VietBest

Kiểm chứng thông tin giữa Biden và Trump đêm tranh luận tổng thống

Trong lúc Trump và Biden đang tranh biện trên diễn đàn tại Cleveland, NBC News đã kiểm chứng các phát ngôn của hai bên.

Jane C. Timm, Adam Edelman, Ben Kamisar & Carrie Dann, ngày 29 tháng 9, 2020

[Image: 24d15c_6872d2f0f725421b8ec195cf1759c76c~mv2.webp]

Tổng thống Donald Trump và Joe Biden tham gia cuộc hùng biện tranh cử đầu tiên tại Cleveland đêm thứ Ba. Katty Huertas/NBC News

Tổng thống Donald Trump và cựu Phó Tổng thống Joe Biden tranh luận gay gắt trên diễn đàn tại Cleveland trong đêm hùng biện tranh cử tổng thống 2020 đầu tiên. Trong khi hai bên đang đưa ra hàng loạt luận điểm về mọi vấn đề, từ ứng viên ghế Tối cao Pháp viện đến hoạt động làm ăn của Hunter Biden, một vài điểm có phần đi xa thực tế. Một số phát ngôn thì hoàn toàn sai lệch.

NBC News kiểm chứng tuyên bố của hai bên theo thời gian thực. Để theo dõi chi tiết, xem blog trực tiếp.

Phát ngôn sai sự thật của Trump về bầu cử qua thư.
Gần cuối cuộc tranh luận, Trump đưa ra một loạt chỉ trích đầy sai lệch đối với bầu cử qua thư trong khi trả lời câu hỏi về tính công minh của cuộc bầu cử. Năm trong số các tuyên bố này được kiểm chứng tại đây.

Biden sai khi nói về tình trạng nhập siêu với Trung Quốc.
Biden, trong nỗ lực công kích Trump về vấn đề thương mại, nói rằng tổng thống tại vị đã đàm phán những hiệp ước thương mại làm xấu đi cán cân thương mại với nhiều quốc gia.

Điều này không đúng.

“Chúng ta đang nhập siêu nhiều hơn với Trung Quốc so với trước đây. Chúng ta đang nhập siêu nhiều chưa từng thấy với Mexico,” Biden nói.

Năm 2016, Trump góp lời chỉ trích thậm tệ các hiệp định thương mại tự do mà Hoa Kỳ đã tham gia trước đây. Khi trở thành tổng thống, ông đã đàm phán các hiệp định mới với Mexico và Canada, và “giai đoạn một” của hiệp định với Trung Quốc sau cuộc chiến thương mại.

Theo số liệu từ chính quyền, mức nhập siêu - hiểu đơn giản là chênh lệch ròng giữa giá trị xuất khẩu và nhập khẩu giữa hai quốc gia - với Trung Quốc trên thực tế đã giảm đi đáng kể kể từ khi Trump nắm quyền.

Theo dữ liệu thống kê, mức nhập siêu với Mexico dao động tăng và giảm dưới thời Trump.

Biden phát biểu rằng “Green New Deal (tạm dịch: Chính sách Xanh mới) không phải dự án của tôi.” Nhưng sách lược về môi trường của ông liệu có tương tự?
Biden cố gắng tách biệt “Green New Deal” - bộ chính sách về vấn đề môi trường đầy tham vọng và chi tiết, được ủng hộ bởi giới tiến bộ như Thượng Nghị sĩ Bernie Sanders hay Dân biểu Alexandria Ocasio-Cortez - với kế hoạch chống biến đổi khí hậu và các vấn đề môi trường và năng lượng sạch.

“Đó không phải dự án của tôi. Green New Deal không phải dự án của tôi,” Biden tuyên bố trong cuộc hùng biện.

Cho dù không trực tiếp ủng hộ Green New Deal, dự án của Biden thực tế đã cóp nhặt nhiều từ dự án này. Điều này đồng nghĩa với việc nhất mực chối bỏ sự liên quan của ông là không chính xác.

Hè vừa rồi, Biden ra mắt bộ dự luật trị giá 2 nghìn tỷ USD, với trọng tâm phát triển cơ sở hạ tầng tiết kiệm năng lượng và giảm phát thải từ nhiên liệu hóa thạch, với mục tiêu đạt tổng lượng phát thải bằng không muộn nhất là 2050.

Dự luật của Biden mượn những chủ trương chính từ Green New Deal. Một tài liệu trong chiến dịch tranh cử của ông còn nêu rõ “Biden tin rằng Green New Deal là một khung pháp lý cốt lõi để đối mặt với những thách thức về khí hậu hiện nay.” Bên cạnh đó, các nhóm ủng hộ Green New Deal cũng lên tiếng tung hô dự luật này.

Tuy nhiên, dự luật của Biden bỏ qua một số thành phần gây tranh cãi trong Green New Deal, ví dụ như “Medicare Toàn dân,” đảm bảo việc làm toàn quốc và yêu cầu bắt buộc đạt mức phát thải bằng không.

Trump có gợi ý việc đánh bom nguyên tử vào bão không?

Biden trích dẫn việc tổng thống Hoa Kỳ muốn “thả bom nguyên tử” vào giữa một cơn bão. Trump phản đối, “Tôi không hề nói vậy.”

Biden đang nói tới bài báo ngày 25 tháng Tám, 2019 của trang Axiom đưa tin về việc Trump gợi ý “nhiều lần” trong một cuộc họp tại Nhà Trắng rằng Hoa Kỳ nên tham khảo phương án đánh tan bão bằng bom nguyên tử.

Tuy nhiên Trump viết trong một dòng tweet thời điểm đó rằng thông tin này “lại chỉ là tin tức giả.”

Có thật là 1 trên 1,000 người Mỹ Da đen tử vong do coronavirus như Biden nói?
Biden cũng nói thêm “nếu [Trump] không kịp thời hành động, đến cuối năm, 1 trên 500 người sẽ tử vong.”

Không có gì để bàn cãi về việc người Mỹ Da Đen chịu tác động mạnh hơn bở Covid-19 so với người da trắng - ngay cả cơ quan y tế công của nội các cũng đồng tình. Một số nghiên cứu chỉ ra người da màu tại Hoa Kỳ chịu ảnh hưởng nặng nề hơn bởi coronavirus và nhiều khả năng biết một ai đó tử vong do virus này.

Biden dường như đang trích dẫn một công trình mới đây từ Phòng Nghiên cứu APM, với kết quả cho thấy tỷ lệ tử vong bởi Covid-19 với người Da Đen là 1 trên 1,020. Báo cáo nghiên cứu cũng thêm rằng “nếu tỉ lệ tử vong do COVID-19 tương tự như với người Mỹ Da Trắng, 20,000 người Da Đen, 10,900 người gốc Mỹ Latinh, 700 người Bản địa, và 80 người có nguồn gốc các đảo Thái Bình Dương sẽ còn sống.”

Tuy nhiên nghiên cứu này không chỉ ra việc sự chênh lệch về tỷ lệ tử vong thay đổi về cuối năm - NBC News đã liên lạc với đội ngũ vận động của Biden để khai thác thêm thông tin.

Kellyanne Conway có nói rằng bạo lực và hỗn loạn sẽ có lợi cho mục tiêu của Trump?

Trong cuộc tranh luận, Trump phản bác công kích từ Biden rằng Kellyanne Conway, cựu lãnh đạo ban vận động tranh cử của Trump và cố vấn hàng đầu tại Nhà Trắng, nói rằng hỗn loạn “có lợi cho mục tiêu của [Trump].” Conway trên thực tế có nói những lời tương tự hồi cuối tháng Tám.

Trích dẫn chính xác phát ngôn của Conway, trong lần xuất hiện trên chương trình “Fox & Friends” ngày 27 tháng Tám, 2020, như sau: “Khi hỗn loạn, vô tổ chức, phá phách và bạo lực càng gia tăng thì càng dễ nhận ra ai là lựa chọn tốt nhất cho vấn đề an ninh công cộng và thiết lập trật tự.”

Conway tuyên bố ngày 23 tháng Tám rằng bà sẽ rời Nhà Trắng vào cuối tháng.

Đội ngũ của Obama có theo dõi trái phép chiến dịch tranh cử năm 2016 của Trump như ông tuyên bố?

Trump, trong đêm tranh biện, một lần nữa buộc tội đội ngũ Obama theo dõi trái phép chiến dịch tranh cử của ông - một tuyên bố đã được nhắc đến nhiều lần trước đây và là sai sự thật.

Bản báo cáo dài 434 trang của Chánh Thanh tra Bộ Tư Pháp Michael Horowitz đặt vấn đề về việc FBI dùng nguồn tin mật từ một số cá nhân trong đội ngũ tranh cử của Trump. Giới chức FBI cho rằng đây là một phương pháp điều tra thông thường, nhưng Chánh Thanh tra đặt câu hỏi về việc liệu có cần phương hướng đặc biệt nào cho việc điều tra chiến dịch tranh cử.

Tuy nhiên, bản báo cáo hoàn toàn phủ nhận việc FBI “theo dõi trái phép” chiến dịch tranh cử của Trump.

“Chúng tôi không tìm thấy bằng chứng nào” cho thấy FBI cài cắm người hoặc điều người đến các văn phòng và sự kiện tranh cử, hay yêu cầu ai báo cáo về chiến dịch tranh cử.
Chánh Thanh tra cho biết ông đã nghiên cứu trên một triệu tài liệu và phỏng vấn hơn 100 nhân chứng để đi đến kết luận trên.

Chính quyền Trump có thật sự đã đưa trở lại 700,000 việc làm sản xuất?

Trump tuyên bố ông đã mang về 700,000 việc làm sản xuất đã mất thời Obama do “họ đã từ bỏ.”

Trump đang phóng đại về mức tăng việc làm này, theo số liệu việc làm của chính quyền liên bang về tổng số việc làm đã mất.

Dưới thời Trump, Hoa Kỳ đang giành lại được khoảng nửa triệu việc làm sản xuất trong khoảng 2016 đến 2019, dựa theo số liệu này. Tuy nhiên, khoảng 200,000 việc làm này đã lại mất đi do đại dịch.

Trump nói rằng người theo dõi bầu cử của ông đã bị “đuổi cổ” ở Pennsylvania. Điều này đúng hay sai?
Trump phát biểu rằng người theo dõi bầu cử thuộc đội ngũ tranh cử của ông đã bị “đuổi cổ” khỏi các điểm bỏ phiếu ở Pennsylvania.

"Hôm nay, có một vấn đề lớn xảy ra: Ở Philadelphia, họ vào xem, họ được gọi là những người theo dõi bầu cử, đây là điều rất an toàn, rất tốt đẹp. Họ đã bị ném ra ngoài, không được phép theo dõi. Bạn biết tại sao không? Bởi vì những điều tồi tệ xảy ra ở Philadelphia,"- Trump nói vào cuối cuộc tranh luận.

Chuyện này xảy ra là vì những người theo dõi trên không được phép xuất hiện ở các địa điểm cụ thể theo quy định.

Một phát ngôn viên thuộc văn phòng trưởng ban thành phố cho biết các điểm bỏ phiếu phụ không được tính là điểm bỏ phiếu, nên người theo dõi không thể được cấp chứng chỉ cho phép họ quan sát quy trình bỏ phiếu này.

Obama đã bàn giao cho Trump “một nền kinh tế hồi phục chậm chưa từng thấy” hay “một nền kinh tế đang tăng trưởng?”

Trump đưa ra hàng loạt luận điệu cho rằng ông đã thúc đẩy nền kinh tế đang trì trệ.
Ông cho rằng chính quyền Obama-Biden “đã có sự hồi phục chậm nhất kể từ năm 1929.”

Biden phản hồi, “Nghe này, chúng tôi thừa hưởng một cuộc khủng hoảng suýt soát một cuộc suy thoái của lịch sử Hoa Kỳ. Tôi được yêu cầu vực nền kinh tế dậy. Chúng tôi mang lại sự phục hồi kinh tế để tạo ra những việc làm mà bạn đang nói đến. Chúng tôi trao cho ông một nền kinh tế đang tăng trưởng. Ông đã phá hoại nó.”

Một vài chỉ số cho thấy nền kinh tế đã đi vào phục hồi dưới thời chính quyền Obama, trước khi Trump lên nắm quyền. Hơn nữa các thước đo khác cũng cho thấy Trump không giúp tăng trưởng kinh tế đáng kể hơn so với thời Obama.

Tăng trưởng GDP trung bình 2.5%/năm dưới thời Trump gần như đúng bằng với 2.4%/năm trong nhiệm kỳ thứ hai của Obama.

Quả thực chính quyền Trump đạt tỷ lệ thất nghiệp thấp, nhưng để nói rằng Trump xây dựng lại nền kinh tế thì là sai lệch. Tỷ lệ thất nghiệp từ thời Obama đã trên đà đi xuống. Trên thực tế, nhiệm kỳ hai của Obama chứng kiến sự sụt giảm tỷ lệ thất nghiệp mạnh hơn với 3.3 điểm, so với 1.2 điểm phần trăm thời Trump.

Số liệu của thời Trump giống sự tiếp diễn tăng trưởng hơn là hồi phục hoàn toàn mới mẻ. Số việc làm mới cũng thể hiện điều này. Số việc làm mới trung bình hàng tháng ở nhiệm kỳ hai của Obama (215,000) cao hơn so với ba năm đầu của Trump (182,000). Đây đều là những con số ấn tượng, và nếu nhìn vào biểu đồ dữ liệu việc làm, ta thấy sự tăng trưởng từ năm 2011 là khá đều đặn.

Một thước đo thể hiện sự thay đổi ở thời Trump: sự tăng trưởng của thị trường cổ phiếu. Ngày 31 tháng Mười Hai, 2019, chỉ số Dow Jones Industrial Average đạt 28,538 điểm, đánh dấu sự tăng trưởng 56% từ mức 18,332 vào ngày Trump đắc cử năm 2016.
Kể từ lần đắc cử thứ hai của Obama đến năm 2016, chỉ số Dow tăng 38%.

Trump có gọi các cựu binh là “lũ thất bại?”

Biden trích dẫn phát ngôn này và phản ánh lại chính xác những gì báo giới đã đưa tin trước đây từ nhiều nguồn khác nhau.

Biden dường như đang nhắc đến bài viết trên tờ The Atlantic tập trung vào luận điệu của Trump về các thành viên phục vụ quân đội. Trích lời bốn người nắm rõ thông tin về các cuộc trao đổi, tờ tạp chí đưa tin Trump đã hủy một chuyến thăm Nghĩa trang Hoa Kỳ Aisne-Marne gần Paris năm 2018 do lo ngại tóc của ông sẽ rối tung dưới mưa. Tờ The Atlantic lúc đó là đơn vị đầu tiên đưa tin rằng trong một cuộc hội thoại với giới chức cấp cao, Trump đã nói: “Sao tôi phải đến thăm nghĩa trang đó chứ? Ở đó toàn lũ thất bại.”

Trump cũng được cho là đã gọi hơn 1,800 lính thủy đã tử trận là “lũ ngốc” vì đã để bị tiêu diệt trong Thế chiến thứ nhất. Bản tin của The Atlantic được xác nhận bởi tờ Associated Press, còn tờ Washington Post đưa tin về những lời lẽ tương tự đối với quân nhân. Tổng thống bác bỏ bài báo của tờ The Atlantic là “giả.”

Liệu có phải tỉ lệ tội phạm giảm dưới thời Obama, và tăng trở lại vào thời Trump như Biden đã tuyên bố?

Biden nói rằng: “Tỉ lệ tội phạm giảm còn 17 phần trăm, và rồi còn 15 dưới nhiệm kỳ chúng tôi. Khi ông ấy lên nắm quyền, nó tăng trở lại.”

Lời buộc tội của Biden đúng một nửa. Chiến dịch của ông đã sử dụng báo cáo số liệu tội phạm của FBI dưới nhiệm kỳ của Obama trên FactCheck.org để tính ra tỉ lệ giảm còn 16 phần trăm khi áp dụng trên toàn dân. Trong khi đó, dù cho con số trên có vẻ đã được kiểm chứng, việc tấn công Trump bằng lập luận trên dường như không có cơ sở: Trong khi tỉ lệ giết người tăng lên, nhìn chung tội phạm bạo lực khá bình ổn dưới thời Tổng thống Trump.

Có phải Biden đã gọi người Mỹ gốc Phi Châu là ‘những kẻ săn mồi siêu hạng’?

Trump tấn công: “Nhìn vào dự luật tội phạm năm 1994, khi ông gọi họ là ‘những kẻ săn mồi siêu hạng’, những người Mỹ gốc Phi Châu là “những kẻ siêu săn mồi.’ Họ không bao giờ có thể quên được điều đó.”

Hầu hết lời buộc tội trên là sai. Người cáo buộc là Hillary Clinton, sau đó vị cựu đệ nhất phu nhân này đã sử dụng cụm “những kẻ siêu săn mồi’ để biện hộ cho dự luật tội phạm năm 1994 mà Biden đồng tác giả viết nên khoảng 30 năm trước. Tuy nhiên, Biden có cảnh báo về “những kẻ săn mồi’ trong một bài phát biểu ủng hộ dự luật của mình.

Trump có trả ‘tổng là 750 đô tiền thuế’ như Biden tuyên bố hay không?

Đáp lại tuyên bố mình chỉ trả 750 đô tiền thuế của Biden trong một cuộc trao đổi về thuế liên bang, Trump phản bác mình đã chi hàng triệu đô tiền thuế thu nhập.
Tuyên bố của Biden có cơ sở dựa trên báo cáo mới của The New York Times trong năm 2016 và 2017.

Theo tờ báo này, sau khi xem xét thông tin thuế hai thập kỷ, vào năm đắc cử, hóa đơn thuế của Trump là 750 đô. Năm tiếp theo, con số vẫn giữ nguyên. Không có thông tin về năm 2018 và 2019.

Cũng theo tờ báo này, ông Trump đã không đóng thuế thu nhập cá nhân trong khoảng 10 năm cho đến 2016 bằng cách báo cáo thua lỗ. NBC News hiện tại vẫn chưa xác thực bất cứ tài liệu nào được dùng bởi The Times.

Trump có ủng hộ cắt giảm ngân sách cho cảnh sát?

Vào đêm thứ Ba, khi nhắc lại về quan điểm dừng cấp ngân sách cho cảnh sát, Biden phát biểu: “Ngân sách của ông ta dự định cắt giảm 400 triệu đô của lực lượng hành pháp địa phương.”

Điều này gần như đúng, dù cho Biden thực ra đánh giá thấp số lượng tiền. Trong khi Trump phản đối lời kêu gọi từ phía Đảng Dân chủ giảm trợ cấp cho cảnh sát trước cái chết của George Floyd và những người Mỹ gốc Phi Châu khác trong hè vừa rồi, thực tế chính quyền Tổng thống có dự định cắt giảm khoản lớn cho một số chương trình của cảnh sát. Trong kế hoạch của bộ Tư pháp năm 2021, chính quyền ông Trump yêu cầu 1.51 tỷ đô cho khoảng hơn 50 chương trình trợ cấp cho lực lượng hành pháp tiểu bang và địa phương, thấp hơn khoảng 515 triệu đô so với các năm trước, một phần bằng cách bỏ đi một số có từ thời Obama, bao gồm việc trang bị máy quay liền thân cho các sĩ quan.

Liệu Biden có thể sửa đổi điều khoản thuế để ngăn Trump trục lợi?

Trong một cuộc trao đổi, tổng thống đã hài hước biện hộ cho những hóa đơn thuế thấp của mình bằng cách gợi ý Biden nên sửa đổi chúng trong nhiệm kỳ ở Thương viện Hoa Kỳ.

“Thứ điều khoản thuế cho phép ông ta đóng thuế số tiền còn ít hơn cả một giáo viên chính là bởi ông ta tuyên bố mình đủ thông minh để tận dụng nó. Và ông ta đã làm thế,” trích lời Biden.

Đáp lại, Trump liên tục vặc hỏi tại sao Biden không làm gì trong suốt 25 năm công tác ở Thượng viện. Nhưng thực tế, Biden, dù cho đã ở đó suốt 36 năm, lại không thực sự là người được phép viết lại điều khoản thuế liên bang. Từ năm 1973 đến năm 2009, Biden là chủ tịch của các Ủy ban Tư pháp và Đối ngoại. Trực tiếp viết luật thuế là công việc của Ủy ban Tài chính Thượng viện.

Mặt khác, Trump lại lợi dụng một số kẽ hở để lách luật đóng thuế. Một số trong đó có sự can thiệp vận động của chính ông ta. Một đạo luật được thông qua vào năm 1986 nhằm hạn chế các nhà đầu tư không tích cực tham gia vào một doanh nghiệp khỏi việc khấu trừ và quy các khoản lỗ so với thu nhập của họ. Một quy tắc "rủi ro" cũng được thêm vào để ngăn người đóng thuế khấu trừ các khoản lỗ lớn hơn khoản đầu tư của họ. Nhưng Quốc hội phần lớn miễn trừ cho các nhà phát triển bất động sản, như Trump.

Cùng lúc các khoản đầu tư vào Thành phố Atlantic của ông đang gặp khó khăn, Trump xuất hiện trước Quốc hội vào năm 1991 để vận động cho các “nơi trú ẩn thuế” sẽ “khuyến khích” “đầu tư vào bất động sản” để giúp thúc đẩy nền kinh tế trong thời kỳ suy thoái.

Những tuyên bố của Trump về Hunter Biden và các hoạt động kinh doanh nước ngoài của anh ta liệu có đúng?

Trump cùng các đồng minh đã liên tục tấn công con trai của cựu phó Tổng thống, Hunter Biden, về các hoạt động kinh doanh ở nước ngoài.

Vào hôm thứ Ba, Trump đã lặp lại một trong những cáo buộc lớn nhất từ “bản báo cáo về xung đột lợi ích” của Ủy ban An ninh Nội địa Thượng viện phía Cộng hòa gần đây đối với Hunter Biden “vợ của thị trưởng Moscow đã đưa cho con trai ông 3.5 triệu đô. Anh ta đã làm gì để có được số tiền đó?”

Bản báo cáo, viết bởi Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa Ron Johnson từ Wisconsin và Chuck Grassley từ Iowa, tuyên bố rằng Elena Baturina, vợ cũ của cựu thị trưởng Moscow đã chuyển cho một công ty của Hunter Biden số tiền 3.5 triệu đô.

Đội pháp lý của Hunter Biden đã trả lời với NBC News rằng vì Biden “không có lãi” trong doanh nghiệp nói trên, “lập luận anh ta cũng nhận được 3.5 triệu đô là sai.” Trên sân khấu tối thứ Ba, cựu Phó tổng thống cũng tuyên bố những buộc tội trên là “hoàn toàn vô căn cứ.”

Có thể đọc thêm về tóm tắt bản báo cáo tại đây và chỉ trích của chiến dịch Biden đối với nó tại đây. Bản báo cáo này nêu lại những cáo buộc nổi bật với vai trò trong hội đồng quản trị của một doanh nghiệp ở Ukraine của Hunter Biden cũng như “giao dịch đáng ngờ của anh này cùng các đồng sự với các cá nhân ở nước ngoài.”

Liệu Trump có phải đã hạ giá thuốc?

[/url]
Trump tuyên bố: “Tôi sẽ hạ giá thuốc. Không vị tổng thống nào có dũng khí chống lại những hãng dược lớn. Tôi thì có, giá thuốc sẽ giảm 80 hoặc 90 phần trăm.”
Biden phản bác lại: “Thậm chí đến kế hoạch chăm sóc sức khỏe cũng không có. Ông ta sẽ chẳng hạ giá cho ai đâu.”

Và theo [url=https://apnews.com/article/ap-fact-check-politics-election-2020-donald-trump-virus-outbreak-d7f1d2003aeaa95466e12b875b7b4619]rất nhiều kiểm chứng cho thấy thực tế không có bằng chứng nào cho thấy các chính sách của Trump kéo giá thuốc xuống, như những gì ông ta nói, chứ đừng nói đến “80 hay 90 phần trăm.” Giá thuốc của những nhãn hiệu lớn cũng đang trên đà tăng.

Liệu có đúng là “không có hiệu ứng tiêu cực” từ các cuộc gặp gỡ của Trump, như ông tuyên bố?

Trump tuyên bố rằng không có “tác động tiêu cực” đến những người tham gia cuộc gặp mặt của ông, phớt lờ sự thật có rất nhiều ca nhiễm Covid-19 mới có liên quan đến những sự kiện này.

Rất nhiều nhân viên thuộc ban vận động Trump đã được xét nghiệm dương tính với Covid-19 trong những ngày vận động tranh cử cuối tháng Sáu vừa qua tại Tulsa, Oklahoma, bao gồm cả các nhân viên Mật vụ. Cựu ứng cử viên tổng thống của Đảng Cộng hòa Herman Cain được xét nghiệm dương tính vài ngày sau cuộc tụ tập và cuối cùng thì qua đời do biến chứng của virus. Dù Cain được ghi nhận là tham dự cũng như được chụp ảnh không đeo khẩu trang, không rõ đâu là nguồn nhiễm virus cho ông.

Quan chức y tế hàng đầu của Tulsa nói rằng cuộc gặp gỡ "có khả năng liên quan đến việc số ca xét nghiêm dương tính gia tăng sau đó.

Liệu Trump có kết luận đúng về cách chính quyền Obama phản ứng trước dịch cúm H1N1?

Trump chỉ trích Biden: “Các ông đã không làm tốt trước cúm lợn H1N1, các ông làm thảm họa, chánh văn phòng các ông cũng là thảm họa.”

Trump đã nói quá lên điều này. Ron Klain, cựu chánh văn phòng của Biden, đã chỉ trích cách phản ứng của văn phòng Obama, chứ không phải đích danh Biden.

“Chúng tôi đã nói mọi thứ có thể sai, và 60 triệu người Mỹ nhiễm H1N1. Đây là một sự may mắn khi đây không phải là một trong những sự kiện gây thương vong lớn nhất Hoa Kỳ. Hoàn toàn là may mắn,” trích lời ông tại hội nghị an toàn sinh học vào tháng Năm năm 2019.

Klain sau đó nói với Politico rằng bình luận liên quan đến những khó khăn của chính quyền khi phải sản xuất đủ vaccine, và lập luận rằng chính quyền Obama đã nhanh chóng thích nghi với đại dịch - ví dụ như nhanh chóng phản ứng và phân bổ nguồn dự trữ liên bang - khác hoàn toàn với chính quyền Trump.

Điều cần lưu ý là cúm lợn được ước tính cướp đi mạng sống của khoảng 12,000 người Mỹ, chẳng thấm vào đâu khi nhắc đến 200,000 người tử vong vì Covid-19 tính đến hiện tại. Chính quyền Obama nhìn chung vẫn được đánh giá cao về cách thức phản ứng. Trong khi đó chính phủ cũng báo cáo những chỗ có thể đánh dấu là thành công, ví dụ sản xuất được vaccine sau 6 tháng, và có rất ít cơ sở để nói rằng đây là một thảm họa không thể cứu vãn như chính quyền ông Trump đang làm.

Liệu phản ứng trước đại dịch của nước Mỹ có thực sự “tuyệt” như ông Trump tuyên bố?

Trái với những khoe khoang hôm thứ Ba vừa qua của ông Trump, số liệu lại cho thấy những sự thật hoàn toàn khác. Nước Mỹ vẫn vật lộn với đại dịch Covid-19. Nước Mỹ cũng có số ca nhiều hơn bất cứ nước nào, hơn 7 triệu tính đến hiện tại, và cũng dẫn đầu số ca tử vong, vừa vượt ngưỡng 200 nghìn. Nơi đây cũng có những đợt bùng phát không kiểm soát được, chỉ riêng thứ Hai vừa qua đã có 37,000 ca mới. Để so sánh, những nước nhỏ hơn, như Italia hay Đức, hoặc Nhật, ghi nhận khoảng vài trăm cho đến 3000 ca mới mỗi ngày.

Cho dù có những đất nước khác cũng phải vật lộn, như Ấn Độ (thứ 2) hay Brazil (thứ 3), thì Mỹ vẫn là nơi bùng phát tồi tệ thứ hai từng được ghi nhận. Vậy nên, cũng công bằng khi nói Hoa Kỳ đang làm tệ hơn những nước còn lại. Thứ Ba, 29 tháng Chín, theo số liệu của Johns Hopkins, Mỹ có số người chết trên mỗi 100,000 cao thứ năm thế giới.

Hầu hết các nước châu Phi cũng đang làm tốt hơn phần còn lại của thế giới, ví dụ Nam Phi, nước chịu ảnh hưởng nặng nhất, ghi nhận 671,000 ca với 16,508 người chết vào hôm thứ Ba, có 28 ca tử vong trên 100,000 người, so với Mỹ là 62 ca tử vong trên 100,000 người.

Với các nước châu Âu, Mỹ chỉ làm tốt hơn Tây Ban Nha, với tỉ lệ 67/100,000 nhưng tệ hơn Italy (59.3), Pháp (47.4) và Đức (11.4).

Theo một khảo sát hồi tháng Chín của NBC News/Wall Street Journal, tỉ lệ cử tri Mỹ không hài lòng với cách ông Trump xử lý đại dịch là 57%.

Có bao nhiêu người Mỹ có bệnh trước hiện trạng?

Cả hai ứng viên có những phát ngôn mâu thuẫn về số người có bệnh nền trước hiện trạng ở Mỹ. Biden tuyên bố có 100 triệu người như thế - và họ có thể mất bảo hiểm nếu như Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Hợp túi tiền bị loại trừ. Ông Trump khẳng định Biden đã sai.

Các nghiên cứu về chủ đề này cho thấy ở một phạm vi nào đó cả hai đều đúng.
Tổ chức Gia đình Kaiser (The Kaiser Family Foundation) ước tính vào năm 2018 có ít nhất 53,8 triệu người lớn dưới tuổi mắc bệnh từ trước khiến họ không thể mua bảo hiểm.

Một nghiên cứu khác được thực hiện bởi công ty tư vấn chăm sóc sức khỏe Avalere ước tính rằng 102 triệu người Mỹ mang một tình trạng bệnh sẵn có khiến họ không thể mua bảo hiểm.

Một nghiên cứu năm 2017 từ Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh ước tính rằng khoảng 133 triệu người mang một tình trạng bệnh sẵn có khiến họ không thể mua bảo hiểm.

Liệu kế hoạch chăm sóc sức khỏe của Đảng Cộng hòa có bảo vệ những người có bệnh nền sẵn có như Trump tuyên bố?

Trump tuyên bố hôm thứ Ba: “Obamacare không hề tốt. Chúng tôi sẽ làm tốt hơn. Chúng tôi sẽ loại bỏ các lựa chọn cá nhân, đảm bảo những bệnh nền trước hiện trạng.”
Đúng là Đảng Cộng hòa đã loại bỏ ủy thác cá nhân của Obamacare - một điều khoản được thiết kế để buộc mọi người mua bảo hiểm chăm sóc sức khỏe hoặc trả tiền phạt thông qua hóa đơn thuế - vào năm 2017. Nhưng Trump đã sai ở các điều kiện tồn tại từ trước. Thực tế là chúng tôi đã kiểm tra điều này từ rất lâu trước đó và nó giờ thì nó vẫn sai.

Từ lâu, Tổng thống đã khẳng định rằng ông và Đảng Cộng hòa sẽ bảo vệ những người mắc các bệnh từ trước khỏi bị mất bảo hiểm y tế - nhưng ông đã theo đuổi các hành động lập pháp, kiện tụng và hành pháp để loại bỏ những biện pháp bảo vệ đó theo Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Vừa túi tiền (ACA).

Một dự luật của Đảng Cộng hòa được Trump ủng hộ bao gồm các tiểu bang cho phép không bao gồm ACA và cho phép các công ty bảo hiểm lấy giá cao hơn cho những người có bệnh nền từ trước, rất có thể có khả năng sẽ cao hơn giá thị trường. Nó đã qua được Hạ viện và thất bại tại Thượng viện năm 2017. Trump cũng có một số hành động để mở rộng việc sử dụng các kế hoạch bảo hiểm ngắn hạn không bắt buộc để trang trải các bệnh nền từ trước.

Trump gần đây đã ký một lệnh hành pháp mang tính biểu tượng khẳng định các biện pháp bảo vệ mà Obamacare đã tạo ra, nhưng chính quyền của ông lại ủng hộ vụ kiện do Đảng Cộng hòa lãnh đạo, tuyên bố các biện pháp bảo vệ thực tế trong luật nên bị loại bỏ. Đảng Cộng hòa vẫn chưa đưa ra kế hoạch khôi phục các biện pháp bảo vệ điều kiện tồn tại từ trước.

Trump có mô tả đúng về kế hoạch chăm sóc sức khỏe của Biden?

Trong một cuộc trao đổi đầy thử thách về chăm sóc sức khỏe, Trump đã mô tả kế hoạch của Biden “vấn đề lớn hơn đó chính là ông định xóa sổ kế hoạch chăm sóc tư nhân của 180 triệu người (theo ước tính của Centers for Medicare and Medicaid Services) đang rất hài lòng với nó.”

Điều này là sai. Nó đối nghịch với kế hoạch của Biden với những thành viên Dân chủ khác đang theo đuổi “Bảo hiểm cho Tất cả.”

Kế hoạch của Biden không yêu cầu kết thúc các bảo hiểm tư nhân như một số đối thủ chạy đua vào Nhà Trắng của Đảng Dân chủ khác tuyên bố. Thay vào đó, ông muốn tạo ra lựa chọn công cộng cho những người muốn có bảo hiểm sức khỏe nhà nước trong khi vẫn cho phép những người có bảo hiểm tư tiếp tục được dùng của họ.

Rất nhiều người thuộc Đảng Cộng hòa đã tìm cách ràng buộc các đề xuất về “Bảo hiểm cho Tất cả" cho toàn bộ đảng viên Dân chủ - và đúng là nhiều thành viên đảng Dân chủ đang tài trợ cho dự luật (118 tại Hạ viện và 14 tại Thượng viện).

Nhưng Biden đã chỉ trích “Bảo hiểm cho Tất cả” trong suốt chiến dịch của mình.

Liệu Đảng Cộng hòa có kiện để “tước 20 triệu người” khỏi bảo hiểm của họ, như Biden tuyên bố?

Biden tuyên bố rằng một vụ kiện được chống lưng bởi Đảng Cộng hòa đang nhắm đến ACA sẽ tước đi quyền được chăm sóc sức khỏe của 20 triệu người.

Điều này theo rất nhiều nghiên cứu đã được kiểm chứng. Trong một phân tích mới đây, Trung tâm Tiến bộ Mỹ (The Center for American Progress) ước tính khoảng 23.3 triệu người sẽ mất bảo hiểm y tế nếu vụ kiện pháp lý được Đảng Cộng hòa hậu thuẫn tại Tối cao Pháp viện thắng. Cũng theo Kaiser Family Foundation, hiện có khoảng 20 triệu người được hưởng trợ cấp dưới ảnh hưởng Obamacare.

Lược dịch: Tom Nguyen, Duong Nguyen
Biên tập: anon

The Interpreter

Xí Xọn