Đánh một trận như ngói tan trúc chẻ, đống xương vô định chất bằng đầu. Giữ ba năm có thành vững ao bền, giọt máu đồng cừu hăng sửa chí. Cỏ để lúa, cá trôi về biển thẳm, hãi hùng xô đành nhục mất linh oai. Đông chuyển mưa, nước chảy đến non Đoài, khủng khiếp Hán kíp điều thêm tướng sĩ. Lão Mã Viện xưng là quắc thước; kéo binh sang từ Hiệp Phố đến Trường Sa. Chúa Bình Khôi thiệt cũng anh tài, giúp chị đánh với Lưu Long cùng Đoàn Chí. Trận thứ nhất, nơi hồ Lảng Bạc, trường đua tranh dễ nhượng sức quân Ngô. Trận thứ nhì, ở suối Cẩm Khê, bề tấn thối khó như cờ nước bí. Cơ trời khiển sao chịu vậy, mất cũng như còn. Vận nước xuôi thế thì thôi; thới rồi lại bỉ. Sức yếu phải toan tìm chước, sông Hát Giang ngọc đắm hương chìm. Khí thiêng khi đã về thần, cõi Cù Việt tre nêu lụa ký; Ôi! Thôi! Thôi Gió thổi cơn sầu, Mưa tuôn hạt luỵ, Mái dinh hư quay mãi không ngừng, Xe tạo hoá đưa hoài cũng nghỉ. Mở nghiệp nước, trước nối theo Hồng Lạc, mau hay lâu, suy hay thạnh nhi nữ cũng xem thường. Dựng ngôi vua, sau tiếp có Đinh, Lê, mạnh hay yếu, nên hay thua anh hùng nào dám ví; Một tay hai bà gây dựng, thâu Lĩnh Nam hơn sáu chục huyện thành. Muôn thuở nước thơm tho, trải thương hải đã hai mươi thế kỷ. Hồn tráng liệt dựa nương hăm mấy triệu, lào lào như bóng thỏ vừng ô. Khôi tinh anh tỏ rạng một phương trời, chói chói với cung Lê điện Lý. Khí tiết tài non vòi vọi, bao vòng theo núi Tam Điệp, núi Tản, núi Kim; Tiếng tăm như sóng đùng đùng, tràn khắp cả sông Cửu Long, sông Hương, sông Nhị; Lễ kỷ niệm tháng hai, mùng sáu, lửa hương nghi ngút, vái van cùng Đất Việt Trời Nam Giúp đồng bào học một hay mười, xiêm áo rỡ ràng theo dòng dõi với thầy Âu bạn Mỹ. Than ôi! Thượng hưởng! Thượng Tân Thị (1888-1966) Tình già Hai mươi bốn năm xưa, một đêm vừa gió lại vừa mưa, Dưới ngọn đèn mờ, trong gian nhà nhỏ, hai cái đầu xanh kề nhau than thở: - “Ôi đôi ta, tình thương nhau thì vẫn nặng, mà lấy nhau hẳn đà không đặng: Để đến nỗi tình trước phụ sau, chi bằng sớm liệu mà buông nhau!” - “Hay nói mới bạc làm sao chớ! buông nhau làm sao cho nỡ? Thương được chừng nào hay chừng ấy, chẳng qua ông Trời bắt đôi ta phải vậy! Ta là nhân ngãi, đâu phải vợ chồng, mà tính chuyên thuỷ chung!” * Hai mươi bốn năm sau, tình cờ đất khách gặp nhau: Đôi cái đầu đều bạc. Nếu chẳng quen lung, đố có nhìn ra được? Ôn chuyện cũ mà thôi. Liếc đưa nhau đi rồi, con mắt còn có đuôi. Phan Khôi (1987-1959) Đề đền vua Hùng Vương Bài dưới hoạ nguyên vận bài trên Phảng phất Xuân đưa ngọn khói trầm, Miếu lăng ai vẽ cảnh thương tâm! Thành đô khi trước người rong ruổi, Non nước bây giờ khách viếng thăm. Cám cảnh cháu con hăm mấy triệu! Tưởng công tôn tổ bốn nghìn năm. Chắp tay vái lạy mây trời thẳm, Phù hộ muôn dân buổi cát lầm... Thời vận than chi bổng với trầm, Suối vàng bệ ngọc phỏng yên tâm! Bốn nghìn năm cũ còn công lớn, Mười tám bia truyền dễ lối thăm. Trăm trứng tiên rồng chung một bọc, Ba kỳ hương khí chúc muôn năm. Anh em Nam Việt ai đâu đấy! Nhớ tổ vương đây kẻo nữa lầm. Á Nam Trần Tuấn Khải (1895–1983) Đêm buồn Sực thức đêm khuya mở cửa nhìn, Thềm khuya vằng vặc bóng trăng in. Vắng tanh hàng phố năm canh mộng, Xanh ngắt buồng văn một ngọn đèn. Sót ruột hồi chuông người tỉnh trước, Vang tai tiếng ngáy khách nằm bên. Nghe gà toan tuốt thanh gươm dậy, Tức nỗi nghề tay múa chửa quen. Nhượng Tống (1904-1949) Hãy yêu hoa Xuân sang xuân đẹp, đẹp như hoa, Này tấm lòng yêu em gửi hoa. Năm tháng cùng anh lưu luyến mãi, Xa em, anh nhé, hãy yêu hoa. Tương Phố (1896-1973) Yêu trúc Ai quý loài hoa đẹp Ta yêu cây trúc thanh Từng khóm sống đoàn kết Bốn mùa xanh hoà bình Trăng giaix lung linh bóng Gió đưa dào dạt tình Cố hương, ai muốn hỏi: Việt Nam làng quê xanh! Đông Xuyên (1903-1994) Áo lụa Ngừng viết, nhìn lên: Mắt rạng ngời Lắng nghe nhè nhẹ bước chân ai. Đôi tà áo lụa bay trong nắng Tha thướt mình tơ lướt cửa ngoài. Em đẹp làm sao! Vóc dáng thon, Đôi vai thuôn mịn, cánh tay tròn. Lưng mềm não nuột đường tơ óng, Uyển chuyển ngồi, đi, dáng trẻ son. Ai dệt nên tơ lụa nõn nà, Nhẹ nhàng, êm dịu, mát như da. Ai khâu chiếc áo vừa xinh quá Phô hết đường cong vóc ngọc ngà. Ta nhớ chiều kia dưới nắng trăng Cúi dâng tà áo nhẹ tay cầm Mơ màng ngỡ nắm tơ trăng biếc, Áo lụa ngời trăng đẹp mỹ nhân. Áo lụa còn đây, người ở đâu? Buồn thương vuốt lại nếp tơ nhầu. Chút thừa hương phấn còn lưu luyến, Gợi mãi tình xưa để nhớ nhau! Tìm mãi trong tơ vóc dáng thon Đôi tay thuôn mịn, cánh tay tròn Lưng mềm não nuột đường tơ óng... Ngắn ngủi duyên hờ... vạt áo con! Bàng Bá Lân (1912-1988) Tìm bình an Lạy nữ vương muôn đời cao sáng mãi! Lạy Mẹ hiền ngàn thế kỷ hân hoan! Cho hồn con đắm chìm trong tình ái, Giữa lòng Người say hưởng sự bình an! Thế giới ngậm màu tang trong khốn khó, Xác trần truồng hư thối vệ đường tanh! Kéo ngơ ngác, từng đàn lê gót gió Những vong hồn lưu lạc buổi sơ sinh! Con bước mãi: gối mòn chân rã mỏi. Cảnh đau thương lần lượt hiện không thôi! Giọng rền rĩ, tiếng kêu than khát đói Đuổi theo con quấn quít mãi không rời. Con lẩn tránh, nhưng nơi đâu tươi đẹp? Muốn nghỉ ngơi, nhưng yên lặng chốn nào? Lòng buồn nản thầm trông mong tha thiết Những khắc giờ vắng lịm vẻ xôn xao! Lạy Nữ vương muôn đời cao sáng mãi! Lạy Mẹ hiền ngàn thế kỷ hân hoan! Cho hồn con đắm chìm trong tình ái, Giữa lòng Người say hưởng sự bình an. Phạm Đình Tân (1913-1992) Hai cô thiếu nữ Hai cô thiếu nữ đi ra đồng (Một cô ở chợ, một cô ở đồng) Hai cô thiếu nữ đi ra đồng, Một mảnh lụa hồng, một vóc vải đen. Hai cô rủ nhau đi xuống đầm (Cô đi chân không, cô đi dép đầm) Hai cô rủ nhau đi xuống đầm, Bóng lụa hồng tách bóng vải thâm. Mỗi người tay xách một giỏ mây, Băng đi tha thướt dưới bóng nhành cây. Mỗi người tay xách một giỏ mây, Cô này bắt cá, cô này hái hoa... Rồi lại rủ nhau đi về. Một cô nhẹ nhàng, một cô nặng nề. Rồi lại rủ nhau đi về. Giỏ cá cũng gần kề với giỏ bông. Gặp bà lão khóc dựa bên đường, Hai cô mới ngừng để hỏi tỏ tường. Gặp bà lão khóc dựa bên đường, Nghe tỏ tường cả hai động lòng thương. Bà kia còn ba mụn cháu thơ, Mồ côi cha mẹ, cùng bà bơ vơ... Bà kia còn ba mụn cháu thơ, Nhà tranh hết gạo biết nhờ cậy ai? Cô ở đồng tay đưa giỏ cá: “Bà ơi, cá ni bán được giá cao.” Cô ở đồng tay đưa giỏ cá: “Bà lấy hết đi, bán được khá tiền.” Lão bà nước mắt đổ chan hoà Thốt ra mấy lời cảm ân thật thà Lão bà nước mắt đổ chan hoà Rằng: “Cô thật là tiên xuống cứu tôi.” Cô ở chợ tay đưa giỏ bông: “Bà ơi, thứ này bán được tiền không?” Cô ở chợ tay đưa giỏ bông: “Nếu bà muốn bán, cho bông cháu bà.” Bà lão cười rồi lại nói vầy: “Ở đồng có ai mua chi thứ này” Bà lão cười rồi lại nói vầy: “Cháu nhà trông gạo, bông này quản chi.” Xong mới từ hai cô mà đi... Cấp củm giỏ mây, buổi cơm trẻ nhi. Xong mới từ hai cô mà đi... Một cô thì lại nghĩ chi, thở dài... Hai cô thiếu nữ đi khỏi đồng, Cô ở đồng bay nhẹ bổng tấm lòng. Hai cô thiếu nữ đi khỏi đồng. Cô áo hồng mang nặng cái giỏ bông... Manh Manh (1914-2005) Bạch Đằng giang Bạch Đằng giang! Bạch Đằng giang! Máu đỏ quân thù bao giờ tan? Kể chi ngựa đá hai lần nhọc Đây sóng reo vang khúc khải hoàn. Thuyền giặc liền san sát Quân ta dáng hiên ngang Ngọn triều lên cuồn cuộn Khói sóng toả mênh mang… Nào chiến thuyền của Ô Mã Nhi, Phàn Tiếp Nào thuỷ đội của Thái tử Thoát Hoan Cái uy phong đoàn viễn chinh phương Bắc Toan trốn ngọn cờ Nam. Ngọn cờ Nam! Ngọn cờ Nam! Phơi phới dâng lên màu huy hoàng Phơi phới trăm nghìn con sóng bạc Thét to trời đất muôn tiếng vang, Phơi phới trăm nghìn miệng anh dũng Hô chung lời nói của giang san, Phơi phới trăm nghìn lòng chiến sĩ Say chung uy võ Hưng Đạo Vương. Đây không có ngọn lửa đốt giặc, Cũng không cần đàn gió đông nam Mà nước triều một rút, Thuyền giặc ngỗn ngang. Chiều tà đỗ bóng hoàng hôn xuống, Sóng bạc pha màu máu đỏ loang… Thái Bình Diên Yến nâng ly ngọc, Thăng Long ba ngày rượu ngự ban Quân ta say vỗ gươm mà hát Hát rằng: “Vạn cố thử giang san” Biển dâu lịch sử bao nhiêu độ Mà vẫn còn đây Bạch Đằng Giang. Buông chèo du khách nhìn sông nước Có nhớ ngày xưa Hưng Đạo Vương… Ngân Giang (1916-2002) Tình thâm Đêm đã khuya, nhấp nhô sao trời thay bóng nguyệt; Tàu con lướt sóng, xôn xao tiếng bủa ầm ầm. Ngon giấc nồng, thêm cơn gió thoảng lạnh đêm thâm Kẻ đắp chiếu, người trùm mền, nằm im la liệt. Một làn sóng to ác nghiệt, Từ từ đập táp vào hông; Nghiêng… rồi ngã… chú tài công La trời: “Uý! Mau mau chết!” Người kịp thức, thấy mình giam vào trong bễ tối, Giờ cuối cùng trông sao chớp, giã kiếp ngàn thu; Kẻ dưới hầm hay nước phỏng, lung túng trong tù, Chưa kịp thở, cũng không giây nào cho trăn trối, Trong bể sống, một người đang lội, Tay bồng con, tay nương vợ, chới với hụp trồi; “Mình ơi, phải số nơi trời Thì…” Làn sóng chẳng để người vợ nối: Một búng máu hồng Nhuộm trang phận bạc; Tấm thân bèo dạt Nghĩ khổ cho chồng. “Mình ôi, ôm lấy trẻ thơ, Thà em cam thác, còn giờ cứu con; Chỉ lo cho trẻ vuông tròn…” Im hơi lặng… từ từ chìm đáy nước, Muốn kéo vợ, trông mình đã kiệt sức, Rán nâng con lặn lội thẳng vào bờ. Trông ra một dãi mịt mờ, Xác người vô phúc dật dờ nơi nao? Mấy hôm sau Mặt rầu rầu, Anh viếng mộ; Ôi tình! Ôi nghĩa! Ôi nợ duyên ôi! Cảm long em, anh dạ ngùi ngùi. Gió chiều ù thổi, Ấy hồn ta dung ruổi ngàn lau. Đứa bé dàu dàu, Trông tuồng ngơ ngẩn; Dưới vuông khăn trắng, Hai má ướt dầm… Cô phần một nấm ngàn năm, Rằng: đây có mảnh “tình thâm” chôn vùi! Hồ Văn Hảo (1917-) II. Thời Chiến Tranh: Ngựa ai Ngoài ải sương thu đón gió về, Sao đêm nay lại lạnh lùng ghê! Ngàn thu chưa đến, sầu thu đến, Giấc mộng canh tàn đuổi chẳng đi. Lặng lẽ khêu đèn thức dậy trông, Lệ đầy mi mắt, lá đầy song. Ngựa ai nản sức đường xa vắng, Vẫn cố lê chân bước trập trùng. Lam Giang (1919-2009) Hoa ô môi Bạn hãy dừng thuyền, lãng ngắm xa… … In nền trời biếc một vùng hoa… Mơ màng bạn nói như đương mộng: - Hay gác Đằng Vương, bóng Lạc hà… Bạn tới gần đi! Bạn tính chưa? Một loài hoa lạ sống tiêu sơ, Giữa vùng hoang dã trơ vơ đứng, Bên mé kinh mông, nước đục hờ. Xuân đã về đây, hoa nở rồi, Màu phơn phớt đỏ, nụ như môi Cảnh nhiều trinh nữ - son chưa thắm. Trong bóng ngày xanh, mủm mỉm cười, Lá đổ tàn rơi tự lúc nào: Toàn thân hoa phủ, đẹp làm sao! Giục người cô lữ Thăng Long nhớ Vườn cũ, xuân quê, rộn ảnh đào. Có những loài hoa đẹp tuyệt với. Âm thầm cam số phận ô môi, Cũng như những sắc tài không kẻ Thương, hiểu, đành ôm hận mãn đời! Việt Châu (1918-1945) Mùa thơm/Sang mùa Ai lạ ngàn khơi sầu số kiếp Đến đây nhập hội lá hoa duyên Thời gian ngừng đọng rêu thành đá Từng giọt hồn tan nước động thuyền Ai lạ khổ đau đời chật hẹp Đến đây nghe gió quyện bao la Mênh mông trời biếc lòng trinh nữ Ấp mãi tình mơ trên đá hoa Từ những bao giờ ai đến đây Ghi tên vào đá gởi làn mây Người đi mấy kiếp luân hồi nhỉ! Tên tuổi trơ vơ cát bụi đầy Chở hồn lên đỉnh Ngũ Hành Sơn Nhìn xuống nhân gian ngút khí hờn Ai hãm cuộc đời trùng lửa thép Ai băng đường máu đến mùa thơm. Hồ Thấu (1918-1949) Bản tình ca cuối cùng Biết có bao nhiêu Con thuyền xa bến Bao nhiêu người đã ra đi Quên một người trai quên một câu thề Không khép buồng riêng chờ đợi Từ đấy trăng nghiêng vách núi Nghẹn ngào một nấm mồ hoang... ... Tất Vinh (1928-) Rồi mỗi chiều xuân Bấy lâu những ngỡ chết yêu đương, Sau những chiều phong kín đoạn trường, Yên tỉnh sống trong đài các ấy, Vô tình đến cả bướm, hoa, hương. Bỗng một chiều kia gặp gỡ ai, Đường mi yểu điệu, tóc trâm cài, Chiều xuân nâng tiếng tranh trong gió, Khiến dậy lòng thơ mộng trẻ trai. Từ đấy đường hương nở nhuỵ đào Như thuyền lạc giữa suối Ly Tao, Thấy màu trinh ửng trên mi mắt, Mà tấm tình xuân bỗng dạt dào. Từ đấy tơ vương giữa tấm lòng, Kết thành một mảnh Đợi - Chờ - Mong. Làm sao em hiểu lòng anh được, Mà bắc cầu yêu để nối dòng? Than ôi trót lỡ muộn màng nhau, Kẻ ngại ngùng đi người cúi đầu. Ôi có bao nhiêu bờ ước hẹn, Cho người về đẫm với Thương Đau? Rồi một tàn xuân thức trắng đêm, “Dâng đàn” bài ấy viết cho em. Xem thơ, em bảo em không hiểu, Thôi thế là tan hết nổi niềm. Em có bao giờ hiểu đặng đâu, Lời thơ che kín ý thâm sâu? “Ngày mai anh bỏ làm thi sĩ”, Nhưng sẽ yêu em đến bạc đầu. Rồi mỗi chiều xuân lắng tiếng đàn, Gởi lòng trong gió dệt du dương, Ngàn phương mây trắng trôi mờ mịt, Thi sĩ riêng mình ngậm nhớ thương... Thẩm Thệ Hà (1923-2009) Nắng ngút đường dài Nắng ngút đường dài, hoa gạo bay, Tôi người lữ khách, lạc sau ngày. Đường xa nắng lửa, chiều hun hút, Quán đứng lưng đèo, núi tiếp mây. Thác đã sầu buông đường nắng trở, Lưng trời khép chặt núi và mây, Đèo cao gió thổi, chòi heo hút, Dặm cũ chiều đi thương nhớ đầy. Nắng đổ tràn lên đường lối cũ, Đường dài hoa gạo đỏ rưng rưng. Lá chàm bay lả trên vai rách, Áo bạc hồng lên lớp bụi rừng. Có phải hồn ngây trong núi thắm? Rừng chàm lá đổ lối xanh tuôn. Đìu hiu khói cỏ chiều ai đốt, Ngày dựng cô liêu giữa xứ buồn. Đỗ Hữu (1938-2009) Nhớ quê! Từ đi giấu kín những câu cười Mai mốt nọ kia lặng lặng xuôi Nhớ nước dòng Hương thơ mộng chảy Hoài mây đỉnh Ngự ngẩn ngơ trôi Người đi lặng lẽ sương mờ bóng Kẻ ở trông vời rượu thấm môi Người hỡi, ai về, ta nhắn lại Nhớ, muôn trùng nhớ! Huế thương ơi!... Hoàng Hoa (-2006) Xuân chiến thắng Cây cỏ đua nhau giỡn nắng hồng Dưới làn mưa bụi phủ non sông. Trên cành, hoa thắm đào muôn cánh Lơi lả nô đùa với gió đông. Cùng vượt lên trên những xóm làng Như tranh nhau đón chúa xuân sang, Những cành nêu uốn mình trong gió Rộn rã tư bề pháo nổ vang. Trong lúc người nô nức thưởng xuân Trên đường ra Bắc, những dân quân Gội sương gió lạnh, dằm mưa bụi. Lặn lội đên ngày chẳng nghỉ chân. Họ đã băng qua vạn núi rừng Chiếc bao quân dụng trĩu trên lưng. Trên vai tê buốt, đôi đòn cáng Nghiêng ngả theo chân bước nhập ngừng. Họ vẫn luôn luôn nở nụ cười Mặc dù nhung phục đẵm mồ hôi. Chen vào tiếng trống, lời ca hát Thỉnh thoảng vang lên, dậy núi đồi. Họ theo tiếng gọi của non sông, Theo ngọn cờ linh sắc thắm hồng. Lời dụ uy nghiêm và mạnh mẽ Của Quang Trung vẳng dội trong lòng. Đang lúc đoàn quân tướng Mãn Thanh Vui cùng rượu ngọt, gái xuân xanh. Thì muôn pháo lịnh tưng bừng nỗ Rồi tiếng quân reo dậy khắp thành. Quân ải Phú Xuyên vội lạy hàng, Hà Hồi tiếp vỡ, Ngọc Hồi tan. Và quân tướng Việt cùng hăm hở Tràn đến Thăng Long tựa thác ngàn. Sĩ Nghị đang đêm trốn khỏi thành, Sông Hồng cuốn xác vạn binh Thanh. Chiến bào đẫm máu, Ngô Văn Sở Truyền lịnh bêu đầu Hứa Thế Hanh ...Dưới nắng hồng, quân sĩ ngất ngây Tung hô chủ tướng, tiếng vang dậy Quang Trung vui vẻ nhìn trong gió Cờ Việt huy hoàng phất phới bay. Đằng Phương (1924-1990) Tha La Xóm Đạo Đây Tha-La xóm đạo Có trái ngọt cây lành Tôi về thăm một dạo Giữa mùa nắng vàng hanh Ngậm ngùi Tha-La bảo Đây rừng xanh rừng xanh Bụi đùn quanh ngõ vắng Khói đùn quanh nóc tranh Gió đùn quanh mây trắng Và lửa loạn xây thành... Viễn khách ơi hãy dừng chân cho hỏi Nắng hạ vàng ngàn hoa gạo rưng rưng Đây Tha-La một xóm đạo ven rừng Có trái ngọt cây lành im bóng lá Con đường đỏ bụi phủ mờ gót lạ Ngày êm êm lòng viễn khách bơ vơ Về chi đây khách hỡi có ai chờ? Ai đưa đón? - Xin thưa tôi lạc bước Không là duyên không là bèo kiếp trước Không có ai chờ đưa đón tôi đâu Rồi quạnh hiu khách lặng lẽ cúi đầu Tìm hoa rụng lạc loài trên vệ cỏ Nghìn cánh hoa bay ngẩn ngơ trong gió Gạo rưng rưng nghìn hoa máu rưng rưng Nhìn hoa rơi lòng khách bỗng bâng khuâng Tha-La hỏi khách buồn nơi đây vắng? Không, tôi buồn vì mây trời đây trắng Và khách buồn vì tiếng gió đang hờn? Khách nhẹ cười nghe gió nổi từng cơn Gió vun vút gió rợn rùng gió rít Bỗng đâu đây vẳng véo von tiếng địch Thôi hết rồi còn chi nữa Tha-La! Bao người đi thề chẳng trở lại nhà Nay đã chết giữa chiến trường ly loạn Tiếng địch càng cao não nùng ai oán Buồn trưa trưa lây lất buồn trưa trưa Buồn xưa xưa ngây ngất buồn xưa xưa Lòng viễn khách bỗng dưng tê tái lạnh Khách rùng mình ngẩn ngơ người hiu quạnh Thôi hết rồi còn chi nữa Tha-La! Đây mênh mông xóm đạo với rừng già Nắng lổ đổ rụng trên đầu viễn khách Khách bước nhẹ theo con đường đỏ quạch Gặp cụ già đang ngắm gió bâng khuâng Đang đón mây xa khách bỗng ngại ngần Kính thưa cụ vì sao Tha-La vắng? Cụ ngạo nghễ cười rung rung râu trắng Nhẹ bảo chàng em chẳng biết gì ư? Bao năm qua khói loạn phủ mịt mù Người nước Việt ra đi vì nước Việt Tha-La vắng vì Tha-La đã biết Thương giống nòi đau đất nước lầm than Trời xa xanh mây trắng nghẹn ngàn hàng Ngày hiu quạnh ờ... ơ... hơ... tiếng hát Buồn như gió lượn dài đôi khúc nhạc Tiếng hát rằng Tha-La hận quốc thù Tha-La buồn tiếng kiếm Não nùng chưa Tha-La nguyện hy sinh! Ờ... ơ... hơ... có một đám chiên lành Quỳ cạnh Chúa một chiều xưa lửa dậy Quỳ cạnh chúa đám chiên lành run rẩy Lạy đức Thánh Cha! Lạy đức Thánh Mẹ! Lạy đức Thánh Thần! Chúng con xin về cõi tục để làm dân Rồi cởi trả áo tu Rồi xếp kinh cầu nguyện Rồi nhẹ bước về trần Viễn khách ơi! Viễn khách ơi! Người hãy ngừng chân nghe Tha-La kể Nhưng mà thôi khách nhé! Đất đã chuyển rung lòng bao thế hệ Trời Tha-La vần vũ đám mây tang Vui gì đâu mà tâm sự? Buồn làm chi cho bẽ bàng! Ờ... ơ... hơ... Ờ... ơ... hơ... tiếng hát Rung lành lạnh ngân trầm đôi khúc nhạc Buồn tênh tênh não lòng lắm khách ơi Tha-La thương người viễn khách quá đi thôi! Khách ngoảnh mặt nghẹn ngào trông nắng đổ Nghe gió thổi như trùng dương sóng vỗ Lá rừng cao vàng rụng lá rừng bay Giờ khách đi Tha-La nhắn câu này Khi hết giặc khách hãy về thăm nhé! Hãy về thăm xóm đạo Có trái ngọt cây lành Tha-La dâng ngàn hoa gạo Và suối mát rừng xanh Xem đám chiên hiền thương áo trắng Nghe trời đổi gió nhớ quanh quanh... Vũ Anh Khanh (1926-1956) Thơ điên Sống mãi kinh kì ta đã điên Hồn ta đi lạc ngả ưu phiền Hồn ta điên dại niềm chua xót Đầu bạc cho rồi luỵ bút nghiên Thương nhớ triền miên Lòng ta thương nhớ triền miên Nằm đây nghe não giọng quyên kêu sầu Ba chục tuổi đầu Chưa thành sự nghiệp Tình mất về đâu Hồn mất về đâu Tam thập nhi lập Vẫn chưa qua cầu Chồn chân ngựa kí Xăn tay áo viết bài thơ lập dị Ai dị nhân ôm ấp bóng dị kì Lửa còn cháy hay bây giờ đã tắt Hoa trái đời chưa chịu gọi là ngon Một tấm lòng son Ngàn năm tư kỉ Một mảnh trăng tròn Còn ai tri kỉ Trên đường đời ta đã gặp hai người bạn Chắc Chung Tử cho nên đàn mới đứt Cùng mơ hạnh phúc Con sông có khúc Con người có lúc Sanh ta cô độc Làm thơ xanh và để khóc ngày xanh Ôi nhớ quá, ôi hoa vàng cúc cũ Mùa hoa phượng đỏ Mùa lá sen xanh Mùa bàng kết trái Mùa mây xây thành Mây xây thành khói xây thành Cờ chưa bí đã tan tành pháo xe Mà lỡ quay về Dúi tốt đầu đi Lê sĩ cho kín Voi về kéo xe Coi chừng lộ tướng Ôi bàn cờ khe khắt của lòng ta Lên không được nghĩa là thua nhất định Mười năm toan tính Đầu bạc dần đi Mười năm đầu bạc dần đi Tình thơ thuở ấy biệt li chưa về Tình ta hề, thân ta hề Hề cơm, hề áo Lệ tràn đầy mi Ôi trời chưa sáng Còn nói năng chi Biết nói năng gì Phấn son ngập cả kinh kì Nhiễu điều đâu có phủ gì giá gương Một mùa sương Hai mùa sương Ba mùa sương Bốn mùa sương mịt mù Tình tang lỗi nhịp hẹn hò Bút nghiên mà dựng cơ đồ vẫn nên Ai còn nhớ nhớ quên quên Vinh quang cũng phải đạp lên máu hồng Gấm vóc non sông Bảy sắc cầu vồng Ba phần phong phú Rạng với núi sông Đêm qua thức trắng canh dài Rượu ngon ta viết một bài thơ điên. Trúc Khanh () Đêm dài Sao biếc đầy trời Sầu trông viễn khơi Đêm mờ im lặng Nhìn hạt sương rơi Đêm nay mình anh Dưới trăng vàng tơ mành Nhớ hồn em trong mơ Buồn viễn vọng đợi chờ Đây nghe trăng vàng rụng Trên đám cỏ nhiều sương Đây nghe lòng rung động Lẩn thẩn trót canh trường Nào biết đến đời mô Chúng ta còn gặp gỡ Ghé muôn bến sông hồ Mà anh còn bỡ ngỡ Đời lặng dòng nhẹ trôi Thuyền trôi theo dòng đời Đêm buồn lan khắp xóm Bờ tre cũng nín hơi Khổng Dương (1921-1947) Bên Những Tàn Hư Anh gởi cho tôi một tấm hình Nhà thờ rách nát cảnh điêu linh Việt-An, Thanh-quít ôi tan tác Tường đổ cột xiêu mái tan tành. Bên đống điêu tàn anh thấy chăng Hàng trăm khuôn mặt vẻ an bằng Cùng nhau ca ngợi ơn thiên hựu Thách thức đói nghèo vượt khó khăn. Bên những tàn hư mây vẫn trôi Hoa kia vẫn thắm ở lưng đồi Môi em tươi nở bình minh nắng Dù bão gió mưa phủ cuộc đời. Bên những nhà hư dôït nát đây Em tôi áo rách dáng xanh gầy Vẫn an vui sống trong tan tóc Tin quyết ơn Trời chẳng đổi thay. Bên những tàn hư của cuộc đời Trời xanh trăng sáng áng mây trôi Lòng em tin chắc quyền năng Chúa Tác động trong anh chẳng đổi dời Bên những tàn hư của quê nghèo Bên tường nát đổ nhà thờ xiêu Trẻ thơ rách rưới không trường học Em thay buồn thương xót xa nhiều. Bên những tàn hư tay nắm tay Cha tôi lo cuốc, em tôi cày Từ trong đổ nát niềm tin mới Bừng dậy dâng cao giữa đọa đày. Em đang đứng bên nhà thờ đổ nát Với tay gầy xin xây lại tường xưa Sức nhỏ mọn giữa nhu cầu to tác Lòng vững tin Chúa tiếp trợ dư thừa. Đâu là những Ne-âhê-mi thời đại? Đâu là người áo vải Ghê-đê-ôn? Em tin chắc ý trời cao vạn đại Lòng dâng cao hy vọng ngập tim hồn. Thanh Hữu () Nếu anh có em là vợ Nếu anh có em là vợ con chủ hiệu đóng giày mỗi ngày anh đi một đôi bốn đời nhà anh buôn thúng bán xôi đến đời mẹ anh hãy còn đi đất. Nếu anh có em là vợ con nhà bán vòng hoa tang mỗi ngày anh lấy một xe hoa đắp cho hàng triệu nấm mồ chết lạnh. Nếu anh có em là vợ con nhà buôn gạo mỗi giờ anh phát chẩn một vạn lần cho hàng triệu nông dân cày cấy bán lúa đi rồi ruột đói như cào. Nếu anh có em là vợ con nhà sản xuất nước bia cam mỗi ngày anh đập tan hàng triệu két cho hàng trăm vạn người đến kẻ thâm sơn cùng cốc thế kỉ dài uống nước lã cầm hơi. Thế Phong () Một Kiếp Hoa Rồi mỗi ngày sắc tươi thêm phai lạt Rồi mỗi ngày cánh hoa thêm rời rạc Trông thấy hoa mà lòng những lo thầm Nghĩ kiếp hoa càng động mối thương tâm Nhớ tới hoa một buổi mai tìm lại Ôi! Trước cảnh tượng biết bao thương hại Thấy thân hoa như giấc sơ mơ màng Dưới thân cây cánh rời rụng ngổn ngang Ngọn gió Ðông bỗng lạnh lùng thổi Tới quét tan tành những cánh hoa vô tội Ta tưởng đâu như những mảnh tình xưa Ðang bị ngọn gió lôi cuốn xa đưa Tàn tạ hoa ơi, biết vì đâu Thấy hoa khôn giữ lệ âu sầu Hoa tan tác, lòng ta tan tác Một kiếp hoa, kiếp người đâu khác Tàn tạ hoa ơi, biết vì đâu Thấy hoa khôn giữ lệ âu sầu... Nguyễn Văn Cổn (1911-1992) Phần III-Thời Hậu Chiến Từ trang 715 tới hết trang 1046. Phần IV-Tiếp Nối RE: THƠ XƯA - schi - 2022-09-10 Thơ Từ Nhóm Sáng Tạo: Vô vàn Tặng vợ Em là nàng Mạnh Quan thời Hán Mặc quần vải bố, cài gai trâm Đương lúc anh mong rầu rĩ ruột Lòng em đứt đoạn lệ tuôn thầm Đứng thế làm cha nuôi con dại Để nhà có nóc lúc chồng xa Em đứng thay nam tròn chữ hiếu Thờ cha phải đạo, dưỡng mẹ già Chải gió dầm mưa chưa hết hạ Vai chồng em thử áo ngừa đông Cắn chỉ luồn kim may gấp gấp Vuông khăn còn ấm lệ đưa chồng Khoảng cách Sâm Thương bao ánh sáng Tình em chẳng ngại nước sông dài Em điểm màu lê lên rêu ám Của đời nhạt mận, rữa đào phai Mỗi chữ thư em gầy nét liễu Anh ôm trên núi, ấp trong khe Em là lửa ấm đêm đông rét Trận gió đem mưa đến hạn hè Là nắng thu hanh, mây lững thững Thông reo trầm vút đỉnh trời cao Em giăng mộc thảo xanh triền núi Ly cách lòng anh khói lũ trào Biển động thuyền lay, em vững lái Anh thương hạt gạo xẻ làm đôi Tình nghĩa em như sau bão thổi Bãi yên bể lặng, cát về bồi Cung Trầm Tưởng (1932-) 1. TỪ THƯỞ HỒN XUÂN CHƯA SỎI ĐÁ Ta đọc nhau từ thuở bốn mươi năm Biết nhau qua chữ nghĩa thăng trầm Thương ai đã viết cho người lính Những tiếng thân thương rất mặn nồng Thuở đó ta còn rất mộng mơ Với bao ước vọng để mong chờ Với bao hoa gấm riêng thêu dệt Hạnh phúc, niềm đau, giữa cõi thơ Em một trời riêng, ta cõi riêng Hào quang một góc đắp xây nền Em bao mời gọi đời trao tặng Ta cũng đời riêng những ước nguyền Ngưỡng mộ nhau nhưng chẳng một lần Tài hoa tìm hội ngộ giai nhân Phải chăng vạn sự đều thiên định Nên khiến thời gian nỗi lặng câm Hay bởi lòng kiêu hãnh tự hào Nhìn người thấp chỉ một mình cao Trời xa biển rộng trong tay với Chẳng khó khăn khi để bước vào Than ôi, tuổi trẻ đầy tham vọng Đâu biết chông gai giữa đất trời Bốn mươi năm đã nay nhìn lại Mới thấy thương cho tuổi trẻ đời Nếu như bốn chục năm về trước Ai gọi cho ta tựa lúc này Chắc hẳn hồn xuân chưa sỏi đá Dễ dàng cho mắt đắm môi say. Năm tháng dần qua, quay ngắm lại Bỗng thấy thương cho những dại khờ Tuổi mộng chất đầy bao ảo vọng Những vòng nguyệt quế sáng trong mơ Bốn mươi năm đã như người lạ Bỗng tiếng lời trao dậy giữa trời Làn sóng âm ba nào giục giã Mà hồn phiêu lãng thấy chơi vơi Ta tưởng chừng như tự kiếp xưa Cùng ta, chung một lối đi về Cùng ta trọn vẹn nên trời giận Đày ải ta cùng nhau cách chia Cho xuống trần gian đó với đây Tài hoa cho mỗi đứa trong tay Nghe danh nhưng chẳng tìm nhau đến Lớn mãi kiêu sa với tháng ngày Trời đẩy ta vào kiếp chiến chinh Còn em lặn lội chép điêu linh Điêu linh chinh chiến ta cùng gánh Chung với trầm luân đất nước mình Ôi những trầm luân những nổi trôi Cánh chim tan tác bốn phương trời Sa cơ, đồng đội, ta chung chịu Nghé lạc đàn tan giữa cỏi đời Những tưởng không còn nghe đến nhau (ai còn nhớ được đến ai đâu) Trong cơn ly tán bi thương ấy Nước mất nhà tan... cuộc bể dâu Cuộc bể dâu nào riêng của ta Bốn mươi năm bỗng có đâu ngờ Tên xưa gặp lại trên trang báo Rồi ... tiếng xưa về tự cõi xa. Tiếng của lòng ai hay của thơ (tiếng nào cũng vẫn tưởng trong mơ ) Cho ta quên được đời đang thực Đầy dẫy niềm đau khắp bến bờ Nghiệp chướng nàng thơ đeo đuổi ta Mong chờ, ước vọng... chỉ can qua Lòng xưa tiếng nói, hư hay thực Gân gũi mà như vẫn cách xa Chỉ thấy gần trong cổ tích xưa Có người xõa tóc suối nên thơ Để chàng thi sĩ hôn lên tóc Và thắm trên môi nỗi đợi chờ Rồi giữa vòng tay xiết chặt nhau Mắt nhìn tĩnh lặng chỉ nên câu Là đây huyết quản chung dòng chảy Hiện hữu hay là mãi kiếp sau .* Duy Năng (1935- 2002) hy vọng giữa những bước đi lạnh lùng giữa những ngón tay mùa đông giữa những trái tim lửa quạnh giữa những lời yêu cô đơn giữa những hoàng hôn im lặng giữa những ân tình trống trơn em thổi tới mùa xuân thơm nụ hôn đầu ngơ ngác. Duy Thanh () Hương Hai người có buổi bâng khuâng quá Kể truyện mưa xuân với nắng hè Chắc hẳn đôi lòng lơ đãng cả Vì chưng cùng nói chẳng cùng nghe Tôi nhìn cặp mắt trong xanh ấy Để thấy hồn tôi trong mắt xanh Thuyền mộng lênh đênh vào xứ lạ Chèo đưa nét nhạc lượn mong manh Ôi! nếu đời ta ngừng bước lại Một giờ, một buổi, một mùa thu! Lòng tôi hoá bướm tình si mất Cánh mỏng u hoài lả giấc mơ Tôi nghe em nói bằng im lặng Bằng dáng nghiêng nghiêng động nét mày Bằng cả mênh mang chiều lắng đọng Nụ cười em gửi gió thu bay Tóc quyện mây choàng vai mộng nhỏ Chìm chìm hơi nắng, bước thu đi Hồn như khói toả say tà lụa Chợt tỉnh, còn như truyện ngủ mê Thoảng cánh hoa rơi, nhoà giấc mộng Giật mình, tay nắm ngại rời tay Lẻn trong nếp áo, mùi hương thẹn Nắng sưởi bàn chân, gót chuyển mây Vai ngả gần vai bát ngát trời Rừng thương, núi nhớ lẩn vành môi Mùa thu lọt giữa vòng tay khép Bỡ ngỡ nhìn nhau trọn cuộc đời... Đinh Hùng (1920-1967) BÀI THƠ TRƯỚC GIÓ ĐÔNG Tôi viết bài thơ trước gió đông Gởi về đâu? anh đoán ra không? Về cô má đỏ - khăn quàng tím? Không phải đâu anh, những chuyện lòng. Phương ấy chiều nay gió lạnh về Mưa dầm - gió lốc một trời quê Má già chân bấm trên nền đất Tơi, nón lom khom men rặng tre. Cuối thôn heo hút mái tranh xơ Bếp ẩm - ngày mưa khói tỏa mù Tay cóng ai về hơ vội lửa Cột tre - áo máng, giọt tơi thưa Đèn thắp lên rồi! Cơn bắc ra Loanh quanh chỉ những mắm, dưa, cà Chiều nay - chợt thấy đời vô dụng Nghe gió lòng thêm gợn xót xa. HUY TRÂM (1937-2017) Gửi mẹ mùa xuân Tết này chắc con thôi leo núi đêm ngủ rừng thôi ngó trời xanh sớm mai qua núi tay kiềm súng đã xa xôi như thế cũng đành Tết này ngưng chiến lo đồn trại đêm gác chòi cao nhìn núi cao lửng lơ dăm bóng đèn soi sáng mưa dưới đồi xa khuất chiến hào Chiến hào đêm lạnh run cơn gió lá động cành trơ và khói sương co ro trong áo tay ghì súng lửa ngút trời xa bãi chiến trường Tết này thêm chút tiền lương lính có dăm trăm bạc gửi quê nhà mẹ mua thêm gạo ăn qua Tết con ở rừng cam khổ cũng qua Con ở rừng ăn Tết cá khô có cơm gạo sấy kiếp sông hồ khi vui chung bạn dăm chai đế khi chết nằm yên dưới nấm mồ Tết này Tết nữa chưa yên giặc chắc mai chắc mốt có hòa bình con nghe nói thế con tin thế phương này như cũ vẫn phiêu linh Kim Tuấn (1938-2003) Bất Di Thi (Thơ về lời thề không thay đổi) Vĩnh Phúc phong trần hậu, Hàn vân quyển biệt ly! Thánh nhân tồn cổ huấn. Chiến bại bảo tàn kỳ, Thiên viễn tăng cô phẫn, Tâm hùng thệ bất di, Cầu an vô ẩn giả, Quốc vận khởi trường bi. Bản dịch của Lương Trọng Nhàn 13/12/2021 Vĩnh Phúc từ khi gió bụi mờ, Biệt ly mây cuốn dặm bơ vơ, Thánh nhân còn lại lời di huấn, Chiến bại kiên trung giữ ngọn cờ, Xót nỗi trời xa cô phẫn uất, Lời thề vàng đá chẳng phai mờ! Cầu an đâu xứng là ẩn sĩ, Vận nước lẽ đâu mãi đợi thời! Trong Trại Cải Tạo Nghe Tiếng Còi Tàu Hỏa Trại cải tạo ở Long Khánh 1976 Bỗng dưng vẳng tiếng não lòng Tai nghe tàu gọi mà không thấy tàu * Đến đây ngay tự buổi đầu Chỉ mong một chuyến lên tàu về thôi. Ta về như trở lại đời Ta về tìm lại tiếng, hơi, gia đình Ta về tìm llại chính mình Ở đây chỉ gặp bóng hình của ai Đêm là đêm của thở dài Ngày là ngày của kẽm gai thân tù Tàu đi rồi bỏ ta ư? Đời ta chắc sẽ như "Giờ 25" Thân tàn qua các trại giam Thương chàng Mô- rít lầm than tháng ngày ** Hôm nay còn ở nơi này Ngày mai biết sẽ lưu đày nơi đâu? * Tàu ở đây là tàu hỏa (xe lửa) - BT ** Mô- rít là nhân vật trong truyện GIỜ THỨ 25/ CONSTANT VIRGIL GHEORGHIU. (chú thích: MTT) Người Rừng Yên Báy 1977 “Chúng đưa ta khỏi ruộng đồng Lên non tìm mãi vào từng bụi sâu Em xa rồi, chẳng thấy đâu Có gần, chẳng nhận ra nhau lúc này Nhìn anh ghê gớm mặt mày Tay cầm dao, cúi, luồn cây: Người rừng Ở đây không vợ không chồng Không hơi thở ấm tình thương con người Chỉ còn xao xác lá rơi Và âm u bóng núi đồi bủa vây Chợt nghe chim lạ bên tai Hoang vu tiền sử là đây khác nào!” SAU 7 NĂM ĐI CẢI TẠO VỀ LẠI SÀI GÒN Đã 7 năm trời ta trở lại Nhìn xem thành phố ây ngày xưa Đã 7 năm trời ta sống lại Ngẩn ngơ nghe quá khứ mơ hồ Trông lên bảng lạ tên đường lạ Ta biết thôi xong hết mất rồi! Thôi thế là xong rồi, tất cả Lòng ta sầu ngự mãi không thôi. Những thằng bạn cũ thuở nào đâu? Biết có còn ai để gặp nhau? Kẻ dưới đại dương, người viễn xứ Đứa thân tù tội chết thương đau! (... tạm lược 8 câu) Ta đi quanh quẩn trong thành phố Nước mắt bao lần muốn đổ mưa Một nỗi nghẹn ngào dâng choáng váng Hết rồi tất cả đã xa xưa? Như thế Annapolis, 1995 Vẫn mây trời như thế Nắng vẫn như thế Gió và mưa như thế Nhưng ta không còn phải sống những giây phút như thế Thành phố ta ở không như thế Những bộ mặt quanh ta không như thế Ngôn ngữ ta nghe và báo ta đọc không như thế Âm nhạc ta nghe cũng không bị nghe như thế Và những giấc ngủ của ta Những giấc mơ của ta Không còn bị như thế Duy có một điều Trong chỗ sâu kín nhất của lòng ta Ta cảm thấy vẫn còn như thế Có lẽ mãi còn nguyên như thế. Mai Trung Tĩnh (1937-2002) Em gầy như liễu trong thơ cổ Em ốm nghe trời lượng đã hao Em ngồi trong nắng mắt xanh xao Anh đi giữa một ngàn thu cũ Nhớ mãi mùa thu bẽn lẽn theo Anh nhớ em ngồi áo trắng thon Ngàn năm còn mãi lúc gần quen Em gầy như liễu trong thơ cổ Anh bỏ trường thi lúc thịnh Đường Anh nhớ sông có nguyệt lạ lùng Có trời lau lách chỗ hư không Em tìm âu yếm trong đôi mắt Thấy cả vô cùng dưới đáy sông Anh nắm tay cho chặt tiếng đàn Tiếng mềm hơi thở, tiếng thơm ngoan Khi nghe tiếng lạnh vào da thịt Nhớ tiếng thơ về có tiếng em. Nguyên Sa (1932-1998) Nước tôi Tôi có một tình yêu vô tận, Tự nghìn xưa chôn sẵn đáy lòng... ...Đời Thục Đế vẫn còn dấu cũ, Thành Cổ Loa sụp đổ vì đâu? Suối vàng nàng hỡi Mỵ Châu, Nghe chăng tiếng quốc canh thâu gọi hồn? Bóng Trưng Vương vẫn còn phảng phất Trong khói hương non nước tôn sùng, Nghìn thu tỏ rạng má hồng, Ai tìm thấy dấu cột đồng hận xưa? Chốn rừng Thanh, voi đưa giận dữ, Rửa thù chung, Triệu nữ sôi gan, Liễu bồ chọn bước gian nan, Mất còn chung với gian san quản gì? Ngọn cờ lau mở thì vương bá, Động Hoa Lư dấu đá chưa mờ, Nước non có tự bao giờ, Đinh Tiên Hoàng dựng cõi bờ bốn phương. Quân nhà Tống tìm đường chiếm cứ, Lê Đại Hành chống giữ giang sơn, Tranh phong những trận mê hồn, Quân Tàu khiếp sợ dám còn vãng lai! Lý Thường Kiệt đủ tài thao lược, Giữ san hà khỏi bước xâm lăng, Quân thù khoe rắn, khoe rồng, Mới nghe danh đã rủn lòng tháo lui. Quân Mông Cổ chọc trời khuấy nước, Đoàn kỵ binh như sức cuồng phong, Á, Âu thâu núi đoạt sông, Gặp Trần Quốc Tuấn, hãi hùng thoát thân. Chốn Lam Sơn nhớ lần khởi nghĩa, Họp con em mạnh mẽ đứng lên, Trên đài tổ quốc bia truyền, Gươm thần Lê Lợi ghi thiên anh hùng. Suốt một đêm lướt vòng súng đạn, Phá quân Tàu tán loạn trên sông. Bình minh rõ bóng Quang Trung, Trong bầu hùng vĩ Thăng Long reo mừng... ...Nước tôi đã đúc thành một khối, Tự Nam Quan cho tới Cà Mau. Núi rừng khai khẩn bấy lâu, Mồ hôi, nước mắt, giãi dầu, gian lao. Núi Tản Viên dạn màu sương gió, Sông Cửu Long thương nhớ đầy vơi. Lúa vàng bát ngát Đồng Nai, Rừng xanh bao phủ dãi giài Hoành Sơn. Đây là nơi mồ chôn kẻ trước, Đây là nơi hẹn ước kẻ sau, Nghìn thu sinh tử chung nhau, Chung thương, chung nhớ, chung sầu, chung vui. Nước non thế, ai người biết tới? Biết hay không cũng tại lòng ta! Hỏi rằng nước ấy bao xa? Thưa rằng: Nước ấy tên là Việt Nam. Nguyễn Văn Cổn (1911-1992) Bắt đầu lại Bắt đầu lại đời ta, các con Bắt đầu lại bền bỉ hơn nụ cười Bắt đầu lại vững vàng hơn bước chân Bắt đầu lại đầy đủ hơn tiếng nói Bắt đầu lại đời ta, các con Bắt đầu lại từ chỗ bôi xóa mẹ Nhã Ca (1939-) Sáng tạo Mặt trời mọc! Mặt trời mọc! Rưng rưng mùa hoa gạo Lỡ một mai tôi chết trần truồng không cơm áo Thì hồn tôi xin phảng phất chốn trăng sao Ðể nhìn các anh như vừa gặp buổi hôm nào Và trong câu chuyện tôi sẽ cười nhắc bảo: Còn sáng tạo ta hãy còn sáng tạo. Quách Thoại (1930-1957) Níu chút hồn thu Chiều rơi nghiêng khúc giao mùa Nghe tơ run rẩy gió lùa đêm buông Chỉ là lời hứa hẹn suông Cớ sao ta lại nhớ thương cháy lòng Níu hồn Thu lá oằn cong Sóng xô bờ cát mắt còng tròn xoe Đầu non Trăng chếch lập lòe Liêu xiêu dốc đá cười xòe vỡ đêm Dùng dằng... vương vấn dày thêm Sao ta rũ bỏ êm đềm nồng say Nhớ gì khóe mắt cay cay Nụ hôn hơi thở vòng tay một người Ngồi xâu nỗi nhớ dành phơi Dường như Thu đã đánh rơi mất mùa Và ai nửa thực nửa đùa Tim em mở cửa gió lùa năm canh... Sao Băng (1984-) Rồi mai đây Rồi mai đây khi buông tay, nhắm mắt Giã biệt đời trở lại cuối trời quên Không tưởng nhớ những gì ta đã mất Vì trần gian đã tràn ngập ưu phiền. Rồi mai đây bạn bè xa vắng hết Lấy ai mà thương tiếc lúc chia ly Đời tẻ ngắt rã rời bao mỏi mệt Hồn chơi vơi theo khúc hát sầu bi. Rồi mai đây, rồi mai đây không còn ai nữa Chỉ còn em bên mộ gọi hồn ta Rồi mai đây, rồi mai đây không còn chi nữa Và tình ta vào cõi hư thiên thu. Rồi mai đây hồn lang thang khắp ngả Bến bờ xưa quạnh quẽ chốn hư vô Xuân chẳng đến với màu hoa sắc lá Còn ánh trăng lạnh lẽo chất trên mồ. Tạ Tỵ (1921-2004) Một bài thơ Người tài xế mặc áo đen chiếc xe hàng vắng mưa xứ nắng buồn dậy muộn tình nhân thở dĩ vãng vuốt ve không đa đa siêu thực thẳng thắn khởi từ ca dao sang tự do Thanh Tâm Tuyền () Thức giấc trong biệt giam Trại biệt giam 3C Tôn Đức Thắng, 1991 Nếu như người ngủ chẳng giật mình Vì những hồi còi tàu rúc róng rả Ngoài bến cảng gần đây Giấc mơ hẳn sẽ còn tiếp diễn... Ta mở mắt định thần Phòng biệt giam tối mốc thấp hẹp (Ta ở đây. Hơn bảy tháng rồi) Cánh cửa sắt nặng nề sừng sững Sáu diện tích xi măng khuôn ép hãm đè Ngọn điện yếu đỏ tim ngày đêm mỏn sức Quầng ấm bầy thiêu thân Lỗ thông hơi trổ sâu hút u u Mùi hôi ẩm lần quần sánh ngộp Ta lắng nghe Rán sức lắng nghe Đêm chừng hãy còn khuya Thành phố im lìm như chẳng có Đâu cõi người xa vợi mịt mùng Bên ngoài những độ dày Bên trên những tầng sâu Của đọa đày vùi dập Ỉm bặt âm hao Những sớm hôm mưa nắng thế nào? Ta ngồi dậy Và như một thói tật Gõ gõ hỏi han Hai bên tường tả hữu Có ai không? Không có ai sao? Ta khắc khoải chờ nghe Những tiếng động của người Tiếng động nào bất kể Đột phá những trùng vây điếc đặc muỗi râm ran Bây giờ là mấy giờ? Ta ước lượng thời gian Như mò tìm một khe hở bất ngờ Trên tường thành dằng dặc những thiên thu Ta phải cố quên bằng mọi cách Nỗi điêu đứng sống còn Trong hằng hằng tĩnh chết Ta nhìn theo Mấy con thằn lằn uể oải Lũ gián lào xào Con nhện bỏ trống lưới giăng xong Bầy chuột phóng chạy... Ta phải dám bất cần, phải tập coi thường Những huyễn vọng linh loạn thần trí Bao giờ mở cửa? Bao giờ? Lịch sử dường như đã ngất lả Sau những liên hồi vật vã điên cuồng... Ta tưởng tượng ở những bồn binh ngã năm ngã bảy Đám đông lặng lẽ Rụng thưa dần Có nhớ trong này chờ cháy ruột gan? Ta nhìn lên những dòng chữ trên tường Viết bằng gạch, bằng than và hình như bằng cả máu Những phẫn nộ, quyết tâm, nguyện cầu, ký thác, than van Ngày tháng năm, tên họ... Như những nỗ lực tuyệt cùng lưu hậu bản thân Đang khốc liệt đương đầu những bất trắc dập xóa Như những mưu toan vô vọng ra khỏi chính mình Trốn chạy dày vò Của những người ở trước Nay về đâu? Ta cũng hình dung những lớp cáo chung vôi sơn chồng cộm Những lời lẽ tối tăm tương tự Cất lên từ những thời thế đã đi qua Căn phòng này hồi trước nhốt Việt cộng Bây giờ nhốt phản động... Lịch sử đổi phiên người gác ngục Lúc giày đinh, lúc dép râu Ra sức sanh cầm Những giấc mơ tiên báo Hôm qua bạo tàn thay áo, thay quần Sau vách sập... Ta ngơ cho mình xổng theo ký ức Rù quyến hoang đàng Nhớ xót xa mấy người bác, người chú Từng khăn gói đi đày Từ bến cảng này của thành phố thuộc địa Lưu cữu tiếng còi tàu Qua nắng qua mưa Di vọng tận đời ta Nhớ xót xa mấy thế hệ người nữ nội ngoại Nối gót nhau tay xách nách mang Lặn lội lóng ngóng Thăm nuôi cha chồng con anh em Tháng tháng năm năm Lòng như núi nặng Ta đứng lên Đi tới đi lui Trăm lượt nghìn lần Như một hồn ma cổ đại Trong hầm mộ muôn đời Vì một đôi điều sinh thời chưa thỏa nguyện Ta cố nhớ giấc mơ Nhưng rồi không nhớ được Ta nằm xuống Dỗ mình hãy cố ngủ Tập quen dần với giấc thiên thu Tô Thuỳ Yên (1938-2019) Bài ru Mi sầu thôi khép đi em Hồn anh rộng đã trăm miền không gian Ngày vơi, cửa trống, thu tàn Lá thưa cành nặng cây dàn quạnh hiu Lối đi vừa chớm tiêu điều Mùa nghiêng bóng nhỏ ngày xiêu cột dài Phố chiều gió vọng bàn tay Ru anh về với đôi ngày lãng quên. Trần Dạ Từ (1940-) Saigon mưa Ðế giày tôi lủng hai bên Những chiều Saigon mùa mưa như chiều nay tôi đi bằng gót qua nhiều lề đường đọng nước Ðĩa nhạc quay tròn quay tròn âm thanh nổi Tờ báo buổi chiều loan tin chiến sự xứ Lào Mưa lại rơi như Tháng Bảy mưa rơi ngoài Bắc Hà Nội không còn Sáng qua tôi gặp cô gái phố Hàng Ngang Ngoài kia đâu còn Hà Nội Có những người chết đi mất xác bên Cầu Kiệu Con đường hành quân thuở trước vắt qua Dốc Mơ gặp mộ người nữ cứu thương Thái – mortier Tây bắn ở Tuy Hòa chết không hay đâu còn Hà Nội Tôi trú mưa đầu phố Giày tôi vào nước từ lâu Gió tạt quán rượu góc đường Charner thuở trước Ly rượu anh thủy thủ trên đất liền Người đàn bà Pháp chờ taxi cô độc Ðây không là Paris Sao tin chiến sự Vientiane làm nhớ thương Hà Nội Sao Hà Nội nhắc những người chết đi Tôi đi nhận lá thư không đến chiều nay Sao lại gặp Saigon mưa như trời mưa xứ Bắc. Trần Lê Nguyễn (1923-1999) Giả Sống Kẻ nào tới tận cùng số phận Nhìn đám đông như bọn giả nhân Tối qua tới tận cùng cõi sống Tôi nhìn quanh một bọn vô tâm Giữa cuộc đời, vâng tôi yếm thế Bởi tinh thần lẽo đẽo thịt xương Hôm qua một người già lạc lối Hỏi tôi ông có biết không ông Con đường đó với gia đình đó Tôi lắc đầu lẩn tránh loanh quanh Sẽ tới lúc căn nhà tôi tạm trú Cũng lăn nhào như kẻ động kinh Nhưng có phải sống là dự tính Và hoàng hôn sửa soạn bình minh Tôi biết vậy tuy trong mỗi sáng Vẫn ngồi ăn lấy sức cho nhanh Ta đội mũ chưa chắc bù nhìn Tuy chim vẫn liệng vòng sợ hãi Tư tưởng anh chưa phải là tôi Nhưng đành vậy, ta liên kết đại. Yêu Hôm nay anh thấy em rồi Một bông hoa muộn trên đồi xanh non. Yêu em, yêu những cái còn Yêu luôn cái đã hao mòn từ xưa. Yêu từ thời đại hoang sơ Yêu sang man dại, yêu chờ u mê Yêu đi chẳng ngại yêu về Yêu em Như thể Lời thề Ma vương Yêu em trời có một phương Vườn sau, Ngõ trước, Bên đường, Dưới hoa Yêu em Vô định là nhà Yêu em Yêu những cái là của em. Đêm qua anh hỏi ngọn đèn Từ đây trăng có tới miền thùy dương Đèn soi hai ngả yêu thương Trăng kia chỉ rọi nửa đường u minh. Nửa này trôi nổi phù sinh Nửa kia chìm đắm mối tình hoài mong Lại đây anh hỏi chuyện lòng Đã bao sương khói vào trong mắt này. Sương rằng khói đã mù bay Khói rằng sương đã phủ đầy biển dâu. Cho anh đôi mắt bồ câu Tâm tư Hợp Phố / Mối sầu Đồng Đăng Cho anh êm ái giọng vàng Dáng đi chân sóc điệu nằm mèo ươn. Cho anh dòng lệ u buồn Nhỏ to tiếng gọi ngoan tròn lời xin. Cho anh em nhé lòng tin. Mộc mạc Tết Kỷ Sửu (2019) Xưa từng có xóm có làng Bà con cô bác họ hàng gần xa Con trâu, con chó, con gà Đàn cò, lũ sẻ, đều là cố tri. Múa may mãi chẳng ra gì Mỗi lâu thêm một cách ly rã rời. Thân tàn đất lạ chơi vơi Trông lên chỉ gặp bầu trời là quen. Võ Phiến (1925-2015) Ba kiếp lang thang Chúng ta đánh mất cả rồi sao? Cả đến âm thanh một thuở nào... Da trống, tơ đàn, ôi trúc phách! Đều khô như tiếng hát gầy hao. Đàn mang tên Đáy mà không đáy Rút hết rồi chăng sợi nhớ thương? Hay phách, từ lâu rồi lạc phách, Không còn dựng nổi bến Tầm-Dương? Hơi ca hồng đã tan thành huyết Để tiếp vào cho má đỡ xanh? Bạc mệnh, hỡi ơi, hoàn mệnh bạc, Đâu còn ấm nữa rượu tàn canh! Hay là đêm ấy Ngưu lìa Chức? Xé nát da mình lau mắt ai? Còn được gì đâu cho mặt trống; Đập lên, hoang vắng đến ghê người! Âm thanh trống rỗng, còn chi nữa, Gắng gượng chi cho hồn Nhạc đau! Ba kiếp lang thang, ngồi chụm lại, Chúng ta mất hết, chỉ còn nhau. Mừng Phật đản 2516 Hoa-nghiêm chợt tỉnh kiếp nào xưa cho tấm lòng Xuân đẹp mấy bờ! Chuông khánh Hàn-san đêm Nhiệt đới thuyền vào… tay ngọc rắc như mưa. Cây bên sông đứng hai hàng chữ in xuống Thời-gian nghĩa bất ngờ. Vành vạnh trăng lên từ đáy nước, hải triều vang dội hướng mây đưa. Mây phong nếp áo ngàn xưa mở tung hương sắc hội Mưa-hoa này. Tròn duyên, Thiên-nữ chắp tay; chúng sinh bao kiếp đoạ đày sạch trơn. Vũ Hoàng Chương (1916-1975) Ngày Em đi Ngày em đi hồn ta thành kiêu bạc, Chốn sân rêu thấm đẫm những môi cười , Trăng đã dại ,ta càng thêm ngây dại, Quấn nợ đời ném trả mắt môi tươi. Tặng cho em một đoá hồng vĩnh cửu, Là tim ta rờn rợn sắc mưa buồn, Là ma trơi của trời yêu đã mất, Nghĩa trang đen những kỷ niệm hồi chuông. Vắng ta rồi em cùng ai đi lễ? Phố xá quen người đã lạ xa rồi, Bên ai đó nếu em còn thương nhớ, Chỉ làm duyên cho khéo cuộc chia phôi. Ta cay độc rồi khoác tay dĩ vãng, Lạnh lùng mưa, lạnh lùng gió em ơi! Đường tình ái giờ đây dừng gót ngựa, Giữa sa mù của lãnh cảm khôn nguôi. Vũ Nguyên Nhớ Mẹ ta xưa Thương cái cò lặn lội bờ sông Mẹ về chợ cái tôm, cái tép Ấm mái tranh xưa chiều hôm khói bếp Bữa cơm nào, cơm gạo mới đưa hương… Ánh lửa hồng reo vui nồi cám lợn Vười sau xanh, lấm tấm dấu chân gà Trên cành trĩu, trái na vừa mở mắt Lời ca dao mẹ hát buổi trưa xa… Cô Độc “Phòng giam hai bệ ngủ Quanh quất một mình ta Chợt thèm hơi thở nhỏ Dẫu tiếng thở dài xa Mờ mờ ô cửa gió Chân ai bước lại qua" Trừng trừng đôi mắt đỏ Soi mói, rợn da gà… Xủng xẻng xâu chìa khóa Dừng lại riêng phòng ta Ầm ầm khuôn cửa mở Đêm đen bỗng vở oà…” Vương Đức Lệ (-2008) Nụ Cười Giọng hát đen đau đớn với bàn tay móng dài em cúi đầu phiền muộn nghe buốt nặng trên vai đôi mắt to chết đuối tiếng trầm cầm hụt hơi cuộc hành trình êm ái người ca sĩ lẻ loi nửa đêm trời rét mướt bước trở về bâng khuâng xóm đen hoài mưa tuyết nước chảy đầu trống trơn em cười hàm răng khuyết dã thú về rừng hoang đôi chân chồm lên trước rình con mồi lang thang người ca sĩ rẫy chết tiếng hát còn trên môi anh dìu em qua lộ nghe đêm mãi thở dài. Vương Tân (1930-2015) |