VietBest

Các nhà nghiên cứu đang trong cuộc đua tìm xem loại biến thể coronavirus Omicron có làm giảm hiệu quả của COVID vaccine hay không.



Các nhà nghiên cứu ở Nam Phi đang theo dõi sát sao sự gia tăng lây nhiễm của biến thể SARS-CoV-2 mới. Biến thể này chứa một số lượng lớn các đột biến được tìm thấy ở những biến thể khác, bao gồm Delta, và dường như nó đang lây lan nhanh khắp Nam Phi.



Biến thể được phát hiện đầu tiên ở Botswana-Nam Phi đầu tháng này và đã nhanh chóng lan đến Hong Kong. Các nhà khoa học chưa biết loại biến thể này có thể tránh được các phản ứng miễn dịch của vaccines, hoặc có lây nhanh và làm bệnh nặng hơn so với các biến thể khác hay không.



Penny Moore, nhà virus học tại Đại học Witwatersrand ở Johannesburg, Nam Phi, cho biết phòng lab của ông đang ráo riết nghiên cứu liệu các biến thể virus có ảnh hưởng lên sự lây nhiễm và khả năng trốn tránh miễn dịch. Có những báo cáo không chính thức về trường hợp tái nhiễm ở những người đã từng chích vaccine. Nhưng Moore cho biết trong giai đoạn này còn quá sớm để nói bất cứ điều gì.



Richard Lessells, bác sĩ bệnh truyền nhiễm tại Đại học KwaZulu-Natal ở Durban, Nam Phi, cho biết: “Có rất nhiều điều chúng tôi chưa hiểu hết về biến thể này”. Tại một cuộc họp báo ở sở y tế Nam Phi, tổ chức vào ngày 25 tháng 11, ông cho biết “các dữ liệu về đột biến trên biến thể này khiến chúng tôi lo lắng, nhưng cần phải tiếp tục nghiên cứu để hiểu được tầm quan trọng của biến thể này lên đại dịch.”



Vào ngày 26 tháng 11, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã xếp biến thể B.1.1.529 vào loại biến thể cần quan tâm và đặt tên là Omicron. Cùng với Delta, Alpha, Beta và Gamma, Omicron được xếp trong danh sách các biến thể cần quan tâm của WHO.



Các nhà nghiên cứu muốn đánh giá khả năng lây lan ra toàn cầu của biến thể này - liệu có thể làm bùng lên làn sóng lây nhiễm mới hoặc làm trầm trọng thêm đợt dịch hiện tại do biến thể Delta gây ra.



Những đột biến trên protein gai



Các nhà nghiên cứu phát hiện ra Omicron B.1.1.529 trong cơ sở dữ liệu giải trình tự gen từ Botswana. Biến thể này nổi bật lên bởi vì nó có hơn 30 đột biến trên protein gai - là mục tiêu chính của đáp ứng miễn dịch cơ thể. Nhiều đột biến trong số đó đã được tìm thấy ở những biến thể khác như Delta và Alpha, và chúng có liên hệ với sự gia tăng khả năng lây nhiễm cũng như khả năng  lẩn tránh khỏi các kháng thể bảo vệ.



Sự gia tăng đột ngột số ca nhiễm do biến thể này ở tỉnh Gauteng-Nam Phi đặc biệt trong trường học và nhóm người trẻ tuổi đã gióng lên hồi chuông cảnh báo. Nhóm giải trình tự gen dẫn đầu bởi Tulio de Oliveira, một nhà tin sinh học ở đại học KwaZulu-Natal, tìm ra biến thể Omicron trên tất cả 77 mẫu virus từ Gauteng, được thu thập từ ngày 12 đến ngày 20 tháng Mười hai. Hiện tại, việc phân tích thêm hàng trăm mẫu khác đang được tiến hành.



Lessells cho biết, biến thể này chứa một đột biến ở gai protein làm cho nó bị phát hiện nhanh hơn qua phân tích gene hơn là giải trình tự. Kết quả phân tích gene sơ bộ cho thấy Omicron đã phát tán ra ngoài vùng Gauteng.



Hiệu quả của Vaccine



Nhằm hiểu rõ mối đe doạ từ Omicron, các nhà nghiên cứu sẽ theo dõi sát sao sự lây lan của nó ở Nam Phi và trên thế giới. Trước đây, các nhà nghiên cứu ở Nam Phi đã huy động mọi nguồn lực để nhanh chóng nghiên cứu biến thể Beta, được phát hiện tại đây cuối năm 2020, và nỗ lực tương tự đang được tiến hành để nghiên cứu Omicron B.1.1.529.



Nhóm của Moore - những người đã cung cấp một số dữ liệu đầu tiên về khả năng né tránh hệ miễn dịch của biến thể Beta- đã bắt đầu công việc với Omicron. Họ đang kiểm tra khả năng lẩn tránh các kháng thể, cũng như những đáp ứng miễn dịch khác. Biến thể này chứa nhiều đột biến ở vùng protein gai được nhận dạng bởi kháng thể, có khả năng làm giảm hiệu lực của chúng. Moore nói: “Có một số đột biến chúng tôi đã biết, và có nhiều đột biến khác có vẻ giúp biến thể này lẩn tránh miễn dịch tốt hơn, không chỉ vô hiệu kháng thể mà còn vô hiệu miễn dịch tế bào lympho T”. Nhóm nghiên cứu hi vọng có được kết quả đầu tiên trong hai tuần nữa.



Một nghiên cứu sinh về sự tiến hoá của virus tại Đại học Oxford, Vương quốc Anh, Aris Katzourakis, nói: “Một câu hỏi lớn là Khi nó có quá nhiều đột biến, liệu hiệu quả của vaccine có bị giảm đi?”. Moore cho biết sự lây nhiễm đột phá đã được ghi nhận ở Nam Phi trên những người đã tiêm vaccine Johnson & Johnson, Pfizer–BioNTech và Oxford–AstraZeneca (là ba loại được phép dùng tại Nam Phi). Theo các bản tin, hai du khách đã cách ly ở Hồng Kông có kết quả xét nghiệm dương tính với biến thể này đều đã được tiêm Pfizer. Một người là du khách từ Nam Phi, một người bị nhiễm trong thời gian cách ly ở khách sạn.



Các nhà nghiên cứu ở Nam Phi cũng sẽ tìm hiểu xem liệu Omicron sẽ gây bệnh nặng hơn hay nhẹ hơn so với những biến thể khác. Lessells cho biết câu hỏi quan trọng nhất là đánh giá mức độ nghiêm trọng của bệnh gây ra bởi Omicron.



Các nhà nghiên cứu cho biết, cho đến nay, mối đe doạ từ B.1.1.529  bên ngoài Nam Phi vẫn chưa rõ ràng. Moore cho biết cũng chưa rõ liệu biến thể này có khả năng lây truyền cao hơn biến thể Delta hay không, vì hiện tại số ca nhiễm COVID-19 ở Nam Phi đã xuống khá thấp. Katzourakis cho rằng những quốc gia có sự lây nhiễm phổ biến của biến thể Delta nên theo dõi biến thể Omicron.





Người dịch: Tran Tuan Hanh & Tri Duc Than



Biên tập: Chau Tran

NGUỒN HÌNH ẢNH,AFP

WHO cho biết Omicron đang gây áp lực lên các cơ sở y tế trên toàn thế giới


Tổ chức y tế thế giới WHO cảnh bảo về việc coi nhẹ biến chủng Omicron và cho biết biết chủng này đang lấy đi nhiều sinh mạng trên quy mô toàn cầu.

Những nghiên cứu gần đây cho thấy Omicron gây ra bệnh nhẹ hơn các biến chủng trước đây.



Nhưng số người nhiễm kỉ lục đang khiến hệ thống y tế chịu các áp lực nặng nề, người đứng đầu WHO - ông Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết.

Omicron gây bệnh có vẻ nhẹ, nhưng vẫn còn lo ngại



Omicron: ‘Không cần tiêm vaccine bốn đến sáu tháng một lần’?



Covid: WHO nói 'đừng hoảng sợ về biến thể Omicron'



Thứ 2 tuần này, Hoa Kỳ ghi nhận hơn 1 triệu ca Covid trong 24 giờ.



Tổ chức y tế thế giới WHO - Thành viên của Liên Hiệp Quốc cho biết tổng số ca Covid trên toàn cầu đã tăng 71% trong tuần vừa rồi và riêng Hoa Kỳ tăng 100%. Đặc biệt trong số các ca bệnh nặng, 90% chưa được tiêm vaccine.



"Trong khi Omicron được xem là ít nghiêm trọng hơn so với Delta, đặc biệt với những người đã được tiêm vaccine, nó không nên bị xếp vào dạng "nhẹ"" - ôngTedros nói trong buổi họp báo hôm thứ Năm.



"Cũng như các biến chủng khác, Omicron đang khiến mọi người nhập viện và gây tử vong."



"Thực tế, số ca bệnh tăng như cơn sóng thần, nhiều và rất nhanh. Điều đó đang làm hệ thống y tế bị quá tải trên quy mô toàn cầu"



Omicron có tốc độ lây nhiễm nhanh và có thể lây nhiễm ở cả những người đã tiêm đủ vaccine. Tuy nhiên vaccine vẫn là điểm quan trọng mấu chốt vì nó có thể bảo vệ mọi người khỏi bị bệnh nặng và nhập viện.



Thứ năm tuần này, Anh Quốc ghi nhận 179.756 ca nhiễm và 231 ca tử vong liên quan đến Covid. Một lượng lớn bệnh viện đã tuyên bố tình trạng "nguy cấp" vì thiếu hụt nhân viên và áp lực tăng cao do Covid.



Ở các nơi khác, số ca nhập viện đang tăng. Tuần này, Bộ trưởng y tế Pháp Olivier Veran cảnh báo tháng 1 sẽ là tháng khó khăn cho các bệnh viện.

Ông còn nhấn mạnh rằng các bệnh nhân nhiễm biến chủng Omicron đang chiếm một lượng giường bệnh tiêu chuẩn trong khi đó chủng Delta lại gây áp lực lên đơn bị Điều trị tích cực ICU. Nước Pháp ghi nhận 261.000 ca Covid vào thứ năm vừa qua.








Pháp đã chứng kiến sự gia tăng kỷ lục các trường hợp Covid trong những tuần gần đây



Tổng thống Serbia - Aleksandar Vucic cho biết hệ thống y tế nước này đang gánh chịu một áp lực lớn. Cả nước ghi nhận hơn 9000 ca Covid vào thứ năm vừa qua, theo truyền thông địa phương.



Trong bình luận cuối cùng, ông Tedros nhắc lại lời kêu gọi của ông về sự phân phối vaccine tốt hơn, để giúp các nước nghèo tăng độ phủ vaccine lên dân số của họ.



Covid: Thử nghiệm cho thấy Omicron có thể phần nào 'né' được vaccine Pfizer



Omicron: WHO cảnh báo về 'nguy cơ lây nhiễm cao' trên toàn cầu.



5 triệu chứng Omicron: Điều dễ thấy khi bạn mắc biến thể Covid mới.



Ông cho biết dựa trên tình hình cấp phát vaccine hiện tại, 109 quốc gia sẽ không đạt mục tiêu chích ngừa 70% dân số trước tháng 7 do WHO đề ra.
Năm ngoái, người đứng đầu WHO cho biết thế giới sẽ có đủ vaccine để chích cho toàn bộ người trưởng thành trên toàn cầu trong năm 2022, nếu các nước phương tây không trữ vaccine cho các chương trình chích mũi tăng cường.